Οδοιπορικό στα σύνορα του Έβρου: Πίσω από τις κάμερες και τους Ελληνες στρατιώτες

Με υπομονή, ηρεμία αλλά και αποφασιστικότητα αντιμετωπίζουν όλοι στον Έβρο την ένταση των τελευταίων ημερών στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Η ζωή κυλάει στους καθημερινούς της ρυθμούς παρότι είναι σαφώς επηρεασμένη από το κλείσιμο των συνόρων στις Καστανιές. Άλλοι μιλούν για «σωτηρία» άλλοι για «αναγκαίο κακό» άλλη για την αρχή μιας μακράς κρίσης με την Τουρκία.

Το σίγουρο είναι πως άπαντες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως το όλο σκηνικό της έντασης είναι σκηνοθετημένο και εκτελείται από την κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν και μάλιστα με στόχευση στο μεθοριακό σταθμό των Καστανιών με έμφαση στη δημοσιότητα των επεισοδίων.   Άλλωστε τα βίντεο από το σημείο των συγκρούσεων δεν χωρούν αμφισβήτηση για την εγκυρότητα τους.

Οι Τούρκοι όχι μόνο δεν κάνουν το παραμικρό για να βάλουν μία τάξη στην παραμεθόριο αντιθέτως σπρώχνουν δια της βίας τους απελπισμένους μετανάστες και πρόσφυγες πάνω στον ελληνικό φράχτη χρησιμοποιώντας τους κυριολεκτικά ως ανθρώπινες ασπίδες και πετούν δακρυγόνα στους Ελληνες συνοριοφύλακες. Όσοι μετανάστες και πρόσφυγες αντιστέκονται ή δεν θέλουν να προχωρήσουν μπροστά χτυπιούνται αλύπητα. Δεν έχουν άλλη επιλογή...

Βλέπουν οργανωμένο σχέδιο

Η ένταση αντί να μειώνεται κλιμακώνεται και αυτό είναι που προκαλεί προβληματισμό αλλά και επιβεβαίωση της αρχικής εκτίμησης πως το σκηνικό που στήνει η Τουρκία θα έχει μεγάλη χρονική διάρκεια. Οι κάτοικοι στις παραμεθόριες περιοχές διατηρούν στάση αναμονής και γεμίζουν με αυτοπεποίθηση καθώς βλέπουν ένα οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης από την αστυνομία και το στρατό.

Εξυπηρετούν κάθε ώρα τις δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας σε ότι χρειαστούν, παίρνουν θάρρος και δύναμη από τα πατριωτικά μηνύματα όλων των Ελλήνων σε κάθε γωνιά του πλανήτη και περιμένουν μία διπλωματική λύση που θα φέρουν τον Έβρο στο προσκήνιο.

«Χρησιμοποιεί τους απελπισμένους»

Αυτό τουλάχιστον λένε ως πρώτη εκτίμηση και παράλληλα παραδέχονται πως ο Ερντογάν ψάχνει μία διέξοδο για τις ήττες σε Συρία και Λιβύη και περιμένει ένα πιθανό ελληνικό λάθος για να το εκμεταλλευτεί κατάλληλα. Παράλληλα ασκεί πίεση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. «Είναι φανερό πως χρησιμοποιεί τους απελπισμένους ανθρώπους για να γεμίσει τις τσέπες του», λέει ο Γιάννης Αγγέλου που έχει έρθει από την Καβάλα για να δει τα πεθερικά του και προσθέτει: «Οσο μας βλέπει οργανωμένους ο Ερντογάν, όσο βλέπει πως τα σύνορα έχουν κλείσει πραγματικά και οι ελληνικές αρχές αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία και σοβαρότητα την κατάσταση τόσο βγαίνει εκτός ελέγχου».

«Αιφνιδιάσαμε τον Ερντογάν»

Ο Σάκης Γκ. είναι από τις Καστανιές. Εθνοφρουρός και ο ίδιος όπως το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων των παραμεθόριων περιοχών και με θητεία στο Κόσσοβο. «Οι μετανάστες δε μας φταίνε σε τίποτα. Μακάρι και τώρα να τους ανοίγαμε τις πόρτες μας όχι μόνο στα σύνορα αλλά και στα σπίτια μας αλλά υπό αυτές τις συνθήκες δεν γίνεται τίποτα. Δεν γίνεται να περάσει όλο το Αφγανιστάν και το Πακιστάν μέσα από τις αυλές μας, ούτε να νομίζει ο Ερντογάν πως είμαστε ξέφραγο αμπέλι. Όσο βλέπουμε οργανωμένο σχέδιο τόσο γεμίζουμε αυτοπεποίθηση. Δεν περίμενε ο Ερντογάν αυτή την αντίδραση και αυτή την ομοψυχία από τη δική μας πλευρά. Πραγματικά τον αιφνιδιάσαμε και για αυτό τον έχει ενοχλήσει».

Η ταβέρνα που έγινε κέντρο Τύπου

Οσο μας μιλάει ο κύριος Σάκης περνούν πλάι μας θηριώδη φορτηγά του στρατού που μεταφέρουν υπερκατασκευές που ενισχύουν τον φράκτη. «Φαντάζεστε να μην είχαμε αυτόν τον φράχτη;» αναρωτιέται ο κύριος Παναγιώτης που διατηρεί μία από τις δύο κεντρικές ταβέρνες στην πλατεία στις Καστανιές. Στα τραπέζια της ταβέρνας του συνωστίζονται δημοσιογράφοι από κάθε γωνιά του πλανήτη και από τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα.

Η ήσυχη ταβέρνα από τη μία στιγμή άλλη μετατράπηκε σε κέντρο Τύπου. Έχει ζεστασιά, καλό και φτηνό φαγητό και κυρίως wi-fi. Οι δημοσιογράφοι τσιμπολογάνε τις σπεσιαλιτέ του Εβρου και ενίοτε πετάγονται με τη μπουκιά στο στόμα για να συνδεθούν «ζωντανά» και για να περιγράψουν τα επεισόδια. Το όριο τους είναι η σιδηροδρομική γραμμή. Κορυφαίοι ρεπόρτερ με εμπειρία σε ρεπορτάζ μένουν ξάγρυπνοι νύχτα μέρα. Βγάζουν υπνόσακους για να κοιμηθούν κάτω από την κάμερα. Μαθήματα δημοσιογραφίας και μάλιστα δωρεάν...

Από το απόγευμα της Παρασκευής 6/3 απαγορεύτηκε η παραμονή των δημοσιογράφων και στην σιδηροδρομική γραμμή που λόγω της υπερυψωμένης θέσης της είχε θέα τον φράχτη.

Οι πληροφορίες για επιθέσεις από την τουρκική πλευρά επιβεβαιώθηκαν λίγες ώρες αργότερα καθώς ξεκίνησαν πάλι τα επεισόδια. Η πληροφόρηση από την ελληνική κυβέρνηση είναι άμεση με βίντεο από τα επεισόδια και μάλιστα με επεξηγήσεις και στα αγγλικά. Οι ξένοι ανταποκριτές εντυπωσιάζονται από την ταχύτητα της ενημέρωσης. Μιλούν συνεχώς «για μία άλλη Ελλάδα» που δεν έχει σχέση με την ταραχώδη περίοδο που έμπαινε στην κρίση...

Η «πράσινη πόρτα»

Στο μεταξύ για να εκμεταλλευτούμε το χρόνο μετακινηθήκαμε νοτιότερα στη Νέα Βύσσα. Εκεί συναντήσαμε τον Νίκο Κ., επίσης εθνοφρουρός ο οποίος μετά από πολύωρη συζήτηση και γνωριμία δέχτηκε να μας ξεναγήσει στις απαγορευμένες περιοχές πλάι στην κοίτη του ποταμού και στην περίφημη πράσινη πόρτα όπου σταματάει ο φράχτης στο χερσαίο σύνορο και ξεκινάει το ποτάμι ως φυσικό σύνορο μεταξύ των δύο χωρών.

Η συνολική απόσταση των συνόρων των δύο χωρών στο νομό Εβρου υπολογίζεται περίπου στα 130 χιλιόμετρα. Το μεγαλύτερο μέρος είναι μέσα σε δύσβατες περιοχές.

Η διαδρομή σε μία ακτίνα πάνω από 30 χιλιόμετρα στους δρόμους που είναι πλάι στο ποτάμι και πάνω στο πρώτο ανάχωμα ήταν μία μεγάλη έκπληξη. Δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας σε καίρια σημεία έχουν πάρει θέση. «Εχουν ενεργοποιηθεί φυλάκια που ήταν ανενεργά για χρόνια», μου λέει ο Νίκος Κ. που οδηγεί το αυτοκίνητο με πινακίδες του νομού Έβρου. Περνάμε από την «Πράσινη Πόρτα» όπου ισχυρές δυνάμεις βρίσκονται σε εγρήγορση και υψηλόβαθμοι αξιωματικοί αλλά και έμπειρο προσωπικό, με βαριά μηχανήματα και εξοπλισμό είναι σε απόλυτη ετοιμότητα.

Λίγο πιο κάτω από την Καβύλη υπάρχει ένα άνοιγμα και από τα γνωστά περάσματα των μεταναστών.

Το ποτάμι σε εκείνο το σημείο έχει πλάτος πάνω από 60 μέτρα. «Υπάρχουν ρουφίχτρες και κλαδιά που σε συνδυασμό με τα δυνατά ρεύματα μπορεί να σε πάρουν μαζί τους», μας λέει on camera ο Nίκος Κ. «Οι πατεράδες μας έρχονταν για μπάνιο και για ψάρεμα και σε αυτές τις λεύκες κάναμε πικ νικ κάθε πρωτομαγιά. Τώρα είναι όλα αποκλεισμένα» συμπληρώνει.

Παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής. Περνάμε μέσα από τεράστιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις κυρίως με σκόρδα και σπαράγγια. Βρίσκουμε αρκετούς που εργάζονται στις περιουσίες τους. Δεν ανησυχούν για την προσωπική τους ασφάλεια. Ανησυχούν για το μέλλον των παιδιών τους, προσδοκούν μήπως μέσα από αυτή την κρίση βγει κάτι καλό για τη χώρα και κυρίως τον Εβρο.

«Βγάζουμε τα μάτια μας»

«Ο Εβρος είναι ο πιο γερασμένος νομός στην Ευρώπη. Δεν έχει γίνει καμία επένδυση. Οι νέοι ξενιτεύονται, οι ηλικιωμένοι ζουν με τα απαραίτητα. Οι περισσότεροι πηγαίνουν κάθε μέρα στην Ανδριανούπολη - τουλάχιστον όσο ήταν ανοικτά τα σύνορα - για να πάνε σούπερ μάρκετ και να βάλουν βενζίνη επειδή κοστίζει ένα ευρώ το λίτρο. Δίνουμε στην Τουρκία όλα τα λεφτά μας. Ετσι τα δικά μας καταστήματα κλείνουν. Αυτά πληρώνουμε τώρα. Υπό μία έννοια καλύτερα που έκλεισαν τις Καστανιές. Τη μεγαλύτερη ζημιά την παθαίνουν οι Τούρκοι. Δείτε τώρα. Αυτή την εβδομάδα δούλεψαν και λίγο τα βενζινάδικα μας και λίγο η αγορά μας. Αυτά πρέπει να τα δούμε. Βγάζουμε τα μάτια μας μόνοι μας αλλά και για τα πιο σοβαρά προβλήματα πρέπει να επιληφθεί η κυβέρνηση με σοβαρό σχέδιο αλλά και η Ευρώπη», τονίζει ο Βασίλη Γκ. που μένει στην Ορεστιάδα αλλά τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα έρχεται στις Καστανιές.

Γιατί δεν κλείνουν τους Κήπους;

Πολλά είναι ακόμα τα αναπάντητα ερωτήματα. Οι απαντήσεις ενισχύουν το σενάριο πως ο Ερντογάν κατασκευάζει την κρίση για να πετύχει ανορθόδοξα βραχυπρόθεσμους σκοπούς του: «Γιατί δεν κλείνουν τα σύνορα στους Κήπους αλλά κάνουν αυτό το σόου εδώ; Συγχωρέστε με, δε θέλω να υποβαθμίσω την κατάσταση, αντίθετα την θεωρώ πολύ σοβαρή. Αναρωτιέμαι όμως γιατί δεν γίνονται τα ίδια και στους Κήπους; Ξέρετε γιατί; Γιατί αν γίνει αυτό η Τουρκία θα αποκλειστεί τελείως από την Ευρώπη. Θα κοπεί όλο το εμπόριο. Έρχονται εδώ και δίνουν μία επικίνδυνη παράσταση. Κι εμείς όμως κάτι πρέπει να κάνουμε πιο δραστικό. Δε γίνεται να συνεχίζεται η κατάσταση αυτή και νύχτα μέρα να μας πετούν δακρυγόντα και να μας βρίζουν», προσθέτει ο Δημήτρης Τ. συνταξιούχος εκπαιδευτικός που μένει στην Αλεξανδρούπολη αλλά κατάγεται από τις Καστανιές και ήρθε για να στηρίξει τους συγγενείς του.

Τῇ ὑπερμάχῷ

Το βράδυ της Παρασκευής ξεκίνησε η θεία λειτουργία των Χαιρετισμών στην εκκλησία στις Καστανιές. Όπου κι αν ήσουν στο χωριό η ένταση από τα τεράστια ηχεία ήταν τόσο μεγάλη που νόμιζες πως βρισκόσουν μέσα στο ναό. Ο κόσμος έψαλλε με νόημα και συμβολισμό το Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ νικητήρια.

Λίγα λεπτά αργότερα παρατηρήθηκε έντονη κινητικότητα βαρέων οχημάτων του ελληνικού στρατού από και προς το φυλάκιο και μία μεγάλη στρατιωτική γενήτρια για να φωτιστεί προφανώς η περιοχή του φράχτη. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα η εκκωφαντική ησυχία διακόπηκε βίαια από κραυγές δεκάδων ανθρώπων. Ακούγονταν ξεκάθαρα βρισιές και συνθήματα στα αγγλικά κατά της Ελλάδας και των Ελλήνων. Αλλη μία μάχη επιβίωσης πάνω στον φράχτη είχε ξεκινήσει...