Οι Έλληνες «ιπτάμενοι» βαφείς που δίνουν χρώμα σε υπερκατασκευές του κόσμου

Κρέμονται στον αέρα, δεμένοι με συρματόσχοινα, σε απόσταση εκατοντάδων μέτρων από το έδαφος. Βουτούν τις βούρτσες στη μπογιά και τις εφαρμόζουν σε επιφάνειες, δίνοντας χρώμα σε υπερ-κατασκευές του κόσμου: από εμβληματικά μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως ο Πύργος του Άιφελ, μέχρι θηριώδεις πλωτές πολιτείες, όπως το «Symphony of the Seas», το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο στον πλανήτη. Θα χρειαστούν ατελείωτες εργατοώρες - ως και τρία χρόνια δουλειάς – καθώς και δεκάδες τόνους μπογιάς για να βάψουν εκατοντάδες χιλιάδες τ.μ. επιφανειών στα πιο δυσπρόσιτα σημεία.

Πίσω από όλα αυτά βρίσκεται μια ελληνική οικογενειακή επιχείρηση, με έδρα στη  Νεοχωρούδα της Θεσσαλονίκης, η οποία ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 από ένα συνεργείο αντισκωριακής προστασίας επιφανειών και εξελίχθηκε σε έναν διεθνούς αναγνώρισης «παίκτη», με υψηλή εξειδίκευση και εξωστρεφή ματιά, που «χτυπάει» έργα παγκόσμιας απήχησης.

Πριν από ακριβώς δέκα χρόνια, η ΣΤΕΛΜΑ ΑΤΕ κοίταξε στα ίσια τον ανταγωνισμό 120 εταιριών από όλο τον κόσμο και κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό για την 19^η καμπάνια βαφής του Πύργου του Άιφελ. Παρόλο που δεν ήταν το δυσκολότερο τεχνικά έργο που έχει αναλάβει, ούτε το πιο προσοδοφόρο, σε συμβολικό επίπεδο ήταν αυτό που της έδωσε το «παράσημο» της διεθνούς αναγνώρισης. Το εμβληματικό μνημείο –τοπόσημο της γαλλικής πρωτεύουσας παραδόθηκε φρεσκοβαμμένο το 2011, έπειτα από τρία χρόνια κοπιαστικής εργασίας 70 εξειδικευμένων βαφέων – εναεριτών στα 250.000 τ.μ. μεταλλικής του επιφάνειας.
Φέτος προκηρύχθηκε η επόμενη, 20ή καμπάνια βαφής, και η εταιρία ήταν πάλι παρούσα, ωστόσο επιλέχθηκε τελικά μια κοινοπραξία γαλλικών εταιριών που κατέθεσε χαμηλότερη προσφορά.

Οι Έλληνες «μπογιατζήδες – αναρριχητές» που εργάστηκαν στον Πύργο του Άιφελ είχαν περάσει από ειδική εκπαίδευση και η τεχνογνωσία που απέκτησαν ως εναερίτες τους φάνηκε ιδιαίτερα χρήσιμη στα επόμενα μεγάλα έργα: Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο γιγαντιαίος πύργος ψύξης του υπό ανέγερση νέου Ατμοηλεκτρικού Σταθμού «Πτολεμαϊδα V» της ΔΕΗ, που με ύψος 170 μέτρων αποτελεί τον μεγαλύτερο των Βαλκανίων και έναν από τους μεγαλύτερους της Ευρώπης, αλλά και τα φουγάρα των μεγαλύτερων κρουαζιερόπλοιων του κόσμου, που χτίζονται τα τελευταία χρόνια στα ναυπηγεία του Σεν Νεζέρ, στις γαλλικές ακτές του Ατλαντικού.

Η εταιρεία έχει συνεχή παρουσία στο ναυπηγείο Chantiers de L’Atlantique από το 2006, έχοντας συμμετάσχει ως σήμερα στην κατασκευή 25 κρουαζιερόπλοιων, ενώ το σύνολο των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί, με ορίζοντα το 2029, περιλαμβάνει εργασίες συντήρησης και βαφής σε άλλα 9 κρουαζιερόπλοια, 3 εκ των οποίων βρίσκονται σε εξέλιξη σήμερα.
Μεταξύ αυτών που φέρουν την «σφραγίδα» των Ελλήνων βαφέων είναι οι τρεις θηριώδεις πλωτές πόλεις που χτίζει εδώ ο αμερικανικός κολοσσός Royal Caribbean.

Το «Symphony of the Seas», που παραδόθηκε το 2018 και πήρε τα σκήπτρα από το «Harmony of the Seas» του 2016, είναι μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο εν πλω κρουαζιερόπλοιο στον κόσμο, με 2.747 καμπίνες σε 16 καταστρώματα, 24 πισίνες, 22 εστιατόρια, δεκάδες αίθουσες ψυχαγωγίας, αλλά και ένα καταπράσινο …Central Park.

Σε δύο χρόνια από σήμερα θα χάσει τον τίτλο του μεγαλύτερου από το τρίτο στη σειρά, το Wonder of the Seas, το οποίο άρχισε να κατασκευάζεται φέτος. Θα έχει μήκος 362 μέτρων, ένα μέτρο μεγαλύτερο από το «Symphony of the Seas», πλάτος 66 μέτρων, και θα μπορεί να δέχεται ως 8.800 επιβαίνοντες (6.680 επισκέπτες και 2.200 προσωπικό).

Το συνεργείο της ελληνικής εταιρίας, που αποτελείται από 80 αμμοβολιστές και βαφείς, έπιασε δουλειά στο Wonder of the Seas πριν από δύο μήνες, ενώ άλλοι 50 εργάζονται σε άλλα δύο υπό κατασκευή κρουαζιερόπλοια. Το 70% του προσωπικού είναι Έλληνες, 20% από τις βαλκανικές χώρες και 10% Γάλλοι. Θα χρειαστούν περίπου 50.000 λίτρα χρωμάτων διαφόρων τύπων, για την αντιδιαβρωτική προστασία συνολικής επιφάνειας 145.000 m2, ενώ ο προϋπολογισμός του έργου μόνο για το συγκεκριμένο πλοίο θα ξεπεράσει τα 3 εκατομμύρια ευρώ.
«Αναλαμβάνουμε δράση σχεδόν πέντε μήνες μετά την έναρξη εργασιών κατασκευής του πλοίου και δουλεύουμε μέχρι και την τελευταία μέρα πριν από την παράδοσή του», είπε στο «Έθνος της Κυριακής» ο επιχειρησιακός διευθυντής της ΣΤΕΛΜΑ, μόνιμα εγκατεστημένος στη Γαλλία, Χρήστος Μαμαντζής, και πρόσθεσε: «στην αρχή γίνεται προετοιμασία της επιφάνειας με αμμοβολή, στη συνέχεια συλλέγεται η άμμος με ειδικά μηχανήματα και ανακυκλώνεται, σύμφωνα με αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές, και στο τέλος γίνεται η εφαρμογή του αντιδιαβρωτικού χρώματος».

Το συνεργείο πραγματοποιεί εργασίες αντιδιαβρωτικής προστασίας (αμμοβολή και βαφή) σε τρία τμήματα στο εσωτερικό του πλοίου και συγκεκριμένα:

• Στο μηχανοστάσιο (μηχανές, ηλεκτρολογικοί πίνακες κλπ) και στην ύψους 53 μέτρων καπνοδόχο, με τη χρήση εξειδικευμένης ομάδας εναεριτών που έχουν τεχνογνωσία από τον Πύργο του Άιφελ
• Σε εσωτερικούς χώρους που χρησιμοποιεί το προσωπικό (αποθήκες τροφίμων, ιατρείο, εστιατόρια, μαγειρεία κλπ) και κοινόχρηστους χώρους όπως πισίνες, υπερκατασκευές, μπαλκόνια
• σε δεξαμενές (νερού, αποβλήτων, καυσίμων, λιπαντικών, κενοί χώροι που εξυπηρετούν τη στατικότητα του κρουαζιερόπλοιου, δεξαμενές ανακύκλωσης του νερού της πισίνας κ.ά.). Εδώ είναι το πιο απαιτητικό και σημαντικό μέρος του έργου.

Το Wonder of the Seas αναμένεται να παραδοθεί και να κάνει το παρθενικό του ταξίδι σε δύο χρόνια από σήμερα. Μεταξύ των υπόλοιπων έργων της ΣΤΕΛΜΑ περιλαμβάνονται τα τέσσερα πιο πολυτελή κρουαζιερόπλοια του κόσμου, που κατασκευάζει η Celebrity Cruises, θυγατρική της Royal Caribbean, (το πρώτο παραδόθηκε το 2018 και το δεύτερο ολοκληρώνεται το Μάρτιο του 2020). Επίσης, η σειρά τεσσάρων πλοίων της ιταλικής Mediterranean Shipping Company (MSC), εκ των οποίων έχουν παραδοθεί τα τρία και τώρα δουλεύεται το τέταρτο.

Το εμβληματικό project του Άιφελ

Το σκούρο μπρονζέ χρώμα με το οποίο είναι βαμμένος ο Πύργος του Άιφελ και φέρει το όνομά του, έχει προκύψει από μυστική σύνθεση και προορίζεται αποκλειστικά για το βάψιμο του συγκεκριμένου μνημείου. Η εταιρία, που το 2009 κέρδισε τον διαγωνισμό, υπέγραψε μεταξύ άλλων και ειδική ρήτρα εχεμύθειας, με την οποία δεσμεύτηκε για τη μη αναπαραγωγή και εφαρμογή του χρώματος αυτού σε οποιαδήποτε άλλη κατασκευή ή αντικείμενο.

Εβδομήντα εναερίτες εργάστηκαν επί τρία χρόνια, κρεμασμένοι με συρματόσχοινα ως και 324 μέτρα από το έδαφος, προκειμένου να φέρουν σε πέρας το έργο. Το παρέδωσαν το 2011 και ενώ υπήρχε για τρία χρόνια η συμβατική υποχρέωση της συντήρησης πιθανών αστοχιών, δεν κλήθηκε παρά μόνο μια φορά για μια μικρή επισκευή, σε μερική αποκόλληση χρώματος, εκεί όπου υπήρχαν στρώσεις παλαιών βαφών δεκάδων χρόνων.

Φέτος η εταιρεία θέλησε να επαναλάβει το έργο, αλλά το είδε να κατοχυρώνεται σε γαλλική κοινοπραξία.
«Δεν στεναχωρηθήκαμε, γιατί ο λόγος που απωλέσαμε το έργο ήταν η απόφαση του Δήμου των Παρισίων να επιλέξει ένα γκρουπ εταιριών που προσέφερε χαμηλότερη τιμή από τη δική μας», τόνισε ο κ.Μαμαντζής και πρόσθεσε: «η προσωπική μου εκτίμηση είναι πως η τιμή που δόθηκε είναι εκτός αγοράς. Θεωρώ πως το μπάτζετ που αποφάσισε να διαθέσει ο Δήμος δεν συμβαδίζει με τις υψηλές απαιτήσεις του έργου. Εμείς ως εταιρία ουδέποτε συμβιβαστήκαμε σε επίπεδο ποιότητας και αυτό φάνηκε από το αποτέλεσμα της δουλειάς μας στην 19^η καμπάνια»

Η ΣΤΕΛΜΑ, που ιδρύθηκε το 1990 από τον Ελευθέριο Μαμαντζή και βρήκε συνεχιστές τους γιους του, Χρήστο και Δημήτρη, έχει εξωστρεφή προσανατολισμό, με το 60% του τζίρου του 2018 να προέρχεται από δουλειές στο εξωτερικό, ποσοστό που εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει το 70% το 2019. Εκτός από τη Γαλλία εκτελεί έργα σε διυλιστήρια στο Κουβέιτ και σε αγωγούς αερίου στη Βουλγαρία.

Ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα, σύμφωνα με τον Χ.Μαμαντζή, είναι η εμπειρία σε πολλά και διαφορετικά είδη έργων, από κρουαζιερόπλοια, ποταμόπλοια, γιοτ μέχρι βαγόνια τρένου και από αγωγούς αερίου μέχρι φουγάρα λιγνιτικών μονάδων. Επίσης, η συνεχής επένδυση στην ανανέωση του εξοπλισμού, καθώς και στην εκπαίδευση του προσωπικού σε οίκους του εξωτερικού.

Εντός του 2020 αναμένεται να εκδηλώσει ενδιαφέρον στην καμπάνια που ξεκίνησαν η γαλλική κυβέρνηση και οι γαλλικοί σιδηρόδρομοι για τη βαφή και συντήρηση μεταλλικών γεφυρών στη Γαλλία, ορισμένες εκ των οποίων έχουν ανακηρυχθεί ως πολιτιστικά μνημεία.