Κορονοϊός: Το σχέδιο αντιμετώπισης πιθανού κρούσματος στη Μόρια

Οι τρεις θεμελιώδεις οδηγίες του ΕΟΔΥ για τον περιορισμό εξάπλωσης του κορονοϊού -μένουμε σπίτι, αποφεύγουμε τον συνωστισμό, φροντίζουμε την προσωπική μας υγιεινή- δεν μπορούν να εφαρμοστούν παντού. Τι γίνεται εκεί όπου δεν υπάρχει σπίτι, όπου οι συνθήκες διαμονής είναι ο ορισμός του συνωστισμού και όπου οι χώροι υγιεινής είναι ανεπαρκείς ως ανύπαρκτοι; Πώς μπορεί να υλοποιηθούν μέτρα καραντίνας και αποφυγής μετάδοσης στην παραγκούπολη της Μόριας με τους 20.000 ανθρώπους;

Το ενδεχόμενο εμφάνισης κρούσματος COVID-19 σε κάποιο ΚΥΤ ή δομή φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών στα νησιά ή και στην ενδοχώρα, φαντάζει εφιαλτικό και προκαλεί έντονη ανησυχία, τόσο στην κυβέρνηση και στις υγειονομικές αρχές της χώρας, όσο και στους κατοίκους των νησιών, γηγενείς και αιτούντες άσυλο. Η εξέταση δύο ύποπτων περιστατικών στο Βοστάνειο νοσοκομείο της Μυτιλήνης στα τέλη της περασμένης εβδομάδας σήμανε συναγερμό, με τα δείγματα να είναι ευτυχώς αρνητικά, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει κάποιο κρούσμα στο μέλλον. Το μοναδικό μέχρι σήμερα επιβεβαιωμένο κρούσμα στη Μυτιλήνη αφορά γυναίκα κάτοικο του νησιού και αντιμετωπίστηκε με τον ενδεδειγμένο τρόπο από τους γιατρούς του νοσοκομείου, αλλά ο χειρισμός πιθανού αντίστοιχου περιστατικού μεταξύ των εγκλωβισμένων αιτούντων άσυλο στις δομές φιλοξενίας θα είναι ιδιαίτερα δύσκολος.

Τα υπουργεία Υγείας και Μετανάστευσης – Ασύλου έχουν εκπονήσει σχέδιο αντιμετώπισης ενός τέτοιου ενδεχόμενου, ενώ ο ΕΟΔΥ έχει εκδώσει αναλυτικές οδηγίες για τον χειρισμό ύποπτων περιστατικών.

Οι νεοεισερχόμενοι πρόσφυγες και μετανάστες -σ.σ. πολλοί προέρχονται από το Ιράν, μια χώρα με υψηλή διασπορά του ιού- εξετάζονται από γιατρό που έχει οριστεί από τον ΕΟΔΥ ως υπεύθυνος διαχειριστής COVID-19και σε περίπτωση εντοπισμού ύποπτων κρουσμάτων αυτά παραπέμπονται στο νοσοκομείο. Άτομα που προέρχονται ή έχουν ιστορικό ταξιδιού κάτω των 14 ημερών σε περιοχές συνεχιζόμενης μετάδοσης τίθενται σε περιορισμό μέχρι τη συμπλήρωση 14 ημερών από την τελευταία τους έκθεση. Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, πιθανός εντοπισμός κρούσματος σε κάποιον χώρο θα επιφέρει και μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων προσφύγων και μεταναστών.

Εκπρόσωποι φορέων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και ανθρωπιστικών οργανώσεων, ωστόσο, διατυπώνουν φόβους πως η εφαρμογή στην πράξη του συγκεκριμένου σχεδίου θα είναι ιδιαίτερα δυσχερής σε χώρους όπως η «ζούγκλα» της Μόριας. Ενθαρρυντικό στοιχείο, που μειώνει τον κίνδυνο, είναι πως η πλειονότητα των αιτούντων άσυλο είναι νεαρής ηλικίας και άρα –θεωρητικά- δεν ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

«Πώς θα επιβληθεί καραντίνα στη Μόρια;»

«Είναι ένα θέμα που μας προβληματίζει και μας ανησυχεί ιδιαίτερα. Το έχω θέσει κατ΄ επανάληψη σε συναντήσεις μου με κυβερνητικά στελέχη και με εκπροσώπους του ΕΟΔΥ. Μου είπαν πως υπάρχει σχέδιο δράσης για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά αναρωτιέμαι πώς μπορεί να επιβληθεί καραντίνα σε χώρους όπως η Μόρια. Το θετικό είναι πως οι μετανάστες και πρόσφυγες είναι κατά τεκμήριο νέοι άνθρωποι και ο κίνδυνος σοβαρών κρουσμάτων είναι περιορισμένος», είπε στο ethnos.gr ο περιφερειάρχης Βόρειου Αιγαίου, Κώστας Μουτζούρης και έκανε γνωστό πως η Περιφέρεια σχεδιάζει να συμβάλει με δική της πρωτοβουλία σε επίπεδο πρόληψης ενός τέτοιου ενδεχόμενου: «Σκεφτόμαστε να στήσουμε από ένα σπιτάκι έξω από τα τέσσερα μεγάλα κέντρα στα νησιά μας –τα τρία ΚΥΤ σε Λέσβο, Χίο, Σάμο και το Καρά Τεπέ της Μυτιλήνης- όπου θα βρίσκονται ιδιώτες γιατροί που θα πληρώνονται από την Περιφέρεια και θα κάνουν έναν πρωτογενή έλεγχο ύποπτων περιστατικών, ώστε αν υπάρξει κάποιο κρούσμα να ληφθούν έγκαιρα τα ενδεδειγμένα μέτρα».

Σήμερα ζουν σε ακατάλληλες συνθήκες στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου πάνω από 42.000 πρόσφυγες και μετανάστες, σε δομές με συνολική δυναμικότητα 6.178 ατόμων. «Δυστυχώς αυτοί οι άνθρωποι είναι απλώς αριθμοί. Παρόλο που είναι εκτεθειμένοι σε πάρα πολλούς παράγοντες κινδύνου, δεν έχουν ενταχθεί στον υγειονομικό σχεδιασμό της χώρας», υποστηρίζει ο Απόστολος Βεϊζης, συντονιστής προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, που διαθέτει ιατρεία για παροχή πρωτοβάθμιας υγείας έξω από το ΚΥΤ της Μόριας, στη Σάμο και στην Αθήνα. «Το ‘μένουμε σπίτι’ δεν ισχύει εδώ. Ποιο σπίτι; Η αποφυγή συνωστισμού δεν μπορεί να ισχύσει, όπως και η υγεινή. Ποια υγιεινή όταν υπάρχουν χώροι όπου αναλογεί μία βρύση σε 1.300 ανθρώπους, μια τουαλέτα και ένα ντους σε κάθε 200. Το όποιο σχέδιο αντιμετώπισης σε τέτοιες συνθήκες είναι σε θεωρητικό και μόνο επίπεδο», πρόσθεσε και τόνισε την ανάγκη άμεσης αποσυμφόρησης, με μεταφορά σε κατάλληλες δομές στην ενδοχώρα μεγάλου αριθμού ατόμων, κατά προτεραιότητα των ευπαθών ομάδων και όσων έχουν χρόνια προβλήματα υγείας.

Το 35% των 20.000 ανθρώπων που βρίσκονται στη Μόρια είναι παιδιά και το 25% γυναίκες. Ευτυχώς, ένα ελάχιστο ποσοστό έχει ηλικία άνω των 60 ετών. Οι υγειονομικές υπηρεσίες και οι εθελοντές κάνουν προσπάθειες για την ενημέρωση των προσφύγων και μεταναστών αναφορικά με την πανδημία και τους τρόπους στοιχειώδους προφύλαξής τους, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται καμπάνια συγκέντρωσης χρημάτων από δανέζικη ΜΚΟ για την προμήθεια αντισηπτικών.

Στη δομή φιλοξενίας του Καρά Τεπέ, που λειτουργεί με ευθύνη του Δήμου Μυτιλήνης, οι επισκέψεις στο ιατρείο των Γιατρών του Κόσμου έχουν μειωθεί στο μισό έπειτα από την καμπάνια ενημέρωσης που υλοποιεί η οργάνωση. «Καλούμε έναν εκπρόσωπο από κάθε οικίσκο, το μπαμπά ή τη μαμά της οικογένειας, και τους ενημερώνουμε τι είναι ο κορονοϊός, ποια τα συμπτώματα και οι κίνδυνοι, ποια μέτρα λαμβάνονται και τι πρέπει να κάνουν οι ίδιοι για να μειώσουν τον κίνδυνο να νοσήσουν. Να μην πηγαίνουν στην πόλη χωρίς λόγο, να πηγαίνει μόνο ένας για τα απαραίτητα ψώνια, να φροντίζουν για την προσωπική τους υγιεινή κλπ», είπε στο ethnos.gr ο συντονιστής του ιατρείου των Γιατρών του Κόσμου, καρδιολόγος, Δημήτρης Πατέστος και πρόσθεσε: «Έπειτα από αυτό, έχει μειωθεί πάνω από 50% η προσέλευση στο ιατρείο και έχουν σχεδόν μηδενιστεί οι παραπομπές στο νοσοκομείο».

Δώδεκα μέτρα πρόληψης από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου

Δέσμη δώδεκα μέτρων για την πρόληψη εμφάνισης κρουσμάτων κορονοϊού στα ΚΥΤ, τις δομές φιλοξενίας και την Υπηρεσία Ασύλου ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.

Μεταξύ άλλων αναστέλλονται για τουλάχιστον 14 ημέρες όλες οι επισκέψεις ατόμων και φορέων, η λειτουργία των άτυπων δομών εκπαίδευσης και διακόπτονται όλες οι δραστηριότητες εντός των κλειστών εσωτερικών χώρων, όπως γυμναστήρια, βιβλιοθήκες κ.ά.

Επίσης, γίνεται υποχρεωτική θερμομέτρηση των νέων αφίξεων, ενώ σε καθημερινή βάση θα υπάρχουν δύο ανακοινώσεις με οδηγίες πρόληψης σε τουλάχιστον πέντε γλώσσες.

Αναλυτικά, οι οδηγίες έχουν ως εξής:

1. Αναστέλλονται για τουλάχιστον 14 ημέρες όλες οι επισκέψεις ατόμων/ φορέων, καθώς και δράσεις αυτών εντός των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης και των δομών φιλοξενίας. Η είσοδος πλέον επιτρέπεται μόνο στους έχοντες εργασία.

2. Υποχρεωτική θερμομέτρηση των νέων αφίξεων καθώς και οποιαδήποτε άλλη ενέργεια κρίνεται χρήσιμη και απαραίτητη από τις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες.

3. Σε καθημερινή βάση δύο ανακοινώσεις περί οδηγιών πρόληψης του ιού στις γλώσσες αραβικά, φαρσί, αγγλικά, γαλλικά, ελληνικά ή/και με αντίστοιχη κατά περίπτωση προσαρμογή σε γλώσσες που κατανοούν οι φιλοξενούμενοι στις δομές.

4. Ανάρτηση ενημερωτικών αφισών του ΕΟΔΥ στις γλώσσες αραβικά, φαρσί, αγγλικά, γαλλικά, ελληνικά ή/και με αντίστοιχη κατά περίπτωση προσαρμογή σε γλώσσες που κατανοούν οι φιλοξενούμενοι σε κάθε δομή.

5. Τήρηση γενικών κανόνων υγιεινής με καθημερινό καθαρισμό εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων με καθαριστικά και απολυμαντικά καθώς και συνεχής απολύμανση των πόμολων των θυρών των κοινόχρηστων χώρων αυτών.

6. Σε συνέχεια της επίσημης ανακοίνωσης για το κλείσιμο των σχολικών μονάδων και σε συνεννόηση με τους συντονιστές ΣΕΠ, αναστέλλεται η λειτουργία των άτυπων δομών εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων στις Δομές.

7. Διακοπή όλων των δραστηριοτήτων εντός κλειστών εσωτερικών χώρων του φιλοξενούμενου πληθυσμού για την αποφυγή συγκέντρωσης και συγχρωτισμού αυτών, για 14 ημέρες (γυμναστήρια, βιβλιοθήκες, κ.ο.κ.).

8. Διακοπή συσκέψεων των φορέων δραστηριοποίησης στις δομές σε κλειστούς χώρους.

9. Στενή συνεργασία με τον ΕΟΔΥ και εφαρμογή των οδηγιών του, σχετικά με τα ζητήματα δημόσιας υγείας.

10. Προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος της εμφάνισης και διασποράς του κορονοϊού εντός των κέντρων και δομών παρακαλούνται οι διαμένοντες εντός των δομών για τις επόμενες δύο εβδομάδες να μειώσουν στο ελάχιστο τις άσκοπες μετακινήσεις τόσο εντός του κέντρου, όσο και έξω από αυτό και να μετακινούνται μόνο όταν είναι απαραίτητο και για σοβαρό λόγο.

11. Επίσης, κατά τη σίτιση (για τα ΚΥΤ), να εξεταστεί α) το ενδεχόμενο να καλούνται τμηματικά οι φιλοξενούμενοι για να παραλάβουν το φαγητό τους ή/και β) να γίνεται μία φορά την ημέρα η διανομή της συνολικής ποσότητας φαγητού.

12. Λειτουργία ειδικών χώρων απομόνωσης σε κάθε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Μεταναστών και Προσφύγων.

Επισημαίνεται ότι όλες οι προαναφερόμενες οδηγίες διερμηνεύονται στις ομιλούμενες γλώσσες και κοινοποιούνται στον πληθυσμό, που διαμένει στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και στις δομές φιλοξενίας. Η επικαιροποίηση αυτών των οδηγιών θα είναι συνεχής, σε συνεργασία με όλα τα συναρμόδια υπουργεία.

Σημειώνεται ότι ήδη η Υπηρεσία Ασύλου έχει ανακοινώσει την αναστολή υποδοχής και εξυπηρέτησης κοινού στα γραφεία της στην ενδοχώρα και τα νησιά, καθώς και την αναστολή όλων των διοικητικών ενεργειών, μέχρι τις 10 Απριλίου.

Αναλυτικές οδηγίες χειρισμού περιστατικών COVID σε χώρους υποδοχής προσφύγων – μεταναστών

Όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ, στις δομές υποδοχής προσφύγων και μεταναστών υπάρχει επαγγελματίας υγείας που έχει οριστεί ως υπεύθυνος για την διαχείριση λοίμωξης COVID-19. Ειδοποιείται και παρευρίσκεται στα σημεία εισόδου νεοαφιχθέντων, όπου κάνει διαλογή βάση του τρέχοντος ορισμού κρούσματος.

• Σε περίπτωση εντοπισμού ύποπτου κρούσματος κανονίζει τη διακομιδή του περιστατικού στο Νοσοκομείο για έλεγχο.

• Σε περίπτωση εντοπισμού ασυμπτωματικών ατόμων με ιστορικό ταξιδιού κάτω των 14 ημερών από περιοχές με συνεχιζόμενη μετάδοση, δίνει οδηγίες περιορισμού των ατόμων αυτών μέχρι τη συμπλήρωση 14 ημερών μέχρι το πέρας των 14 ημερών από την τελευταία κατά δήλωση έκθεσή τους.
• Σε περίπτωση αδυναμίας περιορισμού των ασυμπτωματικών ατόμων, αυτά υποχρεούνται αυστηρώς να φοράνε χειρουργική μάσκα κατά τις μετακινήσεις τους και κατά τις κοινωνικές επαφές, μέχρι το πέρας των 14 ημερών από την τελευταία κατά δήλωση έκθεσή τους. Σε περίπτωση ανάπτυξης συμπτωμάτων θα πρέπει να απευθύνονται άμεσα στην υγειονομική δομή του Κέντρου Υποδοχής και όχι να επισκέπτονται χωρίς ενημέρωση την εν λόγω δομής άλλους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας.
• Ο επαγγελματίας της υγειονομικής δομής του Κέντρου Υποδοχής που θα υποδεχτεί και εξετάσει ύποπτο κρούσμα λοίμωξης COVID-19 ενημερώνει το συντονιστή πεδίου και τον ΕΟΔΥ για τη διακομιδή του περιστατικού στο Νοσοκομείο για έλεγχο.
• Η γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων της εξέτασης των ύποπτων κρουσμάτων γίνεται μέσω του ΕΟΔΥ προς τον συντονιστή πεδίου και τον υπεύθυνο διαχείρισης λοίμωξης COVID-19.
• Ο υπεύθυνος διαχείρισης λοίμωξης COVID-19 συμμετέχει στην ιχνηλάτηση επαφών τυχόν επιβεβαιωμένου κρούσματος και τη διαχείρισή τους, με βάση τις οδηγίες και την επιστημονική συνδρομή του ΕΟΔΥ.

Η χρήση εξοπλισμού ατομικής προστασίας θα γίνει σύμφωνα με τις τρέχουσες οδηγίες του ΕΟΔΥ. Ο συντονιστής πεδίου του ΕΟΔΥ συντονίζει την προετοιμασία της δομής για το ενδεχόμενο εμφάνισης κρούσματος ή συρροής κρουσμάτων με λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό. Συγκεκριμένα, φροντίζει να υπάρχει εξοπλισμός ατομικής προστασίας, εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού για τη διαχείριση ύποπτου κρούσματος και την ιχνηλάτηση και διαχείριση επαφών, με βάση τις οδηγίες του ΕΟΔΥ.