Παιδοψυχολόγος για ακραίες συμπεριφορές παιδιών: «Ζούμε τρομακτικές καταστάσεις μετά τον εγκλεισμό, έρχονται και χειρότερα»

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋

Μικρές μαθήτριες περπατάνε προς το σχολείο τους στη Ρώμη (φωτογραφία αρχείου / Associated Press)

Πριν ακριβώς ένα χρόνο η παιδοψυχολόγος Σταυρούλα Σεφ αναφερόμενη στις επιπτώσεις της καραντίνας στην ψυχική υγεία των παιδιών είχε αναφερθεί στο «σύνδρομο της ασυλοποίησης». Πρόκειται για τη συμπεριφορά των ατόμων που έχουν εγκλειστεί για καιρό και έχουν χάσει την ικανότητα τους να ενταχθούν στο περιβάλλον. Ούτε και η ίδια δεν περίμενε τα ολέθρια αποτελέσματα. Καθημερινά η ίδια, οι συνεργάτες της αλλά και συνάδελφοι της γίνονται κοινωνοί με εκρηκτικές και ακραίες καταστάσεις που στη συντριπτική πλειοψηφία δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Επιβεβαιώθηκε με δραματικό τρόπο

Τα όσα είχε αναφέρει το Μάιο του 2021 επιβεβαιώνονται με τον πλέον δραματικό τρόπο. Ακραίες συμπεριφορές, εξάρσεις, επιθετικές τάσεις, μπούλινγκ, παραβατικές πράξεις. Στον αντίποδα εσωστρέφεια, ανασφάλεια, φόβος, ενοχή. Κόσμοι που συγκρούονται στις υπαρξιακές αναζητήσεις των παιδιών με ολέθρια αποτελέσματα. Και ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα κρούοντας καμπανάκι κινδύνου για άλλη μια φορά.

«Οι καθηγητές δεν μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση»

«Eίμαστε πολύ ανήσυχοι για την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα. Ειδικά τα σχολεία ζουν έντονες καταστάσεις και οι καθηγητές δε μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση. Τα παιδιά είναι αποδιοργανωμένα και αναστατωμένα. Είναι παιδιά που "ωρίμασαν" μέσα στην καραντίνα. Από το Δημοτικό βρέθηκαν ξαφνικά στην B' Γυμνασίου. Και από τη Γ' γυμνασίου στη Β' Λυκείου χωρίς κανείς να το καταλάβει. Κυρίως δεν το έχουν καταλάβει τα ίδια. Προσπαθούν να καταλάβουν τι τους έχει συμβεί σωματικά, ψυχολογικά, σεξουαλικά, υπαρξιακά».

«Τα παιδιά είναι αγριεμένα παντού»

Συγκλονιστικά είναι τα λόγια της για τις καθημερινές ιστορίες που βιώνει καθημερινά: «Καθημερινά βιώνουμε και μαθαίνουμε τρομακτικά πράγματα. Βίαιες εξάρσεις και ακραίες συμπεριφορές. Είναι πρωτοφανή πράγματα αυτά για την Ελλάδα και δυστυχώς ελάχιστα μόνο βγαίνουν στην επιφάνεια και αυτή η ομερτά είναι ένα μέρος του προβλήματος που ολοένα και γιγαντώνεται. Οι κρίσεις που περνούν τα παιδιά είναι βαθιές και πολλές φορές έχουμε δραματικά αποτελέσματα με αυτοκτονικές τάσεις, παραβατικές συμπεριφορές", τονίζει η Σταυρούλα Σεφ και προσθέτει: «Εργάζομαι στην Αθήνα, αλλά έχω γραφείο και στη Ρόδο απ΄ όπου κατάγομαι. Πιστέψτε με συμβαίνουν τα ίδια παντού. Τα παιδιά είναι αγριεμένα, είτε είναι στα νότια προάστια, είτε στο κέντρο, είτε στα βόρεια προάστια. Αυτό που μας τρομάζει ως επιστημονική κοινότητα είναι αυτά που θα ακολουθήσουν».

Δάσκαλος - Καθηγητής - Ειδική αγωγή - Σχολείο

«Τώρα τα πράγματα είναι ωμά και βίαια»

Σχετικά με τα αίτια των ακραίων συμπεριφορών των παιδιών είπε: «Τα παιδιά δεν έχουν περάσει όλα τα στάδια της κοινωνικοποίησης. Δύο χρόνια καραντίνας ήταν πολλά. Χάθηκε η επαφή με τον περίγυρο τους. Έχασαν την κοινωνικοποίηση τους. Χάθηκαν φιλίες, δραστηριότητες, ρόλοι και κυρίως τα φίλτρα εκείνα που βοηθούσαν τα παιδιά να διορθώνουν λάθος συμπεριφορές. Τώρα τα πράγματα είναι ωμά και βίαια».

«Αναζητούν πληροφόρηση για την αλλαγή φύλου»

«Εχοντας μεγαλώσει μέσα στο σπίτι ταλανίζονται από βαθιά και αναπάντητα ερωτήματα. Έχουν ζητήματα ταυτότητας, ύπαρξης και σεξουαλικότητας. Δεν καταλαβαίνουν τι τους φταίει. Αναζητούν πλέον με ευκολία πληροφόρηση και απόψεις ακόμα και για την αλλαγή φύλου. Αναζητούν απαντήσεις και πρότυπα. Οι γονείς και γενικά η ελληνική οικογένεια είναι απορροφημένη από τα τεράστια προβλήματα που έφερε αρχικά η οικονομική κρίση, μετά ο κορονοϊός και τώρα ο πόλεμος. Τα παιδιά αναζητούν λύσεις και δεν τις βρίσκουν».

Σχολείο - Κορονοϊός

«Βιντεοπαιχνίδια και μουσική υποκουλτούρα»

«Αντλούν λάθος πληροφόρηση από το διαδίκτυο, μέσω ακατάλληλων πηγών και συμβουλών που λαμβάνουν από αμφιβόλου προελεύσεως άτομα που σε κάθε περίπτωση είναι ακατάλληλα. Δέχονται αρνητικές επιρροές και είναι εξαρτώμενα με αρνητικές πηγές όπως τα βιντεοπαιχνίδια, τη μουσική υποκουλτούρα και στίχους που εκφράζουν την σύγχυση και την αμφισβήτηση και τα ωθούν σε ακραίες συμπεριφορές. Μέσα σε όλη αυτή την σχετικότητα στην σκέψη, η παθολογία γίνεται μέρος της καθημερινότητας και της κανονικοποίησης και γίνεται τρόπος ζωής. Αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα».

«Δεν υπάρχει σύστημα που να τους δίνει έναν ρόλο»

«Γενικά δεν υπάρχει ένα σύστημα που να εμπιστεύονται. Εχουν άρνηση για όλα. Δεν ξέρουν τι τους φταίει. Δε μπορούν να προσδιορίσουν τι τους συμβαίνει, όπως ενδεχομένως μπορεί να κάνει ένας ενήλικας σε μία ανάλογη στιγμή. Βλέπουν τους ενήλικες σαν κάτι πρωτόγονους. Δεν τους εμπιστεύονται. Δεν εμπιστεύονται τους δασκάλους, τους ανθρώπους γενικά και αυτό τα κάνει πιο ευάλωτα, πιο εσωστρεφή και πιο επιθετικά. Δεν υπάρχει σύστημα που μπορούν να εμπιστευτούν. Νιώθουν πως δεν υπάρχει σύστημα που να τα περιέχει μέσα με έναν ρόλο».

Μπουρνάζι κλαμπ

«Αναζητούν υποκατάστατα και κάνουν άμυνες»

«Έτσι τα παιδιά αποξενώνονται και παράλληλα αναζητούν υποκατάστατα που θα τους δώσουν ρόλο ύπαρξης, σκέψης και έκφρασης. Αναζητούν το πλαίσιο που θα τα εκφράζει, θα τα φροντίζει, θα τα οργανώνει και θα τους βάζει τα όρια. Κανονικά αυτά τα όρια μπαίνουν από την οικογένεια αλλά όπως αναφέραμε αυτά δεν γίνονται σωστά και στο χρόνο που πρέπει. Δε μπορούν να αντέξουν μόνο οι καθηγητές αυτό το βάρος, ούτε μπορούμε να αλλάζουμε τους καθηγητές κάθε χρόνο. Η σταθερότητα και η ασφάλεια έχουν αλλοτριωθεί ως έννοιες. Όλοι μας αντιδρούμε σε κατάσταση άμυνας μπροστά σε συνεχείς απειλές πολλές από τις οποίες δεν είναι ορατές. Τα παιδιά στην ηλικία που δημιουργούν την προσωπικότητα τους χρησιμοποιούν τις άμυνες ως στοιχείο της ταυτότητας και ως κομμάτι της κοινωνικής αλληλεπίδρασης».

Μαθητές γονείς

«Οι ευθύνες των γονέων και η ομερτά»

Σύμφωνα με την Σταυρούλα Σεφ το ζήτημα της επικοινωνίας του προβλήματος μεταξύ γονέων και παιδιών αλλά και καθηγητών καθώς και το σπάσιμο της "ομερτά" είναι βασικοί παράγοντες για να δούμε κάποια σημάδια βελτίωσης: «Οι γονείς πρέπει να αφιερώσουν χρόνο στα παιδιά τους. Να τους μιλάνε, να επικοινωνούν μαζί τους όσο μπορούν. Κυρίως να τους βάλουν όρια και πρόγραμμα. Παράλληλα θα πρέπει και οι γονείς να μιλήσουν μεταξύ τους. Να μιλήσουν και πολλοί γονείς μαζί. Να αναδείξουν τα κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Θα πρέπει να γίνει μία μεγάλη και πανεθνική πρωτοβουλία. Μόνο έτσι θα βρεθούν λύσεις. Οι περισσότερες οικογένειες μέσα αυτή την τεράστια κρίση με τα χιλιάδες προβλήματα δε μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση. Επίσης θα πρέπει να σταματήσουμε να κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Πρέπει να σπάσει η ομερτά. Να ειπωθούν τα προβλήματα με το όνομα τους και να αναδειχτούν. Δεν είναι εύκολα πράγματα όλα αυτά. Χρειάζεται χρόνος για να φέρουν αποτελέσματα στην κοινωνία και για τον λόγο αυτό πρέπει να δράσουμε άμεσα και να βοηθήσουμε τα παιδιά να βρουν λύσεις και διέξοδα».

Διαβάστε ακόμη