Συνεχίζεται το «ξήλωμα» της περιβαλλοντικής νομοθεσίας: Μειώνεται η προστασία για τις περιοχές Natura 2000

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 9 λεπτά ┋

Με ένα νομοσχέδιο 97 άρθρων και δημόσια διαβούλευση μόλις μίας εβδομάδας – έως τις 13 Ιουλίου - το ομώνυμο υπουργείο προχωρά στο περαιτέρω «ξήλωμα» της περιβαλλοντικής νομοθεσίας επιτρέποντας μέσω των διατάξεών του εξορύξεις, έργα και δρόμους, τουριστικές δραστηριότητες, ακόμα και την αλιεία και τη βόσκηση σε προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Νatura 2000.

Μειώνεται η προστασία στις προστατευόμενες περιοχές

Παράλληλα ανάβει το πράσινο φως ώστε οι περιβαλλοντικοί ελεγκτές να αμείβονται απευθείας από τους ελεγχόμενους, ενώ προχωρά και σε μειώσεις των επιβαλλόμενων προστίμων.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ήδη κάνουν λόγο για «εμπαιγμό» αναφορικά με την fast track διαβούλευση του νομοσχεδίου, ζητώντας με κατεπείγουσα κοινή επιστολή τους από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα την παράταση της δημόσιας διαβούλευσης.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του προτεινόμενου σχεδίου νόμου που αφορούν τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Φύση 2000» στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της φύσης, δηλαδή τον πυρήνα των προστατευόμενων περιοχών, θα επιτρέπονται μεταξύ άλλων οι οδοί κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, πλατείες, μονοπάτια και θαλάσσιοι διάδρομοι και η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία.

Επιπλέον, επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων, με τον αναγκαίο εξοπλισμό και τις συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.

Πλουσιότερο «μπουκέτο» δραστηριοτήτων θα επιτρέπεται στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Προστασίας της Φύσης, στις οποίες δίνεται η δυνατότητα και τουριστικών δραστηριοτήτων, μεγαλύτερη δυνατότητα για εγκατάσταση έργων ΑΠΕ και συνολικά θα μπορούν να φιλοξενούν μεταξύ άλλων:

Αναψυκτήρια μέχρι 50 τετραγωνικά μέτρα,
Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικά μια ή περισσότερες μορφές θεματικού τουρισμού.
Υπαίθρια στάθμευση μόνο για τη ζώνη.
Εξορυκτικές δραστηριότητες που διενεργούνται υπόγεια υπό την προϋπόθεση ότι η είσοδος της υπόγειας εκμετάλλευσης βρίσκεται εκτός ζώνης προστασίας της φύσης και ζώνης απολύτου προστασίας της φύσης.
Εγκαταστάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες.
Εγκαταστάσεις ύδρευσης, εξαιρουμένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό και συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.
Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Κατασκηνώσεις – Παιδικές εξοχές.

Πλωτές υποδομές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής.
Επιτρέπονται επίσης τα ορειβατικά καταφύγια καθώς και δραστηριότητες τύπου αναρρίχησης, η ιππασίας, περιήγησης σε σπήλαια, η κατάβαση ποταμού, ανεμοπορίας με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωροπτερισμός.

Επίσης καταργείται ο περιορισμός, οι δρόμοι να είναι αποκλειστικά για την «εξυπηρέτηση της προστασίας και της βέλτιστης διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου».
Στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών επιτρέπονται μεταξύ άλλων η εστίαση, αναψυκτήρια και τουριστικά καταλύματα χωρίς κανέναν περιορισμό καθώς καταργούνται οι επιμέρους περιορισμοί (αναψυκτήρια 100. τ.μ., τουριστικά καταλύματα έως 150 κλινών), εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις, οι εξορυκτικές δραστηριότητες, ιδίως ορυχεία, λατομεία, μεταλλεία, αμμοληψία και ζώνες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, τα πάρκα κεραιών τηλεπικοινωνιών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών.

Επίσης καταργούνται οι διατάξεις που επέτρεπαν χρήσεις μόνον στις εντός σχεδίου περιοχές, ενώ προστίθενται οι «εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας» με την εξαίρεση «εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα».

Επιπλέον:

Καταργούνται οι επιμέρους περιορισμοί στις επιτρεπόμενες ειδικές χρήσεις.
Καταργείται η απαγόρευση της κατοικίας στις εκτός σχεδίου περιοχές.
Εξειδικεύεται η δυνατότητα δημιουργίας τουριστικής εγκατάστασης υπό όρους.
Καταργούνται ορισμένες χρήσεις που με τις υφιστάμενες διατάξεις προοριζόντουσαν αποκλειστικά για τις εντός σχεδίου περιοχές.

Οι ελεγκτές περιβαλλοντικών μελετών θα ...πληρώνονται απευθείας από τους ελεγχόμενους

Παράλληλα με άλλα άρθρα του σχεδίου νόμου επέρχεται και χαλάρωση των περιβαλλοντικών ελέγχων, καθώς επίσης και η απευθείας πληρωμή των ελεγκτών από τους ...ελεγχόμενους.

«Με το προτεινόμενο άρθρο, μέσω της δυνατότητας απευθείας πληρωμής των πιστοποιημένων αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), από τον φορέα υλοποίησης του έργου η της δραστηριότητας, απλοποιείται και επιταχύνεται η σχετική διαδικασία», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης.

Και σαν να μην έφτανε αυτό αφαιρείται και η αναφορά στο Εποπτικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικών Ελεγκτών, «καθώς κρίνεται επαρκής η άσκηση του ρόλου αυτού από τη Γενική Διεύθυνση του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών.

Συρρικνώνονται και τα πρόστιμα

Παράλληλα το υπουργείο με άλλο προτεινόμενο άρθρο μειώνει και τα ελάχιστα προβλεπόμενα πρόστιμα για περιβαλλοντικές παραβάσεις ώστε αυτά να βρίσκονται «σε αναλογία με το πραγματικό οικονομικό μέγεθος πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ανήκουν στην κατηγορία Β’, προς διασφάλιση της αρχής της αναλογικότητας».

Για τον ίδιο σκοπό, καθορίζεται συγκεκριμένο πρόστιμο σε περίπτωση απουσίας Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων, το οποίο είναι αναλογικό των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας.

Συγκεκριμένα ορίζεται ότι «τα μέτρα και οι κυρώσεις είναι αναλογικά και εύλογα, στηρίζονται δε στην αξιολόγηση του κινδύνου που η παράβαση επιφέρει στην προστασία του δημοσίου συμφέροντος, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, τη συχνότητα ή την χρονική διάρκεια, την υποτροπή και το ιστορικό συμμόρφωσης, τη συμπεριφορά και τον βαθμό συνεργασίας του ελεγχόμενου οικονομικού φορέα, το ύψος υπέρβασης των θεσμοθετημένων ορίων εκπομπών και την παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων και προτύπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, λόγους δημοσίου συμφέροντος, καθώς και τυχόν συντρέχοντες ελαφρυντικούς ή επιβαρυντικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του άμεσου ή έμμεσου κέρδους που η παράβαση απέφερε στον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας».

Τα πρόστιμα επιβάλλονται μετά από ενιαία αξιολόγηση της σοβαρότητας του συνόλου των παραβάσεων, ενώ οι παραβάσεις κατατάσσονται σε τέσσερεις κατηγορίες, όπως έχει ήδη θεσμοθετηθεί:

Χαμηλής σοβαρότητας με πρόστιμο έως 0,5%, επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας, που κυμαίνεται από 500 έως και 50.000 ευρώ,
Μέτριας σοβαρότητας, για τις οποίες το πρόστιμο δεν υπερβαίνει το 1,5% επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας και κυμαίνεται από 1.000) έως και 200.000 ευρώ,
Σημαντικής σοβαρότητας, για τις οποίες το πρόστιμο δεν υπερβαίνει το 6% και κυμαίνεται από 4.000 έως και 800.000 ευρώ.
Πολύ σημαντικής σοβαρότητας, για τις οποίες το πρόστιμο δεν υπερβαίνει το 10% επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας και κυμαίνεται από 10.000 έως και 5 εκατομμύρια ευρώ.

Ειδικά για την έλλειψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ) επιβάλλεται πρόστιμο 2%, επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας, το οποίο σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερο των χιλίων 1.000 ευρώ.

Παράταση της διαβούλευσης ζητούν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις

«Εμπαιγμό» χαρακτηρίζουν το σύντομο χρονικό διάστημα της διαβούλευσης έντεκα περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες με επιστολή τους στον υπουργό Περιβάλλοντος, Κώστα Σκρέκα ζητούν παράταση της διαδικασίας ώστε η διαβούλευση να διαρκέσει ένα μήνα.

«Το χρονικό διάστημα των μόλις 7 ημερών που προσδιορίσατε για κατάθεση σχολίων και προτάσεων περιορίζει ασφυκτικά τα περιθώρια για ουσιαστικό δημόσιο διάλογο και, ουσιαστικά, αποτελεί εμπαιγμό απέναντι σε κάθε ενδιαφερόμενο φορέα και πολίτη στο πλαίσιο της καλής διακυβέρνησης», επισημαίνουν χαρακτηριστικά.

Τονίζουν ότι οι αλλαγές που προτείνονται στο ισχύον νομικό πλαίσιο είναι πολυδιάστατες και καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος θεμάτων με τις διαστάσεις τους να κρίνονται άκρως σημαντικές, ενώ συγχρόνως επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό οι προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας στη χώρα μας.

«Επισημαίνουμε ότι η διευθέτηση των ζητημάτων που επιχειρείται με το σχέδιο νόμου είναι πραγματικά κρίσιμη και, για πολλά από τα ζητήματα αυτά, έχει καθυστερήσει για πολλά χρόνια. Από αυτή την άποψη, η διαχρονική και διακομματική αδυναμία της πολιτείας να αντιμετωπίσει με επάρκεια τα κρίσιμα αυτά ζητήματα δεν είναι δυνατόν να δικαιολογεί τον επείγοντα χαρακτήρα των προτεινόμενων αλλαγών, αλλά ούτε και αυτός ο επείγων χαρακτήρας να εξαντλείται στην χρονική σύντμηση της διαβούλευσης».

Οι οργανώσεις που συνυπογράφουν την επιστολή είναι: