Πρωταπριλιά: Γιατί λέμε ψέματα για πλάκα; Πώς βγήκε το έθιμο (vid)

Κάθε χρόνο την Πρωταπριλιά αναβιώνει το έθιμο με τα «αθώα» ψέματα

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά ┋

Μόλις μπήκε ο μήνας Απρίλιος, ο τέταρτος μήνας του πολιτικού έτους, με διάρκεια 30 ημέρες. Αρχικά ήταν ο δεύτερος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου με την ονομασία Aprilis και πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει ανοίγω, γιατί το μήνα αυτό ανοίγουν, ανθίζουν τα λουλούδια.

Ο Απρίλιος είναι ο μήνας των λουλουδιών, η βροχή του θεωρείται από τους γεωργούς πολύ ευεργετική, και παλαιότερα στη Θράκη το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς θεωρούνταν θεραπευτικό και το έδιναν στους αρρώστους. Το πιο βασικό όμως έθιμο τον μήνα Απρίλιο είναι η λεγόμενη Πρωταπριλιά, δηλαδή η ημέρα που λέμε μικρά ψέματα και κοροϊδεύουμε όσο πιο έξυπνα μπορούμε... φωνάζοντας στο τέλος περιπαικτικά «πρωταπριλιά». Λέμε αθώα ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας. Σε κάποιες περιοχές, θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά.

Πρωταπριλιά ή April Fools' Day

Το έθιμο έχει πιθανότατα καταγωγή από τη Δύση και οι ρίζες του φτάνουν στους αρχαίους Κέλτες, οι οποίοι συνήθισαν την Πρωταπριλιά που καλυτέρευε ο καιρός να βγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν με άδεια χέρια, αλλά οι ψεύτικες ιστορίες τους, στις οποίες μεγαλοποιούσαν την ψαριά και τις περιπέτειές τους στη θάλασσα έδιναν κι έπαιρναν.

Τον Μεσαίωνα, οι Γάλλοι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου, λόγω του Πάσχα. Το 1560 ή το 1564 ο βασιλιάς Κάρολος Θ’ μετέθεσε την αρχή του έτους από την 1η Απριλίου στην 1η Ιανουαρίου για να συμβαδίζει η χώρα του ημερολογιακά με τις άλλες χώρες. Όσοι από τους υπηκόους του βασιλιά αποδέχτηκαν την ημερολογιακή αλλαγή πείραζαν τους άλλους, που συνέχιζαν να τηρούν την παλιά πρωτοχρονιά (1η Απριλίου), λέγοντάς τους περιπαικτικά ψέματα ή κάνοντάς τους ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα.

Στον ελληνικό χώρο το έθιμο πρέπει να ήταν γνωστό από την εποχή των Σταυροφοριών. Η συνήθεια να λένε ψέματα αποτελεί, όπως υποστηρίζει ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας, συνήθη μηχανισμό στην προσπάθεια εξασφάλισης της επιτυχίας μιας μαγικής ενέργειας ή ενός δύσκολου έργου, βάσει της αντίληψης ότι η ψευδολογία ξεγελά και εμποδίζει τις βλαπτικές δυνάμεις. Και το ψέμα της Πρωταπριλιάς είναι «ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την αγροτική παραγωγή», σύμφωνα με το λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο.

Η πρωταπριλιάτικη φάρσα του BBC - Συγκομιδή μακαρονιών από τα δέντρα

Μια φάρσα που άφησε εποχή είναι η πρωταπριλιάτικη φάρσα του BBC με την συγκομιδή σπαγγέτι στην Ιταλία. Ιθύνων νους του αστείου, δεν ήταν άλλος από τον δημοσιογράφο του BBC, Ρίτσαρντ Ντίμπλεμπι, ο οποίος στην εκπομπή του με τίτλο «Panorama», μετέδωσε ένα video τριών λεπτών, στο οποίο παρουσίαζε μια οικογένεια στην νότια Ιταλία να δουλεύει στα χωράφια την περίοδο της συγκομιδής και να μαζεύει μακαρόνια από τα δέντρα.

Διαβάστε ακόμη