Εκπρόσωπος ΠΟΥ: Θα διασφαλίσουμε ότι τα εμβόλια θα μοιραστούν με δίκαιο τρόπο

Πότε θα είναι έτοιµη η θεραπεία; Ποια είναι τα ενδεδειγµένα µέτρα προστασίας της κοινότητας; Ποια είναι τα µαθήµατα που παίρνουµε από την πανδηµία; Απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήµατα δίνει στο «Εθνος της Κυριακής» o Κρίστιαν Λιντµάιερ, εκπρόσωπος Τύπου στα κεντρικά γραφεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στη Γενεύη.

Σε ποια φάση της πανδηµίας βρισκόµαστε αυτήν τη στιγµή και ποιες είναι οι προβλέψεις του ΠΟΥ;

Μπορεί ναι µεν λόγω των περιοριστικών µέτρων που έχουν πάρει πολλές χώρες να υπάρξει µείωση κρουσµάτων και θανάτων, αλλά είτε αµέσως µόλις αρθούν τα µέτρα είτε το φθινόπωρο υπάρχει o φόβος ότι ο ιός θα επανακάµψει και θα έχουµε ένα δεύτερο µεγάλο κύµα. Ο ΠΟΥ δηµοσιεύει καθηµερινά στοιχεία και εκθέσεις για την πορεία της πανδηµίας. Eχουµε ήδη καθορίσει τέσσερα σενάρια µετάδοσης του ιού για να περιγράψουµε τη δυναµική της επιδηµίας. Κάθε σενάριο απαιτεί τη λήψη συγκεκριµένων µέτρων, προσαρµοσµένων στις ανάγκες κάθε χώρας ή περιοχής. Αν και δεν µπορεί κανείς να γνωρίζει πώς η πανδηµία θα εξελιχθεί, τρεις πρέπει να είναι οι βασικοί στόχοι όλων:

1. Καθολική διακοπή της µετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο.
2. Παρεµπόδιση της επανεµφάνισης µικρότερων ή µεγαλύτερων επιδηµικών κυµάτων.
3. Παρεµπόδιση της συνεχούς χαµηλού επιπέδου µετάδοσης του ιού. Βασιζόµενοι στα σηµερινά δεδοµένα, µια εύλογη εξέλιξη περιλαµβάνει την επανεµφάνιση επιδηµικών κυµάτων µε ενδιάµεσες περιόδους χαµηλής µεταδοτικότητας. Oσο η δυναµική της πανδηµίας εξελίσσεται, τα σενάρια που επεξεργαζόµαστε θα εµπλουτίζονται και θα µεταβάλλονται αναλόγως.

Στην Ελλάδα επιλέξαµε να µπει νωρίς σε καραντίνα όλη η χώρα και µέχρι τώρα έχουµε µικρό αριθµό κρουσµάτων και νεκρών. Aλλες χώρες, όπως η Σουηδία, επέλεξαν τη λήψη λίγων και χαµηλού επιπέδου µέτρων. Ποια θέση παίρνετε σε αυτό το κρίσιµο ζήτηµα;

Η καραντίνα αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσµατική µέθοδος για πολλές χώρες. Η καραντίνα είναι ένα από τα µέτρα που όλα µαζί µπορούν να αποτελέσουν µια αποτελεσµατική στρατηγική, µε στόχο τον γρήγορο εντοπισµό, την αποµόνωση και την εξουδετέρωση µιας επιδηµίας. Αν και η απόφαση για το πότε πρέπει να αποφασίζεται µια καραντίνα ανήκει στις Αρχές κάθε κράτους ξεχωριστά, τα στοιχεία µάς δείχνουν ότι αν η καραντίνα γίνει νωρίς, η εξάπλωση του κορονοϊού περιορίζεται. 

Ο επικεφαλής του ΠΟΥ, ο καθηγητής Τέντρος Ανταµον, επεσήµανε πρόσφατα ότι οι χώρες που έχουν πάρει µέτρα καραντίνας πρέπει να χρησιµοποιήσουν αυτό το χρονικό διάστηµα για να επιτεθούν στον ιό. Επιβάλλοντας καραντίνα µια χώρα, δηµιούργησε ένα δεύτερο παράθυρο ευκαιρίας και προτείνονται έξι βασικά βήµατα.

Πρώτο βήµα είναι η διεύρυνση, εκπαίδευση και ανάπτυξη σε στρατηγικά σηµεία του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. ∆εύτερο βήµα είναι η χρησιµοποίηση ενός συστήµατος που θα εντοπίζει κάθε πιθανό κρούσµα στην κοινότητα. Τρίτο βήµα η αύξηση της παραγωγής και διαθεσιµότητας των τεστ. Τέταρτο βήµα η ανάπτυξη καλά εξοπλισµένων εγκαταστάσεων, όπου θα αποµονώνονται και θα θεραπεύονται ασθενείς. Το πέµπτο και το έκτο βήµα αφορούν την ανάπτυξη ενός καθαρού σχεδίου για τον περιορισµό και τον έλεγχο του κορονοϊού στη διάρκεια της καραντίνας, ώστε όταν αρθούν τα µέτρα, ο ιός να µην κάνει δυναµικά την επανεµφάνισή του.

Υπάρχουν σε εξέλιξη πολλά πειράµατα και κλινικές δοκιµές εµβολίων και φαρµάκων. Πότε εκτιµάτε ότι θα έχουµε στη διάθεσή µας τα εργαλεία για να καταπολεµήσουµε τον κορονοϊό και τι πρέπει να κάνει η παγκόσµια κοινότητα µέχρι τότε;

Οι ερευνητές σε όλο τον κόσµο εργάζονται σκληρά για να αναπτυχθούν όσο το δυνατόν συντοµότερα εµβόλια και θεραπείες για τον κορονοϊό. Μία από τις σηµαντικές προσπάθειες δηµιουργίας µιας θεραπείας είναι η «Αλληλεγγύη», που οργανώθηκε από τον ΠΟΥ και ορισµένους από τους συνεργάτες του. Περισσότερες από 100 χώρες συµµετέχουν σε αυτή την προσπάθεια και περισσότεροι από 1.200 ασθενείς έχουν επιλεγεί από ορισµένες από αυτές τις χώρες. Οι ασθενείς θα πάρουν µέρος σε δοκιµές τεσσάρων φαρµάκων και σκευασµάτων που αποτελούν συνδυασµούς φαρµάκων αλλά και σε δοκιµές εµβολίων. Θα ακολουθήσουν δύο ακόµη φάσεις του προγράµµατος, η «Αλληλεγγύη 1» και η «Αλληλεγγύη 2», που αφορούν οροεπιδημιολογικές μελέτες σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και μελέτες που σχετίζονται με την προφύλαξη και την προστασία του προσωπικού στον τομέα της υγείας από τον κορονοϊό σε διάφορα επίπεδα.

Ο ΠΟΥ έχει επίσης δημιουργήσει διάφορες ομάδες εργασίας που συμβάλλουν στις προσπάθειες ανάπτυξης ενός εμβολίου για τον κορονοϊό. Συντονίζουμε 130 επιστήμονες, επενδυτές και φαρμακευτικές εταιρείες, για να επιταχύνουμε την προσπάθεια ανάπτυξης ενός εμβολίου. Περισσότερα από 80 εμβόλια βρίσκονται αυτήν τη στιγμή υπό δοκιμή σε όλο τον κόσμο και ο ΠΟΥ έχει στραμμένη την προσοχή του στη διασφάλιση ότι τα φάρμακα και τα εμβόλια που θα αναπτυχθούν θα μοιραστούν με δίκαιο τρόπο σε όλες τις χώρες και σε όλους τους ανθρώπους.

Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του ΠΟΥ μια τηλεδιάσκεψη στην οποία πήραν μέρος οι περισσότεροι ηγέτες των ισχυρών κρατών του πλανήτη. Είναι ίσως ένα πρώτο βήμα για την έναρξη μιας πιο στενής συνεργασίας του ΠΟΥ και των κυβερνήσεων, ώστε να υπάρχει ταχύτερη αντίδραση σε έκτακτες περιστάσεις;

Στις 24 Απριλίου οι ηγέτες των χωρών αλλά και οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι του τομέα της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο συμφώνησαν να συνεργαστούν όλοι μαζί για να επιταχυνθεί η ανάπτυξη θεραπειών, εμβολίων και τεστ για τον κορονοϊό και όταν αυτό συμβεί, να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση του παγκόσμιου πληθυσμού στη θεραπεία που θα βρεθεί. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε το πρόγραμμα Access to Covid-19 Tools (ACT) Accelerator, που θα έχει αυτό ακριβώς το αντικείμενο, την οργάνωση δοκιμών για θεραπείες και διαγνωστικές εξετάσεις.

Πώς αντιδράτε σε εκείνους που κατηγορούν τον ΠΟΥ ότι δεν αντέδρασε γρήγορα και με αποφασιστικότητα στα αρχικά στάδια της κρίσης;

Ο ΠΟΥ στις 30 Ιανουαρίου ενεργοποίησε το Public Health Emergency of International Concern, που αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού, σύμφωνα με τους ισχύοντες διεθνείς κανονισμούς Υγείας. Εκείνη την περίοδο είχαμε λιγότερα από 100 κρούσματα διάσπαρτα σε 18 χώρες εκτός Κίνας και κανέναν θάνατο. Ο καθηγητής Τέντρος Ανταμον εκείνη την ημέρα εξήγησε αναλυτικά τον διαφαινόμενο κίνδυνο και ζήτησε από την παγκόσμια κοινότητα να είναι σε άμεση ετοιμότητα και επίσης να υπάρξει συνεργασία ανάμεσα στα κράτη για την καλύτερη αντιμετώπιση της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφωνόταν.