Κορονοϊός: Πώς ένας χρόνος πανδημίας και lockdown άλλαξε ριζικά το σώμα μας

Ανεξάρτητα από το αν ήσασταν αρκετά τυχεροί και δεν νοσήσατε από κορονοϊό τον τελευταίο χρόνο, η πανδημία επηρεάζει τον οργανισμό σας και το σώμα σας από τον εγκέφαλο μέχρι και το δέρμα σας. Αυτό δείχνουν οι επιστημονικές έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες οι επιπτώσεις της πανδημίας στο σώμα μας ποικίλλουν. Από τον φόβο που μπορεί να έχουμε αναπτύξει απέναντι στον ιό, είτε για εμάς είτε για τα αγαπημένα μας πρόσωπα, την οικονομική δυσπραγία και την απώλεια θέσεων εργασίας μέχρι την κοινωνική απομόνωση και τις ατελείωτες ώρες στο Zoom ή στο Skype, οι προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε οργανικά, πνευματικά και ψυχολογικά είναι πολλές.

«Η πανδημία έχει πράγματι επηρεάσει την υγεία των πολιτών και όχι απαραίτητα μέσα από την ίδια την ασθένεια Covid-19», δήλωσε η Dr. Ada Stewart, οικογενειακός γιατρός στην Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας και πρόεδρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Οικογενειακών Ιατρών. «Ως ασκούμενη οικογενειακός γιατρός, το βλέπω κάθε μέρα με διάφορους τρόπους».

Διαβάστε επίσης: Κορονοϊός: Πότε θα πετύχουμε την ανοσία της αγέλης - Η μαθηματική εξίσωση

Πώς άλλαξε λοιπόν το σώμα μας μετά από έναν χρόνο πανδημίας; To NBC παρουσιάζει συνοπτικά τις συνέπειες που είχε η πανδημία του κορονοϊού στον εγκέφαλό μας, το δέρμα, τη στοματική υγιεινή, το μυοσκελετικό σύστημα, το βάρος αλλά και την καρδιά.

Εγκέφαλος

Οι ανησυχία για τον κορονοϊό έχει κάνει πολλούς να χάσουν στην κυριολεξία τον ύπνο τους και για ορισμένους, η πανδημία είχε σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία. Σχεδόν 1 στους 4 ενήλικες, και συγκεκριμένα ένα 23%, ανέφερε ότι πίνει περισσότερο αλκοόλ για να αντιμετωπίσει το άγχος κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας «Stress in America», που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 11 Μαρτίου 2021.

Σε μια έρευνα με περισσότερους από 5.000 ενήλικες που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο και δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο στο ιατρικό περιοδικό JAMA Network Open, διαπιστώθηκε ότι τα συμπτώματα ψυχικής υγείας αυξήθηκαν σημαντικά: 33% των ερωτηθέντων ανέφεραν συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, 30% ανέφεραν συμπτώματα τραύματος και στρες που σχετίζονται με την Covid-19, 15% ανέφερε αυξημένη χρήση ουσιών και 12% δήλωσε ότι είχε αυτοκτονικές σκέψεις τον προηγούμενο μήνα.

Συνολικά, το 43% των ερωτηθέντων ανέφεραν τουλάχιστον ένα από αυτά τα συμπτώματα ψυχικής υγείας, αριθμός που είναι σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με τα στοιχεία πριν από την πανδημία, δήλωσε ο Δρ Ken Duckworth, βοηθός καθηγητή ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ στη Βοστώνη και επικεφαλής  στον οργανισμό Εθνική Συμμαχία για την Ψυχική Ασθένεια (NAMI).

«Σε γενικές γραμμές, η ψυχική υγεία στις ΗΠΑ είναι χειρότερη», είπε. «Είμαστε πολύ κοινωνικά πλάσματα. Οι ανθρώπινες συνδέσεις λειτουργούν αντικαταθλιπτικά, είναι παρεμβάσεις κατά του άγχους».  Μέχρι να είναι ασφαλές να είσαι κοινωνικός, ο Duckworth ενθαρρύνει τους ανθρώπους να βρουν δημιουργικούς τρόπους για να παραμείνουν συνδεδεμένοι, όπως εικονικά ή κάνοντας βόλτες σε εξωτερικό χώρο, διατηρώντας την κατάλληλη απόσταση.

Είναι δύσκολο να «απενεργοποιήσουμε» τον εγκέφαλό μας αρκετά ώστε να μπορέσουμε να κοιμηθούμε. Το 67% των Αμερικανών ενηλίκων δήλωσαν ότι κοιμούνται περισσότερο ή λιγότερο από ό, τι ήθελαν από τότε που ξεκίνησε η πανδημία, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του APA «Stress in America». Ωστόσο, δεν είναι μεγαλύτερη η ανακούφιση που νιώθουν οι άνθρωποι στον ύπνο. Τα όνειρα τους συνεχίζουν να είναι γεμάτα άγχος και αρνητικά συναισθήματα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε από το APA αλλά και παρόμοιες μελέτες που έγιναν παγκοσμίως.

Δέρμα και μαλλιά

Οι επιπτώσεις της πανδημίας έχουν επιφέρει αλλαγές στο δέρμα και τα μαλλιά των ανθρώπων. Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα είναι η λεγόμενη «maskne»,  όρος που αναφέρεται στην ακμή και τον ερεθισμό του προσώπου που προκαλούνται από τη χρήση της μάσκας.

Η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας συνιστά για την καταπολέμηση του προβλήματος να χρησιμοποιούμε ενυδατική κρέμα πριν και μετά τη χρήση μάσκας, να αποφεύγουμε το μακιγιάζ όταν φοράμε μάσκα, να χρησιμοποιούμε προϊόντα που δεν φράζουν τους πόρους και να επιλέγουμε μια μάσκα που είναι άνετη στο πρόσωπό μας. Και εάν τα το δέρμα στα χέρια έχει γίνει ξηρό και ευαίσθητο εξαιτίας των αντισηπτικών και του υπερβολικού πλυσίματος, να τα ενυδατώνουμε συχνά.

Η απώλεια μαλλιών μπορεί να προέρχεται από άγχος ή πιθανώς ανεπάρκεια βιταμινών λόγω κακών διατροφικών συνηθειών που έφερε μαζί της η πανδημία. Το άγχος μπορεί ακόμη και να επιδεινώσει την τριχοτιλλομανία, δηλαδή το τράβηγμα των τριχών άλλοτε συνειδητά και άλλοτε ασυνείδητα, η οποία εντάσσεται στο ευρύτερο φάσμα των ιδεοψυχαναγκαστικών διαταραχών, καθότι προσομοιάζει αρκετά με τους καταναγκασμούς.

Δόντια

Μια έρευνα της Αμερικανικής Οδοντιατρικής Εταιρείας, που διεξήχθη τον Φεβρουάριο, διαπίστωσε ότι πάνω από το 70% σχεδόν 2.300 οδοντιάτρων σε εθνικό επίπεδο ανέφεραν ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρατηρήθηκε στους ασθενείς τους αύξηση τoυ ασυνείδητου τριξίματος και του σφιξίματος των δοντιών (βρουξισμός), καταστάσεις που συχνά συνδέονται με το άγχος. Περισσότερο από το 60 % των οδοντιάτρων ανέφεραν επίσης αύξηση σε άλλες οδοντικές παθήσεις που μπορεί να προκύψουν από το άγχος, συμπεριλαμβανομένων των  σπασμένων δοντιών και των συμπτωμάτων διαταραχής των αρθρώσεων, όπως πόνος στη γνάθο και πονοκέφαλος.

Τα μειωμένα οδοντιατρικά ραντεβού κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι ένας άλλος παράγοντας που συμβάλλει στα προβλήματα υγείας των δοντιών, δήλωσε ο Ruchi Sahota, οδοντίατρος στο Fremont της Καλιφόρνια και εκπρόσωπος της Αμερικανικής Οδοντιατρικής Εταιρείας. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται να πάνε στον οδοντίατρο και υπό κανονικές συνθήκες, αλλά ο φόβος να προσβληθούν από τον κορονοϊό τους έδωσε έναν ακόμη λόγο να αποφύγουν την οδοντιατρική καρέκλα.

Πλάτη και αυχένας

Όταν ορισμένοι χώροι εργασίας έκλεισαν λόγω πανδημίας, όσοι εργάζονταν από το σπίτι άρχισαν να χρησιμοποιούν το laptop τους στο τραπέζι της κουζίνας, στον καναπέ ή στο κρεβάτι τους. Ακόμα κι αν είχαν ένα γραφείο στο σπίτι, μπορεί να μην είχε ρυθμιστεί σωστά για να αποτραπούν οι πόνοι στην πλάτη, τη μέση, τον αυχένα ή οι τραυματισμοί στον καρπό όπως το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και άλλα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από την κακή στάση του σώματος και τις πολλές ώρες εργασίας σε υπολογιστή. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι οι τραυματισμοί αυτοί συνήθως αναπτύσσονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου και ενδέχεται να μην γίνουν αντιληπτοί για αρκετούς μήνες.

Καρδιά

Οι καρδιακοί ασθενείς που έχουν χαλαρώσει τη διατροφή και τον ρυθμό άσκησής τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας ή παραλείπουν τα προγραμματισμένα ιατρικά ραντεβού για την παρακολούθηση σημαντικών ζητημάτων όπως η αρτηριακή πίεση και η χοληστερόλη θα μπορούσαν να διατρέχουν επιπλέον κίνδυνο, αναφέρουν οι ειδικοί.

«Ένα από τα πράγματα που βλέπω, και γνωρίζω ότι παρατηρούν και πολλοί από τους συναδέλφους μου, είναι η επιδείνωση πολλών χρόνιων ασθενειών», αναφέρει η Stewart. «Οι άνθρωποι έχουν καθυστερήσει να ελέγξουν την υπέρταση ή τον διαβήτη τους, για παράδειγμα, δεν έρχονται από φόβο ότι θα κολλήσουν τον ιό ή απλά δεν θα βγουν από το σπίτι, δεν θα πάρουν τα φάρμακά τους από τα φαρμακεία κλπ.»

Μυς και σύνδρομο των «νεκρών γλουτών»

Με τα γυμναστήρια και τα κέντρα αναψυχής κλειστά ή ανοιχτά μόνο σε περιορισμένη βάση, ήταν δύσκολο για τους ανθρώπους να βρουν τρόπους να ασκούνται με συνέπεια. Η Stewart, οικογενειακός γιατρός στη Νότια Καρολίνας τόνισε ότι παρατηρεί τα σωματικά οφέλη να εξασθενούν σε ορισμένους από τους ασθενείς της που βρίσκονταν στο σωστό δρόμο πριν από την πανδημία. Η Stewart δεν έχει χρησιμοποιήσει τη δική της συνδρομή στο γυμναστήριο εδώ και ένα χρόνο, αλλά ασκείται με εξοπλισμό γυμναστικής στο σπίτι.

Η συνεχόμενη καθιστική στάση μπορεί πραγματικά να αποδυναμώσει την πλάτη μας, μια κατάσταση που ονομάζεται «γλουτιαία αμνησία» ή σύνδρομο των «νεκρών γλουτών». Όπως επισημαίνουν καρδιολόγοι της Mayo Clinic, ένας τέτοιος τρόπος ζωής δεν εγγυάται μόνο αυξημένες πιθανότητες υψηλής αρτηριακής πίεσης, κίνδυνο εμφράγματος και ανησυχητική αύξηση βάρους μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα: μετά από λίγο καιρό αφαιρεί και την αισθητικότητα (την ικανότητα μας να νιώθουμε κάποιο μέρος του σώματος μας) στα συγκεκριμένα σημεία. 

Βάρος

Όσοι περνούν την περισσότερη ώρα στο σπίτι μπορεί να έχουν χάσει βάρος επειδή δεν τρώνε τόσο πολύ και βρίσκουν χρόνο να μαγειρέψουν υγιεινά γεύματα και να ασκούνται τακτικά. Αλλά για τους υπόλοιπους ισχύει το αντίθετο: Το λεγόμενο «Covid 15», όπως ονομάστηκε η αξιοσημείωτη αύξηση βάρους τον τελευταίο χρόνο (ο αριθμός 15 συμβολίζει τον μέσο όρο των κιλών σε pounds που πήρε κάποιος μέσα στην καραντίνα, δηλαδή περίπου 7 κιλά), είχε επίδραση στην περιφέρεια της μέσης των περισσότερων κατοίκων των ΗΠΑ. Περισσότεροι από έξι στους δέκα Αμερικανούς λένε ότι παρατήρησαν αλλαγές στο βάρος τους από την αρχή της πανδημίας, σύμφωνα με την έρευνα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας τον Μαρτίου 2021 «Stress in America».

Μια μεγάλη διεθνής έρευνα σε περισσότερους από 7.700 ενήλικες τον Απρίλιο διαπίστωσε ότι το 27% όλων των ερωτηθέντων ανέφεραν αύξηση βάρους κατά την έναρξη της πανδημίας, ποσοστό που αυξήθηκε σε 33% μεταξύ των ήδη παχύσαρκων. Λιγότερο από 20% ανέφεραν απώλεια βάρους. Περισσότεροι από τους μισούς γονείς έβαλαν κατά μέσο όρο 16 κιλά, σύμφωνα με την έρευνα.

Η αύξηση βάρους δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι πολλοί άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στο σπίτι δουλεύοντας σε υπολογιστές και αφιερώνουν χρόνο σε δραστηριότητες όπως το μαγείρεμα ή η τηλεόραση. Πολλά γυμναστήρια έχουν κλείσει και η πανδημική κόπωση έχει καθιερωθεί. Η Δρ. Jacqueline Fincher, γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης στο Thomson της Γεωργίας και πρόεδρος του American College of Physicians, δήλωσε ότι έχει παρατηρήσει αύξηση βάρους στους ασθενείς της, ιδιαίτερα από το φθινόπωρο. «Όταν έφτασε το φθινόπωρο και ο χειμώνας, δεν μπορούσαν να βγουν τόσο πολύ, δεν θα μπορούσαν να είναι έξω και να είναι πιο δραστήριοι, και ξεκίνησε ο χειμερινός μαρασμός και η μελαγχολία», ανέφερε.

Πόδια

Οι γυναίκες που έχουν σταματήσει να φορούν ψηλά τακούνια κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχουν πιθανώς πιο «χαρούμενα» πόδια. Αλλά τα άτομα που περπατούν συνεχώς στο σπίτι χωρίς παπούτσια ή με κάλτσες κινδυνεύουν να αναπτύξουν προβλήματα στα πόδια όπως ο πόνος στα πέλματα και η τενοντίτιδα, δήλωσε η Δρ Jane Andersen, ποδίατρος στη Βόρεια Καρολίνα και εκπρόσωπος της Αμερικανικής Ιατρικής Ιατρικής Ένωσης.

Και απλά ζητήματα όπως η τενοντίτιδα μπορούν να εξελιχθούν σε πιο σοβαρές καταστάσεις όπως η τενοντοπάθεια, η οποία είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί, τονίζει η ποδίατρος. Όσοι έχουν διαβήτη πρέπει να ανησυχούν περισσότερο όταν πρόκειται για προβλήματα ποδιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και πρέπει να ελέγχουν τα πόδια τους κάθε μέρα, υπογραμμίζει η Andersen.

Το να φοράμε παπούτσια στο σπίτι για προστασία και για να παρέχεται στήριξη μπορεί να βοηθήσει να παραμείνουν τα πόδια μας υγιή. Τα παπούτσια στο σπίτι προστατεύουν επίσης τα πόδια από τραυματισμούς, όπως τα σπασμένα δάχτυλα των ποδιών: Τα σπασμένα δάχτυλα είναι κάτι που η Andersen και οι συνάδελφοί της έχουν αρχίσει να βλέπουν ως αποτέλεσμα των ανθρώπων που μένουν ξυπόλητοι στα σπίτια τους.

Διαβάστε επίσης: Κορονοϊός: 14 μαθήματα από τις ΗΠΑ για την επόμενη πανδημία