Αίτημα 125 φορέων προς την Πολιτεία για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας

1. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) θεωρεί ότι ο καρκίνος τραχήλου μήτρας θα έχει εξαλειφθεί ως παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας εάν εφαρμοσθεί η προς τούτο Παγκόσμια Στρατηγική και επιτευχθούν, μέχρι το 2030, οι εξής στόχοι:

• 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών να έχουν εμβολιαστεί πλήρως εναντίον της μόλυνσης με τον ιό
• των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)
• 70% των γυναικών να εξετασθούν προληπτικά με ένα τεστ υψηλής ακριβείας (HPV DNA testing) σε
• ηλικία 35 ετών και ξανά σε ηλικία 45 ετών
• 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας να τύχουν ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και υποστηρικτικής φροντίδας.

Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., εάν εφαρμοσθεί η Παγκόσμια Στρατηγική (90/70/90) από όλα τα κράτη μέλη ο καρκίνος τραχήλου μήτρας θα μπορέσει να εξαλειφθεί σε χώρες με υψηλό εισόδημα μέχρι το 2040 (π.χ. Αυστραλία 2028, ΗΠΑ 2038, Καναδάς 2040) και παγκοσμίως εντός 100 ετών.

2. Η 73η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας με το Ψήφισμα WHA73.2/11.4, 03/08/2020 ΥΙΟΘΕΤΕΙ την Παγκόσμια Στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την επιτάχυνση της εξάλειψης του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας ΩΘΕΙ τα Κράτη Μέλη να εφαρμόσουν τις παρεμβάσεις που συνιστώνται σ’ αυτήν.

3. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε το 2021 μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το «Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου» (EUROPE’S BEATING CANCER PLAN), το οποίο, αποδεχόμενο την Παγκόσμια Στρατηγική του Π.Ο.Υ., προωθεί ως κύριες δράσεις τις εξής: HPV-εμβολιασμό τουλάχιστον του 90% του πληθυσμού-στόχου της ΕΕ για τα κορίτσια και σημαντική αύξηση του εμβολιασμού των αγοριών Εφαρμογή Εθνικών Προγραμμάτων Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ) με νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας, η οποία να διασφαλίζει ότι αντανακλούν τις τελευταίες διαθέσιμες επιστημονικές τεκμηριώσεις

Ακολουθώντας τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) πολλές Ευρωπαϊκές χώρες (Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία, Δανία, Βέλγιο, Ιταλία, Πορτογαλία, κ.ά.), καθώς βέβαια και η Αυστραλία, οι Η.Π.Α., ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, το Μεξικό, η Τουρκία, κ.ά. έχουν αλλάξει το Εθνικό τους Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας, το οποίο πλέον βασίζεται στο HPV DNA testing ως πρωταρχική μέθοδο ελέγχου.

4. Στην Ελλάδα:

• Ο HPV-εμβολιασμός συμπεριλαμβάνεται μεν στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, αλλά με χαμηλή μέχρι σήμερα εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού-στόχου, στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται και τα αγόρια
• Δεν υπάρχει οργανωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας με σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες για εφαρμογή εξετάσεων «υψηλής ακριβείας» (HPV
• DNA testing),
• Υπάρχει έλλειψη επαρκούς αριθμού εξειδικευμένων ογκολογικών κέντρων για την ενδεδειγμένη θεραπεία και υποστηρικτική φροντίδα των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας.

5. Σύμφωνα με τον Νόμο για την «Πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας» (Ν.4675/2020) - Πρόγραμμα «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ»): «... οι βασικές αρχές που διέπουν τις υπηρεσίες και δράσεις δημόσιας υγείας υπέρ των πολιτών είναι:

• Εναρμόνιση προς τις συστάσεις των διεθνών οργανισμών (Κεφ. Α, Άρθρο 2,2α)
• Θεμελίωση των δράσεων δημόσιας υγείας σε επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις (Κεφ. Α, Άρθρο 2,2β)

... Η Πολιτεία έχει την υποχρέωση ανάληψης δράσεων πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης (Κεφ. Β, Άρθρο 4,1).

Α) Σε επίπεδο πρωτογενούς πρόληψης τα προγράμματα αυτά είναι: ... iii) Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕΜΒ)(Κεφ. 3, Άρθρο 4, 3Α)

Β) Σε επίπεδο δευτερογενούς πρόληψης τα προγράμματα αυτά είναι: Το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ). Στο ΕΠΠΕ εμπεριέχονται δράσεις πρόληψης, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων των πολιτών για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου...» (Κεφ. Β, Άρθρο 4, 3Β)

Για τους λόγους αυτούς, 125 Επιστημονικοί, Επαγγελματικοί, Ερευνητικοί και Κοινωνικοί Φορείς, Ιδρύματα, Ινστιτούτα, Ενώσεις και Σύλλογοι Καρκινοπαθών από όλη σχεδόν την Ελλάδα, οι άμεσα ή έμμεσα σχετιζόμενοι με την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου τραχήλου μήτρας και των άλλων παθήσεων που προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), υποστηρίζουμε την εφαρμογή της Παγκόσμιας Στρατηγικής του Π.Ο.Υ. για την επιτάχυνση της εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας, καθώς και των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Σχεδίου κατά του Καρκίνου, και απευθύνουμε ΑΙΤΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ όπως προβεί στις επιβεβλημένες ενέργειες και ρυθμίσεις, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η επίτευξη και στην Ελλάδα των στόχων της Παγκόσμιας Στρατηγικής του Π.Ο.Υ. (90/70/90) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2030, με απώτερο σκοπό την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας στο κατά το δυνατόν συντομότερο χρονικό διάστημα και στην χώρα μας.

Ειδικότερα, οι ως άνω επιβεβλημένες ενέργειες και ρυθμίσεις, με σκοπό την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, θα πρέπει έως το 2030 να έχουν τους εξής στόχους:

• τουλάχιστον 90% εμβολιαστική κάλυψη κατά του HPV των κοριτσιών μέχρι 15 ετών και επέκταση
• του HPV-εμβολιασμού και στα αγόρια,
• εφαρμογή οργανωμένου Εθνικού Πληθυσμιακού Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ) για τον
• καρκίνο τραχήλου μήτρας, με διενέργεια εξετάσεων «υψηλής ακρίβειας» (HPV DNA testing), προς
• επίτευξη τουλάχιστον 70% κάλυψης στην ηλικιακή ομάδα-στόχο,
• σωστή διαχείριση του 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας, με διασφάλιση ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και υποστηρικτικής φροντίδας.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων αποτελεί η ανάληψη εκστρατείας ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης του ευρέος κοινού σχετικά με τον HPV εμβολιασμό και το HPV DNA testing από την ίδια την Πολιτεία. Εξ άλλου, «...Αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας η προσωποποιημένη ενημέρωση ενός εκάστου πολίτη για τον χρόνο και τον τρόπο συμμετοχής του στα προαναφερόμενα Εθνικά Προγράμματα» (Ν. 4675/2020, Άρ 4,3Α,iiiγ).