Η πανδημία ως ευκαιρία διαμόρφωσης ενός διαφορετικού μέλλοντος στο χώρο της Υγείας

Εφαρμόζοντας τεχνικές “Foresight” στον χώρο της υγείας έτσι ώστε μια επόμενη «κρίση» να είναι άσκηση ετοιμότητας και όχι αιφνιδιασμού

Η πανδημία της COVID-19 κατέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο τη μεγάλη σημασία της καινοτομίας στον χώρο της υγείας. Η ταχύτατη εξέλιξη καινοτόμων και αποτελεσματικών εμβολίων κατά της COVID-19 ήταν μοναδική στην ανθρώπινη ιστορία, καθώς μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα  από την έναρξη της πανδημίας, καταφέραμε να παραγάγουμε και να διαθέσουμε όχι ένα, αλλά έξι καινοτόμα εμβόλια, θέτοντας έτσι τη φαρμακευτική βιομηχανία  ως έναν ισχυρότατο σύμμαχο των κυβερνήσεων διεθνώς, στον αγώνα για την καταπολέμηση της πανδημίας.

Και σε αυτή την τόσο δύσκολη συγκυρία, οι φαρμακευτικές εταιρείες στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Όχι μόνο εκείνες που πρωτοστάτησαν στην ανάπτυξη των εμβολίων, των διαγνωστικών τεστ και των  θεραπευτικών επιλογών, αλλά και οι εταιρίες του κλάδου που συνέχισαν να είναι στο πλάι των ασθενών, της ιατρικής κοινότητας και των Εθνικών Συστημάτων Υγείας.

Στη χώρα μας, σχεδόν όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες αναπροσάρμοσαν ταχύτατα τον τρόπο λειτουργίας τους και συνέχισαν να στηρίζουν ποικιλοτρόπως το σύστημα υγείας και τους ασθενείς.

Εμείς, στην AbbVie, έχοντας πάντοτε στο επίκεντρο των δράσεων μας τον ασθενή, ενεργοποιήσαμε σε χρόνο ρεκόρ την παράδοση κατ’ οίκον φαρμάκων μας, ενώ  ανταποκριθήκαμε  με όλες μας τις δυνάμεις σε όλα τα αιτήματα για δωρεές που δεχτήκαμε από επίσημους θεσμικούς φορείς για να στηρίξουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε αυτή την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση.

Το μεγάλο μας στοίχημα ήταν να σταθούμε κοντά στους επαγγελματίες υγείας διευρύνοντας τα ψηφιακά κανάλια επικοινωνίας μας  έτσι ώστε όλοι οι ασθενείς τους να  έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στις θεραπευτικές επιλογές της AbbVie, και το πετύχαμε.  

Η παγκόσμια υγειονομική κρίση μπορεί να μας διδάξει πολλά. Οι τεράστιες αλλαγές που αυτή επέφερε στην καθημερινότητα των πολιτών αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για να αναθεωρήσουμε κάποιες βασικές μας παραδοχές. Η νέα πραγματικότητα κατέδειξε τη σημασία της επαρκούς χρηματοδότησης των συστημάτων υγείας, της θωράκισης αυτών και της απρόσκοπτης πρόσβασης των ασθενών στην καινοτομία.

Επιπρόσθετα, κατέδειξε την αξία της επιστημονικής γνώσης, της καινοτομίας, της αναγκαίας συνεργασίας ιδιωτικού και δημοσίου τομέα για την επίλυση επειγόντων και περίπλοκων προβλημάτων. Η ταχύτητα ανάπτυξης των εμβολίων είναι αποτέλεσμα μιας πετυχημένης  πολυεπίπεδης συνεργασίας φαρμακευτικών εταιριών, ακαδημαϊκών, κανονιστικών και πολλών άλλων οργανισμών. Η ανάπτυξη εμβολίων μόλις σε 9 μήνες πραγματοποιήθηκε  γιατί   όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς έδρασαν με ταχύτητα και ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ η εγκριτική διαδικασία.

Επιπρόσθετα, είναι  η πρώτη φορά που οι κυβερνήσεις των κρατών ασκούν πιέσεις στις φαρμακευτικές εταιρείες για να αυξήσουν την παραγωγική τους δυναμική και να εξασφαλίσουν πρόσβαση όλων των πολιτών στο εμβόλιο. Η πανδημία μπορεί, λοιπόν, να συμβάλλει στην οικοδόμηση ενσυναίσθησης μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και να γίνει ξεκάθαρη η ανάγκη για έγκαιρες, άμεσες και τεκμηριωμένες αποφάσεις. Αν θα έπρεπε να κρατήσουμε κάτι από αυτή την παγκόσμια κρίση, είναι η ταχύτητα των αποφάσεων, αν κάτι είναι πραγματικά καινοτόμο τόσο σε επίπεδο έγκρισης όσο και σε επίπεδο διάθεσης (τιμολόγηση & αποζημίωση).

Σε ετοιμότητα

Σε μία επόμενη ενδεχόμενη υγειονομική κρίση θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Σε καιρούς ταχέων αλλαγών, αυξανόμενης περιπλοκότητας και μεγάλης αβεβαιότητας είναι σημαντικό να αξιοποιήσουμε νέα μεθοδολογικά εργαλεία για να προετοιμαστούμε για το μέλλον.

Δεν αρκεί πλέον απλώς να αντιδρούμε στις κρίσεις, αλλά να τις προβλέπουμε, να τις αποτρέπουμε και να διαμορφώνουμε το μέλλον. Στην κατεύθυνση αυτή, το επιτυχημένο εργαλείο της «στρατηγικής προοπτικής διερεύνησης» ή του «Foresight» μπορεί να εφαρμοστεί και στον κλάδο της υγείας. Εργαλεία, όπως η «Σάρωση Ορίζοντα», η ανάλυση των τάσεων, η ανάπτυξη εναλλακτικών σεναρίων, μπορούν να συμβάλλουν σε μια μεγαλύτερη προβλεψιμότητα των μελλούμενων και στον καλύτερο σχεδιασμό των αναγκαίων πολιτικών και στον χώρο της υγείας.

Ωστόσο, πρέπει να μας είναι ξεκάθαρο ότι το μέλλον διαμορφώνεται από τις αποφάσεις που θα πάρουμε σήμερα, ότι καθορίζεται από τις σημερινές μας δράσεις και επιλογές. Σήμερα λοιπόν, μέσα από ένα γόνιμο διάλογο πολιτείας και βιομηχανίας, ήρθε η ώρα να επιλύσουμε δυναμικά τα δομικά προβλήματα του παρελθόντος και να επενδύσουμε σε πολιτικές του μέλλοντος.

Η δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος υγείας συνεπάγεται αυτονόητα την επαρκή του χρηματοδότηση, την κατάργηση του clawback, την εξασφάλιση της προβλεψιμότητας, τη διαμόρφωση ενός σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία, την προώθηση της ψηφιοποίησης και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών λειτουργίας στο σύνολο του υγειονομικού συστήματος.

Δεν αρκεί να προβλέψουμε μία επόμενη κρίση, κοινός στόχος πρέπει να είναι η αποτροπή αυτής. Και αυτό μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από τον προληπτικό σχεδιασμό ενός πιο αποτελεσματικού συστήματος που θα είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς δομικών μεταρρυθμίσεων. Τώρα είναι η ώρα για τις αναγκαίες αλλαγές για ένα ισχυρό και βιώσιμο Εθνικό Σύστημα Υγείας προς όφελος των ασθενών, της Πολιτείας και της ελληνικής οικονομίας. Ας δημιουργήσουμε, λοιπόν, εμείς το μέλλον που θέλουμε, όπως ακριβώς το θέλουμε, με λιγότερες στιγμές αιφνιδιασμού και περισσότερες στιγμές πρόβλεψης και στρατηγικού σχεδιασμού.