Κορονοϊός: Πώς φτάσαμε στην παγκόσμια εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα

Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) εξηγούν γιατί το μεταλλαγμένο στέλεχος Δέλτα του SARS-CοV-2 αποτελεί τόσο σημαντικό εμπόδιο στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.

Η έλευση του δεύτερου κύματος στο Ηνωμένο Βασίλειο σημαδεύτηκε από το στέλεχος Άλφα. Η ανακάλυψη του στελέχους Άλφα στο Ηνωμένο Βασίλειο στις αρχές του δεύτερου κύματος συνέπεσε με την ανακάλυψη του στελέχους Βήτα στη Νότιο Αφρική. Αρχικά ερευνητές στη Νότιο Αφρική παρατηρήσαν την δραματική αύξηση σε συχνότητα του στελέχους Βήτα που κουβαλούσε την μετάλλαξη N501Y (γνωστή και ως Nelly). Όταν συνάδελφοί τους έψαξαν για την μετάλλαξη N501Y στο Ηνωμένο Βασίλειο βρήκαν σημαντική αύξηση στελεχών με αυτήν την μετάλλαξη αλλά με τελείως διαφορετική καταγωγή. Με απλά λόγια έψαχναν για το στέλεχος Βήτα αλλά ανακάλυψαν το στέλεχος Άλφα. Συγχρόνως, ένα στέλεχος με εντελώς διαφορετική καταγωγή από το Άλφα και το Βήτα που έφερε όμως την N501Y εξαπλωνόταν στην Βραζιλία, το στέλεχος Γάμα. Αυτή η σχεδόν ταυτόχρονη επέκταση 3 διαφορετικών στελεχών σε διαφορετικά μέρη του κόσμου με παρόμοιες μεταλλάξεις ήταν ισχυρή ένδειξη εξέλιξης σύγκλισης. Με απλά λόγια το γεγονός ότι σε 3 μέρη του κόσμου είχαμε στελέχη που αναδύθηκαν με παρόμοιο τρόπο ήταν ένδειξη ότι ο ιός έχει περιορισμένο περιθώριο για να εξελιχθεί καθώς αναπτύσσεται η ανοσία στον ανθρώπινο πληθυσμό.

Ωστόσο, η έλευση του στελέχους Δέλτα άλλαξε εντελώς το σκηνικό. Το Δέλτα αρχικά σχετίσθηκε με την έλευση του πιο μεγάλου επιδημικού κύματος της Ινδίας αλλά σύντομα επεκτάθηκε σε άλλες χώρες και ήδη έχει επικρατήσει σε πολλά μέρη του πλανήτη. Ως εκ τούτου φαίνεται ότι η διεισδυτικότητα του είναι μεγαλύτερη από το Άλφα, το Βήτα και το Γάμα, ενώ δε φαίνεται να μοιράζεται μεταλλάξεις με κανένα από τα 3 αυτά στελέχη. Οι λόγοι αυξημένης διεισδυτικότητας της Δέλτα δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητοί καθότι οι μεταλλάξεις του διαφέρουν σημαντικά από αυτές που έχουν παρατηρηθεί στα άλλα 3 στελέχη ανησυχίας. Μία από τις μεταλλάξεις που φαίνεται να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο είναι η P681R η οποία πιστεύουμε ότι διευκολύνει την είσοδο του ιού στα κύτταρα. Στην ίδια θέση το στέλεχος Άλφα έχει μία άλλη μετάλλαξη που επίσης βελτιώνει την είσοδο του ιού στα κύτταρα, αλλά δεν έχει τόσο ισχυρό αποτέλεσμα όσο η P681R. Σε κάθε περίπτωση, μάλλον δεν αρκεί μία και μόνο μετάλλαξη να δικαιολογήσει την αυξημένη ικανότητα του ιού να μεταδίδεται σε σχέση με άλλα στελέχη και έτσι η μελέτη της διεισδυτικότητας του στελέχους Δέλτα συνεχίζεται. Το γεγονός ότι η αυξημένη διεισδυτικότητα του στελέχους Δέλτα προέκυψε από εντελώς διαφορετικό συνδυασμό μεταλλάξεων από ότι τα προηγούμενα στελέχη αυξημένης διείσδυσης (Άλφα, Βήτα, Γάμα) είναι ενδεικτικό ότι ο ιός έχει ακόμα περιθώρια εξέλιξης. Με την έλευση του στελέχους Δέλτα έγινε εμφανές ότι ο ιός πιθανώς να μην έχει «τελειώσει» με τις εκπλήξεις του.

Εμβόλια Pfizer, Moderna: Μείωση αποτελεσματικότητας 66% λόγω μετάλλαξης Δέλτα

Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων της Pfizer και της Moderna κατά της Covid-19 μειώθηκε από 91% σε 66% από τότε που η μετάλλαξη Δέλτα έγινε κυρίαρχη στις ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα από τις αμερικανικές υγειονομικές αρχές.

Αυτά τα δεδομένα προέρχονται από μελέτη στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες εργαζόμενοι στον τομέα υγείας και εργαζόμενοι σε νοσοκομεία σε έξι Πολιτείες και η οποία διεξήχθη με σκοπό να εξεταστεί η απόδοση των εμβολίων σε πραγματικές συνθήκες. Οι συμμετέχοντες εξετάζονταν εβδομαδιαίως για συμπτωματικές και ασυμπτωματικές λοιμώξεις.

Η νέα μελέτη για τα εμβόλια Pfizer και Moderna

Σχεδόν όλοι οι εμβολιασμένοι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας είχαν εμβολιαστεί με τα εμβόλια της Pfizer ή της Moderna. Μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Απριλίου 2021, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων στην πρόληψη της μόλυνσης ήταν 91%, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), τον κύριο ομοσπονδιακό οργανισμό δημόσιας υγείας της χώρας.

Όμως, κατά τη διάρκεια των εβδομάδων που η παραλλαγή Δέλτα έγινε κυρίαρχη, δηλαδή όταν ήταν υπεύθυνη για περισσότερο από το 50% των κρουσμάτων σύμφωνα με την αλληλουχία, η αποτελεσματικότητα έπεσε στο 66%. Οι συντάκτες της μελέτης σημειώνουν, ωστόσο, ότι αυτή η μείωση μπορεί να μην προκλήθηκε μόνο από την παραλλαγή Δέλτα, αλλά και από μια αποτελεσματικότητα που φθίνει με την πάροδο του χρόνου.

«Ενώ αυτά τα ενδιάμεσα δεδομένα υποδηλώνουν μια μέτρια μείωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων για την Covid-19 στην πρόληψη της μόλυνσης, το γεγονός ότι η μείωση των λοιμώξεων παραμένει σε ποσοστό 66% υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη σημασία και το όφελος του εμβολιασμού», υπογραμμίζουν οι συντάκτες αυτής της μελέτης.

Η μετάλλαξη Δέλτα

Τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα δε διέφεραν μεταξύ της αποτελεσματικότητας του εμβολίου της Moderna και αυτού της Pfizer. Αυτή η μείωση της αποτελεσματικότητας έναντι της παραλλαγής Δέλτα έχει επισημανθεί από διάφορες μελέτες, ακόμη και αν το ακριβές μέγεθος διαφέρει από την μια στην άλλη.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που πρότειναν την περασμένη εβδομάδα οι υγειονομικές αρχές για να ανακοινώσουν εκστρατεία αναμνηστικού εμβολιασμού από τα μέσα Σεπτεμβρίου, η οποία θα αφορά όλους τους Αμερικανούς ενήλικες που έλαβαν τη δεύτερη δόση τους οκτώ μήνες νωρίτερα. Η προστασία των εμβολίων έναντι σοβαρών περιπτώσεων της νόσου, νοσηλείας και θανάτων, ωστόσο, παραμένει υψηλή, επιμένουν οι αρχές.

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε σήμερα από τα CDC, που διεξήχθη σε ασθενείς στο Λος Άντζελες από τις αρχές Μαΐου έως τα τέλη Ιουλίου, δείχνει ότι οι μη εμβολιασμένοι είχαν 29 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν σε σχέση με αυτούς που εμβολιάστηκαν. Η Δέλτα έγινε κυρίαρχη στις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές Ιουλίου και σήμερα είναι υπεύθυνη για πάνω από το 98% των λοιμώξεων.

Όλες οι ειδήσεις

Νέα μέτρα: Έρχονται βαρύτεροι περιορισμοί – Συνεδριάζουν οι ειδικοί

Βουλή: Απαντά ο Μητσοτάκης στην κριτική για τις φωτιές – Τι θα πει στην ομιλία του

Νέα μέτρα – Εστιάτορες: Πτώση τζίρου τουλάχιστον 30% μόλις χειροτερέψει ο καιρός

Νέα μέτρα: Τι αλλάζει για τους ανεμβολίαστους από 13 Σεπτεμβρίου