Κορονοϊός: Κι όμως η Deltacron τρομάζει τους επιστήμονες. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι πιθανή μια τέτοια μετάλλαξη – Ανάγκη για νέα στρατηγική με τα εμβόλια

Ο κορονοϊός συνεχίζει να επελάυνει και οι μεταλλάξεις του επίσης. Η συζήτηση για μια πιθανή νέα υβριδική παραλλαγή με όνομα που θυμίζει B-movie καταστροφής του Χόλιγουντ, εξαπλώθηκε αστραπιαία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αφήνοντας πίσω το συνηθισμένο πλέον ίχνος των θεωριών συνωμοσίας και του μαύρου χιούμορ.

Ενώ κάποιοι εξέχοντες επιστήμονες έσπευσαν να προειδοποιήσουν για τον κίνδυνο διακίνησης της παραπληροφόρησης, άλλοι πάλι υποστήριξαν ότι οι αχαλίνωτες παραλλαγές καθιστούν την απειλή τέτοιων μεταλλαγμένων στελεχών πραγματική και επικίνδυνη.
Η διαμάχη άρχισε από την Κύπρο - που επί του παρόντος ταλαιπωρείται από το υψηλότερο ποσοστό μόλυνσης κορονοϊού στην Ευρώπη - όπου μια ομάδα επιστημόνων ισχυρίστηκε, την περασμένη εβδομάδα ότι ανακάλυψε μια νέα μετάλλαξη. Με επικεφαλής τον Λεόντιο Κωστρίκη, καθηγητή Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, οι επιστήμονες είπαν ότι το νέο στέλεχος παρουσίαζε γενετικές ιδιότητες τύπου Όμικρον στα γονιδιώματα και της Δέλτα, εξ ου και το όνομα «Deltakron».

Ο Κωστρίκης είπε στην τοπική εφημερίδα «Cyprus Times» ότι η ομάδα του είχε βρει 25 περιπτώσεις μετάλλαξης, συμπεριλαμβανομένων 11 περιπτώσεων μεταξύ ασθενών που νοσηλεύτηκαν με Covid-19. Σημείωσε μια «υψηλότερη συχνότητα μεταλλάξεων μεταξύ των νοσοκομειακών ασθενών, η οποία μπορεί να υποδηλώνει συσχέτιση μεταξύ του Deltacron και των νοσηλειών». Πρόσθεσε ότι είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί πόσο μεταδοτικό ή επικίνδυνο θα γίνει το φαινομενικά νέο στέλεχος.
Παραλλαγή ή «τρομακτικό»;

Σενάριο τρόμου ή...

Τα ευρήματα της κυπριακής ομάδας έχουν σταλεί στο GISAID, μια διεθνή βάση δεδομένων, που παρακολουθεί και μοιράζεται επίσημα στοιχεία για τον κορονοϊό, δίνοντας σε άλλους επιστήμονες πρόσβαση στις γενετικές λεπτομέρειες του «Deltakron». Η αρχική αντίδραση ήταν στην καλύτερη περίπτωση δυσπιστία , με εξέχοντες ειδικούς να υποστηρίζουν ότι το φαινομενικά νέο στέλεχος μοιάζει περισσότερο με ένα «τρομακτικό» - μη επιβεβαιωμένο σενάριο, που προκαλεί παγκόσμιο φόβο - παρά με μια δεδομένη νέα μετάλλαξη.

Ενώ υπάρχει πράγματι η δυνατότητα για τους κορονοϊούς να συγχωνευθούν γενετικά - μια διαδικασία γνωστή ως βιολογικός ανασυνδυασμός - οι ειδικοί σημείωσαν ότι οι υποτιθέμενες μεταλλάξεις που ανακάλυψε η κυπριακή ομάδα εντοπίστηκαν σε ένα τμήμα του γονιδιώματος που είναι ευάλωτο στο να παρουσιάζει εσφαλμένα αποτελέσματα σε ορισμένες διαδικασίες αλληλουχίας.

«Οι κυπριακές ακολουθίες «Deltakron» που αναφέρθηκαν από πολλά μεγάλα μέσα ενημέρωσης φαίνονται ξεκάθαρα ότι είναι επιμολύνσεις», έγραψε το Σαββατοκύριακο στο Twitter ο Τομ Πίκοκ, ιολόγος στο τμήμα μολυσματικών ασθενειών στο Imperial College του Λονδίνου. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τον Πίκοκ, το αναφερόμενο ως νέο στέλεχος ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα εργαστηριακού λάθους, και πιθανώς αναμειχθηκαν δείγματα από ασθενείς που μολύνθηκαν από την μετάλλαξη Όμικρον και άλλους από την μετάλλαξη Δέλτα.

Άμεση απάντηση από τον κύπριο επιστήμονα

Ο Κωστρίκης απάντησε αμέσως, μέσω του πρακτορείου ειδήσεων Bloomberg με μια δήλωση στην οποία υποστήριζε ότι οι περιπτώσεις που εντόπισε «υποδεικνύουν μια εξελικτική πίεση σε ένα προγονικό στέλεχος για να αποκτήσει αυτές τις μεταλλάξεις και όχι αποτέλεσμα ενός γεγονότος ανασυνδυασμού».

Επεσήμανε τουλάχιστον μία αλληλουχία από το Ισραήλ που κατατέθηκε σε μια παγκόσμια βάση δεδομένων και που παρουσιάζει γενετικά χαρακτηριστικά της υβριδικής παραλλαγής, προσθέτοντας: «Αυτά τα ευρήματα διαψεύδουν τις μη τεκμηριωμένες δηλώσεις ότι το Deltacron είναι αποτέλεσμα τεχνικού σφάλματος».

Και όμως είναι δυνατό!

Από την έναρξη της πανδημίας, οι επιστήμονες αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν έναν κατακλυσμό παραπληροφόρησης σχετικά με την Covid-19, μεγάλο μέρος της οποίας κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Την προπερασμένη εβδομάδα, προέκυψαν μη επαληθευμένες αναφορές για έναν ιό «flurona» ή «flurone» - συνδυασμό γρίπης και κορονοϊού - τον οποίο απέρριψε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Σε αυτό το πλαίσιο, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η είδηση της παραλαγής «Deltakron» αντιμετωπίστηκε με σύνεση, αλλά και σκεπτικισμό από τους επιστήμονες. Όμως, σύμφωνα με τον Christian Brechot, επικεφαλής του Global Virus Network και πρώην διευθυντή του Institut Pasteur: «Δεν υπάρχει λόγος να αμφισβητηθεί η ποιότητα της δουλειάς της κυπριακής ομάδας. Φυσικά, από τεχνική άποψη, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι κανένα τεχνούργημα (μόλυνση εργαστηρίου) δεν υποδηλώνει λανθασμένα περιπτώσεις ανασυνδυασμού», είπε ο Brechot στο FRANCE 24, προσθέτοντας ότι «θα χρειαστούν περαιτέρω δεδομένα για να επιβεβαιωθεί η νέα παραλλαγή. Καταρχάς, ένας ανασυνδυασμός διαφορετικών παραλλαγών είναι απολύτως εφικτός. Ισχύει για τους ιούς γενικά και ιδιαίτερα για τους κορονοϊούς», είπε. «Όταν έχετε υψηλό επίπεδο κυκλοφορίας δύο παραλλαγών, η πιθανότητα επανασυνδυασμού τους αυξάνεται σημαντικά. Και δεν θα ήταν η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό το είδος μετάλλαξης».

Απειλή από μελλοντικές Deltakrons

Ένα τέτοιο σενάριο είναι πράγματι απολύτως δυνατό, λέει η ιολόγος Christine Rouzioux, ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Paris-Descartes, ενώ τονίζει την ανάγκη για περισσότερα δεδομένα για τη συγκεκριμένη περίπτωση της Deltakron.
«Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα (για τη Deltakron)», είπε στο FRANCE 24. «Πρώτα πρέπει να επαληθεύσουμε την αλληλουχία και μετά να αναλύσουμε τα αποτελέσματα. Αλλά θεωρητικά, ο συνδυασμός είναι απολύτως εφικτός».

Είτε επιβεβαιωθεί είτε όχι αυτό το συγκεκριμένο νέο στέλεχος, η εμφάνιση στο μέλλον τέτοιων υβριδικών παραλλαγών παραμένει πιθανή, προειδοποίησε ο Brechot: «Όσο οι παραλλαγές συνεχίζουν να ευδοκιμούν σε όλο τον κόσμο, θα είμαστε στο έλεος αυτού του φόβου. Αυτή η κατάσταση αποτελεί περαιτέρω απόδειξη του γεγονότος ότι μια στρατηγική που βασίζεται στο να παρέχει στις πλούσιες χώρες προτιμησιακή πρόσβαση σε εμβόλια είναι καταδικασμένη να αποτύχει ».

«Η Δέλτα φαίνεται να προέρχεται από την Ινδία και η Όμικρον πιθανότατα προέρχεται από τη Νότια Αφρική. Τώρα ακούμε για το Deltacron από την Κύπρο. Είναι προφανές ότι οι εθνικές στρατηγικές από μόνες τους δεν μπορούν να λειτουργήσουν», πρόσθεσε ο Brechot. «Είναι επιτακτική ανάγκη να ορίσουμε μια παγκόσμια στρατηγική, βασισμένη στον εμβολιασμό ανθρώπων σε όλο τον κόσμο»!