Τι είναι η επιγενετική και με ποιο τρόπο θα μπορούσε να αλλάξει εντελώς τις θεραπείες κατά του καρκίνου;

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν περισσότερα για τον μυστηριώδη ρόλο της επιγενετικής, του τρόπου με τον οποίο αλλάζουν τα γονίδια και της σχέσης που αυτός έχει με τον τρόπο ανάπτυξης διαφόρων μορφών καρκίνου. Συχνά η αποκαλούμενη «σκοτεινή ύλη», θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ανιχνεύεται και αντιμετωπίζεται ο καρκίνος, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας για τον Καρκίνο.

Και θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες μορφές εξετάσεων για τον καρκίνο, οι οποίες και θα βοηθούσαν στην προσαρμογή των θεραπειών. Ωστόσο, η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Οι περισσότεροι, όταν αναφερόμαστε στην επιστήμη της γενετικής, σκεφτόμαστε τις δομικές αλλαγές στον κώδικα του DNA που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά. Έτσι, έχει δοθεί τεράστια έμφαση στο πώς οι γονιδιακές αυτές μεταλλάξεις οδηγούν στην ανάπτυξη διάφορων μορφών καρκίνου. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν ακόμα παράγοντα εξέλιξης των ανθρώπινων οργανισμών, που ονομάζεται επιγενετική.

Τι είναι η επιγενετική;

Η επιγενετική αφορά τους τρόπους με τον οποίο η συμπεριφορά και το περιβάλλον ενός ατόμου μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές και στους τρόπους με τον οποίους λειτουργούν τα γονίδιά του. Τα στοιχεία, δηλαδή, που αλλάζουν τους οργανισμούς μας, όσο περνούν τα χρόνια, σε συνάρτηση με τον τρόπο και τον τόπο ζωής μας. Δεν είναι παράγοντας ικανός να μεταβάλλει τον κώδικα του DNA μπορεί, ωστόσο, να ελέγχει την πρόσβαση στα γονίδια και, ως όλο και περισσότερο σημαντικός, μελετάται ο ρόλος της στην  ανάπτυξη του καρκίνου. 

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Κέντρου για την Εξέλιξη και τον Καρκίνο στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο στο Λονδίνο, Trevor Graham, «πρόκειται για ένα επιπλέον επίπεδο ελέγχου της συμπεριφοράς διαφόρων μορφών καρκίνου – κάτι που παρομοιάζουμε με τη “σκοτεινή ύλη” της νόσου». Μιλώντας στο BBC επισήμανε ότι μπορεί να υπάρξουν «μπερδέματα στις γραμμές του DNA», καθώς αυτές διπλώνονται σε κάθε καρκινικό κύτταρο, και αυτό μπορεί να αλλάξει τις δυνατότητες «ανάγνωσης» κάποιων γονιδίων. Όπως πρόσθεσε πρόκειται για μία πολύ σημαντική για τον προσδιορισμό της συμπεριφοράς της νόσου ανακάλυψη. «Δεν πρόκειται να αλλάξει την κλινική φροντίδα αύριο, θα μπορούσε, όμως, να αποτελέσει μία οδό για την ανάπτυξη νέων θεραπειών», σημείωσε.

Οι τελευταίες γενετικές εξετάσεις για τις μεταλλάξεις του καρκίνου, όπως η BRCA, που αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, προσφέρουν μόνο ένα μέρος της εικόνας για τον καρκίνο. «Ο έλεγχος, τόσο στις γενετικές, όσο και στις επιγενετικές μεταβολές, θα μπορούσε, ενδεχομένως, να βοηθήσει στην πολύ ακριβέστερη πρόβλεψη των θεραπειών που θα λειτουργήσουν καλύτερα στη νόσο συγκεκριμένων ασθενών», σημείωσε ο Graham.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται σε δύο εργασίες στο Nature - η πρώτη ανέλυσε περισσότερα από 1.300 δείγματα από 30 καρκίνους του εντέρου, δείχνοντας ότι οι επιγενετικές αλλαγές ήταν πολύ συχνές στα καρκινικά κύτταρα και τα βοηθούσαν να αναπτύσσονται περισσότερο από άλλα κύτταρα. Η δεύτερη εργασία εξέτασε πολλά δείγματα που ελήφθησαν από διαφορετικά μέρη του ίδιου όγκου. Διαπίστωσε ότι ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσονται τα καρκινικά κύτταρα συχνά διέπεται από άλλους παράγοντες εκτός από τις μεταλλάξεις του DNA. Οι ερευνητές λένε ότι τα ευρήματά τους δεν μπορούν να αποδείξουν ότι οι επιγενετικές αλλαγές οδηγούν άμεσα σε μεταβολές στον τρόπο συμπεριφοράς των καρκίνων και ότι πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά για να αποδειχθεί ότι αυτό συμβαίνει.

ΌΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Υπουργείο Υγείας: Έκτακτη ενημέρωση την Τρίτη για τα νέα εμβόλια του κορονοϊού
• Καλάθι του νοικοκυριού: Σε ισχύ από την Τετάρτη το μέτρο για την ακρίβεια – Το επίσημο σήμα των προϊόντων
• Επιστήμονες ανακάλυψαν τρεις μεγάλους αστεροειδείς - Ο ένας δυνητικά επικίνδυνος για τη Γη
• Τράπεζες: Στον SSM τα νέα business plans - Οι αβεβαιότητες και τα κρίσιμα stress tests
• Όταν το παιδί αναλαμβάνει τον ρόλο του γονιού