Ολική αρθροπλαστική ισχίου χωρίς ανισοσκελία με τη μέθοδο ASI

Έχοντας εξελίξει επί σειρά ετών την πρωτοποριακή μέθοδο ASI έτσι ώστε να αποφεύγονται δυσάρεστες επιπλοκές, όπως η ανισοσκελία, ο ορθοπεδικός – χειρουργός Δρ. Ιωάννης Τσαρούχας, διευθυντής της Κλινικής Μεγάλων Αρθρώσεων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, και η ομάδα του έχουν καταστήσει την ολική αρθροπλαστική ισχίου πιο ανώδυνη, πιο ασφαλή και εν τέλει πιο αποτελεσματική από ποτέ!

Ο ίδιος εξηγεί το πώς:

• Τι είναι η ολική αρθροπλαστική του ισχίου και πότε χρειάζεται να γίνει;

Η ολική αρθροπλαστική του ισχίου είναι μια χειρουργική επέμβαση κατά την οποία ένα φθαρμένο ισχίο αντικαθίσταται από μια νέα, τεχνητή άρθρωση, κατασκευασμένη από εξελιγμένα υλικά και με χρόνο ζωής που (πλέον) μπορεί να ξεπεράσει τα 25 χρόνια. Ως επέμβαση, είναι απαραίτητη στις περιπτώσεις μεγάλης φθοράς της άρθρωσης του ισχίου, η οποία μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες. Η πιο συνηθισμένη αφορά στη λεγόμενη ιδιοπαθή οστεοαρθρίτιδα, δηλαδή αγνώστου αιτιολογίας, που μπορεί να συνδεθεί με διαφόρους παράγοντες. Άλλη αιτία είναι η μετατραυματική αρθρίτιδα, η οποία έχει προκληθεί ως συνέπεια προηγούμενου τραυματισμό στο ισχίο. Επίσης, τα ρευματολογικά προβλήματα προκαλούν συχνές φλεγμονές στο ισχίο που βαθμιαία φθείρουν την άρθρωση. Πιο σπάνιες είναι οι περιπτώσεις ασθενών με κάποια συγγενή ανωμαλία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο ασθενής βιώνει πόνο που αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου, σε βαθμό που να μην είναι πλέον λειτουργικός στην καθημερινότητά του.

• Τι είναι η μέθοδος ASI και γιατί είναι η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος αρθροπλαστικής ισχίου;

Η μέθοδος ASI (Anterior Supine Intermuscular) είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική αρθροπλαστικής ισχίου, κατά την οποία η πρόσβαση στην άρθρωση είναι πρόσθια. Σε αντίθεση, με τις συμβατικές μεθόδους οπίσθιας ή πλάγιας προσπέλασης στο ισχίο, κατά την πρόσθια προσπέλαση με τη μέθοδο ASI γίνεται πολύ μικρότερη τομή (περίπου 6-7 εκατοστών) και αποφεύγονται οι τομές σε μυς και τένοντες. Αυτό έχει πολλά πλεονεκτήματα για τον ασθενή, όπως ελάχιστη απώλεια αίματος χωρίς ανάγκη για μετάγγιση, λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος, συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο (από 1 ως 3 ημέρες), ταχύτερη ανάρρωση και εν τέλει άμεση επαναφορά στις καθημερινές συνήθειες.

• Πώς είναι η πορεία ενός ασθενή μετά την επέμβαση; Χρειάζεται μεγάλη περίοδο αποκατάστασης;

Με τη μέθοδο ASI τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Μετά την επέμβαση υπάρχει άμεση κινητοποίηση των ασθενών και η ανάρρωση είναι τόσο ταχεία που εφόσον ένας ασθενής έχει φυσιολογικό βάρος και σχετικά καλό μυϊκό υπόστρωμα, τότε είναι σε θέση να περπατήσει από την πρώτη ημέρα δίχως κάποιο βοήθημα και χωρίς να έχει ανάγκη φυσικοθεραπείας! Ωστόσο, επειδή δεν τραυματίζονται οι μύες και οι τένοντες, τα αποτελέσματα της μεθόδου ASI είναι εξαιρετικά ακόμα και σε δύσκολες περιπτώσεις, όπως ασθενείς που είναι παχύσαρκοι ή έχουν κάνει ήδη αρθροπλαστική στο ισχίο τους με άλλη μέθοδο που δεν έχει πάει καλά και χρειάζεται αναθεώρηση. Η διαφορά είναι πολύ μεγάλη συγκριτικά με άλλες, συμβατικές μεθόδους ολικής αρθροπλαστικής, μετά τις οποίες οι ασθενείς χρειάζεται να περπατούν με βοήθημα για αρκετές εβδομάδες και παράλληλα να κάνουν φυσικοθεραπεία.

• Έχετε εικόνα από την πορεία των ασθενών που έχετε εγχειρήσει;

Όλοι οι ασθενείς μας έχουν άμεση αποκατάσταση και επάνοδο στην καθημερινότητά τους. Κάποιος που έχει δουλειά γραφείου, μπορεί να επιστρέψει σε αυτή σε 15-20 ημέρες. Μετά δε τους 2 μήνες, η αποκατάσταση είναι πλήρης και οι ασθενείς μπορούν να επανέλθουν σε οποιαδήποτε δραστηριότητα, όπως χορός ή άθληση. Με άλλα λόγια, οι ασθενείς μας ξεχνούν ότι έχουν εγχειριστεί!

• Πώς αποφεύγετε τις επιπλοκές που μπορεί να έχει μια τέτοια επέμβαση, όπως για παράδειγμα η ανισοσκελία; Υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί αυτό;

Ως ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, η μέθοδος ASI ελαχιστοποιεί τις όποιες επιπλοκές μπορούν να προκύψουν κατά τη διάρκεια της επέμβασης και μετά από αυτή. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ειδικά από τη στιγμή που οι ασθενείς μας είναι κατά κανόνα προχωρημένης ηλικίας. Ωστόσο, εφαρμόζοντας τη συγκεκριμένη μέθοδο εδώ και μια δεκαετία με χιλιάδες χειρουργεία στο ενεργητικό μας, την έχουμε εξελίξει σημαντικά και ως προς το κομμάτι των δυνητικών επιπλοκών. Ειδικότερα, έχουμε αναπτύξει ειδικά πρωτόκολλα για την αποφυγή της ανισοσκελίας έπειτα από αρθροπλαστική ισχίου. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι κάνουμε σχετικές μετρήσεις στα πόδια την ώρα του χειρουργείου και διορθώνουμε επί τόπου την όποια απόκλιση. Τα πρωτόκολλα μας αυτά έχουν δημοσιευτεί σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά και πλέον τυγχάνουν διεθνούς αναγνώρισης και αποδοχής.

• Εκπαιδεύετε άλλους χειρουργούς σε αυτήν την επέμβαση;

Η Κλινική Μεγάλων Αρθρώσεων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών είναι το μοναδικό στην Ελλάδα -και εκ των ελαχίστων στην Ευρώπη- πιστοποιημένο Κέντρο Αναφοράς και Εκπαίδευσης στη μέθοδο ASI. Εδώ και χρόνια τρέχουμε το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα, στο πλαίσιο του οποίου έχουμε εκπαιδεύσει στην εν λόγω μέθοδο πάρα πολλούς χειρουργούς τόσο από ιδιωτικά όσο και από δημόσια νοσοκομεία της Ελλάδας, ενώ έχουμε αρκετούς εκπαιδευόμενους και από το εξωτερικό.

Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Τσαρούχας, MD, PhD , Ορθοπεδικός, Διευθυντής Ορθοπεδικής Κλινικής Μεγάλων Αρθρώσεων, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου αποτελεί µία συνήθη πάθηση που προσβάλει ένα µεγάλο µέρος του πληθυσµού µε αρνητικές επιδράσεις στην ποιότητα ζωής του.

Συµπτώµατα

Το κύριο σύµπτωµα της νόσου είναι ο πόνος στη βουβωνική χώρα ή στην πρόσθια επιφάνεια του µηρού, που αρκετά συχνά αντανακλά στο γόνατο. Ο πόνος επιδεινώνεται µε τις κινήσεις της άρθρωσης, όµως στο τελικό στάδιο της πάθησης µπορεί να εµφανίζεται και σε ηρεµία. Συνοδεύεται συνήθως από δυσκαµψία και σηµαντικό περιορισµό στην κίνηση του ισχίου, ενώ, µετά από µακρόχρονη πορεία, η φθορά της άρθρωσης οδηγεί ακόµη και σε µείωση του µήκους του άκρου σε σχέση µε το υγιές και ανισοσκελία.

Τρόποι αντιµετώπισης

Η θεραπεία στα αρχικά στάδια της πάθησης είναι συντηρητική, µε φάρµακα και τροποποίηση του τρόπου ζωής. Στην πορεία της νόσου, η φθορά της άρθρωσης είναι τόσο µεγάλη που τα συντηρητικά µέσα δεν επιτυγχάνουν ικανοποιητική ανακούφιση των ενοχλήσεων. Η µόνη ριζική θεραπεία στο στάδιο αυτό είναι η χειρουργική αντιµετώπιση µε ολική αρθροπλαστική, δηλαδή αντικατάσταση της φθαρµένης άρθρωσης µε τεχνητή. Η ολική αρθροπλαστική ισχίου θεωρείται µία από τις βαριές επεµβάσεις της ορθοπεδικής ειδικότητας, µε ενδεχόµενο σηµαντικής αιµορραγίας αλλά και ανάγκη για µετεγχειρητικό περιορισµό της κινητικότητας για αρκετές εβδοµάδες, προκειµένου να επουλωθούν τα µαλακά µόρια. Οι κλασικές µέθοδοι για την πραγµατοποίησή της, µε µεγάλες τοµές στην πλάγια ή την οπίσθια επιφάνεια του µηρού, προκαλούν σηµαντικό τραυµατισµό των µαλακών µορίων και σε αυτόν οφείλεται η µεγάλη αιµορραγία και η βραδεία αποκατάσταση.

Τεχνική ελάχιστης επεµβατικότητας ASI (Anterior Supine Intermuscular)

Η µέθοδος ASI είναι µία επαναστατική τεχνική για την ολική αρθροπλαστική του ισχίου, µε την οποία επιτυγχάνεται θεαµατική επιτάχυνση της ανάρρωσης και µείωση της συχνότητας επιπλοκών. Ιδιαίτερα σηµαντικό είναι ότι µπορεί να εφαρµοστεί και σε υπέρβαρους ασθενείς, στους οποίους οι άλλες τεχνικές σχετίζονται µε σηµαντικά προβλήµατα.

Βασική καινοτοµία

Η χρήση πολύ µικρής πρόσθιας τοµής (6-7 εκατοστών), ο ελάχιστος τραυµατισµός των µαλακών µορίων, καθώς αποφεύγεται η διατοµή µυών και τενόντων, και η µικρή διάρκεια της επέµβασης (περίπου µιάµιση ώρα).

Οφέλη

Περιορίζεται η απώλεια αίµατος και οι πιθανότητες µετάγγισης. Ο µετεγχειρητικός πόνος ελαχιστοποιείται και η άρθρωση, λόγω της προστασίας των µαλακών µορίων, είναι από την πρώτη µέρα σταθερή και ο ασθενής µπορεί άµεσα να σηκωθεί και να περπατήσει και, ανάλογα µε τη φυσική του κατάσταση, µπορεί εξαρχής να µη χρειαστεί κανένα βοήθηµα.

Η διάρκεια νοσηλείας περιορίζεται, ενώ µε την ταχεία κινητοποίηση µειώνεται σηµαντικά ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών, όπως η φλεβική θρόµβωση. Ο ασθενής επανέρχεται γρηγορότερα στις καθηµερινές δραστηριότητες και σε µία φυσιολογική ζωή.

Παρακολούθηση - Αποτελέσµατα

Οι ασθενείς που υποβλήθηκαν στις 700 πρώτες αρθροπλαστικές ισχίου µε τη µέθοδο ASI από το Δρ. Ιωάννη Τσαρούχα και την οµάδα του, στην Κλινική Μεγάλων Αρθρώσεων του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, έχουν πλέον µέγιστο χρόνο παρακολούθησης τα 5 έτη και ελάχιστο τους 6 µήνες (η παρακολούθηση γίνεται µε επισκέψεις σε τακτά χρονικά διαστήµατα µετά το χειρουργείο).

Η µέση διάρκεια των επεµβάσεων ήταν 96 λεπτά. Μόνο το 7% των ασθενών χρειάστηκε να µεταγγιστεί, ενώ το 98,5% κινητοποιήθηκε από την πρώτη κιόλας µετεγχειρητική ηµέρα. Ο µετεγχειρητικός πόνος ήταν λιγοστός και πολύ καλά ανεκτός από τους ασθενείς και µόνο 5% χρειάστηκαν ισχυρά αναλγητικά κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους. Η µέση διάρκεια νοσηλείας µετά το χειρουργείο ήταν 3 ηµέρες. Τέλος, ένας δείκτης της επιτυχίας της µεθόδου είναι ότι όλοι οι ασθενείς έµειναν απόλυτα ευχαριστηµένοι από την έκβαση της επέµβασης και µάλιστα ένα ποσοστό από αυτούς που είχαν αρθρίτιδα και στο άλλο ισχίο τους (15%) ζήτησαν και υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική και του άλλου ισχίου µέσα σε λίγους µήνες.

Η τεχνική ASI είναι η πλέον ασφαλής και αποτελεσµατική µέθοδος για την αντιµετώπιση της οστεο- αρθρίτιδας του ισχίου. Η µελέτη των αποτελεσµάτων σε αυτή τη σειρά ασθενών, που είναι µία από τις µεγαλύτερες παγκοσµίως, το αποδεικνύει.

Η ολική αρθροπλαστική ισχίου µε τη µέθοδο ASI εξασφαλίζει την πολυετή οµαλή λειτουργία της άρθρωσης και την υψηλή ποιότητα ζωής των ασθενών.