Η τραγωδία της Άρτας και το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού: Πώς γίνεται ένας γονιός να ξεχάσει το παιδί του στο αυτοκίνητο;

Το τραγικό περιστατικό στην Άρτα, που ένας πατέρας ξέχασε μέσα στο αυτοκίνητο, δεμένο στο παιδικό καρεκλάκι το 5,5 μηνών μωρό κοριτσάκι του, με αποτέλεσμα το βρέφος να χάσει τη ζωή του, φέρνει στο προσκήνιο το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού.

Και μπορεί, το περιστατικό να είναι πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα, ωστόσο, αντίστοιχα περιστατικά στις ΗΠΑ δεν είναι τόσο σπάνια αφού καταγράφονται, ετησίως, πάνω από 30 θάνατοι βρεφών, λόγω του  «Συνδρόμου του Ξεχασμένου Μωρού» (Forgotten Baby Syndrome – FBS). Τα ερωτήματα που προκύπτουν σχετικά με το πώς είναι  δυνατόν να συμβεί κάτι τέτοιο είναι, όπως είναι φυσικό, πολλά. Οι περιπτώσεις στις ΗΠΑ, ωστόσο, αποκαλύπτουν το πώς, η πλειοψηφία των ανθρώπων που βιώνουν κάτι τέτοιο είναι ψυχικά υγιείς και στοργικοί γονείς. Όπως καταλήγουν οι ειδικοί, ο λόγος που ξεχνούν μέσα στο όχημα τα βρέφη τους, αποδίδεται σε στιγμιαία απώλεια μνήμης η οποία μπορεί αν αποδίδεται στο καθημερινό άγχος, την έλλειψη ύπνου ή τη διαταραχή της ρουτίνας τους, και όχι σε αμέλεια.

Το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού

Μέρος της επιστημονικής ερμηνείας για το πώς ένας γονέας/φροντιστής μπορεί να απομακρυνθεί από ένα σταθμευμένο όχημα χωρίς να αντιληφθεί ότι το παιδί του παραμένει μέσα σε αυτό αποτελεί το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού.

Αυτό εμφανίζεται όταν, η σκέψη των γονέων επικεντρώνεται στα καθήκοντα που έχουν να φέρουν εις πέρας μελλοντικά αλλά και τις υποχρεώσεις τους. Έτσι, αντί να λειτουργούν με βάση αυτά που πρέπει να κάνουν στο παρόν, δρουν μηχανικά και αυτό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνο για ένα ήσυχο ή κοιμισμένο μωρό.

Οι περιπτώσεις βρεφικών θανάτων από το Σύνδρομο, συνήθως οφείλονται σε θερμοπληξία. Κάθε χρόνο, η πιο επικίνδυνη περίοδος είναι μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου καθώς, τους μήνες αυτούς, οι θερμοκρασίες που σημειώνονται μπορούν να είναι εξαιρετικά υψηλές.

Σημαντική έρευνα για την νευροψυχολογία του τρόπου με τον οποίο τα παιδιά ξεχνιούνται στα αυτοκίνητα έχει κάνει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα με ειδίκευση στις γνωστικές και νευρικές επιστήμες, Δρ. David Diamond. Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλές από τις καθημερινές κινήσεις ή εργασίες των ανθρώπων που απαιτούν ελάχιστη συνειδητή σκέψη, διέπονται από το τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται κινητικός φλοιός. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτού του τρόπου λειτουργίας, είναι η οδήγηση από ή προς τη δουλειά μας. «Στην πραγματικότητα, η κινητική μνήμη μάς απελευθερώνει, ώστε να μπορούμε να σκεφτούμε το μέλλον, ενώ ολοκληρώνουμε την τρέχουσα εργασία», εξηγεί ο Diamond.

Όπως σημειώνει, το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τις γνωστικές διεργασίες και είναι υπεύθυνο για τη λήψη μιας ξεκάθαρης απόφασης είναι ο ιππόκαμπος. Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι, ο λόγος που μπορεί να εκδηλώνεται το σύνδρομο, είναι ότι το τμήμα της κινητικής μνήμης του εγκεφάλου υπερισχύει του γνωστικού. Κάποιος, λοιπόν, που αποφασίζει να κάνει μία -εκτός προγράμματος- στάση στον δρόμο της επιστροφής από την δουλειά,  η πιθανότητα να επιστρέψει στο σπίτι, έχοντας πλήρως ξεχάσει ότι σκόπευε να κάνει αυτή τη στάση, είναι μεγάλη. Αυτού του είδους η συμπεριφορά δεν αποτελεί κάποιο λάθος με τη δομή του εγκεφάλου, αλλά φυσιολογικό μέρος της λειτουργίας του.

Δύο ενδεχόμενα μπορεί να συμβαίνουν, συνήθως, όσον αφορά το σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού. Το πρώτο είναι, ότι ο φροντιστής του βρέφους αλλάζει τη συνήθη ρουτίνα του. Έτσι, ένας γονιός για τον οποίο η μεταφορά του παιδιού του από και προς τον παιδικό σταθμό δεν αποτελεί καθημερινότητα μπορεί, οδηγώντας μηχανικά να φτάνει κανονικά στη δουλειά του. Σε αυτή την περίπτωση, ο κινητικός φλοιός ξεπερνά το γνωστικό μέρος του εγκεφάλου, οδηγώντας τον γονέα να ξεχάσει εντελώς το μωρό που βρίσκεται στο πίσω κάθισμα. Ο φροντιστής, έτσι, εξακολουθεί να ακολουθεί την καθημερινή του ρουτίνα, έχοντας ξεχάσει εντελώς την πρόθεση που είχε να αφήσει το παιδί στον παιδικό σταθμό και ανυπομονεί να γυρίσει σπίτι για να το δει. Μεταξύ των τραγικών περιστατικών που έχουν σημειωθεί στο εξωτερικό, μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις ο γονέας, κατά τη διάρκεια της ημέρας του, μπορεί να χρησιμοποιήσει ξανά το αυτοκίνητο, χωρίς να έχει καν επίγνωση ότι το νεκρό μωρό είναι ακόμα μέσα.

Το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού δεν αφορά σε γονείς συγκεκριμένου προφίλ προσωπικότητας. Μπορεί να επηρεάσει γονείς όλων των φυλών, των φύλων, των επιπέδων εισοδήματος και εκπαίδευσης. Το ίδιο ισχύει και για την ιδιοσυγκρασία της προσωπικότητάς τους. Όλοι οι γονείς, δυνητικά, μπορεί να είναι επιρρεπείς στο φαινόμενο, όπως προκύπτει από τις έρευνες. Για να προληφθεί το φαινόμενος, θα μπορούσε, ο κάθε γονέας, να ελέγχει το πίσω μέρος του οχήματός του, κάθε φορά που εξέρχεται από αυτό, ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν μεταφέρει μαζί το παιδί του. Κάνοντας τον τακτικό έλεγχο μέρος της καθημερινής του ρουτίνας, μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος ατυχήματος.

Η Εθνική Διοίκηση Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει την καμπάνια «Look Before You Lock» (Κοίτα πριν κλειδώσεις), με σκοπό την υπενθύμιση, στους γονείς, να ελέγχουν πάντα το πίσω μέρος των οχημάτων τους, πριν κλειδώσουν και φύγουν.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Άρτα: Προθεσμία να απολογηθεί πήρε ο πατέρας του βρέφους που πέθανε στο αυτοκίνητο
• Αποζημίωση 460.000 ευρώ από το Βενιζέλειο στην οικογένεια της μικρής Μελίνας - Η απόφαση του δικαστηρίου
• Βασιλιάς Κάρολος: Έξαλλος με εικονολήπτη του BBC - Τον έδιωξε από την πρόβα για την τελετή στέψης
• Εκλογές στην Τουρκία: «Προσπαθούμε να μη συγκρουστούμε με την Ελλάδα», λέει ο Σοϊλού
• Θοδωρής Μαραντίνης: «Διεκδικώ τη συνεπιμέλεια, δεν την έχασα» - Χείμαρρος για τη δικαστική διαμάχη με τη Χρηστίδου
• Bloomberg για συνέντευξη Στουρνάρα στην «Η»: Η ΕΚΤ πλησιάζει στο τέλος των αυξήσεων στα επιτόκια