Συνδέεται το Αλτσχάιμερ με τις ιογενείς λοιμώξεις; Τι έδειξε μελέτη 500.000 αρχείων

Μια μελέτη περίπου 500.000 ιατρικών αρχείων έδειξε ότι σοβαρές ιογενείς λοιμώξεις όπως η εγκεφαλίτιδα και η πνευμονία αυξάνουν τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος του Αλτσχάιμερ.

Οι ερευνητές, σύμφωνα με science alert, βρήκαν 22 συνδέσεις μεταξύ ιογενών λοιμώξεων και νευροεκφυλιστικών παθήσεων στη μελέτη περίπου 450.000 ατόμων.

Τα στοιχεία

Οι άνθρωποι που έλαβαν θεραπεία για έναν τύπο φλεγμονής του εγκεφάλου που ονομάζεται ιογενής εγκεφαλίτιδα είχαν 31 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νόσο Αλτσχάιμερ. (Για κάθε 406 περιπτώσεις ιογενούς εγκεφαλίτιδας, οι 24 προχώρησαν στην ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ - περίπου το 6%).

Όσοι νοσηλεύτηκαν με πνευμονία μετά από γρίπη φάνηκε να είναι πιο επιρρεπείς στη νόσο Αλτσχάιμερ, την άνοια, τη νόσο του Πάρκινσον και την αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS).

Οι εντερικές λοιμώξεις και η μηνιγγίτιδα (και οι δύο συχνά προκαλούνται από ιό), καθώς και ο ιός της ανεμευλογιάς-ζωστήρα, ο οποίος προκαλεί έρπητα ζωστήρα, ενοχοποιήθηκαν επίσης για την ανάπτυξη διαφόρων νευροεκφυλιστικών ασθενειών.

Ο αντίκτυπος των ιογενών λοιμώξεων στον εγκέφαλο παρέμεινε για έως και 15 χρόνια σε ορισμένες περιπτώσεις. Και δεν υπήρχαν περιπτώσεις όπου η έκθεση στους ιούς ήταν προστατευτική.

Περίπου το 80 % των ιών που εμπλέκονται σε ασθένειες του εγκεφάλου θεωρήθηκαν "νευροτροφικοί", πράγμα που σημαίνει ότι μπορούσαν να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.

"Είναι εντυπωσιακό ότι σήμερα διατίθενται εμβόλια για ορισμένους από αυτούς τους ιούς, όπως η γρίπη, ο έρπητας ζωστήρας (ανεμευλογιά-ζωστήρας) και η πνευμονία", έγραψαν οι ερευνητές.

Το 2022, μια μελέτη σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια άτομα συνέδεσε τον ιό Epstein-Barr με 32 φορές αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας.

«Αφού διαβάσαμε [αυτή] τη μελέτη, συνειδητοποιήσαμε ότι για χρόνια οι επιστήμονες αναζητούσαν – έναν προς έναν – συσχετίσεις μεταξύ μιας μεμονωμένης νευροεκφυλιστικής διαταραχής και ενός συγκεκριμένου ιού», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Μάικλ Νολς, νευρογενετιστής στο Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης στις ΗΠΑ.

«Τότε ήταν που αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε μια διαφορετική, πιο βασισμένη στην επιστήμη των δεδομένων προσέγγιση. Με τη χρήση ιατρικών αρχείων, μπορέσαμε να αναζητήσουμε συστηματικά και με μία κίνηση όλους τους πιθανούς συνδέσμους», εξήγησε.

Αρχικά, οι ερευνητές ανέλυσαν τα ιατρικά αρχεία περίπου 35.000 Φινλανδών με έξι διαφορετικούς τύπους νευροεκφυλιστικών ασθενειών και τα συνέκριναν με μια ομάδα ελέγχου 310.000 ατόμων που δεν είχαν διαγνωστεί ποτέ με κάποια εγκεφαλική νόσο. Από την ανάλυση αυτή προέκυψαν 45 συσχετίσεις μεταξύ της έκθεσης σε ιούς και των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, οι οποίες περιορίστηκαν σε 22 σε μεταγενέστερη ανάλυση 100.000 ιατρικών αρχείων από τη βρετανική τράπεζα βιολογικών δεδομένων UK Biobank.

Αν και αυτή η αναδρομική μελέτη παρατήρησης δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση, επιβεβαιώνει προηγούμενες έρευνες που υποδηλώνουν το ρόλο των ιών στη νόσο του Πάρκινσον και του Αλτσχάιμερ.

«Οι νευροεκφυλιστικές διαταραχές είναι μια σειρά από παθήσεις για τις οποίες υπάρχουν πολύ λίγες αποτελεσματικές θεραπείες και πολλοί παράγοντες κινδύνου», δήλωσε ο συν-συγγραφέας Άντριου Σίνγκλετον, νευρογενετιστής και ερευνητής της νόσου Αλτσχάιμερ.

«Τα αποτελέσματά μας υποστηρίζουν την υπόθεση ότι οι ιογενείς λοιμώξεις και οι σχετικές φλεγμονές στο νευρικό σύστημα μπορεί να αποτελούν κοινούς – και ενδεχομένως αποφευκτούς – παράγοντες κινδύνου για αυτού του είδους τις διαταραχές», κατέληξε ο ερευνητής.