Αδένωμα Παραθυρεοειδούς Αδένα: Η συχνότερη αιτία αυξημένου ασβεστίου στο αίμα

*Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου, MD, MSc, PhD, Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς, Παραθυρεοειδών και Ενδοκρινών Αδένων.

Οι παραθυρεοειδείς αδένες αποτελούν ενδοκρινείς αδένες που εντοπίζονται στην οπίσθια επιφάνεια του θυρεοειδή αδένα, με το μέγεθος τους να είναι αυτό της φακής και το βάρος τους να μην ξεπερνά φυσιολογικά τα 35 – 40 mg. Ο συνήθης αριθμός τους είναι τέσσερις, ωστόσο σε ένα 10 – 13% των ενηλίκων ο αριθμός τους μπορεί να κυμαίνεται από πέντε έως και οκτώ παραθυρεοειδείς αδένες.

Η σημασία των παραθυρεοειδών αδένων για το ανθρώπινο σώμα είναι μεγάλη, καθώς οι παραθυρεοειδείς αδένες αποτελούν τους «ρυθμιστές» των επιπέδων του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα, μέσω της έκκρισης μίας ορμόνης, της παραθορμόνης.

Με τον όρο αδένωμα παραθυρεοειδούς, λοιπόν, αναφερόμαστε στην κατάσταση εκείνη στην οποία κάποιος εκ των παραθυρεοειδών αδένων αποκτά αυτονομία και ως εκ τούτου παράγει και απελευθερώνει διαρκώς στο αίμα μεγάλες ποσότητες παραθορμόνης. 

Ποια αίτια προκαλούν το αδένωμα παραθυρεοειδούς;

Το αδένωμα παραθυρεοειδούς αποτελεί μία καλοήθη πάθηση, για την πρόκληση της οποίας έχουν κατά καιρούς ενοχοποιηθεί πολλαπλοί παράγοντες.

Αναμφίβολα, οι περισσότερες περιπτώσεις είναι σποραδικές, δεν οφείλονται με άλλα λόγια σε κληρονομικούς παράγοντες. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και περιπτώσεις αδενωμάτων που εκδηλώνονται στα πλαίσια κάποιων γενετικών συνδρόμων, όπως το σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας.

Οι γυναίκες εμφανίζουν τριπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν αδένωμα στον παραθυρεοειδή κατά τη διάρκεια της ζωής τους, σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ η συνήθης ηλικία εμφάνισής του είναι η 6^η και 7^η δεκαετία της ζωής. 

Ποια συμπτώματα προκαλεί το αδένωμα παραθυρεοειδούς;

Η αθρόα έκκριση παραθορμόνης από το αδένωμα παραθυρεοειδούς έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση αυξημένων επιπέδων ασβεστίου καθώς και ελαττωμένων, συνήθως, επιπέδων του φωσφόρου στο αίμα, κατάσταση παθολογική, η οποία ονομάζεται πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός, υπερλειτουργία δηλαδή των παραθυρεοειδών αδένων.

Τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου με τη σειρά τους προκαλούν πολλαπλά συμπτώματα, στα οποία περιλαμβάνονται:

• Οι πέτρες στους νεφρούς (νεφρολιθίαση) και τους ουρητήρες (ουρητηρολιθίαση) (αποτελούν το συχνότερο σύμπτωμα)
• Η οστεοπόρωση και η οστεοπενία
• Τα γαστρεντερικά ενοχλήματα, όπως ναυτία, έμετοι, δυσκοιλιότητα
• Η αρτηριακή υπέρταση
• Οι καρδιακές αρρυθμίες
• Η σωματική και μυϊκή αδυναμία 

Πως θα αντιληφθούμε την ύπαρξη αδενώματος στον παραθυρεοειδή αδένα;

Την ύπαρξη και συνεπώς τη διάγνωση του αδενώματος του παραθυρεοειδούς αδένα θα αντιληφθούμε μέσω της διερεύνησης των συμπτωμάτων του υπερπαραθυρεοειδισμού που προαναφέραμε. Με απλά λόγια, οι ασθενείς παρουσιάζουν αρχικά τα συμπτώματα του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, μέσω των οποίων τίθεται η διάγνωσή του, ενώ στη συνέχεια ανευρίσκεται το αίτιο του υπερπαραθυρεοειδισμού, δηλαδή το αδένωμα παραθυρεοειδούς.

Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός, λοιπόν, θα διαγνωσθεί αρχικά, με την ανεύρεση στο αίμα:

• Υψηλών επιπέδων παραθορμόνης
• Υψηλών ή φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου
• Ελαττωμένων ή φυσιολογικών επιπέδων φωσφόρου.

Την επιβεβαίωση της διάγνωσης του υπερπαραθυρεοειδισμού ακολουθούν οι εξετάσεις εντοπισμού του πάσχοντος παραθυρεοειδούς αδένα, δηλαδή του παραθυρεοειδούς που φέρει το αδένωμα. Οι εξετάσεις εντοπισμού είναι ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις που στοχεύουν στην ανίχνευση του αδενώματος του παραθυρεοειδούς και ταυτόχρονα στον αποκλεισμό κάποιας παθολογίας των υπόλοιπων παραθυρεοειδών αδένων. 

Σύγχρονη εξατομικευμένη θεραπεία για το αδένωμα παραθυρεοειδούς

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως όλες οι περιπτώσεις αδενώματος του παραθυρεοειδούς δεν είναι ταυτόσημες, καθώς ένα αδένωμα παραθυρεοειδούς μπορεί να εντοπιστεί σε ορθότοπη θέση, δηλαδή στη φυσιολογική θέση ενός εκ των παραθυρεοειδών αδένων ή σε κάποια έκτοπη θέση (έκτοπο αδένωμα παραθυρεοειδούς), αποτέλεσμα της εμβρυολογικής προέλευσης των παραθυρεοειδών αδένων.

Στις μέρες μας, η πλέον σύγχρονη και εξατομικευμένη θεραπεία για το αδένωμα παραθυρεοειδούς είναι η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική αφαίρεση του αδενώματος και του πάσχοντος παραθυρεοειδούς αδένα (ελάχιστα επεμβατική παραθυρεοειδεκτομή), η οποία εξασφαλίζει την άμεση θεραπεία των ασθενών και την απαλλαγή τους από το σύνολο των συμπτωμάτων τους.

Οι σύγχρονες εξελίξεις επιτρέπουν, ακόμη, τη μέτρηση της παραθορμόνης στο αίμα κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, τόσο πριν όσο και ύστερα από την αφαίρεση του αδενώματος, τεχνική που ονομάζεται διεγχειρητική μέτρηση της παραθορμόνης και την οποία εφαρμόζουμε σε όλους μας τους ασθενείς, ανεξαιρέτως.

Η διεγχειρητική μέτρηση της παραθορμόνης επιβεβαιώνει στον χειρουργό, κατά τη διάρκεια της επέμβασης, την επιτυχή αφαίρεση του αδενώματος παραθυρεοειδούς, καθώς τα επίπεδα παραθορμόνης στο αίμα μετά την αφαίρεση του αδενώματος επανέρχονται στα φυσιολογικά, εξασφαλίζοντας έτσι την οριστική ίαση των ασθενών.

Στο σημείο αυτό αξίζει σαφώς να υπογραμμίσουμε την εξαιρετική σημασία που διαδραματίζει, όπως άλλωστε έχουν αποδείξει πολλαπλές επιστημονικές μελέτες, η επιλογή του κατάλληλου χειρουργού για την αντιμετώπιση του αδενώματος παραθυρεοειδούς. Επιστημονικά αποδεδειγμένα, λοιπόν, την αφαίρεση του αδενώματος παραθυρεοειδούς αδένα θα πρέπει ιδανικά να την πραγματοποιεί κάποιος έμπειρος και εξειδικευμένος χειρουργός θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών, η εμπειρία και εξειδίκευση του οποίου εγγυώνται την επίτευξη άριστων θεραπευτικών αποτελεσμάτων, δίχως την πρόκληση κάποιου είδους επιπλοκής στους ασθενείς.

Ο Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου είναι Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς, Παραθυρεοειδών και Ενδοκρινών Αδένων, με μεγάλη και πολυετή εμπειρία στη διάγνωση και την θεραπεία των ασθενών με αδένωμα παραθυρεοειδούς.

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον χειρουργό στα τηλέφωνα 210 7709910 και 6940 167070.