Πώς ξεκίνησε τελικά η πανδημία του κορονοϊού; Ρακούν, γάτες και αρουραίοι οι βασικοί «ύποπτοι»

Οι επιστήμονες που αναζητούν τις ρίζες της COVID-19 έχουν εστιάσει σε μια σύντομη λίστα ζώων που πιθανώς συνέβαλαν στη μετάδοσή της στους ανθρώπους, σε μια προσπάθεια που ελπίζουν ότι θα τους επιτρέψει να εντοπίσουν την προέλευση της πανδημίας.

Η νέα αποκαλυπτική έρευνα

Οι ερευνητές ανέλυσαν γενετικό υλικό που συλλέχθηκε από την κινεζική αγορά όπου εντοπίστηκε για πρώτη φορά το ξέσπασμα και βρήκαν ότι τα πιο πιθανά ζώα ήταν τα ρακούν-σκυλιά, οι αγριόγατες και οι αρουραίοι μπαμπού. Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι μολυσμένα ζώα μεταφέρθηκαν για πρώτη φορά στην αγορά της Ουχάν στα τέλη Νοεμβρίου του 2019, κάτι που πυροδότησε την πανδημία.

Ο Michael Worobey, ένας από τους συγγραφείς της νέας μελέτης, δήλωσε ότι βρήκαν ποιες υποομάδες ζώων μπορεί να μετέδωσαν τον κορονοϊό στους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να εντοπίσουν πού κυκλοφορεί συνήθως ο ιός στα ζώα, γνωστός ως το φυσικό του αποθετήριο. «Για παράδειγμα, με τα ρακούν-σκυλιά, μπορούμε να δείξουμε ότι τα ρακούν-σκυλιά που βρίσκονταν (στην αγορά) ... ήταν από ένα υποείδος που κυκλοφορεί περισσότερο στα νότια μέρη της Κίνας», είπε ο Worobey, εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Αυτή η πληροφορία μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να κατανοήσουν από πού προέρχονταν αυτά τα ζώα και πού πωλήθηκαν. Οι επιστήμονες θα μπορούσαν να αρχίσουν να συλλέγουν δείγματα από νυχτερίδες στην περιοχή, οι οποίες είναι γνωστές ως φυσικά αποθέματα σχετικών κορονοϊών όπως ο SARS.

Ενώ η έρευνα ενισχύει την υπόθεση ότι η COVID-19 προήλθε από ζώα, δεν επιλύει τη διχαστική και πολιτική διαμάχη για το αν ο ιός μπορεί να προήλθε από ένα ερευνητικό εργαστήριο στην Κίνα.

Ο Mark Woolhouse, καθηγητής λοιμωδών νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, δήλωσε ότι η νέα γενετική ανάλυση υποδηλώνει ότι η πανδημία «είχε τις εξελικτικές της ρίζες στην αγορά» και ότι είναι πολύ απίθανο η COVID-19 να μολύνει ανθρώπους πριν εντοπιστεί στην αγορά Huanan. «Είναι ένα σημαντικό εύρημα και αυτό μετακινεί τη ζυγαριά υπέρ της ζωικής προέλευσης», δήλωσε ο Woolhouse, ο οποίος δεν συνδέεται με την έρευνα. «Αλλά δεν είναι οριστικό».

Μια ομάδα ειδικών υπό την ηγεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατέληξε το 2021 στο συμπέρασμα ότι ο ιός πιθανώς εξαπλώθηκε στους ανθρώπους από ζώα και ότι η διαρροή από εργαστήριο ήταν «εξαιρετικά απίθανη». Ο επικεφαλής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, αργότερα δήλωσε ότι ήταν «πρόωρο» να αποκλειστεί μια διαρροή από εργαστήριο.

Θα μάθουμε με βεβαιότητα;

Μια έρευνα του AP τον Απρίλιο διαπίστωσε ότι η αναζήτηση της προέλευσης της COVID στην Κίνα έχει σκοτεινιάσει μετά από πολιτικές συγκρούσεις και χαμένες ευκαιρίες από τοπικές και παγκόσμιες υγειονομικές αρχές να περιορίσουν τις πιθανότητες.

Οι επιστήμονες λένε ότι μπορεί να μην μάθουμε ποτέ με βεβαιότητα από πού προήλθε ο ιός.

Στη νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Cell, επιστήμονες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία ανέλυσαν δεδομένα που είχαν προηγουμένως δημοσιευτεί από ειδικούς στο Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Περιλάμβανε 800 δείγματα γενετικού υλικού που είχαν συλλέξει Κινέζοι εργάτες την 1η Ιανουαρίου 2020 από την αγορά θαλασσινών Huanan, την ημέρα μετά την πρώτη προειδοποίηση των δημοτικών αρχών της Ουχάν για έναν άγνωστο αναπνευστικό ιό.

Οι Κινέζοι επιστήμονες δημοσίευσαν τις γενετικές ακολουθίες που βρήκαν πέρυσι, αλλά δεν ταυτοποίησαν κανένα από τα ζώα που πιθανώς είχαν μολυνθεί με τον κορονοϊό. Στη νέα ανάλυση, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια τεχνική που μπορεί να αναγνωρίσει συγκεκριμένους οργανισμούς από οποιοδήποτε μείγμα γενετικού υλικού που συλλέχθηκε από το περιβάλλον.

Ο Worobey είπε ότι οι πληροφορίες παρέχουν «μια εικόνα του τι υπήρχε (στην αγορά) πριν ξεκινήσει η πανδημία» και ότι οι γενετικές αναλύσεις όπως η δική τους «βοηθούν να συμπληρωθούν τα κενά για το πώς μπορεί να ξεκίνησε η εξάπλωση του ιού».

Ο Woolhouse είπε ότι η νέα μελέτη, αν και σημαντική, αφήνει κάποια κρίσιμα ζητήματα αναπάντητα.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η COVID κυκλοφορούσε σε αυτήν την αγορά, η οποία ήταν γεμάτη ζώα», είπε. «Το ερώτημα που παραμένει είναι πώς έφτασε εκεί εξαρχής».