Καμπανάκι Κομισιόν στην Ελλάδα: Κάπνισμα και παχυσαρκία συνδέονται με την εκπαίδευση

Αυστηρές προειδοποιήσεις για τον μεγάλο αριθμό των καπνιστών και των παχύσαρκων, αλλά και για τη αυξημένη θνησιμότητα από τον διαβήτη και τις μορφές καρκίνου που έχουν αυξηθεί, έστειλε σήμερα η Κομισιόν στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το κάπνισμα και η παχυσαρκία συνδέονται με τη χαμηλότερη εκπαίδευση, γεγονός «που συμβάλλει σε ένα ευρύ κοινωνικοοικονομικό χάσμα στην υγεία του πληθυσμού». «Η Ελλάδα θα επωφεληθεί από ένα γενικό και ολοκληρωμένο σχέδιο μεταρρύθμισης που θα λαμβάνει υπόψη τις επιδόσεις του συστήματος υγείας, τις ανάγκες του πληθυσμού και θα προβλέπει επαρκή σχεδιασμό και διανομή υπηρεσιών», σημειώνει η Κομισιόν.

Στην ετήσια έκθεση για το «προφίλ υγείας των χωρών της ΕΕ» που παρουσίασε σήμερα ο αρμόδιος Επίτροπος Βιτένις Αντριουκάιτις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για την αυξημένη επιρροή του κινήματος κατά των εμβολιασμών. Η έκθεση αναφέρει ότι «η επιφυλακτικότητα για τον εμβολιασμό αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία σε ολόκληρη την Ευρώπη». Σύμφωνα με την έκθεση, αυτή η τάση «μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη βελτίωση των γνώσεων για την υγεία, την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και την ενεργητική συμμετοχή των επαγγελματιών υγείας»,

Τα μνημόνια «πλήγωσαν» την υγεία

Στην έκθεση υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για κάθε χώρα. Στο κεφάλαιο για την Ελλάδα καταγράφεται ότι «ο ελληνικός πληθυσμός έχει σχετικά υψηλό προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννησή του, αλλά απόστασή του από τον μέσο όρο της ΕΕ έχει μειωθεί κατά την τελευταία δεκαετία». «Οι καρδιαγγειακές παθήσεις εξακολουθούν να αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου», αναφέρει η Κομισιόν, τονίζοντας ότι «η θνησιμότητα από τον διαβήτη, κάποιες μορφές καρκίνου, αναπνευστικές και νεφροπάθειες έχουν αυξηθεί».

«Όπως και σε πολλά άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, ο επιπολασμός των παραγόντων κινδύνου, όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία, είναι πολύ υψηλότερος στα άτομα με χαμηλότερη εκπαίδευση, γεγονός που συμβάλλει σε ένα ευρύ κοινωνικοοικονομικό χάσμα στην υγεία του πληθυσμού», τονίζει.

Στην έκθεση σημειώνεται ότι «παρά το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής τον Αύγουστο του 2018, οι οικονομικοί δείκτες της Ελλάδας παραμένουν υπό στενή εποπτεία της ΕΕ και οι δαπάνες για την υγεία πιθανόν να παραμείνουν δεσμευμένες από δημοσιονομικούς περιορισμούς». Ωστόσο, «η μείωση των δημόσιων δαπανών για την υγεία σταμάτησε το 2015 και από τότε σταθεροποιήθηκε».

Επιπλέον, λόγω των clawbacks, «το κόστος της δημόσιας χρηματοδότησης της υγειονομικής περίθαλψης είναι υψηλότερη από το επίπεδο των δημόσιων δαπανών για την υγεία κατά περίπου 1% του ΑΕΠ». «Οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία, κυρίως με τη μορφή πληρωμών από τα νοικοκυριά, εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές, με αποτέλεσμα το ένα τρίτο της υγειονομικής περίθαλψης να πληρώνεται από την τσέπη των πολιτών», παρατηρεί η Κομισιόν.

«Κρίσιμη νομοθεσία το 2016 κατάφερε να αποκαταστήσει την κάλυψη για τα δύο εκατομμύρια άτομα που έχασαν την ασφάλιση κατά την κρίση. Η κάλυψη επεκτάθηκε σε ομάδες που είχαν αποκαλυφθεί στο παρελθόν, όπως οι πρόσφυγες, έτσι ώστε το σύστημα υγείας προσφέρει τώρα πλήρη κάλυψη». Ως αποτέλεσμα, «οι ανεκπλήρωτες ανάγκες για υγειονομική περίθαλψη μειώθηκαν το 2017, ιδίως μεταξύ των φτωχότερων». Ωστόσο, παράγοντες όπως «οι επίσημες και ανεπίσημες χρεώσεις χρήσης, τα κατώτατα όρια για τις επιστρεφόμενες υπηρεσίες και η ανομοιογενής διαθεσιμότητα φυσικών και ανθρώπινων πόρων εξακολουθούν να συμβάλλουν στα υψηλά επίπεδα αυτοαναφερόμενων ανεκπλήρωτων αναγκών».

Σημειώνει ακόμα ότι τα υφιστάμενα μέτρα χρηματοοικονομικής προστασίας επικεντρώνονται κυρίως στα φαρμακευτικά προϊόντα. Παραδείγματος χάριν, υπάρχουν εξαιρέσεις από τα τέλη χρήσης φαρμάκων για άτομα με ορισμένες προϋποθέσεις ή με χαμηλά εισοδήματα. Παρόλα αυτά, ένα στους δέκα νοικοκυριά αντιμετωπίζει «καταστροφικές πληρωμές» για την υγειονομική περίθαλψη, η οποία συγκαταλέγεται στα υψηλότερα επίπεδα στην ΕΕ.

Ακόμη η έκθεση καταγράφει ότι η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας περίθαλψης από το 2017 προχώρησε σε σχετικά ικανοποιητικό ρυθμό, με λίγο περισσότερο από το ήμισυ (127) των σχεδιαζόμενων μονάδων πρωτοβάθμιας περίθαλψης που λειτουργούσαν το καλοκαίρι του 2019. Αυτές καλύπτουν τώρα το ένα πέμπτο του πληθυσμού, την προληπτική, την πρωτοβάθμια φροντίδα και ορισμένες εξειδικευμένες υπηρεσίες, ιδίως στις αγροτικές περιοχές.

Βασικά συμπεράσματα για την Ευρώπη

• Η επιφυλακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία σε ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη βελτίωση των γνώσεων για την υγεία, την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και την ενεργητική συμμετοχή των επαγγελματιών υγείας.
• Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της προαγωγής της υγείας και της πρόληψης των ασθενειών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι να ωφεληθούν και κάποιοι να ζημιωθούν. Τα άτομα που θα ωφεληθούν περισσότερο από την κινητή υγεία και άλλα τέτοια ψηφιακά εργαλεία μπορεί να είναι εκείνα με τις λιγότερες πιθανότητες εύκολης πρόσβασης σ' αυτά τα εργαλεία.
• Τα κενά όσον αφορά την προσβασιμότητα στην υγειονομική περίθαλψη εξακολουθούν να αποτελούν αναμφισβήτητα πραγματικότητα στην ΕΕ. Τόσο οι κλινικές ανάγκες όσο και τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά των ασθενών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και των πολυάριθμων σχετικών εμποδίων.
• Οι καινοτομίες στον συνδυασμό δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας παρέχουν μεγάλες δυνατότητες για να αυξηθεί η ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας. Ελπιδοφόρα παραδείγματα μεταβίβασης αρμοδιοτήτων μεταξύ των επαγγελματιών υγείας υπάρχουν σε ολόκληρη την ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση του ρόλου των νοσοκόμων και των φαρμακοποιών.
• Ο κύκλος ζωής των φαρμάκων αποδεικνύει ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο συνεργασίας των κρατών μελών με σκοπό την εξασφάλιση ασφαλών, αποτελεσματικών και οικονομικά προσιτών θεραπειών, καθώς και όλου του φάσματος από τις ορθολογικές δαπάνες μέχρι την υπεύθυνη συνταγογράφηση.