Δολοφονία Λαμπράκη: Ο γιος του και αυτόπτες μάρτυρες μιλούν στο ethnos.gr

«Κρίση, αδιέξοδο, καθυστέρηση όλο οι ίδιες λέξεις επαναλαμβάνονται. Χορεύουν γύρω-γύρω στον ίδιο χορό του Ζαλόγγου. Ελλάδα πλούσια, Ελλάδα υποανάπτυκτη. Ελλάδα κοιτίδα του πολιτισμού. Ελλάδα με τους χιλιάδες αγράμματους και τα ερειπωμένα σχολεία. Ελλάδα με σχολεία χωρίς δασκάλους. Ελλάδα με δασκάλους χωρίς δουλειά. Χρόνο με το χρόνο οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται…», είχε πει σε ομιλία του σε εκδήλωση της Εργατικής Κίνησης Ειρήνης στις 7 Μαΐου 1962 ο Γρηγόρης Λαμπράκης. 

«Όλοι νομίζουν ότι έχουν ειπωθεί τώρα. Τα λόγια του όμως έχουν ειπωθεί το Μάη του 1962. Μισό αιώνα πριν και είναι σαν να ζεις και να τα ακούς τώρα. Όσο υπάρχουν πόλεμοι, φτώχεια, όσο η ειρήνη παραμένει ζητούμενο τα λόγια του Λαμπράκη θα παραμένουν επίκαιρα» είπε στο ethnos.gr ο γιος του,  Γρηγόρης Λαμπράκης, εμφανώς φορτισμένος με αφορμή την συμπλήρωση 57 χρόνων από τη δολοφονία του ανθρώπου - συμβόλου της δημοκρατίας και του φιλειρηνικού κινήματος. Ένα χρόνο μετά τη συμβολική του παρουσία στο μπρούτζινο άγαλμα γλυπτό που τοποθετήθηκε στην μνήμη του πατέρα του στην γωνία των δρόμων Βενιζέλου και Ερμού όπου και δέχτηκε το δολοφονικό χτύπημα ο Γρηγόρης Λαμπράκης, ο γιος του θα συμμετείχε φέτος σε μια κοινή εκδήλωση-έκθεση στην Αθήνα με τον Κώστα Μπακογιάννη στέλνοντας από κοινού ένα μήνυμα ενότητας και ειρήνης στην κοινωνία. Ωστόσο οι δυο τους υπολόγιζαν χωρίς τον κορονοϊό καθώς η πανδημία άλλαξε τα σχέδια και η εκδήλωση αναβλήθηκε.

«Διαφορετικές οι δολοφονίες Λαμπράκη-Μπακογιάννη»

«Και εκείνος έχασε τον πατέρα του και εγώ τον δικό μου. Δεν έχει σημασία πόσο χρονών ήταν ο καθένας. Για μένα, όμως, δεν ήταν ίδιες δολοφονίες. Αλλά δεν παύει να είναι δολοφονίες. Η Ελλάδα έχασε δυο πολιτικούς. Ήταν διαφορετικά πολιτικά μεγέθη βέβαια. Ο καθένας θα είχε παίξει το ρόλο του στην εποχή του αν δεν είχε δολοφονηθεί. Δεν μπορείς να συγκρίνεις μια δολοφονία που έγινε από το κράτος και μιας που έγινε από μία ομάδα-οργάνωση είτε είναι αριστερή, είτε δεξιά είτε είναι ναζιστική. Δεν είχε σχέση με το κράτος», είπε στο ethnos.gr ο γιος του Λαμπράκη. 

Κώστας Μπακογιάννης και Γρηγόρης Λαμπράκης συμφώνησαν εδώ και καιρό να στείλουν από κοινού και ένα γράμμα στον πρόεδρο της Βουλής προκείμενου να μπουν τέσσερις ξεχωριστές επιγραφές σε ισάριθμα έδρανα του ελληνικού κοινοβουλίου θυμίζοντας ότι εκεί καθόντουσαν οι τέσσερις δολοφονηθέντες βουλευτές: Παναγούλης, Τσαρουχάς, Μπακογιάννης Λαμπράκης. «Ελπίζω μόλις επιστρέψουμε σε κανονικούς ρυθμούς να γίνουν πραγματικότητα τα σχέδιά μας», είπε ο κ. Λαμπράκης. 

Πώς έφτασε ο φάκελος της ασφάλειας στα χέρια του γιου του Λαμπράκη 

Για 15 ολόκληρα χρόνια η ζωή του πατέρα του ήταν υπό παρακολούθηση. «Τον παρακολουθούσαν παντού όπου και να πήγαινε με κάθε λεπτομέρεια. Ακόμη και στις προσωπικές του στιγμές. Το 1954 είχε πάει με μια κοπέλα στη Ρόδο. Και η ασφάλεια είχε σχολιάσει στην ανταπόκρισή της μέχρι και τα… περιποιημένα νύχια της κοπέλας, εξάγοντας το συμπέρασμα ότι μάλλον ήταν… κομμώτρια. Από το 1948 μέχρι το 1963 βρίσκονταν υπό παρακολούθηση αν και δεν ασχολούνταν με την πολιτική τότε. Που πήγε στο εξωτερικό, ποιους συνάντησε, τι είπε», ανέφερε στο ethnos.gr ο Γρηγόρης Λαμπράκης, ο νεότερος, μελετώντας τον φάκελο 600 σελίδων του πατέρα του.

Το Νοέμβριο του 2017 ο Γρηγόρης Λαμπράκης ζήτησε τον φάκελο από την ασφάλεια στην Αθήνα. Επί τρεις μήνες, ωστόσο, η ασφάλεια δεν του απαντούσε αν υπάρχει ή όχι ή αν γνώριζε που βρίσκεται. «Τηλεφώνησα στον Στέλιο Παππά ο οποίος ειδοποίησε τον τότε υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα ο οποίος και του έδωσε αρχικά το μισό φάκελο. «Μέχρι να φτάσω από την πλατεία Καραϊσκάκη στον Χολαργό στο γραφείο μου, μου τηλεφώνησαν να πάω να τον πάρω. Ήθελε… μέσον». Δεκαπέντε μέρες αργότερα του δόθηκε και ο υπόλοιπος φάκελος με όλα τα στοιχεία και τα ονόματα καθώς είχε αποχαρακτηριστεί. Λίγο αργότερα το μεγαλύτερο μέρος του φακέλου στην Ασφάλεια, θα γίνει βιβλίο που  συνέγραψαν ο Χρήστος Η. Χαλαζίας και ο γιος του δολοφονημένου βουλευτή, Γρηγόρης Γρ. Λαμπράκης, με τίτλο «Η δολοφονία του Λαμπράκη και το παρακράτος» (εκδόσεις Παπαζήση).

Τα ρούχα και ο ιατρικός φάκελος του Λαμπράκη

Το παζλ των μαρτυριών της δολοφονίας Λαμπράκη άρχισε να συμπληρώνεται λίγα χρόνια νωρίτερα. Με παρέμβαση του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη, της Καίτης Τσαρουχά, κόρης του βουλευτή της ΕΔΑ Γιώργου Τσαρουχά, ο οποίος προπηλακίστηκε από παρακρατικούς λίγο πριν από τη δολοφονία Λαμπράκη αλλά και νέων δικηγόρων οι οποίοι ειδοποιήθηκαν από τα δικαστήρια το πολύτιμο ιστορικό υλικό, τα οποία αποτέλεσαν πειστήρια για τη δίκη σώθηκε στο παρά πέντε. Βρίσκονταν για μεγάλο διάστημα στα υπόγεια του δικαστικού μεγάρου Θεσσαλονίκης. Διασώθηκαν από την πολτοποίηση και την καταστροφή παλιών δικογραφιών και αρχειακών εγγράφων, που αποφάσισε το Συμβούλιο Εφετών τον Οκτώβριο του 2008, με το αιτιολογικό της αποσυμφόρησης του χώρου.

«Μου έστειλαν από τη Θεσσαλονίκη τα ρούχα με το ΚΤΕΛ. Πήγα να τα πάρω, τα πήρα στην αγκαλιά μου και τα χα δύο μέρες στο σπίτι μου». Τα χαμε δώσει για συντήρηση για ενάμιση χρόνο στο Βυζαντινό Χριστιανικό Μουσείο που κατά σύμπτωση πρόεδρος είναι η διευθύντρια δρ Κατερίνα Δελλαπόρτα κόρη του Εισαγγελέα της έδρας στη δίκη Λαμπράκη.

Ο εισαγγελέας Παύλος Δελλαπόρτας, όπως και ο Χρήστος Σαρτζετάκης, ήταν από τους θαρραλέους λειτουργούς της Δικαιοσύνης που σε αντίξοες συνθήκες αποκάλυψαν τον ρόλο των Γκοτζαμάνη και Εμμανουηλίδη και τις διασυνδέσεις τους με την Αστυνομία. Εδώ και μικρό χρονικό διάστημα μεταφέρθηκαν στο Μουσείο Μπενάκη μετά από πρόταση του Παύλου Γερουλάνου και είναι στον ίδιο χώρο με εκθέματα του Μίκη Θεοδωράκη. «Είναι σε καλό σημείο γιατί και ο Μίκης έχει παίξει ένα ρόλο στην υπόθεση Λαμπράκη».

Τελευταίο κομμάτι του παζλ ήταν ο φάκελος από τη νοσηλεία του βουλευτή της ΕΔΑ στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ όπου μεταφέρθηκε αμέσως μετά τη μοιραία επίθεση. «Με ειδοποίησε ο Ηλίας Νικολακόπουλος ότι θα βγει σε δημοπρασία και πήγα και τον πήρα. Πιστεύω ότι έχουμε πλεόν όλο το υλικό του Λαμπράκη».

Λείπει το όραμα από τους νέους πολιτικούς 

Σχολιάζοντας την σημερινή κατάσταση ο Γρηγόρης Λαμπράκης προβλέπει ότι μετά τον κορονοϊό οι κυβερνήσεις φτιάχνουν καινούργιους σκλάβους. «Να δουλεύεις περισσότερες ώρες και με λιγότερα λεφτά. Φτώχεια κα καταπίεση. Αλλά και οι πολιτικοί βλέπουν τα οράματα διαφορετικά σήμερα. Πιο πολύ επικεντρώνονται στο πως θα τη βγάλουμε τώρα παρά στο μέλλον και στο όραμα».  

Τριαντάφυλλος Μηταφίδης: Η δολοφονία Λαμπράκη ήταν η πρόβα τζενεράλε του πραξικοπήματος

Η δολοφονία Λαμπράκη ήταν η πρόβα τζενεράλε του πραξικοπήματος σύμφωνα με το πρώην βουλευτή του ΣΎΡΙΖΑ Τριαντάφυλλο Μηταφίδη. «Η δολοφονία του Λαμπράκη ήταν βασικός κρίκος μιας μακριάς αλυσίδας συνωμοσιών και εγκλημάτων με στρατηγικό στόχο την επιβολή δικτατορίας. Γιατί «το τρίκυκλο ήταν της χούντας» όπως έγραψαν χαρακτηριστικά στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ ο Γιώργος Μπέρτσος και ο Γιάννης Βούλτεψης, που, μαζί με τον Γιώργο Ρωμαίο, αποτέλεσαν συμβολικά «το δημοσιογραφικό τρίκυκλο», το οποίο συνέβαλε αποφασιστικά στην αποκάλυψη και διαλεύκανση των συνωμοτικών πτυχών αυτού του στυγερού πολιτικού εγκλήματος ανέφερε στο ethnos.gr ο κ. Μηταφίδης.

Σύμφωνα με τον ίδιο κάθε φορά που ετοιμάζεσαι να κάνεις ένα πραξικόπημα χτυπάς όχι μόνο τους πιο προβεβλημένους αλλά αυτούς που έχουν λαϊκή απήχηση. «Ο Λαμπράκης δεν προέρχονταν από τη λαϊκή αριστερά. Ήταν και πολύ κριτικός και με όσα γίνονταν στην τότε Σοβιετική Ένωση. Είχε όμως τεράστια λαϊκή απήχηση και για τη δράση του για τους φτωχούς και για τις δράσεις του για την ειρήνη και βέβαια για την στάση του με την Βασίλισσα», πρόσθεσε  στο ethnos.gr o Τριαντάφυλλος Μηταφίδης. 

Αλέκος Γρίμπας: Μας κλείδωσαν την πόρτα και δεν μπορέσαμε να προστατέψουμε τον Λαμπράκη 

«Μόλις ανέβηκε ο Λαμπράκης πάνω στην αίθουσα μου είπε ότι ζαλίζομαι. Ο Σπύρος (Σακέτας) όμως ήταν δίπλα του» Μαζί με έναν άλλο σύντροφο τον πήγμα στο wc για να ρίξει λίγο νερό» θυμάται ο αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας Λαμπράκη Αλέκος Γρίμπας μιλώντας στο  ethnos.gr. «Τελειώνοντας την ομιλία του και αφού βγήκε ο Λαμπράκης με περίπου 15 άτομα κλείδωσαν την πόρτα και δεν μπορούσαμε να βγούμε να τον προφυλάξουμε. Αυτό ήταν το σχέδιό τους. Είναι κάτι το οποίο δεν μπορώ να ξεχάσω. Είναι από τα πράγματα που ακόμα και αν βρίσκομαι σε γηρατειά έρχεται στο μυαλό μου και συγκινούμαι». 

Σύμφωνα με τον ίδιο η νεολαία Λαμπράκη είχε αποφασίσει τις επόμενες μέρες της δολοφονίας να βγαίνει και να λέει σύντροφοι εδώ σκότωσαν τον Λαμπράκη αλλά και να γράψει συνθήματα στο σημείο που σκοτώθηκε. «Ο ένας κουβαλούσε τον κουβά, ο άλλος το πινέλο και ένα κορίτσι κρατούσε τα λουλούδια. Κάποιος άρχισε να βγάζει το λόγο.  Δεν κράτησε ούτε δύο λεπτά και η αστυνομία μας πλάκωσε στο ξύλο και ο κουβάς με τον ασβέστη έπεσε ακριβώς εκεί που ‘έπεσε΄ και ο Λαμπράκης. Εκεί ίσως ήταν το σημείο Ζ που θέλαμε να γράψουμε». 

Σπύρος Σακέτας: Αλλεπάλληλα τα σχέδια δολοφονίας Λαμπράκη 

Παρών στη δολοφονία Λαμπράκη αλλά και μάρτυρας στη δίκη αργότερα ήταν και το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς ο δικηγόρος Σπύρος Σακέτας.  Έδωσε μάχες για τους αγώνες τους πολίτικους και με την πορεία στο Όστερ Μάστον το 63 στην Αγγλία και με την πρώτη απαγορευμένη πορεία Ειρήνης. 

«Υπήρχαν αλλεπάλληλα σχέδια δολοφονίας που αναθεωρούσε η ασφάλεια και η ΚΥΠ ανά πέντε λεπτά. Από τη στιγμή που χτυπήθηκε τον έβαλα μαζί με τον Βέρο και τον Νίκαινα σε ένα μικρό αυτοκίνητο τύπου VW το οποιο περνούσε- δήθεν τυχαία- επί τούτου.  Το οδηγούσε χωροφύλακας ήταν νοικιασμένο. Στόχος τους ήταν να εξαφανίσουν το πτώμα. Αυτό μας το πε και ο Δελλαπόρτας ο Εισαγγελέας της έδρας  Τον συναντήσαμε και μας είπε ότι ευτυχώς έχουμε το πτώμα του Λαμπράκη υπονοώντας ότι ο Φουρναράκης ο αστυνομικός που πήρε τον τρυαματία θα το εξαφάνιζε. Ευτυχώς κάθησε δίπλα του στο αυτοκίνητο ο Βέρος και τον εξανάγκασε να τον πάει στο Α βοηθείων» είπε στο ethnos.gr o Σπύρος Σακέτας.

Την ίδια εποχή στην Γαλλία δολοφονήθηκε ο αρχηγός της αντιπολίτευσης του Μαρόκου ο Μπεν Μπαρκά από Μαροκινούς πράκτορες και με τη βοήθεια του βασιλιά Χασάν και τη συνδρομή Γάλλων αστυνομικών που το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ
Σύμφωνα με τον Σπύρο Σακέτα «τον χτύπησαν για να σπάσουν την συνεργασία της αριστεράς με αυτά τα αστικά στρώματα. Ο Λαμπράκης δεν ήταν ο καπνεργάτης στέλεχος του ΚΚΕ. Ήταν ο αστός ο δημοκράτης. 

Όλη η περιοχή μας από την Μέση Ανατολή, το Αφγανιστάν, το Ιράν, το Ιράκ, τον Λίβανο και την Λιβύυη- όλος ο περίγυρος μας- φλέγεται και το μηνυμά του είναι επίκαιρο όσο ποτέ» κατέληξε ο κ. Σακέτας

Το χρονικό της δολοφονίας 

Κατά την διάρκεια προγραμματισμένης ομιλίας του στο ξενοδοχείο Κοσμοπολίτ στην Θεσσαλονίκη στις 22 Μαΐου του 1963, στην συμβολή των οδών Ερμού με Βενιζέλου, και ενώ παρακρατικοί κάνουν αντισυγκέντρωση, ο Λαμπράκης, αφού έχει τελειώσει την ομιλία του, διασχίζει τον δρόμο για να φύγει. Εκείνη την στιγμή ένα τρίκυκλο πέφτει επάνω του και κάποιος τον χτυπάει με έναν λοστό το κεφάλι. Στο τρίκυκλο επέβαιναν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης και Μανώλης Εμμανουηλίδης, που ήταν γνωστοί στον υπόκοσμο της πόλης και είχαν καταδικαστεί για πράξης παρανομίας. Το τρίκυκλο καταδίωξε ο Μανώλης Χατζηαποστόλου και κατάφερε μετά από πάλη με τον Γκοτζαμάνη να τον ακινητοποιήσει. Ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στο ΑΧΕΠΑ σε κωματώδη κατάσταση αλλά δεν κατάφερε να ζήσει. Η κηδεία του μετατράπηκε σε λαϊκό προσκύνημα.

Δείτε και το ρεπορτάζ του OPEN TV