Σοβιετική Ένωση: 75 χρόνια από τη νίκη επί των ναζί - Έως 27 εκατ. νεκροί

Η 75η επέτειος της σοβιετικής νίκης κατά της ναζιστικής Γερμανίας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο θα γιορτασθεί την Τετάρτη 24 Ιουνίου, με την παρέλαση χιλιάδων στρατιωτών στην Κόκκινη Πλατεία, παρά την πανδημία του κορονοϊού.

Η σοβιετική νίκη γιορτάζεται την 9η Μαΐου, ημέρα εθνικής γιορτής στην Ρωσία και είναι η ευκαιρία για την έκφραση της εθνικής υπερηφάνειας για την αποφασιστική συμμετοχή του Κόκκινου Στρατού, εκατομμυρίων σοβιετικών στρατιωτών, Ρώσων και μη, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τις τρομακτικές απώλειες στα πεδία των μαχών που έκριναν την έκβαση του πολέμου. Φέτος, η εθνική γιορτή μετακινήθηκε εξαιτίας της επιδημίας.

Η Σοβιετική Ενωση κατέγραψε τον βαρύτερο απολογισμό στον πόλεμο. Ομως, η καταστολή εντός της ίδιας της Σοβιετικής Ενωσης άφησε πίσω της επίσης τεράστιες απώλειες.

Επτά έως 27 εκατομμύρια νεκροί

Το 1946, ο Στάλιν έκανε λόγο για 7 εκατομμύρια Σοβιετικούς που σκοτώθηκαν στα πεδία των μαχών του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Ενας απολογισμός πολύ υποτιμημένος για την εξυπηρέτηση της λατρείας του προσώπου του και της εικόνας του ως αρχιστράτηγου. Μετά τον θάνατό του, ο απολογισμός των νεκρών του πολέμου τριπλασιάσθηκε στα 20 εκατομμύρια. Ο διάδοχός του Νικίτα Χρουστσόφ απέδωσε στην ανικανότητα του Στάλιν τις κολοσσιαίες απώλειες.

Το άνοιγμα των αρχείων στην περίοδο τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ οδήγησε σε νέα αναθεώρηση: 26,6 εκατομμύρια νεκροί, ανάμεσά τους 12 εκατομμύρια στρατιώτες και 14,6 εκατομμύρια πολίτες. Ο λιμός κατά την διάρκεια της πολιορκίας του Λένινγκραντ προκάλεσε μέχρι και 1 εκατομμύριο νεκρούς. Η μάχη του Στάλινγκραντ άφησε περισσότερους από 1 εκατομμύριο νεκρούς στην σοβιετική πλευρά.

«Τα σαμοβάρια του Στάλιν»

Εξαιτίας του σχήματός του, το σαμοβάρι έγινε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έκφραση σαρκασμού για να περιγράψει τους βετεράνους που έμειναν χωρίς μέλη αφού πολέμησαν υπό τις διαταγές του Στάλιν. Ο πόλεμος άφησε περί τα 2,5 εκατομμύρια ανάπηρους. Εκατοντάδες χιλιάδες ανάμεσά τους αναγκάσθηκαν, ελλείψει μέριμνας, να γίνουν επαίτες, οργισμένοι απέναντι στην σοβιετική ηγεσία.

Το 1948, οι αρχές αρχίζουν να οργανώνουν τον περιορισμό χιλιάδων από αυτούς σε εγκαταλελειμμένα μοναστήρια που μετατρέπονται σε σανατόρια, στον βορρά της Σοβιετικής Ενωσης. Οι εγκαταστάσεις αυτές πολλαπλασιάσθηκαν στην συνέχεια για να γίνουν κέντρα εγκλεισμού χωρίς την θέλησή τους επαιτών, ανάπηρων και περιθωριακών, ανθρώπων που κηλίδωναν την εικόνα της Σοβιετικής Ενωσης. Ορισμένα από τα κέντρα αυτά παρέμειναν σε λειτουργία με την δεκαετία του 1970.

Εκτελέσεις, λιποταξίες, συνεργασία

Περισσότερα από 2,53 εκατομμύρια Σοβιετικοί καταδικάστηκαν από στρατοδικεία για σειρά εγκλημάτων, ανάμεσά τους 1,43 εκατομμύριο λιποτάκτες και ανυπότακτοι. Ανάμεσα στο 1941 και το 1945, 157.593 άνθρωποι εκτελέσθηκαν για κατασκοπεία, εσχάτη προδοσία, λιποταξία ή και ηττοπάθεια.

Περί τα 80 εκατομμύρια πολιτών της ΕΣΣΔ ή δια της βίας ενσωματωμένων χωρών όπως οι βαλτικές χώρες έζησαν υπό ναζιστική κατοχή. Και συνολικά 1,24 εκατομμύριο άνθρωποι υπηρέτησαν στον γερμανικό στρατό, ανάμεσά τους 400.000 Ρώσοι, 250.000 Ουκρανοί, 150.000 Λετονοί, 90.000 Εσθονοί και 70.000 Λευκορώσοι, σύμφωνα με τον ιστορικό Βίκτορ Γκαβρίλοφ της Στρατιωτικής Ακαδημίας των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Λαοί τιμωρημένοι

Από το 1941-1942, ο Στάλιν αποφασίζει τον προληπτικό εκτοπισμό εθνικών μειονοτήτων που θεωρούνται ύποπτες ως «εν δυνάμει συνεργάτες», αρχής γενομένης από τους Γερμανούς της Ρωσίας, 800.000 από τους οποίους εκδιώχθηκαν από τα χωριά τους κατά μήκος του Βόλγα, φορτώθηκαν σε βαγόνια μεταφοράς ζώων και εκτοπίσθηκαν στο Καζακστάν. Ακολουθούν Φινλανδοί, Ελληνες και άλλοι.

Το 1943-1944, αφού απώθησε τον γερμανικό στρατό, ο Στάλιν αρχίζει τον εκτοπισμό και άλλων λαών (Τσετσένοι, Ινγκούσιοι, Τάταροι της Κριμαίας κλπ) προς τις αφιλόξενες στέπες του Καζακστάν, του Κιργιστάν και της Σιβηρίας. Περί το 1,2 εκατομμύριο άνθρωποι εκτοπίζονται με τον τρόπο αυτόν σε διάστημα λίγων μηνών στην άλλη άκρη της σοβιετικής αυτοκρατορίας χωρίς μέσα επιβίωσης.

Οι λαοί αυτοί, οι οποίο αποκαταστάθηκαν μετά τον θάνατο του Στάλιν, είχαν κατηγορηθεί για συνεργασία με τον εχθρό, το συχνότερο, χωρίς στοιχεία. Για την σοβιετική ηγεσία, ήταν η ευκαιρία για να σπάσει ισχυρά εθνικιστικά φρονήματα και να εγκαταστήσει πληθυσμούς στις απέραντες έρημες εκτάσεις.