Ο ναύτης που φίλησε τη νοσοκόμα στην Times Square και έγινε παγκόσμιο σύμβολο

Ενώ η εικόνα του George Mendonsa να φιλά την Greta Zimmer Friedman έχει εδώ  και πολύ καιρό χαρακτηριστεί ως η επιτοµή της χαράς που απλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσµο µετά το τέλος των εχθροπραξιών του Β’ Παγκόσµιου Πολέµου, τον Αύγουστο του 1945, τα τελευταία χρόνια έχει συγκεντρώσει επικριτικά σχόλια, µε πολλούς  να κατηγορούν τον ναύτη των ΗΠΑ για προσβολή και επίθεση κατά της τότε νοσοκόµας. Και οι δύο πρωταγωνιστές, όπως και ο φωτογράφος, έχουν φύγει πια από τη ζωή.

«The Kiss» ή αλλιώς «The kissing sailor» («Ο ναύτης που φιλούσε») εύκολα θεωρείται ως µία από τις πιο διάσηµες αλλά και πιο πολυσυζητηµένες όσο και αµφισβητούµενες φωτογραφίες στο ιστορικό άλµπουµ της Αµερικής. Τραβήχτηκε από τον φωτογράφο του περιοδικού «Life», Alfred Eisenstaedt, στις 14 Αυγούστου 1945, µε το εµβληµατικό πλάνο ενός νεαρού ναύτη να φιλά µια νοσοκόµα µε λευκή στολή στη µέση της περίφηµης Times Square. Ο φωτογράφος, όπως σχεδόν όλοι πιστεύουν, συνέλαβε τον εορτασµό και τη συλλογική ανακούφιση, όπως και το τέλος της αγωνίας του έθνους την ηµέρα που η παράδοση της Ιαπωνίας έδωσε τέλος στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο (V-J Day).

Οι δύο πρωταγωνιστές εκείνη τη στιγµή ήταν τελείως ξένοι. Η γυναίκα ήταν η Greta Friedman, βοηθός οδοντιάτρου που φορούσε στολή νοσοκόµας. «∆εν ήταν η επιλογή µου να δεχτώ το φιλί. Ο άνθρωπος µόλις ήρθε κοντά µου µε άρπαξε και µε φίλησε» είπε η ίδια το 2005 σε µια συνέντευξη στο Πρόγραµµα Ιστορίας των Βετεράνων του Πολέµου. Ο γιος της αργότερα υποστήριξε πως η Φρίντα τού έλεγε πως «δεν έχει αρνητικά συναισθήµατα για τη σκηνή αυτή». Αργότερα έκανε µια πιο ποιητική δήλωση: «Ηταν µια θαυµάσια σύµπτωση. Ενας άνδρας µε τη στολή του ναύτη και µια γυναίκα µε άσπρο φόρεµα... και ένας σπουδαίος φωτογράφος που εµφανίστηκε την κατάλληλη στιγµή» (Από ρεπορτάζ του «Guardian»). Ο δε Alfred Eisenstaedt είχε δηλώσει από την πλευρά του: «Αν δεν έβλεπα τη λάµψη του άσπρου, δεν θα τραβούσα τέσσερις φωτογραφίες σε 10 δεύτερα».

«Ηταν η στιγµή», δήλωσε από την πλευρά του ο ναύτης της φωτογραφίας George Mendonsa στο CBS News το 2012, «που επιστρέφοντας από τον Ειρηνικό µαθαίνεις πως ο πόλεµος επιτέλους τελείωσε. Ο ενθουσιασµός ήταν µεγάλος, είχα πιει και µερικά ποτά και όταν είδα τη νοσοκόµα, σχεδόν ενστικτωδώς την άρπαξα και τη φίλησα». Παρόλο όµως που η εικόνα του George Mendonsa να φιλά την Greta Zimmer Friedman έχει εδώ και πολύ καιρό χαρακτηριστεί ως η επιτοµή της χαράς που απλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσµο µετά το τέλος των εχθροπραξιών το 1945, τα τελευταία χρόνια έχει συγκεντρώσει επικριτικά σχόλια, µε πολλούς να κατηγορούν τον Mendonsa για προσβολή και επίθεση κατά της τότε νοσοκόµας. Και οι δύο πρωταγωνιστές, όπως και ο φωτογράφος, έχουν φύγει πια από τη ζωή. Η Friedman πέθανε το 2016 σε ηλικία 92 ετών και ο Mendonsa τον Φεβρουάριο του 2019 στα 96 του χρόνια.

Γκράφιτι στο άγαλμα

Ολη η αντιπαράθεση για το αν και κατά πόσο προσβλητικό ήταν το φιλί για τη νοσοκόµα της φωτογραφίας συµβολικά αποτυπώθηκε µία ηµέρα µετά τον θάνατο του George Mendonsa, του ναύτη της θρυλικής φωτογραφίας, όταν ένα άγαλµα που απεικονίζει αυτήν τη διάσηµη σκηνή έγινε στόχος βανδαλισµού στη Σαρασότα της Φλόριντα. Το γκράφιτι µε κόκκινο χρώµα κάλυπτε όλο το αριστερό πόδι της νοσοκόµας, µε το σύνθηµα #MeToo. Το γλυπτό της Φλόριντα του George Mendonsa και της Greta Zimmer Friedman που παραµορφώθηκε ονοµάζεται «Unconditional Surrender» («Παράδοση χωρίς όρους»). Το γκράφιτι σβήστηκε... Από το 1945 και επί δεκαετίες εµφανίζονταν άνδρες και γυναίκες που ισχυρίζονταν ότι ήταν αυτοί που πρωταγωνιστούσαν στο περίφηµο φιλί της φωτογραφίας στην Times Square! Τελικά µε τις υπερσύγχρονες ηλεκτρονικές µεθόδους αναγνώρισης προσώπου ταυτοποιήθηκαν ο Mendonsa και η Friedman ως το πραγµατικό ζευγάρι που φιλιόταν στη φωτογραφία.