«Βρετανικός»: Γιατί οι προληπτικοί δεν θα έμπαιναν ποτέ στο πλοίο που βυθίστηκε από νάρκη

Τι τραγική μοίρα: και τα δυο πλοία που δεν τρόμαζαν τη θάλασσα έμελλε να βυθιστούν από πρόσκρουση, σε παγόβουνο το πρώτο, σε νάρκη το δεύτερο. Τι τραγική ειρωνεία ανάμεσα στους επιβάτες που διασώθηκαν ήταν και η 29χρονη νοσοκόμα Βιολέτα Τζέσοπ (Violet Jessop), που είχε επιζήσει και απ’ το ναυάγιο του Τιτανικού ενώ επέβαινε και στο «Ολύμπικ», την ημέρα της σύγκρουσής του με το πολεμικό πλοίο «HMS Hawke». Να σημειώσουμε επίσης ότι η ναυτιλιακή εταιρεία «White Star Line» είχε στο παθητικό της μερικά από τα μεγαλύτερα ναυάγια στην Ιστορία: το «Ατλάντικ» στο Χάλιφαξ το 1873, το «Ριπάμπλικ» στο Ναντάκετ το 1909, τον «Τιτανικό» το 1912 και τον «Βρετανικό» το 1916. Παρά τις υλικές ζημιές και τις ανθρώπινες απώλειες, η εταιρεία διατήρησε μια εξέχουσα θέση στις ναυτιλιακές αγορές σε όλο τον κόσμο πριν καταρρεύσει κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης του ‘29 , η οποία τελικά οδήγησε σε συγχώνευση με την αντίπαλό της «Cunard Line».  

Οι προληπτικοί, αν γνώριζαν τα περί «White Star Line» και της νοσοκόμας Βιολέτας Τζέσοπ, σίγουρα δεν θα έμπαιναν ποτέ στον «Βρετανικό» και άδικο δεν θα έιχαν…

Το ναυάγιο στο Αιγαίο

Η θάλασσα ανάμεσα Μακρόνησο και Τζια ήταν ακύμαντη, όμως λίγα μέτρα από την επιφάνεια μια νάρκη που είχε ποντίσει το γερμανικό υποβρύχιο U-73 έφερε την καταστροφή.

Ο «Βρετανικός» είχε ναυπηγηθεί και καθελκυστεί στις 26 Φεβρουαρίου του 1914 από το ναυπηγείο «Harland and Wolff» στο Μπέλφαστ της Βορείου Ιρλανδίας. Ο Βρετανικός βρισκόταν στο ναυπηγείο όταν βυθίστηκε το αδελφό πλοίο ο «Τιτανικός». Η βύθιση του «Τιτανικού» οδήγησε τους ναυπηγούς να αλλάξουν πολλά από τα σχέδια τους την τελευταία στιγμή για να βελτιώσουν    τα συστήματα ασφαλείας του πλοίου. Παρά τις βελτιωτικές τροποποιήσεις το 50.000 τόνων πλοίο «Βρετανικός» (ήταν μεγαλύτερο από το «Ολύμπικ» και τον «Τιτανικό») δεν χρειάστηκε παρά 55 λεπτά για να χαθεί από την επιφάνεια της θάλασσας! Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε επιταχτεί από το Βρετανικό Ναυαρχείο και μετατράπηκε σε πλωτό νοσοκομείο και βοήθησε να σωθούν από τα μέτωπα της Τουρκίας, των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής 15.000 τραυματίες. Στις 21 Νοεμβρίου του 1916, ενώ ταξίδευε προς τον νοσοκομειακό σταθμό της Λήμνου προσέκρουσε σε νάρκη. Έπειτα από μόλις 55 λεπτά, το σκαρί των 269 μέτρων ξάπλωσε… ξέπνοο στο βυθό, σε βάθος 120 μέτρων. Οι επιβαίνοντες ήταν 1.300 άτομα, ο απολογισμός των νεκρών 21 μέλη του πληρώματος και 9 άνδρες του Βασιλικού Υγειονομικού Σώματος, σύνολο 30 άτομα.

Ο καπετάνιος έκανε μεγαλύτερο κακό!

Οι μαρτυρίες λένε ότι ο καπετάνιος προσπάθησε να οδηγήσει το πλοίο στις ακτές και να το προσαράξει· το μόνο που κατόρθωσε ήταν να βυθίσει τις σωστικές λέμβους που δεν είχαν απομακρυνθεί έγκαιρα! Μάλιστα περισσότεροι ήταν οι νεκροί από αυτή την κίνηση του πλοιάρχου (Charles Bartlett)  παρά από την έκρηξη. Λέγεται και επιβεβαιώθηκε από τις καταδύσεις στο ναυάγιο χρόνια μετά, ότι το πλοίο μετέφερε πυρομαχικά που εξερράγησαν από την πρόσκρουση στη νάρκη. Οι τραυματίες διακομίστηκαν στο λιμάνι της Τζιας, την Κορησσία, για τις πρώτες βοήθειες. Στους διασωθέντες προσφέρθηκε βοήθεια από τους κατοίκους και τους ψαράδες, που έσωσαν εκατοντάδες ναυαγούς.

Το 1975 ο Ζακ Υβ Κουστώ, ανακάλυψε το κουφάρι του «Βρετανικού» σε βάθος 120 μέτρων. Ο ίδιος και η ομάδα του ήταν οι πρώτοι που το εξερεύνησαν ένα χρόνο αργότερα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο Βρετανός ερασιτέχνης ιστορικός Σάιμον Μιλς (Simon Mills) αγόρασε το ναυάγιο. Η συνεισφορά του Μιλς στην έρευνα της ιστορίας του πλοίου ήταν μεγάλη, καθώς έγραψε δύο βιβλία, συμμετείχε στην παραγωγή αρκετών τηλεοπτικών προγραμμάτων και είχε βασικό ρόλο στην οργάνωση όλων των καταδυτικών αποστολών που έλαβαν χώρα από το 1995 μέχρι το 2006.

Να κλείσουμε τέλος επισημαίνοντας ότι το γερμανικό υποβρύχιο, που πόντισε τη νάρκη, βυθίστηκε στον Σαρωνικό λίγες εβδομάδες αργότερα. Έγκλημα και τιμωρία…