Σαν σήμερα 20 Σεπτεμβρίου, οι Αθηναίοι τρέπουν σε φυγή τους Πέρσες στη θρυλική μάχη του Μαραθώνα

Ήταν 20 Σεπτεμβρίου του 490 π.Χ. όταν διεξήχθη η Μάχη του Μαραθώνα. Η Μάχη του Μαραθώνα κατάφερε να καταρρίψει τον μύθο της αήττητης Περσικής Αυτοκρατορίας και καθόρισε την τύχη του κλασικού ελληνικού πολιτισμού. Οι σύγχρονοι ιστορικοί και μελετητές έχουν καταλήξει στο ότι η μάχη του Μαραθώνα ήταν μια από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ακόμη και σήμερα διδάσκεται στις σχολές πολέμου η τακτική που ακολούθησαν οι Έλληνες πριν από 2.510 χρόνια προκειμένου να νικήσουν στο πεδίο της μάχης τους κατά πολύ περισσότερους αντιπάλους τους. 

Διαβάστε επίσης: Η μάχη κατά των Περσών που καθόρισε την τύχη του αρχαιοελληνικού πολιτισμού

Το 490 π.Χ. οι Πέρσες εισβολείς, με επικεφαλής τους στρατηγούς Δάτι και Αρταφέρνη - αδελφό του βασιλιά Δαρείου - είχαν θέσει τα νησιά των Κυκλάδων υπό τον έλεγχο τους, είχαν πολιορκήσει και λεηλατήσει την Ερέτρια, και κατευθύνονταν προς την Αθήνα. Ο Δαρείος επιθυμούσε διακαώς να τιμωρήσει την Αθήνα επειδή είχε βοηθήσει τους επαναστατημένους Ίωνες και γενικότερα είχε προβάλει αντίσταση στις επεκτατικές βλέψεις της Περσίας. Η ενδεχόμενη κατάληψη της Αθήνας θα επικύρωνε την επιτυχία της εκστρατείας. Μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της Ερέτριας, ο Δάτης γεμάτος ενθουσιασμό έβαλε πλώρη για την Αθήνα. Ο Δάτις επέλεξε τον κόλπο του Μαραθώνα για να αποβιβάσει τη δύναμη εισβολής του.

Αμέτρητοι οι εισβολείς! 

Το εκστρατευτικό σώμα που έστειλε ο Δαρείος το 492 π.Χ. προέλαυνε στην ηπειρωτική Ελλάδα, πολιορκώντας κάθε ελληνικό νησί και πόλη που συναντούσε. Ο περσικός στόλος και ο στρατός ήταν τεράστιος. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, περιλάμβανε 600 τριήρεις που μπορούσαν να μεταφέρουν μια πολεμική δύναμη μεταξύ 25.000 και 100.000 ανδρών.
Οι Αθηναίοι έστειλαν στο πεδίο της μάχης 10.000 άνδρες. Ένας από τους στρατηγούς του στρατιωτικού σώματος ήταν και ο Μιλτιάδης, ο πιο έμπειρος από όλους, καθώς ήταν ο μόνος που στο παρελθόν είχε πολεμήσει εναντίον των Περσών. Το σχέδιο των Αθηναίων προέβλεπε την αναχαίτιση του περσικού στρατού στην ελώδη περιοχή του Μαραθώνα (το πεδίο της μάχης εντοπίζεται σήμερα στην ακτή της Νέας Μάκρης μπροστά από τον Τύμβο) με απώτερο σκοπό τη διακοπή της προέλασής του. Όταν ο Μιλτιάδης έφτασε στον Μαραθώνα, έθεσε γρήγορα το ελληνικό σχέδιο σε εφαρμογή, αποκλείοντας τα περάσματα διαφυγής και προετοιμαζόμενος για την περσική επίθεση. Για πέντε μέρες οι Πέρσες δεν επιτίθεντο κι αυτό προβλημάτιζε τον Μιλτιάδη και τους στρατηγούς του.

Το ερωτηματικό της μάχης

Δεν έχουν καταγραφεί οι λόγοι για την αναβλητικότητα που επέδειξε ο Δάτης. Πολύ πιθανόν είναι να συνδέεται με τον τρόπο χρησιμοποίησης του περσικού ιππικού. Το σίγουρο είναι ότι στον Μαραθώνα παρατάχθηκε μικρό μέρος του περσικού ιππικού και ότι κάτι συνέβη την πέμπτη μέρα του αδιεξόδου.
Πράγματι, αν και υστερούσαν αριθμητικά δυο προς έναν, οι Έλληνες κατάφεραν αποφασιστική νίκη. Η ήττα των Περσών στον Μαραθώνα ήταν σπουδαία. Ενώ οι Αθηναίοι περίμεναν ότι οι Πέρσες θα ανασυντάσσονταν για να επιτεθούν στην Αθήνα, εκείνοι ήταν τόσο καταβεβλημένοι από τη μάχη ώστε αναγκάστηκαν να επιστρέψουν κατευθείαν στην Περσία, προκαλώντας την οργή του Δαρείου Α΄.
Η νίκη στον Μαραθώνα από την άλλη ήταν μια καθοριστική στιγμή για τη νεαρή αθηναϊκή δημοκρατία, εγκαινιάζοντας μια χρυσή εποχή ανάπτυξης για την πόλη που θα διαρκούσε περίπου έναν αιώνα.