Σαν σήμερα 3 Οκτωβρίου το πάθημα των αμερικανών κομάντος στους δρόμους του Μογκαντίσου γίνεται πρώτη είδηση

Στις 3 Οκτωβρίου του 1993 οι Αμερικανοί κομάντος που βρίσκονταν στη Σομαλία αντιμετώπισαν μια ιδιαίτερα σοβαρή κατάσταση. Το ‘χουμε δει σε ταινία δεκάδες φορές σε διαφορετικό πεδίο μάχης, σε ξένο τόπο, αλλά με σχεδόν ίδιους τους βασικούς πρωταγωνιστές: Αμερικανοί πεζοναύτες, αποκλεισμένοι να μάχονται για την επιβίωσή τους. Στις 3 Οκτωβρίου του 1993 η πραγματικότητα ξεπερνούσε τα σενάρια: Επίλεκτη μονάδα των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων βρέθηκε να μάχεται για την επιβίωσή της στο κέντρο του Μογκαντίσου, πρωτεύουσας της Σομαλίας.

Ο σομαλός πολέμαρχος Αϊντίντ ήταν ο στόχος τους: η σύλληψή του και η παραπομπή του σε δίκη ως υπεύθυνου για τον θάνατο 24 Πακιστανών κυανόκρανων. Αποτέλεσμα; Οι Αμερικανοί βρέθηκαν να πολεμούν ανάμεσα στα σπίτια με αντιπάλους μαινόμενους Σομαλούς, δίχως καμιά εκπαίδευση σε τέτοιου είδους πόλεμο.

Το πράσινο φως για τη διεξαγωγή της επιχείρησης δόθηκε στις 3 Οκτωβρίου, όταν οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών έμαθαν ότι θα γινόταν μυστική συνάντηση σε κτίριο στο Μογκαντίσου παρουσία του Αϊντίντ. 
Η επιχείρηση άρχισε με τον βομβαρδισμό του κτιρίου - ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο - από ελικόπτερα. Συγχρόνως άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων κατέβηκαν από ελικόπτερα UH-60 Black Hawk και ακροβολίστηκαν στην περιοχή. Κομάντος μπήκαν στο κτίριο και συνέλαβαν 24 άτομα. Ο Αϊντίντ δεν ήταν εκεί! Οι Αμερικανοί είχαν εμπιστευτεί λανθασμένες πληροφορίες.

Μετά τον βομβαρδισμό του κτιρίου από τα ελικόπτερα, οπαδοί του Αϊντίντ, αλλά και Σομαλοί που μισούσαν τους Αμερικανούς κατευθύνθηκαν προς το κέντρο της επιχείρησης.

Black Hawk Down!

Η δυναμική αντίδραση των Σομαλών ξάφνιασε τους αντιπάλους τους. Αντάρτης εκτόξευσε αντιαρματικό βλήμα κατά ενός ελικοπτέρου UH-60 Black Hawk, το οποίο βρισκόταν σε αιώρηση πάνω από την περιοχή. Το βλήμα βρήκε το ελικόπτερο στην έλικα της ουράς. Το ελικόπτερο κατέπεσε πρώτα στην οροφή ενός σπιτιού για να καταλήξει στο δρόμο.

Αμέσως δόθηκε εντολή σε δεύτερο ελικόπτερο να σπεύσει στο σημείο της πτώσης, ενώ οι επίγειες δυνάμεις διατάχθηκαν να σπεύσουν εκεί για να διασώσουν το διμελές πλήρωμα και τους πέντε επιβαίνοντες. Πράγματι, το δεύτερο Black Hawk έφτασε πάνω από το σημείο της πτώσης και άρχισε να αποβιβάζει στρατιώτες. Ενώ όμως βρισκόταν σε αιώρηση, ένα δεύτερο βλήμα το κτύπησε, αλλά δεν το κατέρριψε. Με σοβαρές ζημιές και χωρίς να προλάβει να περισυλλέξει τους Αμερικανούς στρατιώτες που είχε στο μεταξύ αποβιβάσει, αποχώρησε, αλλά η βλάβη που είχε υποστεί υποχρέωσε τους πιλότους να το προσγειώσουν αναγκαστικά μέσα στην πόλη.

Οι Αμερικανοί βρήκαν τους δύο πιλότους του ελικοπτέρου νεκρούς και πέντε κομάντος τραυματίες. Δεχόμενοι σφοδρά πυρά, διασώστες και τραυματίες κατάφεραν να οχυρωθούν σε κτίριο. Ενώ  συνέβαιναν όλα αυτά, αμερικανική φάλαγγα οχημάτων κινούταν προς το κτίριο όπου άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων είχαν συλλάβει τους 24 Σομαλούς. Οι συλληφθέντες και οι τραυματίες στρατιώτες επιβιβάστηκαν στα οχήματα. Πολλοί αμερικανοί στρατιώτες όμως δεν μπορούσαν να επιβιβαστούν λόγω έλλειψης χώρου. 

Χαμένοι σε εχθρικό περιβάλλον

Η αμερικανική φάλαγγα αντιμετώπισε και σοβαρότατο πρόβλημα προσανατολισμού. Αν και το σημείο πτώσης του πρώτου ελικοπτέρου ήταν μόλις τρία οικοδομικά τετράγωνα μακριά από το κτίριο εκκίνησης της φάλαγγας (στο κτίριο δηλαδή όπου συνελήφθησαν οι 24 Σομαλοί), εντούτοις διαδοχικές λάθος στροφές οδήγησαν σε μεγάλη αργοπορία και σε πλήρη απώλεια του προσανατολισμού. Στο μεταξύ, οι απώλειες των Αμερικανών αυξάνονταν δραματικά. Διατάχτηκε, η φάλαγγα να επιστρέψει στη βάση της για να διασωθεί. Παράλληλα αποφασίστηκε μια δεύτερη φάλαγγα να σπεύσει άμεσα στο σημείο πτώσης των ελικοπτέρων.

Τα πληρώματα των ελικοπτέρων και οι πεζοί στρατιώτες αφέθηκαν μόνοι τους να αντιμετωπίζουν χιλιάδες ένοπλους Σομαλούς. Και ενώ τα πληρώματα των ελικοπτέρων μάχονταν απεγνωσμένα για τη ζωή τους, οι στρατιώτες που ακολουθούσαν την πρώτη φάλαγγα προσπαθούσαν να επιστρέψουν στη βάση εξόρμησής τους.
Η νύχτα πλησίαζε και στα σημεία πτώσης των δύο ελικοπτέρων η κατάσταση είχε γίνει απελπιστική. Τα πυρομαχικά τελείωναν, ενώ όλο και περισσότεροι Σομαλοί προσέγγιζαν τις περιοχές με φονικές διαθέσεις. 

Απεγνωσμένες προσπάθειες

Στη βάση εξόρμησης συγκροτήθηκε δύναμη διάσωσης των πληρωμάτων των ελικοπτέρων. Η νέα φάλαγγα κινήθηκε προς το σημείο πτώσης του πρώτου ελικοπτέρου εν μέσω σφοδρών πυρών. Επιπλέον, πολλοί δρόμοι είχαν μπλοκαριστεί από αυτοσχέδια οδοφράγματα. Τελικά, η φάλαγγα κατάφερε να φτάσει στο πρώτο ελικόπτερο και να περισυλλέξει τους νεκρούς και τους τραυματίες. Μετά την περισυλλογή του πληρώματος και του δεύτερου ελικοπτέρου, η φάλαγγα κινήθηκε προς τα περίχωρα του Μογκαντίσου, σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο, το οποίο είχε εντωμεταξύ μετατραπεί σε πρόχειρο νοσοκομείο.

Συνολικά, οι Αμερικανοί είχαν 18 νεκρούς, 84 τραυματίες και έναν πιλότο αιχμάλωτο, ο οποίος όμως απελευθερώθηκε λίγο αργότερα. Το χειρότερο για το ηθικό των Αμερικανών ήταν η περιφορά των νεκρών Αμερικανών στρατιωτών στους δρόμους του Μογκαντίσου και η τηλεοπτική μεταφορά των εικόνων σε όλο τον κόσμο μέσω των διεθνών τηλεοπτικών σταθμών. Από την άλλη πλευρά, οι Σομαλοί είχαν 500 νεκρούς και 1.000 τραυματίες, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν γυναίκες και ανήλικα παιδιά. Για τους Αμερικανούς και ιδιαίτερα για τις Ειδικές Δυνάμεις της χώρας, η μάχη του Μογκαντίσου ήταν μια παταγώδης αποτυχία.

Το 2001 βγήκε στις αίθουσε η ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ «Black Hawk Down». Η ταινία είχε θετικές κριτικές, αν και επικρίθηκε έντονα για τις ανακρίβειές της και προκάλεσε αντιπαραθέσεις για την απεικόνιση των Σομαλών. Φυσικά πραγματευόταν την μάχη του Μογκαντίσου.