Οι Ρώσοι εκτόξευσαν πυραύλους: Ο κόκκινος συναγερμός της 9ης Νοεμβρίου του 1979, που έφερε τον κόσμο κοντά στο τέλος

Κόντευε να ξημερώσει πια και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, καθόταν αποσβολωμένος και σκεπτικός στο πλάι του κρεβατιού του. Η γυναίκα του κοιμόταν βαριά. Ο Μπρεζίνσκι σκέφτηκε να την ξυπνήσει ή να την αφήσει να συνεχίσει τον ατάραχο ύπνο της; Γιατί να την ξυπνήσει, άλλωστε αφού σε μισή ώρα ο κόσμος ολόκληρος θα είχε γίνει μια πύρινη κόλαση…

Λίγες ώρες πριν οι χειριστές στο Κέντρο Προειδοποίησης Πυραύλων είχαν παγώσει βλέποντας στις οθόνες τους να εμφανίζεται ό,τι πιο τρομακτικό θα περίμεναν: Μια ευρείας κλίμακας σοβιετική πυρηνική επίθεση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σε εξέλιξη!
Σε αντίθεση με προηγούμενες λανθασμένες προειδοποιήσεις, που είχαν αντιμετωπίσει οι ειδικοί χειριστές, αυτή τη φορά δεν υπήρχαν λάθος υπογραφές, ούτε κάτι που να έδειχνε πως η πυρηνική επίθεση, που εξελισσόταν και είχε σχεδιαστεί για να καταστρέψει πυρηνικά κέντρα διοίκησης, πυραύλους και βομβαρδιστικά των ΗΠΑ δεν ήταν πραγματική!
Επίσης δεν φαινόταν να έχει κάποιο είδους σφάλμα το τοπικό σύστημα, αφού η προειδοποίηση εμφανιζόταν στο Αρχηγείο NORAD (Βορειοαμερικανική Αεροπορική Άμυνα) στο Κολοράντο, στο Κέντρο Διοίκησης Αεροπορίας, στο Εθνικό Κέντρο Στρατιωτικής Διοίκησης του Πενταγώνου και στην Εναλλακτική Εθνική Στρατιωτική Διοίκηση. Μετά το πρώτο σοκ κινητοποιήθηκαν όλες οι μονάδες.

Με το δάχτυλο στη σκανδάλη

Τα πληρώματα εκτόξευσης πυρηνικών πυραύλων τέθηκαν σε ετοιμότητα «κόκκινου συναγερμού» και οι πιλότοι των πυρηνικών βομβαρδιστικών μπήκαν στα αεροπλάνα τους. Το αμερικανικό σύστημα αεράμυνας κινητοποιήθηκε άμεσα και τουλάχιστον 10 αεροσκάφη αναχαίτισης μαχητικών απογειώθηκαν. Ακόμη και το αεροπλάνο του προέδρου Κάρτερ, το Air Force One απογειώθηκε, αλλά χωρίς τον πρόεδρο μέσα… Οι αμερικανοί αξιωματικοί είχαν εξασκηθεί πώς να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά ποτέ δεν περίμεναν να το δουν να συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Το τηλέφωνο του Μπρεζίνσκι χτύπησε με διαπεραστικό θόρυβο τις πρώτες ώρες μετά τα μεσάνυχτα. Στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν ο διοικητής της Αεράμυνας, που προτίμησε να ξυπνήσει τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας, τον ορκισμένο εχθρό των Σοβιετικών, παρά να χαλάσει τον ύπνο του προέδρου Τζίμι Κάρτερ…
Επί δεκαετίες, η πιθανότητα μιας σοβιετικής πυραυλικής επίθεσης απασχολούσε τους προέδρους των ΗΠΑ και τους συμβούλους ασφαλείας τους. Συνεπώς είχαν ένα ισχυρό και αποτελεσματικό δίκτυο πληροφόρησης για ενδεχόμενη επίθεση.

Ένα τρομακτικό σύστημα εντοπισμού πυραύλων!

Η διοίκηση αεράμυνας της Βορείου Αμερικής (NORAD) ήταν η πιο εξελιγμένη υπηρεσία έγκαιρης προειδοποίησης επερχόμενης εισβολής στην Ιστορία. το προσωπικό και ο εξοπλισμός της βρίσκονταν σε μία βάση 600 μέτρα κάτω από τη γη, προφυλαγμένη με ένα χοντρό γρανιτένιο θώρακα, στο όρος Τσεγιέν στο Κολοράντο.
Αποτελούνταν από τρεις υπόγειους ορόφους, που θα άντεχαν ακόμα και αν έσκαγε πυρηνική βόμβα ακριβώς στην είσοδο. Η βάση προστατεύονταν από τεράστιες θωρακισμένες πόρτες, που υποστηρίζονταν από γιγάντια ελατήρια για να απορροφούν τους κραδασμούς μιας πιθανής πυρηνικής έκρηξης. Από τις εγκαταστάσεις αυτές κατευθύνονταν δορυφόροι, ελέγχονταν τα πυρηνικά όπλα, παρακολουθούνταν οι κινήσεις αντικειμένων στο διάστημα και γινόταν ανάλυση των πληροφοριών που λαμβάνονταν σχετικά με τον εχθρό. Ήταν μία τρομακτικά εξελιγμένη υπηρεσία με στόχο να εξασφαλίσει την επιβίωση των Ηνωμένων Πολιτειών από μία ενδεχόμενη πυρηνική επίθεση στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Η βάση του Κολοράντο καμάρωνε για το Wimex, ένας εξελιγμένος ηλεκτρονικός εγκέφαλος, που συνέδεε μακρινά φυλάκια της στρατηγικής άμυνας των ΗΠΑ και παρείχε δεδομένα από δορυφόρους και περιμετρικά ραντάρ. Λειτούργησε μετά την πυρηνική απειλή της Κρίσης των Πυραύλων της Κούβας το 1962, παρείχε επίσης επιχειρησιακή υποστήριξη στη NORAD. Το Wimex ήταν τόσο εξελιγμένο και επεξεργαζόταν τις αμυντικές πληροφορίες τόσο γρήγορα, που είχε αυτοματοποιημένη εξουσία να διατάζει μονομερώς προετοιμασίες για πόλεμο!

Το Πεντάγωνο επί ποδός πολέμου

Τώρα οι αξιωματούχοι του Πενταγώνου ήταν όλοι ανάστατοι και περίμεναν την κρίσιμη στιγμή που θα ενημερωνόταν ο Πρόεδρος.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του προέδρου δέχτηκε δύο τηλεφωνήματα εκείνο το βράδυ. Στο πρώτο τον ενημέρωναν για την απειλή και στο δεύτερο, κάτω από συνθήκες πανικού πια, για να του κάνουν γνωστό, πως οι υπολογιστές κατέγραφαν περισσότερους από 2.000 σοβιετικούς πυραύλους που κατευθύνονταν στις ΗΠΑ!
Και ο Μπρεζίνσκι, αφού πήρε τη διαβεβαίωση πως δεν είχε γίνει λάθος ή πως δεν ήταν μια άσκηση για την οποία δεν είχαν ενημέρωση, χάιδεψε στοργικά το κεφάλι της κοιμισμένης συζύγου του και άπλωσε το χέρι να σηκώσει το ακουστικό. Ήταν η στιγμή να χαλάσει και τον ύπνο του Τζίμι Κάρτερ.
Εκείνη ακριβώς τη στιγμή χτύπησε ξανά το τηλέφωνό του. Τον ενημέρωναν για μια λεπτομέρεια που θα αποδεικνυόταν σωτήρια: Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης στις εγκαταστάσεις που καταγράφουν τις επιστημονικές μετρήσεις, όπως η σεισμική δραστηριότητα, που προκαλείται πάντα από εκτοξεύσεις επίγειων βαλλιστικών πυραύλων, δεν ανέφεραν τίποτα! Τότε ήταν που μια αχτίδα αισιοδοξίας φώτισε τα πρόσωπα όλων.

Παιχνίδι πήγε να παίξει ο άνθρωπος...

Γρήγορα οι πρόσθετοι έλεγχοι των συστημάτων αποκάλυψαν τελικά την αλήθεια: Ο τρόμος προκλήθηκε από έναν ψευδή συναγερμό!
Όπως διαπιστώθηκε λίγη ώρα αργότερα, η έκρυθμη κατάσταση δημιουργήθηκε από ένα σοβαρό λάθος αξιωματικού του στρατού, αλλά και από την αδυναμία των αμυντικών υπολογιστών των ΗΠΑ να το αναγνωρίσουν.

Ένας αντισυνταγματάρχης φόρτωσε κατά λάθος μία δισκέτα δοκίμων (άλλοι λένε πολεμικού παιχνιδιού) σε έναν υπολογιστή χωρίς να αλλάξει την ένδειξη του συστήματος σε «test». Αυτό το γεγονός οδήγησε στο να σημάνει συναγερμός και να δείξουν οι υπολογιστές ότι περισσότεροι από χίλιοι σοβιετικοί πυρηνικοί πύραυλοι κατευθύνονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το σύστημα δεν κατάφερε να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στο παιχνίδι και την πραγματικότητα.
Το επόμενο πρωί το Κόκκινο Τηλέφωνο χτύπησε νωρίς. Ο Τζίμι Κάρτερ ήταν αμήχανος και προσπαθούσε να δικαιολογηθεί, σαν μαθητής που είχε ατακτήσει, στον Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Ο σοβιετικός ηγέτης ήταν αυστηρός και επικριτικός: «Ήταν μεγάλο το λάθος σας. Ο κίνδυνος να καούμε όλοι ήταν κοντά. Προσέξτε μην ξανασυμβεί», είπε και έκλεισε το τηλέφωνο στον πρόεδρο, που ταπεινωμένος έψαχνε τους ενόχους για να ξεσπάσει. 

Εκείνες τις ώρες ξύπνησε και η κυρία Μπρεζίνσκι που ρώτησε τον σύζυγό της με αφέλεια: «Τι θα φάμε το μεσημερι;»... Ο σύμβουλος του Τζίμι Κάρτερ δεν απάντησε, κούνησε το κεφάλι, άνοιξε την πορτά και βγήκε στον καθαρό φθινοπωρινό αέρα. Κόιταξε τον ουρανό ψηλά και χαμογέλασε. Ήταν πεντακάθαρος...

*** Ο λανθασμένος συναγερμός του 1979 δεν ήταν ο μοναδικός. Τα συστήματα προειδοποίησης των ΗΠΑ προκάλεσαν τρεις ακόμη ψευδείς συναγερμούς τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1980, οι οποίοι αποδίδονταν σε αποτυχημένο τσιπ υπολογιστή. Και στις 26 Σεπτεμβρίου του 1983 ένας ψεύτικος συναγερμός θα αναστάτωνε τις στρατιωτικές βάσεις της ΕΣΣΔ.
Πολλά χρόνια μετά το παρ΄ ολίγον ατύχημα του 1979, ένας αξιωματούχος του Κονγκρέσου είπε με νόημα: «Αν ήταν αληθινή αυτή η επιδρομή, το Περλ Χάρμπορ θα έμοιαζε με κυριακάτικο πικ νικ»… Από τύχη ζούμε τελικά!