21η Απριλίου 1967: Ποιο ήταν το τέλος των πραξικοπηματιών– Ποιοι πέθαναν στη ζεστασιά του σπιτιού τους, ποιος αυτοκτόνησε και ποιος «έφυγε» από θερμοπληξία
NewsroomΜεγάλη Πέμπτη σήμερα, 21η Απριλίου… Παρασκευή τότε, μια μέρα πριν από την Ανάσταση του Λαζάρου, η δημοκρατία συνελήφθη κοιμώμενη… Παρασκευή τότε, 21η Απριλίου 1967. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ασκούσε την εξουσία από τις 3 Απριλίου και είχε στο… κεφάλι του την προετοιμασία των εκλογών· για τις 28 Μαΐου είχαν προγραμματιστεί, αλλά… Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος θυμόταν: «Ήταν μεσάνυχτα. Η μία μέρα παρέδιδε στην άλλη την αόρατη σκυτάλη του ιστορικού χρόνου. Αυτό γίνεται πάντα στο σκοτάδι…».
Οι Συνταγματάρχες επικράτησαν, η δημοκρατία βιάστηκε και εκτελέστηκε, έλληνες αγωνιστές έχασαν τη ζωή τους, άλλοι έμειναν καθηλωμένοι σε αναπηρικά αμαξίδια, η ελευθερία «μπήκε στο γύψο» και όπως όλα κάποτε τελειώνουν, έτσι μ’ ένα κρότο τέλειωσε και η περίοδος της χούντας. Και περάσανε νύχτες πολλές μέσα σε επτά χρόνια και πολλοί θα αναρωτιέστε τι απέγιναν οι πρωταγωνιστές εκείνης της μέρας που σημάδεψε την Ελλάδα; Λοιπόν ας τους πάρουμε έναν έναν…
Οδυσσέας Αγγελής (Στενή Δίρφυος 2 Ιανουαρίου 1912 – Αθήνα 22 Μαρτίου 1987). Ο Αγγελής διετέλεσε Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων (1968-1973) και έλαβε τον τίτλο του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας από τον Παπαδόπουλο. Τον Αύγουστο του 1975 καταδικάστηκε από το 5μελές Εφετείο Αθηνών σε ισόβια κάθειρξη, για στάση και εσχάτη προδοσία, λόγω της συμμετοχής του στο Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Αυτοκτόνησε στην τουαλέτα του κελιού του, στις φυλακές Κορυδαλλού, στις 22 Μαρτίου 1987, σε ηλικία 75 ετών.
Γεώργιος Ζωϊτάκης (Ναύπακτος 1910 - Αθήνα 1996): Ανώτατος αξιωματικός που συμμετείχε ενεργά στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Κατά την περίοδο της χούντας διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Άμυνας στην κυβέρνηση Κόλλια και αντιβασιλέας της Ελλάδας, όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος έφυγε από τη χώρα μας. Συνελήφθη και προσήχθη σε δίκη ως πρωταίτιος του απριλιανού πραξικοπήματος του 1967, μαζί με τους υπόλοιπους πρωτεργάτες. Καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και οδηγήθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού όπου παρέμεινε έγκλειστος επό 13 χρόνια έως ότου αποφυλακίστηκε, το 1988, σύμφωνα με το άρθρο του Ποινικού Κώδικα περί ανηκέστου βλάβης. Εξέτισε κατ' οίκον ποινή μέχρι του θανάτου του το 1996.
Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος (Αχαΐα 1921- Κορυδαλλός 1999): Αδελφός του Γεωργίου Παπαδόπουλου, ακολούθησε στρατιωτική σταδιοδρομία φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του ταξιάρχου. Την ημέρα της εκδήλωσης του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 έφερε τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη και υπηρετούσε ως διοικητής του 505 Τάγματος Πεζοναυτών στον Διόνυσο. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας διορίστηκε γενικός γραμματέας του υπουργείου Προεδρίας, περιφερειακός διοικητής Αττικής και το 1971 υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ. Για τη συμμετοχή του στο πραξικόπημα καταδικάστηκε το 1975 σε ισόβια κάθειρξη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, καθώς και σε δεκαετή κάθειρξη με την κατηγορία της στάσης. Το 1996 το έκτο ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου απέρριψε την αίτηση αποφυλάκισής του. Απεβίωσε τον Απρίλιο του 1999 από εγκεφαλικό επεισόδιο, στις φυλακές Κορυδαλλού.
Γρηγόρης Σπαντιδάκης (Ρέθυμνο 1909 - Αθληνα 1996) στρατιωτικός, αρχηγός του ΓΕΣ και ένας από τους πρωτεργάτες της χούντας. ορίστηκε υπουργός Εθνικής Άμυνας και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κολλια. Ωστόσο μετά το αποτυχημένο αντιπραξικόπημα του βασιλιά Κωνσταντίνου στις 13 Δεκεμβρίου του 1967 δεν μετείχε στη νέα κυβέρνηση. Στη δίκη των πρωταιτίων του πραξικοπήματος, τον Αύγουστο του 1975, καταδικάστηκε από το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών σε ισόβια κάθειρξη για εσχάτη προδοσία και στάση. Στις 10 Νοεμβρίου 1976 μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με γαστρορραγία, ενώ έπασχε από σοβαρό καρδιακό νόσημα. Στις 15 Δεκεμβρίου υπέστη καρδιακό επεισόδιο συνεπεία παλαιού εμφράγματος και στις 26 Δεκεμβρίου 1976 υπέβαλλε αίτηση προσωρινής αποφυλακίσεως λόγω ανήκεστου βλάβης της υγείας του η οποία έγινε δεκτή. Τον Ιανουάριο του 1977 αποφυλακίστηκε για πέντε μήνες με τον περιοριστικό όρο της νοσηλείας του στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός». Τελικά, στις 27 Ιουλίου 1977 έγινε δεκτή αίτηση αποφυλακίσεως του με διακοπή εκτίσεως της ποινής του για τρεις μήνες, προκειμένου να νοσηλευθεί κατ' οίκον· πέθανε στις 28 Ιανουαρίου του 1996 στο σπίτι του στου Παπάγου.
Στις αρχές του 1984, ο Ασλανίδης, ασθενής από μεταστατικό καρκίνο του στομάχου, υπέβαλλε αίτημα να λάβει ταξιδιωτικά έγγραφα και να επιστρέψει στην Ελλάδα. Το αίτημα του έγινε δεκτό και με ελληνικά έγγραφα ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όπου στα τέλη του Μαΐου 1984, νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο, πάσχοντας από καθολικό καρκίνο. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα συνελήφθη και κρατήθηκε στις Φυλακές Κορυδαλλού σε σοβαρή κατάσταση. Η γενική κλινική του εικόνα επέβαλε τη διακομιδή και εισαγωγή του σε μονάδα υγείας για ιατρική παρακολούθηση. Ετοιμοθάνατος νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο Ν.Ι.Μ.Τ.Σ και λίγο καιρό αργότερα επέστρεψε στο σπίτι του όπου και απεβίωσε. Ο Ασλανίδης δικάστηκε ερήμην (ενώ βρισκόταν στη Βραζιλία) στη δίκη των πρωταιτίων της 21ης Απριλίου κι είναι ένας από τους δύο κατηγορούμενους για τους οποίους εκδόθηκε απαλλακτική απόφαση και κηρύχθηκε αθώος.
Δημήτρης Ζαγοριαννάκος (Γύθειο 1918 – Βερμάν 1977): Ανώτατος αξιωματικός του Πυροβολικού, έφθασε μέχρι του βαθμού του αντιστρατήγου ε.α.· κατέλαβε σημαντικές θέσεις στη διάρκεια του καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967. Ο Ζαγοριανάκος ως αρχηγός ΓΕΕΘΑ (αποφασίζομεν και διατάσσομεν...) με διαταγή που εξέδωσε στις 17 Νοεμβρίου 1973, ταυτόχρονα με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, απαγόρευσε ρητά «...την προσωρινήν περιθαλψιν κατ’ οίκον προσώπων μη ενοικούντων μετά της οικογενείας ήτις παρέχει την περίθαλψιν, εάν τούτο δεν δηλωθή- εντός τριών ωρών εις την οικείαν αστυνομικήν αρχήν»! Ο Ζαγοριανάκος αποστρατεύτηκε με την επικράτηση του κινήματος του Δημητρίου Ιωαννίδη. Στις 15 Οκτωβρίου 1975 ο εισαγγελέας Δημήτριος Τσεβάς παρέδωσε το πόρισμα, για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στον Προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Κωνσταντίνο Φαφούτη. Με βάση το πόρισμα ο Ζαγοριανάκος κατηγορήθηκε για απλή συνέργεια στην ηθική αυτουργία των Γεωργίου Παπαδόπουλου, Δημήτρη Ιωαννίδη και Μιχαήλ Ρουφογάλη. Τελεσίδικα κρίθηκε αθώος. Ο Ζαγοριανάκος σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα 1977 στο Βερμάν, κοντά στο Σαιν Κενταίν της Βόρειας Γαλλίας το 1977, σε ηλικία 59 ετών, όταν έχασε τον έλεγχο του οχήματος του, το οποίο προσέκρουσε σε κιγκλίδωμα γέφυρας. Ο ίδιος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο όπου και εξέπνευσε, ενώ διέφυγαν τον κίνδυνο η σύζυγος και ο γιος του που επέβαιναν στο ίδιο αυτοκίνητο.
Μιχάλης Μπαλόπουλος (Ναζλί Μικράς Ασίας 1921 – Κορυδαλλός 1978): Ήταν αξιωματικός του Πυροβολικού κι έφτασε στο βαθμό του αντισυνταγματάρχη ε.α.. Ο Μπαλόπουλος ήταν από τους πρωταγωνιστές της επιβολής και μέλος του καθεστώτος της 21ης Απριλίου. Μετά την επικράτηση του κινήματος του Ιωαννίδη, το οποίο εκδηλώθηκε το Νοέμβριο του 1973, ο Μπαλόπουλος συνελήφθη και οδηγήθηκε σε δίκη για το λεγόμενο «σκάνδαλο των κρεάτων». Η υπόθεση αφορούσε την εισαγωγή ακατάλληλων για τη υγεία κρεάτων από τη Ροδεσία, τα οποία έπειτα από δωροδοκία των αρμόδιων υπαλλήλων και σε συνεργασία με εισαγωγείς κρεάτων εμφανίζονταν στην αγορά ως κρέατα Αργεντινής. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, ο Μπαλόπουλος αθωώθηκε για την παράβαση του νομού περί ευθύνης υπουργών και του επιβλήθηκε ποινή 14 μήνες φυλακίσεως, για το σκέλος της κατηγορίας που αφορούσε την μη άσκηση ελέγχου προϊσταμένου προς υφιστάμενο του υπάλληλο.
Ο Μπαλόπουλος κατηγορήθηκε και δικάστηκε με τις κατηγορίες της στάσεως και της εσχάτης προδοσίας στη δίκη που άρχισε στις 28 Ιουλίου 1975. Η απόφαση εκδόθηκε στις 23 Αυγούστου και μ' αυτήν καταδικάστηκε σε στρατιωτική καθαίρεση, ισόβια κάθειρξη για εσχάτη προδοσία, κάθειρξη 18 ετών για το αδίκημα της στάσεως και πενταετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, λόγω της συμμετοχής του στο καθεστώς της 21ης Απριλίου. Κρατήθηκε αρχικά στις φυλακές Βόλου και στη συνέχεια μετά το Νοέμβριο του 1976 στις φυλακές Κορυδαλλού, όπου άφησε την τελευταία του πνοή από οξύ έμφραγμα του μεσοκοιλιακού καρδιακού διαφράγματος.
Αντώνιος Σκαρμαλιωράκης (1922-2006): Ανώτατος αξιωματικός της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, έφθασε στον βαθμό του Υποπτεράρχου ε.α, στενός φίλος και εξ απορρήτων συνεργάτης του Γεωργίου Παπαδόπουλου. Ο Υποπτέραρχος Σκαρμαλιωράκης μηνύθηκε, συνελήφθη και προφυλακίστηκε ως ένας από τους πρωταίτιους του πραξικοπήματος, όμως μετά την απολογία του δεν παραπέμφθηκε καθώς από αυτήν αλλά και από το σύνολο της ανακρίσεως που διεξήχθη δεν προέκυψαν σε βάρος του αποχρώσες ενδείξεις και με ομοφωνία Ανακριτού και Εισαγγελέως κρίθηκε απολυτέος. Πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 2006 στην Αθήνα.
Νικόλαος Γκαντώνας (1919 -1988): Ανώτερος αξιωματικός του Πεζικού, με το βαθμό του ταξιάρχου ε.α., ένας από τους αξιωματικούς που συμμετείχαν ενεργά στην επικράτηση της χούντας, στενός συνεργάτης του Γεωργίου Παπαδόπουλου στις κυβερνήσεις του οποίου διατέλεσε υφυπουργός-Περιφερειακός Διοικητής Κεντρικής-Δυτικής Μακεδονίας καθώς και υπουργός Παιδείας. Ο Γκαντώνας καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά για στάση και εσχάτη προδοσία και πέντε χρόνια στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του για τη συμμετοχή του στην επικράτηση του καθεστώτος της 21ης Απριλίου. Εξέτισε ποινή περίπου 12 ετών κρατούμενος στην ειδικά διαμορφωμένη πτέρυγα των Φυλακών Κορυδαλλού στον Πειραιά και σε άλλες φυλακές της χώρας. Στις 11 Ιανουαρίου 1986, μετά τη συμπλήρωση της εκτίσεως των 2/3 της συνολικής ποινής του, εκδόθηκε απόφαση του Εφετείου Πειραιώς, για την αποφυλάκιση του με περιοριστικούς όρους και αποφυλακίστηκε. Πέθανε το βράδυ της17ης Δεκεμβρίου 1988 από έμφραγμα στο σπίτι του στην Θεσσαλονίκη.
Λίγοι αξιωματικοί από τους πρωταίτιους του πραξικοπήματος ένοιωσαν το «όταν λέμε ισόβια εννοούμε ισόβια» του Καραμανλή. Οι περισσότεροι άφησαν την τελευταία τους πνοή στο μαλακό κρεβάτι του σπιτιού τους και μάλιστα σε βαθιά γεράματα…
Συμπληρώνονται 55 χρόνια σήμερα από την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Οι πρωταγωνιστές απολογούνται πια στον Δημιουργό τους· η Ιστορία τους έχει καταδικάσει.
- Με ουρές και μικροπροβλήματα συνεχίζεται η εκλογική διαδικασία στις ΗΠΑ - Μια σύλληψη στο Καπιτώλιο
- Σεσημασμένος ο 39χρονος άνδρας που δολοφονήθηκε στην Κυψέλη - Το σενάριο που εξετάζεται
- Γιατί απέπεμψε τον υπουργό Άμυνάς του ο Νετανιάχου; Οι σχέσεις του παρελθόντος και το χρονικό
- To Ιράν χαρακτηρίζει «διαταραγμένη» τη φοιτήτρια που «τα έβαλε» με το καθεστώς