Ιστορία|23.03.2023 07:55

Γαλλία 2023: Καίγεται το Παρίσι και ένα φιάσκο ακόμα στέκει προ των πυλών - Οι φάρσες της Ιστορίας από τη Γαλλική Επανάσταση, στη Γραμμή Μαζινό και στον Μάη του ’68

Νίκος Τζιανίδης

Γαλλία 2023. Οι διαδηλωτές στους δρόμους του Παρισιού ξεχνούν τις φάρσες που τους έχει κάνει η Ιστορία: Γαλλική Επανάσταση, Γραμμή Μαζινό, Μάης του ’68… Τους περιμένει ακόμα ένα φιάσκο με το συνταξιοδοτικό;

Οι Γάλλοι, έχουν έναν παράδοξο τρόπο να ξετυλίγουν τον μίτο της Ιστορίας να τον φθάνουν μέχρι τέλους και ξαφνικά να ανακαλύπτουν ότι βρέθηκαν εκεί από όπου ξεκίνησαν: στην είσοδο του λαβυρίνθου - προβλήματος κι όχι στην έξοδο. Σχεδόν πάντα, οι απόγονοι του… Βερκιγγετορίξ είχαν ένα σχεδόν ανατρεπτικό τέλος στις περιπέτειές τους: ξαναγύριζαν εκεί από όπου ξεκίνησαν!

Στα ίδια, εκατό χρόνια μετά...

Να πούμε για τη Γαλλική Επανάσταση; Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα της ιστορίας του ανθρώπου· ουσιαστικά ανέτρεψε την απολυταρχική μοναρχία και σύντομα βρέθηκε στον σκοτεινό λαβύρινθο της δικτατορίας του Μέγα Κορσικανού και των Ναπολεόντειων Πολέμων και της καταστροφής. Αφού προηγουμένως είχαν στομώσει οι καρμανιόλες με το να κόβουν κεφάλια «κακών» και «καλών», η ροβεσπιερική τρομοκρατία είχε απλωθεί σε ολόκληρη τη Γαλλία και αφού ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε δραματικά!

Ο βρετανός ιστορικός και καθηγητής Γαλλικής Ιστορίας στο University College του Λονδίνου, Alfred Cobban σε διάλεξή του, στη 10ετία του ’50, επισήμανε: «Οι Γάλλοι έλεγαν μια όμορφη ιστορία χωρίς να προσέξουν ότι αυτό που επρόκειτο να συμβεί μετά το 1789, τον πόλεμο του 1792, τον τρόμο του 1794, το αιματοκύλισμα της Ευρώπης και την αυτοκρατορία του Ναπολέοντα, αποτέλεσαν τόσα πολλά γεγονότα που επρόκειτο να διαταράξουν την Γαλλία». Και κατέληγε στο συμπέρασμα: «Μετά την καταιγίδα στην πολιτική και την κοινωνία, το τοπίο στη Γαλλία ήταν, εκατό χρόνια μετά, περίπου ίδιο όπως και το 1789»! Κι αφήνουμε την Γαλλική Επανάσταση – το κορυφαίο ιστορικό γεγονός που παρήγαγαν οι Γάλλοι… μετά το ροκφόρ και προχωράμε εκεί κάπου μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι Γερμανοί γελάνε ακόμα με τη Γραμμή Μαζινό

Ήταν η 10ετία του 1920 και η Γαλλία μετρούσε ανοιχτές πληγές από τον Μεγάλο Πόλεμο. Οι Γάλλοι σκέφτηκαν και επινόησαν ένα σχέδιο για να αποφύγουν ανάλογα δεινά σε βάθος χρόνου: τη Γραμμή Μαζινό! Το κολοσσιαίο οχυρωματικό έργο, θα εξασφάλιζε τα γαλλογερμανικά σύνορα προς τα νότια. Η Γραμμή Μαζινό (πήρε το όνομά της από τον Αντρέ Μαζινό, υπουργό πολέμου, που την εμπνεύστηκε και την επέβαλε) έμεινε στη σύγχρονη Ιστορία ως το μεγαλύτερο σε μήκος οχυρωματικό έργο που κατασκευάστηκε στην Ευρώπη, αλλά και το πλέον άστοχο παγκοσμίως αφού ουδέποτε δικαίωσε την κατασκευή του.

Το όλο σύστημα, ενισχυμένο με δίκτυα τάφρων, καταφυγίων, αντιαρματικών εμποδίων, με εγκαταστάσεις εφοδιασμού, διοίκησης και ενδιαίτησης, που βρίσκονταν βαθιά κάτω από την επιφάνεια του εδάφους κόστισε περισσότερο από 3 δισεκατομμύρια φράγκα, ποσό ασύλληπτο για την εποχή! Η Γραμμή Μαζινό, θα περίμενε τον αφελή εχθρό που θα προσπαθούσε να χτυπήσει τη Γαλλία, με υπερσύγχρονα καταφύγια, πολυβολεία και πυροβολεία κατασκευασμένα από ενισχυμένο σκυρόδεμα. Πίσω από τη Γραμμή βρίσκονταν υπόγεια καταφύγια από μπετόν για την κάλυψη των μονάδων πεζικού.

Και τι έγινε; Ο εχθρός που θέλησε να κατακτήσει τη Γαλλία, οι Γερμανοί, απλά προσπέρασαν τη Γραμμή Μαζινό! Ο πανέξυπνος Ρόμελ, επιτέθηκε από το Βέλγιο και βγήκε από την πίσω πλευρά της (δήθεν) απόρθητης Γραμμής. Ειρωνεία; Ο πόλεμος που ισοπέδωσε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν ακούστηκε καν από τους υπερασπιστές των οχυρωματικών θέσεων. Στη Γραμμή Μαζινό δεν έπεσε ούτε τουφεκιά! Οι Ναζί παρέλασαν στο Παρίσι 40 μέρες μετά την εισβολή τους! Και η Γραμμή Μαζινό, έγινε ένα τουριστικό αξιοθέατο - μνημείο ανθρώπινης ανοησίας. Η «επανάσταση» που σκέφτηκαν οι γάλλοι στρατιωτικοί, χτίζοντας τη Γραμμή Μαζινό, έγινε το «ανέκδοτο της Ιστορίας».
Και πάμε παρακάτω. Άλλωστε η γαλλική ιστορία δεν σε αφήνει ποτέ να πλήξεις.

Οι φωτιές ατσάλωσαν τον Ντε Γκωλ!

Μάης του ’68. Είναι η πολιτική και κοινωνική αναταραχή που ξέσπασε στη Γαλλία από τον Μάιο μέχρι τον Ιούνιο του 1968. Τα γεγονότα άρχισαν από κινητοποιήσεις γάλλων μαθητών και φοιτητών, επεκτάθηκαν με γενική απεργία  εργατών και τελικά οδήγησαν σε πολιτική και κοινωνική κρίση, που άρχισε να παίρνει διαστάσεις επανάστασης, που οδήγησε στη διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη εκλογών από τον τότε πρόεδρο Σαρλ ντε Γκωλ.

Κάποιοι ιστορικοί επιμένουν ότι, η εξέγερση ήταν το πιο σημαντικό επαναστατικό γεγονός του 20ού αιώνα!
Μόλις έξι εβδομάδες αφότου η κορυφαία γαλλική εφημερίδα, Le Monde, έγραφε ότι η χώρα «βαριόταν», βαριόταν πολύ για να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις τις νεολαίας, φοιτητές στο Παρίσι κατέλαβαν τη Σορβόννη, ένα από τα πιο φημισμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Ο κύριος σεισμός μόλις είχε προκληθεί. Οι μετασεισμοί θα ήταν ισχυρότεροι. Οδομαχίες με την αστυνομία στο Καρτιέ Λατέν, φωτιές, τραυματισμοί, συλλήψεις και οδοφράγματα. Ακολούθησε γενική απεργία από τους σπουδαστές και απεργίες σε όλη τη Γαλλία από 10 εκατομμύρια γάλλους εργαζομένους, αριθμός που μεταφραζόταν στα 2/3 του γαλλικού εργατικού δυναμικού!

Ο εχθρός ήταν η κυβέρνηση του Σαρλ ντε Γκωλ, ο οποίος προσπάθησε να καταστείλει τις απεργιακές κινητοποιήσεις, αλλά μέχρι τις 29 Μαΐου η κατάσταση τον είχε οδηγήσει σε αδιέξοδο. Με μια πρωτοφανή κίνηση, ο ντε Γκωλ έφυγε από τη χώρα, χωρίς να πει ούτε ότι φεύγει ούτε πού πηγαίνει. Ήταν μια εκπληκτική τροπή των γεγονότων και για μια ή δύο μέρες οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι νόμιζαν ότι είχαν νικήσει. Όμως ο Ντε Γκωλ επέστρεψε και εξήγγειλε βουλευτικές εκλογές, οι οποίες κατέληξαν σε συντριπτική νίκη της γαλλικής Δεξιάς που τον στήριζε: 349 έδρες έναντι 57 της σοσιαλιστικής συμμαχίας του Μιτεράν και 33 του γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

Ήταν η μεγαλύτερης έκτασης νίκη στην ιστορία της γαλλικής Δεξιάς, και ήρθε ως το αποτέλεσμα μιας έντονης αντίδρασης της γαλλικής κοινωνίας απέναντι στο διαμορφούμενο κλίμα του χάους που έφερε ο «Μάης». Ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ έχει εύστοχα επισημάνει: «Τον Μάη του ’68 νικήσαμε πολιτιστικά και κοινωνικά, αλλά ευτυχώς χάσαμε πολιτικά»… Συμπέρασμα; Ακόμα μια φορά η γαλλική ιστορία βρέθηκε πιο πίσω από εκεί που ξεκίνησε!

Και ερχόμαστε στις μέρες (και τις νύχτες) μας. Παρίσι, Μάρτης του 2023. Πολιτική κρίση με απρόβλεπτες (ή προβλέψιμες τελικά) διαστάσεις. Η απόφαση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να θέσει με προεδρικό διάταγμα σε ισχύ την αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας (αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια, στα 64 έτη), παρακάμπτοντας την Εθνοσυνέλευση, όπου διαθέτει τη σχετική, αλλά όχι την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, πυροδότησε αντιδράσεις. Διαληλώσεις σε μεγάλες πόλεις, πρόταση μομφής για την κυβέρνηση (που απορρίφθηκε), αστυνομική βία και κατάσταση πολιορκίας για την Πόλη του Φωτός, που πάλι άρχισε να σκοτεινιάζει.

«Αν θέλαμε να μας γα***** η κυβέρνηση, θα ψηφίζαμε τον Μπραντ Πιτ», έγραφε πανό που κρατούσε γηραιά κυρίας, με χιούμορ και η Ιστορία περιμένει. Τι; Να εκτονωθεί η κρίση και οι Γάλλοι να επιστρέψουν στην άγια καθημερινότητά τους.
Το παρατσούκλι «Πουρκουάδες» σημάδεψε τους Γάλλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που περίμεναν να πολεμήσουν στη Γραμμή Μαζινό, αλλά… Και γιατί να πολεμήσουν άλλωστε; Όταν χρειάστηκε να αντισταθούν, αντιστάθηκαν.
Και η Ιστορία τους ακολουθεί, τους «Allez Les Bleus», παντού σαν φάντασμα· και κάθε που θα προσπαθήσουν να βγουν από έναν σκοτεινό λαβύρινθο πασχίζει να τους εξηγήσει τα λάθη που έκαναν στο παρελθόν, να μην τα επαναλάβουν. Αλλά πού να καταλάβουν; Η Ιστορία κατά πως φαίνεται θα μιλάει άλλη γλώσσα και οι ξεροκέφαλοι Γαλάτες τη μόνη που γνωρίζουν είναι η «langue francaise» και η μόνη τους έγνοια είναι να μην τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι. Και λησμονούν πως δεν πατούν καν στη Γη…

Σήμερα, αναμένεται ότι εκατομμύρια Γάλλοι θα απεργήσουν και θα διαδηλώσουν ξανά, με τις αστυνομικές αρχές να μην κρύβουν την ανησυχία τους για έκτροπα στη διάρκεια των κινητοποιήσεων.

«Επαναστατώ άρα υπάρχω», έγραψε ο Καμύ. Και οι Γάλλοι, ιδιαίτερα αυτή την εποχή, την μεταCovid, την με τους καπνούς του πολέμου από την ανατολή, την άνυδρη, έχουν περισσότερο από όλους τους λαούς της Ευρώπης ανάγκη να επαναστατήσουν· για να υπενθυμίσουν την ύπαρξή τους!

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΠαρίσιΕμανουέλ Μακρόνειδήσεις τώραΔιαδηλώσειςΓαλλίαΑσφαλιστικό