Μισθοφόροι, οι επαγγελματίες τυχοδιώκτες των πολέμων: Από τους Μύριους του Ξενοφώντα και τους Γενίτσαρους στους Βάγκνερ του Πριγκόζιν

Από τους Μύριους του Ξενοφώντα μέχρι τους Βάγκνερ του Πριγκόζιν έχουν κυλήσει χιλιάδες χρόνια. Κι όμως οι μισθοφορικοί στρατοί παραμένουν ίδιοι ακόμα: επαγγελματίες τυχοδιώκτες των πολέμων, σκυλιά πιστά, που όμως δεν διστάζουν να δαγκώσουν το χέρι που τους ταΐζει.

Και πέρασαν και οι εκλογές και ήρθαν κι οι «Σπαρτιάτες» και θα περάσουν κι αυτοί στα ψιλά γράμματα της Ιστορίας και θα μείνουν σαν μουτζούρα και σύντομα θα σβήσουν από τη μνήμη ακόμα κι όσων τους ψήφισαν… Όμως το άλλο θέμα που ταρακούνησε σαν σεισμός την παγκόσμια επικαιρότητα, σίγουρα δεν ήταν η «Νίκη» της Ελληνικής Βουλής. Ήταν η ανταρσία των μισθοφόρων της Βάγκνερ και η αγωνία της Μόσχας πριν από την συμφωνία. Τουλάχιστον αυτά μάθαμε· και το τι πραγματικά συνέβη την περασμένη Παρασκευή, θα περάσουν χρόνια για να βγει στην επιφάνεια.

Μισθοφορικοί στρατοί λοιπόν που έμειναν στην Ιστορία.
Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, από τους αρχαίους καιρούς κιόλας, συναντάμε κάποιες από τις πιο ισχυρές πολεμικές δυνάμεις του κόσμου, που αποτελούνταν από ανεξάρτητους πολεμιστές δίχως… ταυτότητα και διαβατήριο και που δεν ήταν ευθυγραμμισμένοι με κάποιο συγκεκριμένο έθνος ή βασιλιά· πληρώνονταν και μάχονταν, και καμιά φορά έστρεφαν τα όπλα εναντίον στους εργοδότες τους, καλή ώρα… Να λοιπόν οι πιο διαβόητοι μισθοφορικοί στρατοί που πάτησαν στις σελίδες της Ιστορίας και – αν μη τι άλλο – τις μάτωσαν

1. Οι ιστορικοί Μύριοι του Ξενοφώντα

Όπως καταγράφεται στο έργο του ιστορικού Ξενοφώντα «Κύρου Ανάβασις», οι Μύριοι που αντιστοιχούν σε Δέκα Χιλιάδες ήταν ένα συνονθύλευμα ελλήνων πολεμιστών, που προσέλαβε ο Κύρος ο Νεότερος, γιος του Δαρείου Β’, για να βοηθήσουν στην εκδίωξη του αδελφού του, βασιλιά Αρταξέρξη Β΄ από τον περσικό θρόνο. Το 401 π.Χ., οι έλληνες στρατιώτες - πολλοί από αυτούς σκληραγωγημένοι βετεράνοι του Πελοποννησιακού Πολέμου - πολέμησαν μαζί με τον Κύρο και τον επαναστατικό στρατό του σε μάχη ( Μάχη στα Κούναξα το 401 π.Χ.) με τις δυνάμεις του Αρταξέρξη κοντά στη Βαγδάτη. Ο Κύρος σκοτώθηκε και οι στρατηγοί των μισθοφόρων συνελήφθησαν, εκτελέστηκαν ή δολοφονήθηκαν ενώ προσπαθούσαν να διαπραγματευτούν ανακωχή.

Τα στρατεύματα του Αρταξέρξη, αλλά και οι ντόπιοι, καταδίωξαν όσους από τους Μυρίους είχαν απομείνει ζωντανοί183 αυτοί, αφού εξέλεξαν τον Ξενοφώντα ως έναν από τους νέους ηγέτες τους, άρχισαν μια εξαντλητική πορεία εννέα μηνών ταξιδεύοντας από την καρδιά της αφιλόξενης Ασίας μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα στην Τραπεζούντα (θάλαττα θάλαττα…). Παρά τις συνεχείς ενέδρες των διωκτών τους, τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και την πείνα, έφτασαν τελικά σε φιλικό έδαφος, με σχεδόν τα τρία τέταρτα των δυνάμεών τους σχεδόν άθικτα. Η αφήγηση του Ξενοφώντα για την επική υποχώρηση των Μυρίων έχει γίνει έκτοτε μια κλασική ιστορία ηρωισμού, και μάλιστα αποτέλεσε έμπνευση για την καλτ ταινία του 1979 «The Warriors».

2. Η διαβόητη Λευκή Εταιρεία

Η White Company, Λευκή Εταιρέια δηλαδή, ήταν μια από τις πιο διαβόητες, από τις λεγόμενες «ελεύθερες εταιρείες» - ομάδες στρατιωτών επί πληρωμή, που πολέμησαν στην Ιταλία τον 14ο αιώνα. Η μονάδα εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1360 προτού τεθεί υπό τις διαταγές του σερ Τζον Χόκγουντ, ενός Άγγλου που είχε χριστεί ιππότης για τις υπηρεσίες του στον Εκατονταετή Πόλεμο. Με τον Χόκγουντ επικεφαλής, η White Company έγινε γνωστή ως ένας από τους πιο επίλεκτους στρατούς μισθοφόρων στην Ιταλία. Τα στρατεύματά της, ένα πολυπολιτισμικό σμάρι από Άγγλους, Γερμανούς, Γάλλους από τη Βρετάνη και Ούγγρους - όλοι τους τυχοδιώκτες - ήταν γνωστά για τις δεξιότητές τους με το τόξο και τη λόγχη· τρομοκρατούσαν τους αντιπάλους με τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις τους κρατώντας αναμμένους πυρσούς τη νύχτα και ήταν ονομαστά γιατην ευχέρειά τους να μάχονται κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες.

Σε μια εποχή που η Ιταλία ήταν διχασμένη ανάμεσα σε αντιμαχόμενες πόλεις - κράτη και ηγεμόνες μεσαιωνικών κάστρων, οι άνδρες της White Company πρόσφεραν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους στους πλειοδότες. Μεταξύ 1363 και 1388, πολέμησαν τόσο υπέρ όσο και εναντίον του Πάπα, εναντίον της πόλης του Μιλάνου και της πόλης της Φλωρεντίας· σπάνια έμεναν άπραγοι εκτός πεδίου μάχης, ακόμη και σε περιόδους ειρήνης. Μάλιστα, όταν έμεναν άνεργοι, οι μισθοφόροι - τυχοδιώκτες εξαπέλυαν επιδρομές σε χωριά και πόλεις για τα προς το ζειν...

3. Τα ρεμάλια, ήρωες και ευσεβείς 

Σήμερα, η Ελβετική Φρουρά είναι διάσημη και γραφικοί για τον ρόλο της ως υπερασπιστές του Πάπα στο Βατικανό. Οι τουρίστες φωτογραφίζονται πλάι τους κι αυτοί πια καμαρώνουν με τις μπλε κίτρινες ριγέ στολές τους και τα αστραφτερά κράνη τους με τα λοφία. Η ιστορία της Ελβετικής Φρουράς όμως χάνεται πίσω στον χρόνο, όταν ήταν ομάδα μισθοφόρων που μεγαλούργησαν κατά την περίοδο της Αναγέννησης.

Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο ελβετοί τυχοδιώκτες, προσλήφθηκαν από τον πάπα Σίξτο Δ’ στα τέλη του 1400 και πολέμησαν στην  Ευρώπη μεταξύ του 15ου και του 19ου αιώνα. Η στρατιωτική τακτική και η σκληρότητά τους, τους είχαν κάνει περιζήτητους ως τους καλύτερους στρατιώτες που μπορούσε κάποιος ηγεμόνας να νοικιάσει. Οι ελβετοί μισθοφόροι εργάζονταν συχνά για τους Γάλλους, και πολέμησαν και πέθαναν αρκετοί από αυτούς κατά τη Γαλλική Επανάσταση. Μια μικρή ομάδα 150 ελβετών μισθοφόρων στρατιωτών άρχισε να υπηρετεί ως σωματοφυλακή του Πάπα το 1506, και η μονάδα εκείνη άντεξε στο πέρασμα των χρόνων ως επίσημοι φρουροί του Βατικανού ακόμη και όταν η Ελβετία απαγόρευσε στους πολίτες της να εργάζονται ως μισθοφόροι στρατιώτες· εξακολουθούν να είναι ντυμένοι με τις πλουμιστές στολές της εποχής της Αναγέννησης, οι Ελβετοί Φρουροί, και σήμερα πρέπει να είναι Ρωμαιοκαθολικοί στο θρήσκευμα, να έχουν ύψος τουλάχιστον 1,60 και να έχουν στρατιωτική εκπαίδευση.

Ο ρόλος τους είναι περισσότερο τελετουργικός σήμερα, αλλά στο παρελθόν τους ζητήθηκε να πολεμήσουν για την προστασία του Ποντίφικα. Κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης στη Ρώμη το 1527, σχεδόν τα τέσσερα πέμπτα της Ελβετικής Φρουράς σκοτώθηκαν ενώ υπερασπιζόταν τον Πάπα Κλήμη Ζ'.

4. Οι Τίγρεις που «πετούσαν»

Επίσημα γνωστή ως Αμερικανική Εθελοντική Ομάδα, οι περίφημοι «Ιπτάμενοι Τίγρεις», ήταν μια δύναμη τριών μοιρών μαχητικών αεροπλάνων, που πολέμησαν με τους Κινέζους εναντίον των Ιαπώνων στις αρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η μονάδα οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1941, λίγους μήνες πριν από τον βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ. Στην προσπάθειά του να εμποδίσει την κατάληψη της Κίνας από τους Ιάπωνες, ενώ οι ΗΠΑ παρέμεναν ουδέτερες, ο πρόεδρος Φρανκλίνος Ρούσβελτ, επιφόρτισε τον εν αποστρατεία αξιωματικό της Αεροπορίας των ΗΠΑ, Κλερ Τσένο, να στρατολογήσει αθόρυβα πιλότους από τις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Οι κίνδυνοι ήταν υψηλοί, υψηλή ήταν όμως και η αμοιβή: ενώ οι περισσότεροι πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας έπαιρναν μισθό περίπου 260 δολάρια το μήνα, οι μισθοφόροι του Τσένο θα κέρδιζαν από 600 μέχρι και 750 δολάρια, μαζί με ένα μπόνους 500 δολαρίων για κάθε ιαπωνικό αεροσκάφος που θα κατέρριπταν.

Περίπου 100 αμερικανοί μισθοφόροι πιλότοι έφτασαν στη Βιρμανία στα μέσα του 1941, όπου τους ανατέθηκε να προστατεύσουν από τις ιαπωνικές επιθέσεις μία κρίσιμη οδό ανεφοδιασμού. Οι «Ιπτάμενοι Τίγρεις» - διάσημοι για τις εμβληματικές σειρές δοντιών καρχαρία ζωγραφισμένες στις μύτες των μαχητικών τους αεροσκαφών P-40 – κατέγραψαν ένα πρωτοφανές ρεκόρ. Παρά το γεγονός ότι πετούσαν πιο αργά, είχαν λιγότερο ευέλικτα μαχητικά αεροσκάφη από τον εχθρό, οι Αμερικανοί κατέρριψαν 296 ιαπωνικά αεροπλάνα και κατέστρεψαν περισσότερα από 1.300 ποταμόπλοια, ενώ έχασαν μόνο 69 αεροπλάνα και περίπου 24 άνδρες. Η ομάδα διαλύθηκε επίσημα τον Ιούλιο του 1942, αλλά μερικά από τα μέλη της αργότερα εντάχθηκαν ξανά στις παλιές μονάδες τους και υπηρέτησαν τις ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

5. Οι Καταλανοί που πήραν την Αθήνα

Το όνομά της ήταν Καταλανική Εταιρέια· οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1302 από τον τυχοδιώκτη Ροζέρ ντε Φλορ, ως Καταλανική Μεγάλη Εταιρεία και αποτελούνταν κυρίως από σκληροτράχηλους Ισπανούς, βετεράνους του Πολέμου του Σικελικού Εσπερινού στην Ιταλία (επανάσταση των Σικελών το 1282 ενάντια στο καθεστώς του Καρόλου του Ανδεγαυού, γάλλου ευγενούς, ο οποίος με την παπική συναίνεση είχε καταλάβει το Βασίλειο της Σικελίας το 1268 και εμφανιζόταν ως ο επίδοξος κατακτητής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας). Όταν έμειναν άνεργοι, μετά το τέλος της σύγκρουσης, ο Ντε Φλορ και οι μισθοφόροι του προσλήφθηκαν από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β', ο οποίος τους έφερε στην Ανατολική Μεσόγειο για να πολεμήσουν τους Οθωμανούς. Οι 6.500 Καταλανοί κατάφεραν να σαρώσουν τους Τούρκους και να τους τρέψουν σε φυγή μακριά από την Κωνσταντινούπολη, αλλά η τάση τους για λεηλασίες και πλιάτσικο προκάλεσε την οργή των Βυζαντινών. Το 1305, ο Ντε Φλορ και περίπου 1.300 από τους άνδρες του «έπεσαν» σε ενέδρα και εξοντώθηκαν από άλλη ομάδα μισθοφόρων που πληρωνόταν από τον Αυτοκράτορα.

Αντί να διαλυθούν, οι Καταλανοί που επέζησαν και άρχισαν μια από τις πιο αιματηρές και πιο περίπλοκες περιπέτειες στη μεσαιωνική στρατιωτική ιστορία. Μετά μια αποτυχημένη προσπάθεια να ιδρύσουν ένα παράνομο κράτος στην Καλλίπολη, βάδισαν προς στην Ελλάδα και βρήκαν δουλειά στην υπηρεσία του Δούκα της Αθήνας, Γκωτιέ Ε΄ του Μπριέν. Όμως όταν προέκυψε μια διαφωνία σχετικά με τις καθυστερημένες αμοιβές τους, οι Καταλανοί στράφηκαν για άλλη μια φορά εναντίον του εργοδότη τους. Η τρομερή σύγκρουση μεταξύ 5.500 Καταλανών και 1.200 Τούρκων (Τουρκομανων και εκχριστιανισμένων τούρκων) εναντίον 700 (Γάλλων) Ιπποτών του Δουκάτου των Αθηνών, 1.000 Δυτικών, μισθοφόρων πεζών και πάνω από 10.000 ελλήνων πεζών έλαβε χώρα στις 15 Μαρτίου 1311 στον Κηφισό ποταμό, στα σύνορα Αττικής - Βοιωτίας.

Αφού συνέτριψαν τους αντιπάλους τους και σκότωσαν τον Δούκα στη μάχη του Κηφισού το 1311, οι Καταλανοί αναδείχτηκαν σε ντε φάκτο άρχοντες του Δουκάτου των Αθηνών. Παραδόξως, οι μισθοφόροι κατάφεραν να εδραιώσουν τη δύναμή τους και να κυριαρχήσουν σε μεγάλες περιοχές της Ελλάδας για περισσότερα από 75 χρόνια έως ότου ένας στρατός από τη Φλωρεντία τους κατατρόπωσε. Τα απομεινάρια της Καταλανικής Μεγάλης Εταιρείας διαλύθηκαν λίγα χρόνια μετά.

6. Οι φοβεροί και τρομεροί Βάραγγοι

Απόγονοι των Σκανδιναβών, που αρχικά έπλευσαν προς το νότο ως πειρατές και έμποροι, η Βαράγγια Φρουρά ήταν ομάδα μισθοφόρων Βίκινγκς που πληρώθηκαν για να υπηρετήσουν ως επίλεκτοι σωματοφύλακες του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Πριν ακόμα κυριεύσουν την περιοχή όπου σήμερα οριοθετείτε η Ρωσία, οι Βάραγγοι είχαν αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με τους Βυζαντινούς, οι οποίοι τους ονόμαζαν επίσης Αβαρυάγους. Το 839 ο αυτοκράτορας Θεόφιλος στρατολόγησε κάποιους ως μισθοφόρους, και από τότε άρχισε σχέση αγάπης και μίσους: άλλοτε υπηρετούσαν ως μισθοφόροι, άλλοτε επέδραμαν ως εχθροί. Το 949 βάραγγοι μισθοφόροι υπηρέτησαν στο στρατό του Κωνσταντίνου Ζ' του Πορφυρογέννητου, κατά την εκστρατεία του στην Κρήτη. Βάραγγοι βρέθηκαν επίσης στις δυνάμεις που πολέμησαν εναντίον των Αράβων στη Συρία το 955. Το 988 ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος, ζήτησε βοήθεια από το Βάραγγο ηγεμόνα Βλαδίμηρο για να υπερασπισθεί το θρόνο του από το σφετεριστή Βάρδα Φωκά. Ο Βλαδίμηρος έστειλε ένα σώμα 6.000 ανδρών. Το εκστρατευτικό σώμα αποβιβάσθηκε στη Χρυσούπολη και συνέτριψε τα στρατεύματα των στασιαστών. Κατά τη διάρκεια της μάχης ο Φωκάς υπέστη εγκεφαλικό στη θέα και μόνο των Βαράγγων πολεμιστών· πέθανε ακαριαία και ο στρατός του τράπηκε σε φυγή. Σύμφωνα με αφηγήσεις της εποχής ήταν απίστευτη η αγριότητα των Βαράγγων, οι οποίοι καταδίωκαν τους πολεμιστές του Φωκά και διασκέδαζαν μακελεύοντάς τους!

Η μονάδα των μισθοφόρων αποδείχθηκε χρήσιμη. Η αξιοπιστία των Βαράγγων, οδήγησε τον Αυτοκράτορα στη δημιουργία ειδικού τάγματος σωματοφυλάκων που αποκαλέστηκε Τάγμα των Βαραγγίων και Βαραγγική Φρουρά. Σε αντίθεση με τους βυζαντινούς στρατιώτες, που ήταν συνήθως επιρρεπείς σε πραξικοπήματα με κινητήρια δύναμη τις προσωπικές φιλοδοξίες των στρατηγών, η Βαραγγική Φρουρά είχε το χαρακτηριστικό της απόλυτης πίστης στο θρόνο και όχι στα πρόσωπα. Κύριο όπλο της ήταν το μακρύ τσεκούρι, αλλά δεν υστερούσαν στη χρήση του σπαθιού και του τόξου. Πέρα από την προστασία του αυτοκράτορα σε καιρό ειρήνης, η Φρουρά συμμετείχε ενεργά ως επίλεκτο σώμα και στους πολέμους. Ήταν παρόντες στη μάχη της Βέροιας υπό τον Ιωάννη Β΄ Κομνηνό, ενώ κατά την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204) ήταν το μόνο τμήμα του στρατού που κατάφερε να νικήσει τους Φράγκους στη ζώνη ευθύνης του.

Ίσως οι αναφορές στη μέχρι θανάτου πίστη της Βαραγγικής Φρουράς στο θρόνο να είναι υπερβολικές. Οι πολεμικές μέθοδοι αλλά και οι καθημερινές συνήθειες των μελών της Βαραγγικής Φρουράς είχαν γίνει πολλές φορές αντικείμενο σαρκασμού. Ο λαός τους αποκαλούσε «πελεκοφόρους βαρβάρους» και «βασιλικές κρασοσακούλες» για τη ροπή τους προς το αλκοόλ. Το πιο διάσημο μέλος της Βαραγγικής Φρουράς υπήρξε ο Χάραλντ Σίγκουρντσον· γεννημένος στη Νορβηγία το 1015 και φυγάς μετά το πραξικόπημα κατά του πατέρα του, κατέφυγε αρχικά στους Ρως μέχρι που στα 20 χρόνια του στρατολογήθηκε από τους Βυζαντινούς. Αργότερα επέστρεψε στη Νορβηγία, όπου το 1046 ανακηρύχθηκε βασιλιάς ως Χάραλντ Γ'. Το 1066 εισέβαλε στην Αγγλία, αλλά η εκστρατεία απέτυχε και ο ίδιος σκοτώθηκε

7. Οι Γενίτσαροι σπέρνουν τρόμο και θάνατο

Αρχικά οι Γενίτσαροι αποτελούνταν από στρατιώτες που προέρχονταν από χώρες που κατακτήθηκαν από τους Οθωμανούς. Αρπάζονταν από παιδιά, ασπάζονταν το Ισλάμ και δεν είχαν δικαίωμα να παντρευτούν μέχρι την ηλικία των 40 ετών· η ομάδα των φοβερών πολεμιστών ήταν διάσημη για την ενότητά της, το ηθικό και τη σκληρότητά της στο πεδίο της μάχης. Με την πάροδο του χρόνου, οι στρατιώτες των Γενιτσάρων ξεχώριζαν από τους υπόλοιπούς για την ακριβή ζωή που έκαναν και για την ευμάρεια των οικογενειών τους, καθώς μόνο αυτοί πληρώνονταν με υψηλό μισθό.

Οι Γενίτσαροι ήταν δεινοί τοξότες και κατείχαν πυροβόλα όπλα στο οπλοστάσιό τους τα τελευταία χρόνια πριν διαλυθούν· πάντα οδηγούνταν στη μάχη υπό τις διαταγές του Σουλτάνου, που ο ίδιος – όπως λέγεται - τους φοβόταν και φρόντιζε να τους έχει πάντα ικανοποιημένους. Οι Γενίτσαροι συμμετείχαν σε όλες τις μεγάλες μάχες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένης και της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης το 1453, όπου διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο. Ο πρωταρχικός τους στόχος στα πεδία των μαχών  ήταν να προστατεύουν τον Σουλτάνο· εκτός από το κύριο σώμα, αποτελούνταν από μικρότερες ομάδες εξειδικευμένων, συμπεριλαμβανομένων μηχανικών και τεχνικών, ξιφομάχων, ειδικών στα εκρηκτικά και σκοπευτών.
Οι Γενίτσαροι, δημιουργήθηκαν το 1363 και διαλύθηκαν το 1826, έχοντας μείνει στην Ιστορία ως μία από τις πιο τρομακτικές στρατιωτικές μονάδες.

8. Οι Βαλκυρίες της Βάγκνερ

Και να κλείσουμε με την Ομάδα Βάγκνερ, την PMC Wagner, που «πάγωσε» τη Μόσχα και έκανε τον Βλαντιμίρ Πούτιν να τρέχει. Η Βάγκνερ, λοιπόν, αριθμεί - όπως διατείνονται οι επικεφαλής της - περίπου 50.000 ένοπλους και θεωρείται ως ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία, ένα δίκτυο μισθοφόρων δηλαδή και ένας ντε φάκτο ιδιωτικός στρατός με εργοδότη τον Γιεβγκένι Πριγκόζιν, τον επιχειρηματία που είχε παλαιότερα στενούς δεσμούς με τον ρώσο πρόεδρο (ο σεφ του Πούτιν είναι το προσωνύμιό του)· λαμβάνει εξοπλισμό (λάμβανε μέχρι πριν από λίγες ημέρες) από το ρωσικό υπουργείο Άμυνας και χρησιμοποιεί (χρησιμοποιούσε) εγκαταστάσεις του υπουργείου για εκπαίδευση.

Η Βάγκνερ αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ντονμπάς στην Ουκρανία, όπου βοήθησε τις φιλορωσικές αυτονομιστικές δυνάμεις των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ από το 2014 έως το 2015. Η Βάγκνερ έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όπου φέρεται να αναπτύχθηκε για να δολοφονήσει ουκρανούς αξιωματούχους. Ως ιδρυτής της εταιρείας αναφέρεται ο Ντμίτρι Ούτκιν, ο οποίος γεννήθηκε στην πόλη Ασβέστ της Σιβηρίας. Ο Ούτκιν είναι βετεράνος του Α’ και του Β’ Πολέμου της Τσετσενίας. Η αμοιβή των μισθοφόρων της Βάγκνερ, οι οποίοι είναι συνήθως συνταξιούχοι ρώσοι στρατιωτικοί ηλικίας μεταξύ 35 και 55 ετών, υπολογίζεται ότι είναι μεταξύ 80.000 και 250.000 ρωσικών ρουβλιών το μήνα Λέγεται ότι η αμοιβή μπορεί να ανέρθει μέχρι και σε 300.000 ρούβλια. Το ρούβλι αντιστοιχεί σε 0,01 του ευρώ. Δηλαδή τα 300.000 ρούβλια είναι περίπου 3.250 ευρώ.

Τον Σεπτέμβριο του 2021 δημοσιεύθηκε ότι η στρατιωτική κυβέρνηση του Μάλι στην Αφρική, η οποία ανέβηκε στην εξουσία με πραξικόπημα το 2021, βρισκόταν κοντά σε συμφωνία με την Ομάδα Βάγκνερ για να εκπαιδεύσει τον στρατό και παρέλαβε τέσσερα ελικόπτερα ρωσικής κατασκευής. Η παρουσία της Βάγκνερ επιβεβαιώθηκε τον Ιανουάριο του 2022 σε διάφορες περιοχές της αφρικανικής χώρας. Επίσης οι Βάγκνερ έχουν λάβει μέρος και σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Μπουρκίνα Φάσο.
Λέγεται ότι το όνομα της ομάδας προέρχεται από το προσωνύμιο του ιδρυτή της, του Ούτκιν· ακούγεται ότι ο Ούτκιν λάτρευε να πίνει τη βότκα του υπό τους ήχους της μουσικής του γερμανού συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ, τον οποίο ο Ούτκιν προτιμούσε όχι τόσο για τις επικές συνθέσεις του, όσο λόγω της αγάπης του για το Γ’ Ράιχ: ο Βάγκνερ ήταν ο αγαπημένος συνθέτης του Αδόλφου Χίτλερ!

Μισθοφόροι. Η λέξη μισθοφόρος εξέφραζε αρχικά τον αμειβόμενο για τις υπηρεσίες του. Γρήγορα όμως άρχισε να περιγράφει τον επαγγελματία πολεμιστή που δεν πολεμούσε για να υπερασπίσει τα πάτρια εδάφη ή τον βασιλέα του αλλά διακινδύνευε τη ζωή του έναντι αμοιβής. Και οι μισθοφόροι, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σιωπηλοί τις νύχτες και θορυβώδεις στο φως της μέρας υπερασπίζονται τα συμφέροντα εκείνου που τους πληρώνει καλύτερα. Κι αλλοίμονό του αν τους καθυστερήσει έναν μισθό…