O παρεξηγημένος Αυτοκράτορας: τα έβαλε με τους Χριστιανούς κι εκείνοι τον απέδωσαν στην Ιστορία ως: Παραβάτη!

Ένας παρεξηγημένος και «λερωμένος» από ιστορικούς Αυτοκράτωρ. Στάθηκε απέναντι των Χριστιανών, πιστός στην αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία- φιλόσοφος και ο ίδιος- αποδόθηκε στην Ιστορία με το προσωνύμιο Παραβάτης!

Ήταν η τελευταία αχτίδα του αρχαίου Ελληνικού φωτός, που έσβησε στις 26 Ιουνίου του 363. Ήταν ο Αυτοκράτωρ Ιουλιανός, που οι άσπονδοι εχθροί και φανατικοί θρησκόληπτοι Χριστιανοί επονόμασαν Παραβάτη ή Αποστάτη, γιατί δεν ακολούθησε τη δική τους πίστη…

Ο μέσος Έλληνας θα εκπλαγεί- ίσως και να ενοχληθεί- μαθαίνοντας ότι για έναν σοβαρό αριθμό ξένων ιστορικών επιστημόνων, ο πραγματικός Χρυσός Αιώνας της αρχαιότητας ήταν ο Β’ μετά Χριστόν. Και θα εκπλαγεί διότι στη συνείδηση του έξι ολόκληροι αιώνες Ελληνισμού έχουν συμπιεστεί στη λέξη “παρακμή”.

Ενοχλητική παρένθεση

Σήμερα ο Ιουλιανός αποτελεί μια ενοχλητική παρένθεση μέσα στα εγχειρίδια της Ελληνικής Ιστορίας. Αναφέρεται πάντοτε με το επώνυμο που του χάρισαν οι χριστιανοί (Παραβάτης ή Αποστάτης) οι οποίοι, στην καλύτερη περίπτωση, τον εμφανίζουν ως έναν ανεδαφικό οραματιστή· ένα μικρό ανάχωμα που παρασύρθηκε από το ποτάμι της Ιστορίας… Ιδού ένα μικρό δείγμα μεγαλόθυμης θρησκευόμενης ιστοριογραφίας: «Ως εραστής παράφρων, ιστάμενος ενώπιον του πτώματος ερωμένης περιποθήτου εφαντάζετο ο ταλαίπωρος ότι δύναται δια των ασπασμών αυτού και των περιπτύξεων να εμφυσήσει ζωήν εις σώμα, σώζον µεν έτι καλλονήν απαράμιλλον, αλλ’ ουδέν ήττον άψυχον κατακείμενον. Θέαμα οικτρόν, του οποίου όμως ανάγκη να παρακολουθήσωμεν τας περιπετείας». Αυτά γράφει ο (εθνικός μας ιστορικός) Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος.

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε, παραθέτοντας αναρίθμητα δείγματα όπως το παραπάνω, αλλά ας περιοριστούμε στον Γιάννη Κορδάτο, που δεν συγκαταλέγεται στους θρησκευόμενους ιστορικούς (σ.τ.σ. μαρξιστής ιστορικός). Για τον Κορδάτο, ο Ιουλιανός δεν είναι παρά μια μαριονέτα των μεγαλογαιοκτημόνων: «Αυτουνών τα συμφέροντα εκπροσωπούσε» γράφει. «Ξέρουμε πως στην Αντιόχεια, τον καιρό που έπεσε πείνα, έστειλε πολύ σιτάρι μα το έδωσε στους πλούσιους και αυτοί κάνανε μαύρη αγορά και ο κοσμάκης πέθανε στους δρόμους».
Ο Κορδάτος δεν μπήκε καν στον κόπο να διαβάσει το βιβλίο του ιουλιανού «Μισοπώγων», αν το διάβαζε θα είχε διαφορετική άποψη, σίγουρα.

Ο Λιβάνιος, από τις μεγαλύτερες μορφές των Γραμμάτων στην ύστερη αρχαιότητα-σύμβολο της έσχατης αντίστασης του ελληνισμού (γι αυτό και τόσο άδικα παραγνωρισμένος) θεωρεί τον Ιουλιανό πάνω από όλα τον άνθρωπο που όρθωσε ηρωικά το ανάστημά του και αναμετρήθηκε με το επερχόμενο σκότος. Να με τι λόγια συνόψισε τη στάση του Ιουλιανού: «Εν τούτοις δεν έπαψε να φωνάζει: Για πού τραβάτε άνθρωποι; δεν ντρέπεστε, να θεωρείτε το σκοτάδι πιο λαμπρό από το φώς;».

Ποιος ήταν ο Ιουλιανός

Ένα σύντομο βιογραφικό του Ιουλιανού: γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 332, σπούδασε στην Πέργαμο και στην Έφεσο. Ταξίδεψε στην Αθήνα για σπουδές και γνωρίστηκε με τους Μέγα Βασίλειο και Γρηγόριο Ναζιανζηνό. Το 361, ο Ιουλιανός εισέρχεται θριαμβευτής στην Κωνσταντινούπολη. Ο λαός τον επευφημεί ως πρώτο Αυτοκράτορα που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εξέδωσε διατάγματα περί ανεξιθρησκίας. Κατήργησε τις κρατικές χορηγήσεις στη Χριστιανική Εκκλησία! Και τα μοιραία λάθη του ήταν πολλά: προσπάθησε να συμφιλιώσει τις αντιμαχόμενες μερίδες των Χριστιανών και να αποτρέψει συγκρούσεις ανάμεσα σε Εθνικούς και Χριστιανούς. Σκλήρυνε τη στάση του κατά των τελευταίων εκδίδοντας διατάγματα αποκλεισμού των χριστιανών δασκάλων από την παιδεία· απαγόρευσε τα κληροδοτήματα προς τις εκκλησίες· υποχρέωσε τους Χριστιανούς να επανορθώσουν τις ζημιές που είχαν προξενήσει στα ιερά των εθνικών. Αγωνίστηκε για την ιδεολογική και οργανωτική ανασυγκρότηση της εθνικής θρησκείας. Όλα αυτά τον έκαναν μισητό στους σκοτεινούς κύκλους της Εκκλησίας. Στις 26 Ιουνίου του 363 σκοτώθηκε πολεμώντας στην πρώτη γραμμή εναντίον των Περσών.
Είναι μύθος, προερχόμενος από ίδιους σκοτεινούς κύκλους που πολέμησαν τον Ιουλιανό, ότι πεθαίνοντας ο αυτοκράτορας περίπου είπε: «Νενίκηκάς με Ναζωραίε»…

Μετά τον θάνατο του Ιουλιανού πυρπολήθηκε από Χριστιανούς η Βιβλιοθήκη της Αντιόχειας, ακολούθησαν ομαδικοί διωγμοί και βίαιοι θάνατοι φιλοσόφων ακόμα καταδίκες για μαγεία των πιστών του αρχαίου Πανθέου, καταστροφές αρχαίων ναών, με τελική κατάληξη την απαγόρευση της αρχαίας θρησκείας από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο και την απαγόρευση των Ολυμπιακών Αγώνων! Και έκτοτε σκότος…

Η ματιά του Καβάφη στον Ιουλιανό

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης έχει γράψει ένα σπουδαίο ποίημα για το τέλος του Ιουλιανού υπό τον τίτλο «Μεγάλη συνοδεία εξ ιερέων και λαϊκών» […] «Προχωρεί ο άγιος Σταυρός. Εις κάθε συνοικίαν όπου εν θεοσεβεία ζουν οι Χριστιανοί φέρει παρηγορίαν και χαρά: βγαίνουν, οι ευλαβείς, στες πόρτες των σπιτιών τους και πλήρεις αγαλλιάσεως τον προσκυνούν - την δύναμιν, την σωτηρίαν της οικουμένης, τον Σταυρόν. - Είναι μια ετήσια εορτή χριστιανική. Μα σήμερα τελείται, ιδού, πιο επιφανώς. Λυτρώθηκε το κράτος επιτέλους. Ο μιαρότατος, ο αποτρόπαιος Ιουλιανός δεν βασιλεύει πια. Υπέρ του ευσεβεστάτου Ιοβιανού ευχηθώμεν».

Η απόρριψη του Ιουλιανούαπό τους Χριστιανούς και την επίσημη Εκκλησία, κατά τον Καβάφης, δεν είναι πειστική. Είναι ξεκάθαρη στο ποίημα η ειρωνεία του Αλεξανδρινού, που είχε τον τρόπο- όταν ήθελε- να τη χρησιμοποιεί. Τούτο αποδεικνύουν οι υπερβολικοί-σχεδόν υστερικοί υπερθετικοί: «μιαρότατος, αποτρόπαιος, δεν βασιλεύει πια». Και στο ποίημα του «Ο Ιουλιανός, ορών ολιγωρίαν», ο Κωνσταντίνος Καβάφης γράφει: «Οι φίλοι του δεν ήσαν Χριστιανοί· αυτό ήταν θετικόν. Μα δεν μπορούσαν κιόλας να παίζουν σαν κι αυτόνα (τον Χριστιανομαθημένο) με σύστημα καινούριας εκκλησίας, αστείον και στην σύλληψι και στην εφαρμογή. Έλληνες ήσαν επιτέλους. Μηδέν άγαν, Αύγουστε». Μηδέν άγαν!

Το φιλοσοφικό έργο του Ιουλιανού

Ο Ιουλιανός γράφει στο «Κατά Χριστιανών» του, έργο που διασώθηκε μόνο κατά το ένα τέταρτο: «Μου φαίνεται σωστό να εκθέσω σε όλους τους ανθρώπους τους λόγους για τους οποίους πείστηκα ότι η μηχανορραφία των Χριστιανών δεν είναι παρά ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα που υπαγορεύτηκε από κακή πρόθεση. Μην έχοντας τίποτα θεόπνευστο, και εκμεταλλευόμενοι πέρα για πέρα το κομμάτι εκείνο της ψυχής που αρέσκεται στις φανταστικές ιστορίες και που είναι παιδαριώδες και ανόητο, κατάφερε να κάνει τις τερατώδεις αφηγήσεις να φαίνονται αληθινές». Αυτά έγραφε ο Ιουλιανός και ερρίφθη στη μαύρη Κόλαση από τους θεοσεβούμενους- αργυρώνητους από την Εκκλησία- ιστορικούς.

Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός έχει γράψει δύο μακροσκελείς λόγους Στηλιτευτικούς κατά του Ιουλιανού, πυροδοτώντας πρώτος αυτός το μένος των κατοπινών συγγραφέων κατά του Ιουλιανού. Εκμεταλλευόμενος το γεγονός της παλιάς προσωπικής γνωριμίας του με τον Ιουλιανό (όταν συναντήθηκαν στην Αθήνα), ο Νανζιανζηνός προσπάθησε να αποδείξει ότι ήταν ανισόρροπος, περιγράφοντας φερσίματά του όπως τα «ασυγκράτητα γέλια», νευρικές κινήσεις των ποδιών, ανασήκωμα ώμων, περιφρονητικά ρουθουνίσματα, αγριεμένο βλέμμα, ερωτήσεις «άτακτοι και ασύνετοι».

Ο Βυζαντινός χρονικογράφος του 11ου αιώνα Γεώργιος Κεδρηνός στη Σύνοψιν Ιστοριών, Από Κτίσεως Κόσμου και Μέχρι της Βασιλείας Ισαακίου του Κομνηνού, γράφει (τίποτα από όλα αυτά δεν θεωρήθηκε αξιόπιστο από τους μεταγενέστερους ιστορικούς), ότι «Ξεκοιλιάζοντας μυριάδες έγκυες γυναίκες ο Ιουλιανός εξέταζε τα σπλάχνα των εμβρύων. Πολλά παιδιά τα έσφαξε και τα έθαψε κάτω από τα είδωλα. Πολλά κιβώτια κεφαλών ανθρώπων πεπληρωμένα, πολλά δε φρεάτα νεκρών σωμάτων ευρέθησαν πεπλησμένα».

Δύο διαδεδομένοι μύθοι

Και από αυτόν, τον το «αξιόπιστο» Κεδρηνό ξεπήδησαν δύο μύθοι που μέχρι και σήμερα στοιχειώνουν την ιστοριογραφία. Πρώτος, και μόνος ο Κεδρηνός, επτά αιώνες μετά τον Ιουλιανό εξασφάλισε, άγνωστο πώς, την αποκλειστικότητα για το χρησμό που έλαβε ο Αυτοκράτορας από το Μαντείο των Δελφών που έγραφε: «Είπατε τω βασιλεί, χαμαί πέσε δαίδαλος αυλά, ουκέτι Φοίβος έχει καλύβαν, ου μαντίδα δάφνην, ου παγάν λαλεούσαν, απέσβετο και λάλον ύδωρ». Δηλαδή: «Πείτε στον βασιλιά, πως έπεσε κατάχαμα το περίτεχνο οίκημα, κι ούτε ο Φοίβος Απόλλων έχει πια κατοικία, ούτε δάφνη μαντική, ούτε πηγή ομιλούσα, και το ομιλών νερό στέρεψε». Φαντασιοπληξίες!

Επίσης, στον Κεδρηνό ανήκει η καταγραφή της «τελευταίας φράσης» που είπε πριν πεθάνει ο Ιουλιανός. Γράφει ο Κεδρηνός: «Και τη χειρί του αίματος λαβόμενος έρραινεν εις τον αέρα, λέγων· Νενίκηκας Χριστέ· κορέσθητι, Ναζωραίε. Και ούτως την μιαράν αυτού ψυχήν απέρρηξε, πολλά δυσφημήσας εις τους εαυτού θεούς, απατεώνας και πλάνους και ψεύστας αποκαλών»…
Να σημειωθεί ότι όσοι άλλοι εκκλησιαστικοί ιστορικοί αναφέρθηκαν στα τελευταία λόγια του Αυτοκράτορα, είχαν την τιμιότητα να προειδοποιούν τον αναγνώστη με ένα «λένε ότι»… Όμως, πολλοί σύγχρονοι ιστορικοί θεωρούν τον Ιουλιανό ως ένα από τους ικανότερους αυτοκράτορες σε όλη την ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, παρόλο που ουσιαστικά την κυβέρνησε για μόλις δύο χρόνια.

Από τις πιο προικισμένες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας

Στο συλλογικό έργο της Εκδοτικής Αθηνών, «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», όσα έχουν να κάνουν με τον Ιουλιανόέχει γράψει η Πολύμνια Αθανασιάδου, Διδάκτωρ ιστορικός, η οποία έχει γράψει κα ιένα ξεχωριστό βιβλίο (Ιουλιανός Μια Βιογραφία) για τον Αυτοκράτορα. Η ιστορικός τον χαρακτηρίζει ως «ασυνήθιστα προικισμένο» παιδί και στέκεται ιδιαίτερα στις επιδράσεις- θετικές και αρνητικές- που άσκησαν πάνω του οι δάσκαλοί του καθώς και στο φόβο που επιβάρυνε τον ψυχισμό του και καθόρισε τη συμπεριφορά του. Η δεκαεξάμηνη βασιλεία του Ιουλιανού, του οποίου το όνομα συνοδεύεται από το, εντός εισαγωγικών, επίθετο «Ο Μέγας», παρουσιάζεται θετική ως προς την πολιτική υπέρ της ανάπτυξης των πόλεων, ως προς το μεταρρυθμιστικό του έργο και τις αλλαγές που αφορούσαν στο Στράτευμα και τη Δικαιοσύνη. Ο αυτοκράτωρ Ιουλιανός χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο προικισμένες, ευγενείς και αξιολάτρευτες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας!

Κι έτσι γράφεται- συνήθως- η Ιστορία: από τους νικητές και από τους εμπαθείς, από τους ιδιοτελείς και τους μίσθαρνους, τους εξωνημένους και τους υστερόβουλους. Και οι φωτεινές εξαιρέσεις των ιστορικών μένουν «αδιάβαστοι» στα σκοτειν΄ακαι σκονισμένα ράφια της λήθης.
Ιδιαίτερα σημαντικές οι φράσεις του αυτοκράτορα Ιουλιανού, διαχρονικές με βαρύνουσα σημασία ακόμα και στις μέρες του 21ου αιώνα μ.Χ.: «Ημίν ανήκουσιν η ευγλωττία και αι τέχναι της Ελλάδος και η των Θεών αυτής λατρεία, υμέτερος δε κλήρος εστί η αμάθεια και η αγροικία και ουδέν πλέον. Αύτη εστίν η σοφία υμών». Πραγματικά Παραβάτης, προκλητικός και Αποστάτης του ερεβώδους Κλήρου.

Πηγές: Γιάννη Αβραμίδη, Γιάννη Χριστοδούλου: «Ιουλιανός Μισοπώγων-Επιστολές-Κατά Χριστιανών» εκδόσεις θύραθεν ΕΠΙΛΟΓΗ, Κωνσταντίνου Παπαρηγόπουλου «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» εκδόσεις Κάκτος, Πολύμνια Αθανασιάδη «Ιουλιανός Μια Βιογραφία» εκδόσεις Μ.Ι. Εθνικής Τραπέζης.