Ιστορία|01.11.2024 07:00

1920: Η Ελλάδα θρηνεί για έναν βασιλιά, οργίζεται για τους άκαρδους γονείς του, τον «γρουσούζη» και τον ακατανόμαστο

Νίκος Τζιανίδης

ΕΘΝΟΣ 1920: Η Ελλάδα θρηνεί τον θάνατο του βασιλιά Αλέξανδρου. Τα ρεπορτάζ γράφουν για «άκαρδους» γονείς και για τον «γρουσούζη» Γούναρη… Και ο «έκπτωτος» από κοντά.

«Το πρόσωπον του Νεκρού είναι γαλήνιον και ήρεμον. Ούτε αποτυπώματα σπασμών, ούτε αποτυπώματα μορφασμών, παρά τους εικοσαημέρους πόνους και τας οδύνας τας οποίας υπέστη. Η ασθένεια δεν έχει καθόλου εξαδυνατίσει το πρόσωπόν Του. Έχει αποτυπωθή επ’ Αυτού ένα φευγαλέον μειδίαμα. Και νομίζει κανείς ότι ο Νεκρός θα ομιλήση. Τόση είναι η ζωηρότης του προσώπου Του».
Γλαφυρή η περιγραφή της νεκρικής όψης του νεκρού του βασιλέως Αλεξάνδρου στην 2η σελίδα της εφημερίδας «ΕΘΝΟΣ», που «έφυγε» νικημένος από μια μαϊμού και από ομάδα ανεκδιήγητων γιατρών…

Η 1η σελίδα της εφημερίδας με ημερομηνία 13 Οκτωβρίου 1920 είναι εξ’ ολοκλήρου αφιερωμένη στον άτυχο Βασιλιά.
Βασικός τίτλος: ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ. Και το άρθρο αρχίζει με εκφράσεις πομπώδεις: «Προ ενός ακόμη μηνός, όταν είχε εμφανισθή εις τον στίβον του Σταδίου ευσταλής, ρόδινος, ωραίος, μεστός από νειάτα και από ζωήν, μέσα εις την λευκήν στολήν του ναυάρχου, όλος εκείνος ο απειράριθμος λαός, ο κατακλύζων τας κερκίδας και τα διαζώματα και εκχυλίζων εις τους πέριξ λόφους και εκχειλίζων έξω εις την πλατείαν και εις τας οδούς, ανεταράχθη ως να εγαλβανίσθη από μίαν ανωτέραν δύναμιν και εν μέσω φρενιτιώδους ενθουσιασμού επευφήμησε τον Βασιλέα Αλέξανδρον».

Οι γονείς ΔΕΝ εζήτησαν να έρθουν 

Ο βασιλιάς Αλέξανδρος- για την Ιστορία- ήταν μόλις 27 χρονών όταν πέθανε με έναν περίεργο τρόπο, που ακόμα τον μνημονεύουν οι ιστορικοί, τον διαβάζουν και εκπλήσσονται οι μαθητές και τον αμφισβητούν οι συνωμοσιολόγοι. Μια μαϊμού τον δάγκωσε πρώτη και οι γιατροί, μην υπολογίζοντας σωστά τη σοβαρότητα του τραύματος, τον «δάγκωσαν» τελευταίοι. Ο βασιλιάς Αλέξανδρος ανέβηκε στον θρόνο στις 11 Ιουνίου του 1917 αντικαθιστώντας τον έκπτωτο πατέρα του Κωνσταντίνο και πέθανε στις 12 Οκτωβρίου του 1920· ήταν από μικρός εξαιρετικά δημοφιλής, του άρεσαν η γυμναστική, τα γρήγορα αυτοκίνητα και η διασκέδαση.

Και επειδή κάθε εποχή έχει τα παρασκήνια και τις μικρές-μεγάλες ειδήσεις και το 1920 το «ΕΘΝΟΣ», στην 1η σελίδα έχει το κάτι τις παραπάνω για την εκδημία του Βασιλιά: «Με την συνήθη των ανίερον εκμετάλλευσιν και καπήλευση του παντός, οι αντιδραστικοί προσπαθούν να εμπνεύσουν εις τον λαόν την αντίληψη, ότι η Κυβέρνησις δεν επέτρεψε εις τους γονείς του πολυκλαύστου βασιλέως, να έλθουν παρά την κλίνην του. Το γεγονός, εν τούτοις είνε, ότι ΔΕΝ ΕΖΗΤΗΣΑΝ να έλθουν. Μονή, ήτις εζήτησε να έλθει, είναι η Α.Μ. η βασίλισσα Όλγα. Ως δε εξεφράσθη παρ’ αυτής η τοιαύτη επιθυμία, η Κυβέρνησις έσπευσε να δηλώσει, ότι είναι πρόθυμος εις πάσαν διευκόλυνση του ταξειδίου Της, έθεσε δ’ εις τας διαταγάς Της και ιδιαίτερον πλοίον προς επιτάχυνσιν της ελεύσεως. Αυτή είνε η αλήθεια. Οι γονείς του βασιλέως ΔΕΝ εζήτησαν να έλθουν».

Η Όλγα ήταν η γιαγιά του βασιλιά Αλέξανδου, οι γονείς Κωνσταντίνος και Σοφία. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ημέρας- το «ΕΘΝΟΣ» ήταν φιλοβενιζελική εφημερίδα- οι γονείς του αποθανόντος απέφυγαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα ακόμα και για να νεκροφιλήσουν το παιδί τους.
Ο φιλοβασιλικός Τύπος έγραφε την κατάσταση διαφορετικά: «Ο Βενιζέλος είχε δώσει εντολή να τηλεγραφούν στην οικογένεια στην Ελβετία καθημερινώς όλα τα ιατρικά δελτία για τον Αλέξανδρο, όταν όμως του μεταδόθηκε μήνυμα της βασίλισσας Σοφίας να της δοθεί άδεια για να επισκεφθεί τον γιο της, ο Βενιζέλος αρνήθηκε». Η γιαγιά του Αλέξανδρου, η βασίλισσα Όλγα έφθασε στο Τατόι 24 ώρες μετά τον θάνατο του εγγονού της.

Ο γρουσούζης Δημήτριος Γούναρης

Και κάπου στη μέση της 1ης σελίδας της εφημερίδας διαβάζουμε και το εκπληκτικό σχόλιο: «ΓΡΟΥΣΟΥΖΗΣ: Τι γρουσούζης αληθινά ο κ. Γούναρης. Μόλις ανήγγειλε την απόφασή του να έλθει εις την Ελλάδα, ησθένησεν ο Βασιλεύς. Μόλις δε επάτησεν το πόδι του εις τα ελληνικά εδάφη, ενέσκηψεν η συμφορά του θανάτου. Άλλοτε πάλι, εάν δεν απατώμεθα, όταν επήγεν εις την Ιταλίαν, εντός ολίγων ημερών επήλθε η φοβέρα ήττα του Καπορέτο»...
Ίδιοι Έλληνες και το 1920 και στις μέρες μας. Τότε «γρουσούζης» ο Γούναρης, τώρα άλλοι πολιτικοί… Πάντα οι λαϊκές δοξασίες κυριαρχούν, από το καλύβι του φτωχού μέχρι τα παλάτια της εξουσίας! Και για να μην ξεχνιόμαστε ο «γρουσούζης» Γούναρης ήταν ο Πρωθυπουργός στο μεγαλύτερο μέρος της Μικρασιατικής Εκστρατείας και βασίκος ένοχος της Μικρασιατικής Καταστροφής και ένας από τους έξι που εκτελέστηκαν στου Γουδή! Κακορίζικος πράγματικά!

Και τα θέματα της 1ης σελίδας συμπληρώνουν οι ανάγκες της αγροτιάς για βροχοπτώσεις (όχι δεν είμαστε στο 2024, στο 1920 βρισκόμαστε…), τα ψάρια που δεν έχουν τον απαραίτητο πάγο για να διατηρηθούν φρέσκα και κάτω δεξιά η απαραίτητη ρεκλάμα- ευκαιρίας δοθείσης του θανάτου του Βασιλέως… «ΣΤΕΦΑΝΟΙ Φυσικοί και Στερλιζέ- ΤΣΟΥΤΣΟΣ- βασιλικόν Ανθοπωλείον»
Και η 2η σελίδα της εφημερίδας καλύπτεται σε μεγάλο ποσοστό από ειδήσεις για τον θάνατο του βασιλιά Αλέξανδρου. «Το πένθος εις τον Στρατόν, το πρόγραμμα της κηδείας, η άφιξη της Α.Μ Βασιλίσσης Όλγας, η εκδηλώσεις λατρείας της συζύγου του Αλέξανδρου, Ασπασίας Μάνου: «Συχνά εγείρεται και μη δυναμένη να συγκρατήσει τους λυγμούς της περιπτύσσεται τον Νεκρόν και κατασπάζεται το μέτωπόν του»…

Πού θα ταφεί η σορός...

Και μπορεί τότε «πρωινάδικα» και «Λιάγκες» να μην υπήρχαν, οι ειδήσεις που ερέθιζαν το θυμικό των νοικοκυράδων, που μαζεύονταν στα καλντερίμια για κουτσομπολίο, υπήρχαν και όσο υπάρχουν άνθρωποι θα υπάρχουν: «Η σορός (στην εφημερίδα είναι γραμμένη σωρός…) του Νεκρού θα ταφεί παραπλεύρως του τάφου του παππού του Γεωργίου και αριστερά αυτού. Η αριστερά τοποθέτησις είνε παραγγελία του αείμνηστου Γεωργίου όστις είχεν ορίση όπως οι θήλεις απόγονοι αυτού ενταφιάζωνται δεξιά του, οι δε άρρενες στα αριστερά του»...

Και στα δεξιά του Γεωργίου μπορεί να μην υπάρχει χώρος για άρρενες, αλλά και στα δεξιά δίστηλα της εφημερίδας δεν υπάρχει χώρος για το όνομα του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, όστις παοκαλείται «έκπτωτος». Διαβάζουμε: «ΔΗΛΩΣΙΣ του εκπτώτου για την διαδοχήν – Ζητεί δημοψήφισμα – Αι συνεννοήσεις του μετά των αντιδραστικών – Ο κ. Βενιζέλος δια τον πρίγκιπα Παύλον». Και στο ρεπορτάζ, το οποίο χαρακτηρίζεται ως “Ιδιαίτερο τηλεφώνημα” «Έθνους», αναφέρεται: «Κατά τας πληροφορίας του ανταποκριτού [της εφημερίδας «Daily Mail»] οι άνθρωποι οι περιβάλλοντες τον έκπτωτον λέγουν, ότι μόνον εάν εκαλείτο ο Ελληνικός Λαός να αποφανθεί περί του ζητήματος της οριστικής παραιτήσεώς του Κωνσταντίνου, δι’ ενεργείας δημοψηφίσματος, ο πρώην βασιλεύς θα υπετάσσετο εις τ’ αποτελέσματα του δημοψηφίσματος τούτου και αν ακόμη ήσαν αρνητικά…».

Οι... επαναλήψεις της Ιστορίας κάνουν καλό;

Και για επίλογο να θυμίσουμε ότι στις 29 Οκτωβρίου του 1920, η Κυβέρνηση προσέφερε το Στέμμα στον μικρότερο αδερφό του Αλέξανδρου και του Γεωργίου, πρίγκιπα Παύλο, ο οποίος αρνήθηκε. Οι βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου μετατράπηκαν σε ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ των Βενιζελικών και των οπαδών του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου. Τον Νοέμβριο του 1920, οι συνασπισμένοι μοναρχικοί κερδίζουν- με την αρωγή του εκλογικού νόμου- με ποσοστό 49,36% έναντι 50,31% των Βενιζελικών (η Ιστορία επαναλαμβάνεται συνεχώς στην Ελλάδα…) και ο Δημήτριος Ράλλης γίνεται πρωθυπουργός. Ο ηττημένος Βενιζέλος- δεν εξελέγη ούτε βουλευτής- αυτοεξορίζεται στο Παρίσι και δηλώνει πως αποσύρεται από την ενεργό πολιτική (η Ιστορία θα επαναληφθεί μετά λίγες δεκαετίες…). Η βασιλομήτωρ Όλγα αναλαμβάνει Αντιβασίλισσα και ο Κωνσταντίνος επιστρέφει κατόπιν δημοψηφίσματος. Και η Σμύρνη γίνεται στάχτη… Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία από τις σελίδες του «ΕΘΝΟΥΣ»…

Αφιέρωμα έθνοςΈθνοςθάνατοςεφημερίδαειδήσεις τώραΕλλάδαβασιλιάς