Άγνωστο και απεχθές έγκλημα πολέμου Βρετανών σε βάρος Ελλήνων της Πόλης: Υποβρύχιο βύθισε σκάφος - Το οικτρό τέλος των ναυαγών

Είναι ένα άγνωστο έγκλημα πολέμου των Βρετανών σε βάρος Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Υποβρύχιο βύθισε σκάφος με 85 επιβαίνοντες και εκτελέστηκαν οι ναυαγοί στη θάλασσα!

Μπορεί στις Ηνωμένες Πολιτείες να απομένουν λίγα 24ωρα για την Μεγάλη Τρίτη των εκλογών τους, όμως εδώ, στον τόπο μας, λίγα 24ωρα μετά την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου κι ακόμα, κάποιων το αντηχείο της ψυχής πάλλεται από τις ιστορικές αναδρομές, τα τραγούδια της εποχής, τα λόγια τα μεγάλα, που τέτοιες μέρες αποκτά άλλη βαρύτητα το ψεύδος που τα τυλίγει και η υποκρισία που τα ωραιοποιεί. Αυτά…

Και μετά τις αναφορές στα έπη και στους φίλους συμμάχους, που πολύ μας αγαπούσαν και (δήθεν) μας συμπαραστάθηκαν στις δύσκολες στιγμές και (κυριολεκτικά) μας πρόδωσαν σε άλλες πιο δύσκολες, ας μάθουμε για μια εντελώς άγνωστη ιστορία, τραγική κι αναπάντεχη, από εκείνες που σε κάνουν να ορθώνεσαι από τη θέση σου και να βλαστημάς τους δήθεν συμμάχους μας και τις ειδεχθείς μεθόδους, κάποιων από εκείνους…

Ατιμώρητο έγκλημα

Λοιπόν, υπάρχει ένα άγνωστο, αποτρόπαιο και ατιμώρητο έγκλημα πολέμου από Βρετανούς στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που έχει να κάνει με τον οικτρό θάνατο 85 ανθρώπων, οι περισσότεροι των οποίων (78 στρατιώτες, μια μάνα με το παιδί της που επέβαιναν λαθραία και πενταμελές πλήρωμα) ήταν Κωνσταντινουπολίτες, εθελοντές στρατιώτες, που πολέμησαν στα αλβανικά βουνά και που επέστρεφαν από τον Πειραιά στα σπίτια τους στην Πόλη.

Αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν μέχρι σήμερα καταχωρηθεί ως «αγνοούμενοι», ουσιαστικά εκτέλεσε ο ελεεινός και άθλιος κυβερνήτης του βρετανικού υποβρυχίου «Torbay», Άντονι Μίερς. Το μεγάλο καΐκι που μετέφερε (και) τους Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές, το «Ευαγγελίστρια» «βυθίστηκε από το βρετανικό υποβρύχιο στα ανοιχτά του ακρωτηρίου Καφηρέας, του Κάβο Ντόρο δηλαδή στην Εύβοια, και μέχρι πριν από λίγο καιρό θεωρούνταν απλώς «απωλεσθέν».

Ο συγγραφέας κ. Νίκος Μιχαηλίδης, Κωνσταντινουπολίτης κι αυτός, έπειτα από έρευνα εννιά χρόνων ανέδειξε την ιστορία των εκατοντάδων Κωνσταντινουπολιτών εθελοντών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με τα βιβλία του: «Τα ελληνοτουρκικά και οι Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, 1939-1944» και «Στον δρόμο προς την αλήθεια. Η βύθιση του Ευαγγελίστρια με τους Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές από το βρετανικό υποβρύχιο Torbay (1941)».

Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο

Ο κ. Μιχαηλίδης στο τελευταίο βιβλίο αναφέρεται στους Κωνσταντινουπολίτες Έλληνες, που άλλοι με ελληνική και άλλοι με τουρκική υπηκοότητα υπηρέτησαν στην Αλβανία ή στη Μέση Ανατολή· το βιβλίο αγγίζει το έγκλημα πολέμου που διέπραξε το βρετανικό υποβρύχιο και κατ’ επέκταση το Βασιλικό Ναυτικό της Μεγάλης Βρετανίας, όχι μόνο βυθίζοντας το σκάφος «Ευαγγελίστρια» με 85 επιβαίνοντες, αλλά- κυρίως- σκοτώνοντάς τους όταν έπεσαν στη θάλασσα για να σωθούν από το ναυάγιο! Ο συγγραφέας Νίκος Μιχαηλίδης ερεύνησε την υπόθεση και ανακάλυψε την αλήθεια, φέρνοντας στο φως τα ημερολόγια του υποβρυχίου και άγνωστα έως τώρα ντοκουμέντα, τα οποία περιγράφει στο βιβλίο του. Να σημειώσουμε εδώ, ότι οι συγγενείς των «αγνοουμένων», για πρώτη φορά εφέτος έμαθαν τι ακριβώς είχε συμβεί χάρη στην έρευνα του κ. Νίκου Μιχαηλίδη!

Στην Κωνσταντινούπολη, να πούμε, το 1940 είχε κηρυχθεί επιστράτευση τον ελλήνων υπηκόων, που όμως οι περισσότεροι κατατάχθηκαν εθελοντικά. Μάλιστα ο επικεφαλής του Ελληνικού Προξενείου έχει γράψει σε επιστολή του ότι «δεν ήταν απαραίτητη η επιστράτευση. Οι, ελληνικής υπηκοότητας, εθελοντές, από τη νύχτα περίμεναν να ανοίξουν τα Γραφεία για να καταταγούν.
Στο αλβανικό μέτωπο πολέμησαν περίπου 300 Κωνσταντινουπολίτες, στον τομέα του Πόγραδετς. Όταν εισέβαλαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα οι περισσότεροι Κωνσταντινουπολίτες επέστρεψαν στην Αθήνα και μέχρι να βρουν τρόπο να επαναπατριστούν κοιμόντουσαν σε βαγόνια, σε ημιτελείς κατοικίες, ακόμα και στο δρόμο.

Το «Eυαγγελίστρια» ήταν ένα μεγάλο καΐκι- χιώτικο σκαρί- που επιτάχθηκε με σκοπό να μεταφέρει τους Κωνσταντινουπολίτες δια θαλάσσης στην Πόλη· απέπλευσε στις 3 Ιουλίου του ’41 από τον Πειραιά, από τα Καρβουνάδικα, αλλά δεν έφθασε ποτέ στον προορισμό του και ουδείς έμαθε τότε τι είχε συμβεί.
Στην Τήνο, στον όρμο της Κολυμβήθρας τον Ιούλιο του 1941 ένας ιταλός στρατιώτης είδε ένα πτώμα να επιπλέει· η σορός έφερε ταυτότητα που «έδειχνε» Έλληνα εβραϊκής καταγωγής που ταξίδευε με το «Ευαγγελίστρια»· επίσης μια ακόμη σορός ανασύρθηκε από θαλάσσια περιοχή της Σύρου φέροντας κι αυτή ταυτότητα (Μήλας) και που ο κάτοχός της ταξίδευε με το μοιραίο καΐκι.
Λίγο έξω από το Κάβο Ντόρο το καΐκι συναντήθηκε με το βρετανικό υποβρύχιο που περιπολούσε στην θαλάσσια περιοχή.
Το Ημερολόγιο του υποβρυχίου «Torbay» αναφέρει με λεπτομέρειες το συμβάν: το πού ακριβώς βύθισε το καΐκι και με ποιον τρόπο.
Στο Ημερολόγιο αναγράφεται ότι ο κυβερνήτης Μίερς διέταξε τον πυροβολητή του να κανονιοβολήσει το σκάφος, που, να σημειώσουμε, έφερε σημαία με τη Σβάστικα. Ο Μίερς μισούσε τους Ναζί και η Σβάστικα ερέθισε το θυμικό του. Μόλις το καΐκι άρχισε να βυθίζεται και οι επιβαίνοντες έπεσαν στη θάλασσα για να σωθούν, ο Μίερς έδωσε εντολή να τους σκοτώσουν με τα πολυβόλα του υποβρυχίου· ουδείς επέζησε!

Εκτέλεση ναυαγών εν ψυχρώ!

85 άνθρωποι εκτελέστηκαν ενώ πάσχιζαν να κολυμπήσουν για να σωθούν! Το γεγονός αποτελεί εγκληματική πράξη. Σε ανάλογο περιστατικό με γερμανικό υποβρύχιο και με κυβερνήτη τον Heinz-Wilhelm Eck, που χτύπησε το ελληνικό φορτηγό «Πηλέας» και εκτέλεσε τους ναυαγούς, ο ναζί αξιωματικός πέρασε από δίκη εγκληματιών πολέμου, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε με ακόμα δύο μέλη του πληρώματος, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το έγκλημα του Μίερς καταγγέλθηκε και κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και το 1989, όμως η υπόθεση αποσιωπήθηκε. Ό Μίερς, όχι μόνο δεν τιμωρήθηκε, αλλά τιμήθηκε με το μετάλλιο του Σταυρού της Βικτώριας, ένα από τα σημαντικά παράσημα της Βρετανίας!
Το έγκλημα πολέμου του κυβερνήτη Μίερς αποκαλύπτεται από το βιβλίο του κ. Νίκου Μιχαηλίδη στο οποίο δημοσιεύονται ακράδαντα στοιχεία και μαρτυρίες που αποδεικνύουν το γεγονός.

Σήμερα υπάρχει ένα μνημείο στο Παλαιό Φάληρο, που αναγέρθηκε (με πρωτοβουλία του κ. Μιχαηλίδη) εις μνήμη των φονευθέντων Κωνσταντινουπολιτών. Συγγενείς των οικτρά δολοφονημένων ενημερώθηκαν για το συμβάν μόλις πριν από λίγες ημέρες, όταν και έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του κ. Μιχαηλίδη! Μέχρι τότε γνώριζαν απλά ότι, δεν επέστρεψαν στον προορισμό τους, δίχως τα ακριβή αίτια του χαμού τους. Οι άνθρωποι αυτοί, μη έχοντας στα χέρια τους πιστοποιητικό θανάτου των άτυχων συγγενών τους, δεν μπορούσαν να διευθετήσουν κληρονομικά και άλλα ζητήματα μέχρι το 1967- σχεδόν 30 χρόνια από το συμβάν- διότι ο θάνατος «πιθανολογείτο και δεν εβεβαιούτο»· ακόμα και σήμερα εκκρεμούν υποθέσεις!

Ένοχος κι άλλου εγκλήματος

Για την Ιστορία να αναφέρουμε ότι ο Άντονι Μίερς, ο «Crap Miers», όπως τον αποκαλούσαν, δεν εγκλημάτησε μόνο κατά των Κωνσταντινουπολιτών, φέρεται να ήταν υπεύθυνος για ένα ακόμη περιστατικό εγκλήματος πολέμου, ενώ κυβερνούσε το HMS Torbay· το δέυτερο είχε να κάνει με τη δολοφονία επτά Γερμανών που έπλεαν σε σωσίβια λέμβο.

Το 1989 ο σκωτσέζος απόστρατος αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού Λούντοβικ Κένεντι (Ludovic Kennedy) εξέδωσε την αυτοβιογραφία του, στην οποία περιγράφει «υποβρύχια θηριωδία» τη νύχτα της 9ης Ιουλίου του 1941, η οποία στοιχειοθετεί «έγκλημα πολέμου». Σύμφωνα με τις περιγραφές του Κένεντι, σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις ο Μίερς διέταξε την εκτέλεση πολλών ναυαγών γερμανών στρατιωτών που έπλεαν αβοήθητοι σε σχεδίες, όταν τα σκάφη τους βυθίστηκαν από το υποβρύχιο «Torbay». Οι περιγραφές του συγγραφέα επιβεβαιώθηκαν από τον (τότε) εν ενεργεία αξιωματικό του Βασιλικού Ναυτικού Πολ Τσάπμαν! Ο Μίερς είχε πεθάνει τέσσερα χρόνια πριν.

Ο Μίερς, επίσης, δεν είχε κάνει καμία προσπάθεια να κρύψει τις απεχθείς ενέργειές του· στο ημερολόγιο της περιπολίας του υποβρυχίου του κατέγραφε: «Το υποβρύχιο αποχώρησε και με τα πολυβόλα Lewis χτυπήσαμε τους στρατιώτες στην λαστιχένια σχεδία τους για να τους εμποδίσουμε να ανακτήσουν το πλοίο τους»...

Όταν, τότε, είχε ενημερωθεί σχετικά με τις απάνθρωπες πρακτικές του Μίερς το Βρετανικό Ναυαρχείο, ο σκληρός αξιωματικός δέχτηκε «αυστηρή επίπληξη» και τη συμβουλή να μην το επαναλάβει…

Με ήσυχη τη συνείδηση

Το περιστατικό του «Ευαγγελίστρια» ήταν ένα από πολλά που το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό βύθισε ελληνικά πλοία που θεωρούσε ότι μετέφεραν γερμανούς στρατιώτες και στη συνέχεια σκότωνε επιζώντες στη θάλασσα!
Ο Μίερς παρέμεινε στο Ναυτικό και μετά τον πόλεμο, προήχθη σε Πλοίαρχο τον Δεκέμβριο του 1946 και σε Υποναύαρχο τον Ιανουάριο του 1956· αποστρατεύτηκε το 1959 και πέθανε με ήσυχη τη συνείδησή του- άλλωστε Inter arma silent leges- το 1985 σε ηλικία 78 χρονών. Μέγα το της θαλάσσης κράτος της Βρετανίας, μέγα και ελεεινό!

*** Στοιχεία αντλήθηκαν από το βιβλίο του Νίκου Μιχαηλίδη «Στον δρόμο προς την αλήθεια- Η βύθιση του Ευαγγελίστρια με τους Κωνσταντινουπολίτες εθελοντές από το βρετανικό υποβρύχιο Torbay (1941)», εκδόσεις της Εστίας και από την τηλεοπτική εκπομπή που επιμελείται και παρουσιάζει ο δημοσιογράφος Μανώλης Πιμπλής «Βιβλιοβούλιο».