Λόκερμπι: Η βομβιστική επίθεση στο 747 της Pan Am που προκάλεσε εκατόμβη νεκρών – Ο ρόλος του Καντάφι

Τριαντατέσσερα χρόνια συμπληρώθηκαν σήμερα από την ημέρα που εξερράγη πάνω από το Λόκερμπι της Σκωτίας βόμβα σε επιβατικό αεροσκάφος Boeing 747 της Pan Am που εκτελούσε το διηπειρωτικό δρομολόγιο από το Χίθροου του Λονδίνου για τη Νέα Υόρκη.

Η πτήση 103 της Pan Am ανατινάχτηκε από βόμβα που είχε τοποθετηθεί σε κασετόφωνο στο χώρο αποσκευών, πάνω από το Λόκερμπι στις 21 Δεκεμβρίου 1988, ενώ εκτελούσε την πτήση Λονδίνο-Νέα Υόρκη. Η έκρηξη διέλυσε την άτρακτο και το αεροπλάνο έπεσε φλεγόμενο σχεδόν στο κέντρο της σκωτικής πόλης, παρασύροντας στο θάνατο 243 επιβάτες, 16 άτομα του πληρώματος, καθώς και 11 άτομα κατοίκους του Λόκερμπι. Οι περισσότεροι από τα θύματα ήταν Αμερικανοί, που επέστρεφαν στην πατρίδα τους για τις ημέρες των Χριστουγέννων, σύμφωνα με το αφιέρωμα του Euronews.

To αεροσκάφος πετούσε σε σε ύψος 31000 πόδια, όταν 340 με 450 γραμμάρια από πλαστικό εκρηκτικό semtex κρυμμένο μέσα σε ένα Toshiba bombeat ραδιοκασετόφωνο μέσα σε μια ασυνόδευτη βαλίτσα, η όποια εικάζεται ότι μεταφέρθηκε από πτήση άλλης αεροπορικής στην πτήση 103, πυροδοτήθηκε στο μπροστινό μέρος του αεροσκάφους.

Η έκρηξη άνοιξε μια τρύπα διαμέτρου 0.5 μ σχεδόν από κάτω από το P στο λογότυπο Pan Am, στη δεξιά πλευρά της ατράκτου. Η διάλυση του αεροσκάφους έγινε αστραπιαία. Εμπειρογνώμονες του Βρετανικού υπουργείου μεταφορών κατέληξαν ότι η μύτη του αεροπλάνου αποκολλήθηκε από το σώμα του αεροσκάφους μετά 3 δευτερόλεπτα από την έκρηξη Το μαύρο κουτί του αεροσκάφους, που είναι τοποθετημένο στην ουρά του αεροσκάφους, βρέθηκε σε ένα χωράφι από ερευνητές της αστυνομίας μέσα στις πρώτες 24 ώρες μετά την έκρηξη. Δεν υπήρξε κάποιο στοιχείο για κλήση έκτακτης ανάγκης: το μόνο που ακούγεται είναι ένας συριστικός ήχος 180 χιλιοστών του δευτερόλεπτου καθώς η έκρηξη καταστρέφει της τηλεπικοινωνίες του αεροπλάνου. Οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι μέσα σε 3 δευτερόλεπτα μετά την έκρηξη το cockpit, η υπόλοιπη άτρακτος , και ο No. 3 κινητήρας έπεφταν χωριστά.

Η άτρακτος συνέχισε μπροστά και προς τα κάτω μέχρι που έφτασε τα 19,000 πόδια (6,000 μ), σ αυτό το σημείο η πτώση της έγινε κατακόρυφη . Οπως έπεφτε η άτρακτος διαμελίστηκε σε μικρότερα κομμάτια ,το τμήμα με το φτερό έπεσε πρώτο στο Sherwood Crescent, όπου τα αεροπορικά καύσιμα μέσα στο φτερό αναφλέγησαν δημιουργώντας μια μπάλα φωτιάς που κατάστρεψε πολλά σπίτια.

Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι από τους επιβαίνοντες επέζησαν της έκρηξης της βόμβας αλλά και της αποσυμπίεσης του αεροσκάφους και είναι πολύ πιθανό να ήταν ζωντανοί κατά την πρόσκρουση στο έδαφος. Οι ανακριτές έμαθαν ότι μια μητέρα βρέθηκε να κρατά αγκαλιά το μωρό της, 2 φίλοι κρατούσαν ο ένας το χέρι του άλλου και ένας μεγάλος αριθμός επιβατών βρέθηκαν να κρατούν σταυρούς. Επίσης, λέγεται ότι μια αεροσυνοδός και ένας επιβάτης βρέθηκαν ζωντανοί από κατοίκους κατέληξαν όμως πριν προλάβει να φθάσει βοήθεια.

Η Λιβύη πίσω από την επίθεση

Η ευθύνη για την επίθεση αποδόθηκε στην Λιβύη, με τον ηγέτη της Μουαμάρ Καντάφι πολλά χρόνια αργότερα να την αποδέχεται και να δίνει γενναία αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, αν και αρχικά την αρνούνταν πεισματικά. Απέρριψε ωστόσο κατηγορηματικά τις κατηγορίες ότι ήταν ο ίδιος που έδωσε την σχετική εντολή.

Ως βασικός υπαίτιος για την πολύνεκρη βομβιστική επίθεση καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη από ειδικό δικαστήριο της Ολλανδίας ο Αμπντέλ Μπασέτ αλ Μεγκραχί, πρώην αξιωματικός των λιβυκών μυστικών υπηρεσίων και επικεφαλής των Λιβυκών Αερογραμμών. Αποφυλακίστηκε το 2009 για ανθρωπιστικούς λόγους, καθώς έπασχε από καρκίνο σε τελικό στάδιο.

Κατά τον επαναπατρισμό του στη Λιβύη του επιφυλάχθηκε υποδοχή ήρωα, γεγονός που προκάλεσε την οργή και την αγανάκτηση των ΗΠΑ. Πέθανε το 2012. Ήταν ο μόνος που καταδικάστηκε για την τραγωδία του Λόκερμπι, για την οποία 30 χρόνια μετά παραμένουν αναπάντητα πολλά ερωτηματικά.