Η κατάκτηση της Σελήνης: 5 πράγματα που δεν γνωρίζαμε – Τι μύριζε το φεγγάρι, πώς ακτιβιστές έγιναν VIP και πώς νικήθηκαν τα βακτήρια

Το διαστημόπλοιο Απόλλων 11 κατέκτησε τη Σελήνη ακριβώς πριν από 53 χρόνια: Γνωρίζατε πώς μύριζε το φεγγάρι, ή πώς οι ακτιβιστές που αντιδρούσαν στην εκτόξευση τελικά κάθισαν σε θέσεις VIP;

Το ημερολόγιο έγραφε, σαν σήμερα, 20 Ιουλίου 1969: Ήταν μια μικρή μέρα του χρόνου για τον άνθρωπο, αλλά μια μεγάλη για την ανθρωπότητα… Κάτι τέτοιο!
Ο Νιλ Άρμστρονγκ, φορώντας την ασπίδα για τα βέλη του εχθρικού διαστήματος, πάτησε σε ξένο κι αφιλόξενο τόπο, είπε αυτά που του έγραψαν να πει, κάρφωσε τη σημαία της παντάνασσας Αμερικής στο φεγγάρι και η Ιστορία έγραψε: «Ο πρώτος άνθρωπος στη Σελήνη».

Την ίδια ώρα, στην Ιταλία, έξι βαρυποινίτες, που διόλου δεν νοιάζονταν για το φεγγάρι, απέδρασαν εκμεταλλευόμενοι την προσήλωση των δεσμοφυλάκων μπροστά στην τηλεόραση... Και οι δεσμοφύλακες δεν ήταν οι μόνοι που είχαν αιχμαλωτιστεί από το μοναδικό θέαμα της βόλτας του ανθρώπου στον δορυφόρο της Γης… Υπολογίζεται ότι 650 εκατομμύρια άνθρωποι πάνω στη Γη (και ένας έξω από αυτήν, ο Μάικλ Κόλινς, που δεν πάτησε ποτέ στη Σελήνη)  - του τέλους της 10ετίας του ‘60 – παρακολούθησαν δύο ανθρώπους να σεργιανίζουν πάνω στο φεγγάρι!

Μόνο στην Ελλάδα οι άνθρωποι που ξενύχτησαν για να δουν κάτι θολές εικόνες και να ακούσουν τα σχόλια του εκφωνητή, έφτασαν τα 2 εκατομμύρια!
Και περάσανε χρόνια πολλά σαν να ‘ταν λίγη μόνον ώρα. Ο Νιλ Άρμστρονγκ πέθανε, ο Μάικλ Κόλινς πέθανε και ο Μπαζ Όλντριν προσπαθεί να θυμηθεί, στα 92 του, τι ξέχασε στο έδαφος της Σελήνης… Τη ζωή του ολόκληρη , μήπως;
Λοιπόν, έτσι, για την επέτειο των 53 χρόνων από τότε που ακούστηκε το βήμα του ανθρώπου πάνω στο σιωπηλό έδαφος του φεγγαριού διαβάστε κάποια μικρά γεγονότα που ή δεν τα μάθατε ποτέ ή – τόσα χρόνια μετά – πού να τα θυμάστε…

1. Η Σελήνη μύριζε σαν σβησμένο τζάκι

Κι όμως είναι αλήθεια! Η Σελήνη είχε μυρωδιά! Όταν ο Άρμστρονγκ και ο Όλντριν πάτησαν το πόδι τους στο φεγγάρι, δεν ήταν σίγουροι σε τι είδους έδαφος επρόκειτο να προσεδαφιστούν. Αποδείχθηκε τελικώς ότι ήταν συμπαγες σαν γρανιτένιος βράχος και οι δύο αστροναύτες μάζεψαν γρήγορα δείγματα πετρωμάτων για να τα αναλύσουν. Καθώς περπατούσαν, μια οσμή «πότισε» τις στολές τους που την έφεραν πίσω στο διαστημόπλοιο.

Όταν έβγαλαν τα διαστημικά κράνη τους, οι αστροναύτες συνειδητοποίησαν ότι η οσμή του φεγγαριού ήταν ιδιαίτερη: ανέδυε μια μυρωδιά παρόμοια με τη στάχτη που έχει μείνει στο τζάκι ή σαν τον αέρα μετά από μια έκρηξη πυροτεχνημάτων. Με δυο λόγια, μύριζε καμένη πυρίτιδα. Δυστυχώς, οι επιστήμονες στη Γη δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να… πάρουν μυρωδιά από Σελήνη, αφού όταν τα πετρώματα έφτασαν στα εργαστήρια είχαν χάσει την οσμή τους.

2. Δεν νοιαζόταν καν ο Κένεντι για το φεγγάρι, αλλά...

«Πριν από το τέλος της δεκαετίας, θα είναι εφικτή η μετάβαση ενός ανθρώπου στη Σελήνη και η ασφαλής επιστροφή του στη Γη», σοφές κουβέντες από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζον Κένεντι πού όμως δεν έζησε να τις δει να επαληθεύονται… Και να δεις που δεν πίστευε αυτά που έλεγε ο JFK, αλλά ως πολιτικός κάτι έπρεπε να πει… Δημοσίως, ο Πρόεδρος Τζον Φ. Κένεντι είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ «θα ταξιδέψουν σε αυτή τη νέα θάλασσα γιατί πρέπει να αποκτηθεί νέα γνώση που θα χρησιμεύσει για την πρόοδο όλων ανθρώπων». Μεγάλα λόγια…

Στην πραγματικότητα, ο Κένεντι δεν νοιαζόταν καν για το διάστημα και τη γνώση και την πρόοδο των ανθρώπων μέσω αυτής. Μυστικές απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες αποκάλυψαν ότι το κίνητρό του Προέδρου ήταν πρωτίστως να νικήσει τον εχθρό, δηλαδή τους Σοβιετικούς. Ο πόλεμος του διαστήματος έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, και ως εκ τούτου, ο Κένεντι ανησυχούσε περισσότερο για την κυριαρχία των ΗΠΑ στον κόσμο και λιγότερο η προσεδάφιση στο φεγγάρι. Οι Σοβιετικοί είχαν ήδη ξεπεράσει τις ΗΠΑ φτάνοντας πρώτοι στο διάστημα, και ο Πρόεδρος αναζητούσε απελπισμένα τον τρόπο να αποδείξει ότι οι ΗΠΑ μπορούσαν να κάνουν ένα βήμα πιο μπροστά από τους Σοβιετικούς.

Ο Κένεντι, στράφηκε στον αντιπρόεδρο Λίντον Τζόνσον, ο οποίος είχε ενδιαφερθεί με ζέση για τα διαστημικά προγράμματα από νωρίς. Ο Τζόνσον το είχε δηλώσει μάλιστα χωρίς φιοριτούρες: «ο έλεγχος του διαστήματος σημαίνει και έλεγχος του κόσμου», επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η πρόταση του, στον JFK, ήταν να στείλει έναν Αμερικανό πάνω στο φεγγάρι. Και πήγαν δύο! Και το παράδοξο; Ο Κένεντι είδε τον Άρμστρονγκ και τον Όλντριν από… ψηλά και ο Τζόνσον από το σπίτι του. Ο Νίξον εισέπραξε τα εύσημα της πετυχημένης αποστολής!

3. Εκπαίδευση με.. πλάγιο τρόπο

Η εκπαίδευση των αστροναυτών του διαστημοπλοίου Απόλλων 11 αφορούσε εκτός από το πολυήμερο ταξίδι και την επιτόπου εξερεύνηση ενός τόπου που ουδείς είχε επισκεφθεί ποτέ. Η NASA έπρεπε να παράσχει ένα ευρύ φάσμα προσομοιώσεων εκπαίδευσης για να καλύψει όλες τις πιθανότητες. Μία από τις πιο ενδεδειγμένες πρακτικές εκπαίδευσης που βίωσαν οι αστροναύτες ήταν η απογείωση και η προσγείωση του εκπαιδευτικού οχήματος στο Χιούστον.

Μια πρακτική προπόνησης, επίσης, ήταν το περπάτημα σε χαμηλότερη βαρύτητα, όπως του φεγγαριού. Πριν από την κατασκευή της πρώτης εγκατάστασης μηδενικής βαρύτητας της NASA το 1966, η πρώιμη εκπαίδευση απαιτούσε από τους αστροναύτες να να αιωρούνται πλάγια: τα πόδια τους πατούσαν και βάδιζαν σε κάθετους κεκλιμένους τοίχους. Σίγουρα οι συνθήκες δεν ήταν ακριβώς ίδιες, αλλά χωρίς άλλη μέθοδο εκπαίδευσης διαθέσιμη, το περπάτημα στο πλάι ήταν η καλύτερη προσπάθειά για να προσομοιώσουν την αίσθηση της μηδενικής βαρύτητας.

4. Πώς πείστηκαν οι διαδηλωτές να μην διαμαρτυρηθούν και μάλιστα πήραν θέσεις VIP

Η πλειοψηφία των πολιτών των ΗΠΑ χειροκρότησε την προσπάθεια για την κατάκτηση του διαστήματος, αλλά δεν ήταν και όλοι ενθουσιασμένοι με την απόφαση να ξοδευτούν εκατομμύρια δολάρια για την αποστολή δυο τριών, άντε πέντε ανθρώπων στο φεγγάρι. Μάλιστα, μια ομάδα ακτιβιστών συγκεντρώθηκε έξω από το Διαστημικό Κέντρο στο Ακρωτήριο Κένεντι για να διαμαρτυρηθεί έντονα. Μαζί τους κουβαλούσαν και δύο μουλάρια, αλλά και ένα ξύλινο βαγόνι για να δείξουν την κραυγαλέα αντίθεση ανάμεσα στο υπερσύγχρονο διαστημόπλοιο με σε όσους δεν είχαν τα χρήματα ούτε για να φάνε.

Ο Τόμας Πέιν, ένας αξιωματούχος της NASA, ήρθε σε επαφή με τους διαδηλωτές. Η ελπίδα του ήταν ότι ο ηγέτης των ακτιβιστών, Ραλφ Αμπέρναθι, θα «θα έβλεπε το διαστημικό πρόγραμμα ως κίνητρο για τις ΗΠΑ στο να αντιμετωπίσει προβλήματα σε άλλους τομείς, χρησιμοποιώντας τις διαστημικές επιτυχίες της NASA ως μέτρο σύγκρισης και προόδου». Έπειτα από πολύωρες συνομιλίες με τον Αμπέρναθι, ο Πέιν κατάφερε να πείσει την ομάδα των διαδηλωτών να σταματήσει να διαμαρτύρεται και κανόνισε να έχουν από μί αθέση VIP για να παρακολουθήσουν την εκτόξευση. Ο Πέιν ήταν μάλλον αρκετά πειστικός: ο Άμπερναθι και η ομάδα όχι μόνο σταμάτησαν τις «φωνές», αλλά προσευχήθηκαν για τους αστροναύτες και στο τέλος δήλωσαν ότι ήταν πολύ περήφανοι όσο κανείς άλλος για το επίτευγμα!

5. Οι επιστήμονες φοβήθηκαν τα διαστημικά μικρόβια

Η Σελήνη ήταν ένας εντελώς άγνωστος προορισμός και οι επιστήμονες δεν ήταν καθόλου σίγουροι για το τι είδους βακτήρια υπήρχαν σε αυτόν τον τόπο ή τι επρόκειτο να μεταφερθεί στη Γη, μετά την επιστροφή των αστροναυτών. Οποιοδήποτε είδος θανατηφόρου διαστημικού ιού θα μπορούσε να μεταφερθεί στη Γη από τις στολές των ταξιδιωτών. Έτσι, για να αποτρέψουν την εξάπλωση τυχόν μικροβίων του διαστήματος, οι επιστήμονες κατέληξαν σε ένα σχέδιο: Η κάψουλα επανεισόδου προσθαλασσώθηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό στις 24 Ιουλίου του 1969 και οι αστροναύτες μεταφέρθηκαν αμέσως σε απομονωμένο εργαστήριο στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον για υποχρεωτική καραντίνα.

Οι τρεις ταξιδευτές του διαστήματος αναγκάστηκαν να μείνουν εκεί για να μην διαδώσουν οποιοδήποτε θανατηφόρο διαστημικό βακτήριο. Ο Άρμστρονγκ μάλιστα γιόρτασε τα 39α γενέθλιά του ενώ βρισκόταν στην καραντίνα. Τελικά πήγαν σπίτια τους στις 10 Αυγούστου 1969, σχεδόν ένα μήνα μετά την εκτόξευση (16 Ιουλίου) του διαστημοπλοίου προς το ταξίδι στο άγνωστο.
Και τώρα περιμένουμε την κατάκτηση του Άρη…