9 γεγονότα από την ιστορία των Δίδυμων Πύργων – Με το μπετόν που χρησιμοποιήθηκε έφτιαχνες πεζοδρόμιο από την Αθήνα μέχρι το Πήλιο

Το εντυπωσιακό κτηριακό συγκρότημα του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη - οι Δίδυμοι Πύργοι - μια μέρα σαν σήμερα, 11 Σεπτεμβρίου του 2001, πέρασε στην Ιστορία και - γιατί όχι – μετέβαλε την πορεία της Ιστορίας· τα 8 γεγονότα της κατασκευής τους που άλλαξαν τον ορίζοντα της Νέας Υόρκης. 

Οι Δίδυμοι Πύργοι έπεσαν και μαζί τους κατέρρευσε και ο μύθος του απόρθητου «κάστρου» των Ηνωμένων Πολιτειών. Τι μάθαμε με δυο λόγια μετά το χτύπημα της Αλ Κάιντα με τους 2.606 (συν τους 157 επιβαίνοντες στα αεροσκάφη) νεκρούς; Ότι όποιος θέλει, όποτε θέλει, και όπως το θέλει, μπορεί να χτυπήσει καίρια μιαν αυτοκρατορία. Αρκεί να το θέλει!

Και τι δεν έχουμε μάθει για τους Δίδυμους Πύργους; Την ιστορία τους πριν γκρεμιστούν σαν πύργοι από τραποουλόχαρτα… Διαβάστε λοιπόν:

1. Η ιδέα έπεσε το ’40, αλλά…

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι πολεοδόμοι στη Νέα Υόρκη είδαν ότι η χώρα ευημερούσε με την αύξηση του διεθνούς εμπορίου. Ήθελαν, η πόλη τους να γίνει διεθνής εμπορικός κόμβος και έτσι εκπόνησαν τα πρώτα σχέδια για το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου.
Το έργο προωθήθηκε από τον Ντέιβιντ Ροκφέλερ, ο οποίος είδε την ευκαιρία ως έναν τρόπο αναζωογόνησης του Κάτω Μανχάταν. Δυστυχώς, οι εσωτερικές διαμάχες στο νομοθετικό σώμα και οι διαφωνίες μεταξύ της Νέας Υόρκης, του Νιου Τζέρσεϊ και του Λιμενικού (!) καθυστέρησαν την κατασκευή για αρκετές δεκαετίες. Νομίζετε ότι μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν ανάλογα περιστατικά; Κι όμως παντού υπάρχει ένα «Λιμενικό» ή μία «Αρχαιολογική Υπηρεσία» που θα βουλιάζουν ή θα δυναμιτίζουν… όνειρα.

Η κατασκευή των Πύργων τελικά άρχισε, αφού συμφωνήθηκε ότι το συγκρότημα θα κατασκευαστεί στο Radio Row (ψευδώνυμο για έναν αστικό δρόμο όπου βρίσκονταν καταστήματα που ειδικεύονταν στην πώληση ραδιοφωνικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και ανταλλακτικών) στο τρίγωνο της γειτονιάς του TriBeCa (Lower West Side) του Μανχάταν. Αποφασίστηκε επίσης η Λιμενική Αρχή να αναλάβει τον έλεγχο της τότε χρεοκοπημένης Hudson & Manhattan Railroad.

2. Φωνές αντίδρασης από παντού

Ενώ πολλοί πολιτικοί είδαν το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου ως έναν τρόπο για να αυξηθεί η οικονομική επιρροή της Νέας Υόρκης, άλλοι ήταν αντίθετοι στην κατασκευή του. Ανάμεσά στους διαμαρτυρόμενους ήταν ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και ενοικιαστές που κινδύνευαν να χάσουν τα καταστήματά τους λόγω της προτεινόμενης τοποθεσίας του Radio Row.
Επικεφαλής της ομάδας των «αντιδραστικών» ήταν ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης Oscar Nadel. Το κίνημα είχε τη συμπαράσταση των μέσων ενημέρωσης και οι κάτοικοι της περιοχής έφτασαν στο σημείο να πραγματοποιήσουν μια κηδεία - παρωδία συμβολίζοντας τους επιχειρηματίες που θα έχαναν τα προς το ζην. Τελικά η όλη αντιπαράθεσή οδηγήθηκε στις δικαστικές αίθουσες, όπου η υπόθεση έκλεισε οριστικά.

3. Και μια ανατριχιαστική πρόβλεψη!

Μια ακόμη φωνή διαμαρτυρίας ακούστηκε λίγα χρόνια αργότερα, το 1964, όταν μια ομάδα που εκμεταλλευόταν ακίνητα στη Νέα Υόρκη, προκάλεσε τη Λιμενική Αρχή να ξανασκεφτεί την απόφασή της. Υποστήριξαν, τότε, ότι οι Δίδυμοι Πύργοι θα ήταν ασταθείς, με το προτεινόμενο ύψος τους και επίσης διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς ή χτυπήματος από αεροπλάνο (κάτι ήξεραν…).
Η ομάδα αυτή, το 1968, δημοσίευσε μια σχεδόν ολοσέλιδη διαφήμιση στους New York Times με ένα αεροπλάνο να χτυπά τους πάνω ορόφους του Βόρειου Πύργου, προβλέποντας ανατριχιαστικά το τι θα συνέβαινε 33 χρόνια αργότερα.

4. Το μετρό έδωσε έμπνευση και λύση

Κάθε ένας από τους Πύργους είχε 110 ορόφους, (417 μέτρα) που σήμαινε ότι οι μηχανικοί θα έπρεπε να σχεδιάσουν ένα αποτελεσματικό σύστημα ανελκυστήρων που δεν θα καταλάμβανε πολύ χώρο. Η λύση τους εμπνεύστηκε από μια μάλλον απίθανη πηγή: το μετρό. Αντιγράφοντας το σύστημα του μετρό της Νέας Υόρκης, χώρισαν κάθε κτίριο σε τρεις ζώνες, που εξυπηρετούνταν από τον δικό τους ανελκυστήρα express. Οι επισκέπτες κατέβαιναν σε ένα «λόμπι» πριν μπουν σε άλλο ασανσέρ για να ανέβουν στον όροφο του προορισμού τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάσταση 104 ανελκυστήρων επιβατών, οι οποίοι μείωσαν σημαντικά τον χώρο που θα καταλάμβαναν τα φρέατα των ασανσέρ.

5. Η «μπανιέρα» που κράτησε έξω το νερό

Η απόφαση να αναγερθεί το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στο Κάτω Μανχάταν εμπεριείχε μια μοναδική πρόκληση: ο χώρος ήταν μια χωματερή που εκτεινόταν 200 μέτρα πλάι στον ποταμό Hudson, οπότε ελλόχευε ο κίνδυνος να πλημμυρίσουν τα θεμέλια κατά τις εκσκαφές. Τότε ήταν που ο αρχιμηχανικός της Λιμενικής Αρχής Τζον Μ. Κάιλ Τζούνιορ σκέφτηκε τη μέθοδο του πολτού.
Το θεμέλιο για τους Δίδυμους Πύργους απαιτούσε από την εταιρία κατασκευής να σκάψει 20 μέτρα βάθος. Για να αποφευχθεί η πλημμύρα, ο Κάιλ Τζούνιορ πρότεινε να σκαφτεί μια τάφρος μήκους ενός χιλιομέτρου και πλάτους ενός μέτρου στην περίμετρο της κατασκευής. Αυτή η τάφρος, στη συνέχεια γεμίστηκε με πολτό από νερό και μπεντονίτη (πέτρωμα που αποτελείται κυρίως από το αργιλικό ορυκτό μοντμοριλλονίτη και χαρακτηρίζεται από μεγάλη προσροφητική ικανότητα και υψηλή πλαστικότητα). Αργότερα η τάφρος αυτή έγινε γνωστη ως «η μπανιέρα» επειδή εμπόδιζε το νερό να γεμίσει το θεμέλιο. Στη συνέχεια χαλύβδινοι κλωβοί (τσέρκια) ρίχτηκαν στην τάφρο και γεμίστηκαν με σκυρόδεμα. Η διαδικασία κράτησε 14 μήνες.

6. Από έξω προς τα μέσα…

Η κατασκευή των Δίδυμων Πύργων ήταν μοναδική στην εποχή της και για έναν άλλο λόγο: χτίστηκε από έξω προς τα μέσα. Οι παραδοσιακοί ουρανοξύστες σταθεροποιούνταν από ένα σύστημα στηλών που διατρέχουν κάθε όροφο σε απόσταση 5 έως 10 μέρτων. Οι εξωτερικοί τοίχοι παρείχαν μικρή υποστήριξη. Στην περίπτωση των Δίδυμων Πύργων, το μεγαλύτερο μέρος της στήριξης τοποθετήθηκε στο εξωτερικό με τη χρήση χαλύβδινων σωλήνων. Οι κολώνες ήταν στενά τοποθετημένες γύρω από την περίμετρο, προσφέροντας συμπληρωματική υποστήριξη για τους κεντρικούς κίονες: 59 εγκαταστάθηκαν σε κάθε πλευρά, διασφαλίζοντας την ομοιόμορφη μετατόπιση του βάρους. Αυτός ο σχεδιασμός σήμαινε ότι οι κατόψεις των κτιρίων ήταν πιο ανοιχτές, βοηθώντας στη μεγιστοποίηση του χώρου στο εσωτερικό.

7. Δεν τους τρόμαζε ο άνεμος

Ο αρχιτέκτονας αμερικανός - από γονείς Ιάπωνες - Minoru Yamasaki είχε λάβει την εντολή να δημιουργήσει τα ψηλότερα κτίρια στον κόσμο (417 μέτρα), κάτι που σήμαινε ότι έπρεπε να βρει έναν τρόπο για να εξασφαλίσει ότι οι επιπτώσεις από τον άνεμο θα ήταν ελάχιστες. Για να επιτευχθεί αυτό, χρησιμοποιήθηκε μια αεροδυναμική σήραγγα στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και στο Εθνικό Φυσικό Εργαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου έγιναν τα σχετικά πειράματα και οι μελέτες.

Σε συνδυασμό με δοκιμές προσομοίωσης, οι κατασκευαστές χρησιμοποίησαν 10.000 «ιξωδοελαστικών αποσβεστήρων» (υλικά που συνδυάζουν χαρακτηριστικά ενός ελαστικού στερεού με χαρακτηριστικά ενός ιξώδους ρευστού) κατασκευασμένων από έναν παχύρρευστο αλλά εύκαμπτο συνδυασμό πολυακρυλικής κόλλας, μετάλλου και εποξειδικής ουσίας. Αυτά τοποθετήθηκαν στους Πύργους, δίνοντας στον καθένα τη δυνατότητα να ταλαντεύεται μέχρι και ένα μέτρο από το κέντρο τους τις ημέρες με ισχυρό άνεμο!

8. Έτοιμοι σε χρόνο ρεκόρ

Η κατασκευή του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου άρχισε στις 5 Αυγούστου του 1966. Τα δύο πρώτα χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών γινόταν υπόγεια, με την υπέργεια κατασκευή να αρχίζει το 1968. Ο Βόρειος Πύργος ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 1970, ενώ ο Νότιος Πύργος ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 1971.
Μέχρι το 1973, ολοκληρώθηκε το μεγαλύτερο μέρος του συγκροτήματος, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων κτιρίων χαμηλότερου επιπέδου. Το 1973 εγκαινιάστηκε το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου.

Ενώ ένα τέτοιο έργο θα χρειαζόταν δεκαετίες για να ολοκληρωθεί, οι μηχανικοί ήταν σε θέση να επιταχύνουν την κατασκευή χρησιμοποιώντας προκατασκευασμένα κομμάτια για να πλαισιώσουν τα συστήματα περιμέτρου και των δοκών του δαπέδου. Αυτό μείωσε το κόστος αφενός και επέτρεψε μεγαλύτερο έλεγχο ποιότητας. Σε χρόνο ρεκόρ υψώθηκαν, σε χρόνο ρεκόρ κατέρρευσαν!

9. Από την Αθήνα στο Πήλιο!

Αναρωτηθήκατε ποτέ πόσα υλικά χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου; Κατά την εκσκαφή των θεμελίων, οι εργάτες αφαίρεσαν περισσότερα από ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα χώματος και βράχων. Αυτά τα υλικά χρησιμοποιήθηκαν αργότρεα για την κατασκευή του Battery Park City, μιας γειτονιάς που βρίσκεται ακριβώς δυτικά του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου.

Αν αυτό δεν είναι αρκετό για να καταλάβετε το μέγεθος της κατασκευής να προσθέσουμε ότι, χρησιμοποιήθηκαν περίπου 425.000 κυβικά μέτρα σκυροδέματος. Και για να γίνει κατανοητός ο όγκος, αρκεί να πούμε ότι αυτό είναι αρκετό για να στρωθεί ένα πεζοδρόμιο από την πόλη της Νέας Υόρκης μέχρι την Ουάσιγκτον, DC, απόσταση 363 χιλιομέτρων (σαν να λέμε από την Αθήνα μέχρι το Πήλιο!) Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν περίπου 5.000 τετραγωνικά μέτρα γυαλιού για την κατασκευή των 43.600 παραθύρων, ενώ χρησιμοποιήθηκαν περίπου 200.000 τόνοι χάλυβα· περισσότερος χάλυβας από όσος χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της γέφυρας Verrazzano - Narrows που συνδέει το Staten Island με το Μπρούκλιν! Επίσης να τονίσουμε ότι το κόστος της κατασκευής έφτασε περίπου τα 400 εκατομμύρια δολάρια, ποσό που ισοδυναμεί με 3,56 δισεκατομμύρια σήμερα!

Το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου έζησε πολλά σοβαρά τρομοκρατικά χτυπήματα ή εγκληματικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης και μιας πυρκαγιάς στις 13 Φεβρουαρίου 1975: Μια βομβιστική επίθεση στις 26 Φεβρουαρίου του 1993, μια ληστεία τράπεζας στις 14 Ιανουαρίου 1998 και τελικά την καταστροφική τρομοκρατική επίθεση στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001.

Εντυπωσιακά επιτεύγματα του ανθρώπου, που επαληθεύουν τη ρήση: Το κενό και το τίποτα είναι το μέτρο χρησιμότητας κάθε ενέργειάς μας…