Κι όμως αληθινό: Ο άνθρωπος που πούλησε την Αλάσκα στις ΗΠΑ γλύτωσε από 4 απόπειρες δολοφονίας, αλλά σκοτώθηκε σε μια 5η

Ήταν ο άνθρωπος που πούλησε την Αλάσκα στις ΗΠΑ, ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος Β’, που γλύτωσε από 4 απόπειρες δολοφονίας, αλλά σκοτώθηκε σε μια 5η

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 13 Μαρτίου του 1881, όταν ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος Β’ έπεφτε νεκρός από έκρηξη βόμβας που έριξαν στην άμαξά του ρώσοι επαναστάτες.

Ο τσάρος Αλέξανδρος Β', που θεωρείται από τους πιο ανοιχτόμυαλους ηγέτες της εποχής του έμεινε στην Ιστορία και για τις 4 απόπειρες δολοφονίας που έγιναν εις βάρος του, πριν τελικά «πέσει» από την έκρηξη βόμβας. Κι αν ο βασιλιάς Ουμπέρτο της Ιταλίας είχε επιβιώσει από τρεις απόπειρες και είχε αποδημήσει εις Κύριον από μια τέταρτη, ο τσάρος Αλέξανδρος είχε το ρεκόρ από πριν… Αυτές τις απόπειρες δολοφονίας, αλλά και το μοιραίο χτύπημα καταγράφουμε σήμερα, ημέρα που τελικά ο Τσάρος δεν γλύτωσε από τη μοίρα του που τον κυνηγούσε μέσω των δολοφόνων.

1. Τον Απρίλιο του 1886 είχε γίνει απόπειρα δολοφονίας του Αλέξανδρου στην Αγία Πετρούπολη, από τον πολιτικό ακτιβιστή Ντμίτρι Καρακόζοφ. Καθώς ο τσάρος αποχωρούσε από τις πύλες του Θερινού Κήπου των Ανακτόρων, ο Καρακόζοφ τον περίμενε, έβγαλε ένα πιστόλι και το έστρεψε κατά του ρώσου μονάρχη. Για καλή τύχη του Αλέξανδρου και κακή που επίδοξου δολοφόνου του, ένας αγρότης που ήταν πλάι στον Καρακόζοφ τον χτύπησε στο χέρι με αποτέλεσμα η σφαίρα να μην βρει τον στόχο της. Ο Καρακόζοφ συνελήφθη και κατέληξε στην κρεμάλα.

2. Τον επόμενο χρόνο, το 1867, ο πολωνός μετανάστης Αντόνι Μπερεζόφσκι επιτέθηκε, κρατώντας ένα δίκαννο, στην άμαξα του τσάρου Αλέξανδρου με την οποία μετακινούνταν εκείνη την ώρα και οι δύο γιοί του, αλλά και ο Ναπολέων Γ' της Γαλλίας. Ο Πολωνός αστόχησε στέλνοντας τις σφαίρες του σε άλογο των ιππέων συνοδείας. Σκοπός του Μπερεζόφσκι ήταν να διαμαρτυρηθεί για την ρωσική κατοχή στην πατρίδα του. Ο πολωνός καταδικάστηκε σε ισόβια καταναγκαστική εργασία στη Νέα Καληδονία στο νησί Grand Terre.

3. Το πρωί της 20ης Απριλίου του 1879, ο Αλέξανδρος περπατούσε βιαστικά προς την Πλατεία του Επιτελείου της Φρουράς και είδε από μακριά τον Αλεξάντερ Σολόβιεφ, έναν 33χρονο πρώην φοιτητή με ένα περίστροφο στο χέρι· ο Αυτοκράτορας τράπηκε σε φυγή. Ο Σολόβιεφ τον κυνήγησε και τον πυροβόλησε πέντε φορές αλλά αστόχησε. Ο επίδοξος δολοφόνος καταδικάστηκε σε θάνατο και απαγχονίστηκε στις 28 Μαΐου.

Σκότωσε 11 όχι όμως τον Τσάρο

4. Το βράδυ της 5ης Φεβρουαρίου του 1880 ο Στεφάν Χαλτούριν, μέλος της επαναστατικής – σοσιαλιστικής οργάνωσης «Narodnaya Volya», κατασκεύασε σήραγγα στο υπόγειο του κτιρίου κάτω από την τραπεζαρία των Χειμερινών Ανακτόρων, ακριβώς στην αίθουσα ανάπαυσης των φρουρών, όπου δειπνούσε συχνά ο Τσάρος. Τη βραδιά που θα πυροδοτούσαν τους δυναμίτες, δυστυχώς για τους δολοφόνους, ο προσκεκλημένος του τσάρου Αλέξανδρου Β', ο πρίγκιπας Αλέξανδρος του Μπάτενμπεργκ έφτασε καθυστερημένα στο δείπνο και όταν προκλήθηκε η έκρηξη, η τραπεζαρία ήταν άδεια. Ο Τσάρος γλιτώσει ξανά τη ζωή του, όχι όμως και 11 Αυτοκρατορικοί Φρουροί που πέθαναν αμέσως, ενώ ακόμα 45 άνθρωποι τραυματίστηκαν σοβαρά.

Οι New York Times στο φύλλο της 4ης Μαρτίου του 1880 έγραφαν ότι «ο δυναμίτης που χρησιμοποιήθηκε ήταν κλεισμένος σε ένα σιδερένιο κουτί και εξερράγη από ένα σύστημα που χρησιμοποιούσε ο κατάσκοπος που έδρασε στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου των ΗΠΑ Γουίλιαμ Κινγκ Τόμας». Μετά την αποτυχημένη δολοφονία, ο Χαλτούριν διέφυγε στη Μόσχα και στη συνέχεια στην Οδησσό, όπου δολοφόνησε τον αρχηγό της αστυνομίας στρατηγό Στρέλνικοφ. Ο Χαλτούριν συνελήφθη και απαγχονίστηκε, δίχως τότε να γίνει γνωστό ότι αυτός ήταν και ο βομβιστής των Ανακτόρων, γεγονός που ήρθε στο φως πολλά χρόνια αργότερα από συνεργούς του.

5. Η δολοφονία: Ο Τσάρος ταξίδευε με μια κλειστή άμαξα συνοδευόμενος από πέντε Κοζάκους και έναν πολωνό ευγενή που συνόδευε ένας 6ος Κοζάκος. Την άμαξα του αυτοκράτορα ακολουθούσαν δύο έλκηθρα που μετέφεραν, μεταξύ άλλων, τον αρχηγό της αστυνομίας και τον αρχηγό της φρουράς. Ένας νεαρός - μέλος της οργάνωσης Narodnaya Volya, ο Νικολάι Ρισακόφ, κρατούσε ένα μικρό πακέτο τυλιγμένο σε ένα μαντήλι. Ο Ρισακόφ το έριξε κάτω από την διερχόμενη άμαξα. Η έκρηξη, ενώ σκότωσε έναν από τους Κοζάκους και τραυμάτισε σοβαρά τον οδηγό και ανθρώπους που στέκονταν στο πεζοδρόμιο, προκάλεσε μόνο υλικές ζημιές στην αλεξίσφαιρη άμαξα, δώρο του Ναπολέοντα Γ' της Γαλλίας.

Ο Τσάρος βγήκε τρομαγμένος, αλλά σώος. Για λίγο… Ο Αλέξανδρος Β’ συμφώνησε να τον φυγαδεύσουν γρήγορα στο Ανάκτορο του, αλλά πρώτα ήθελε να μιλήσει με τον επίδοξο δολοφόνο που είχε συλληφθεί· εξέφρασε δε τη συμπαράστασή του για τα θύματα. Στις ανήσυχες ερωτήσεις της συνοδείας του, ο Αλέξανδρος απαντούσε: «Δόξα τω Θεώ, είμαι καλά». Όμως κάπου εκεί ένα δεύτερο μέλος της «Narodnaya Volya», ο Ιγκνάσι Χρινιεβιέτσι, που στεκόταν δίπλα στον φράχτη του δρόμου, σήκωσε και τα δύο χέρια του και έριξε κάτι στα πόδια του αυτοκράτορα. Εικάζεται ότι φώναξε, «Είναι πολύ νωρίς για να ευχαριστείς τον Θεό»! Αυτή τη φορά η βόμβα έσκασε στα πόδια του Τσάρου. Ο Αλέξανδρος μεταφέρθηκε με έλκηθρο στο Χειμερινό Ανάκτορο, στο Γραφείο του όπου κατά διαβολική σύμπτωση την ίδια ημέρα, 20 χρόνια νωρίτερα, είχε υπογράψει το Διάταγμα Χειραφέτησης που απελευθέρωνε τους δουλοπάροικους.

Ο Αλέξανδρος αιμορραγούσε ακατάσχετα, με τα πόδια του κομματιασμένα, το στομάχι του σκισμένο και το πρόσωπό του χτυπημένο. Μέλη της οικογένειας Ρομανόφ κλήθηκαν εσπευσμένα. Ο τσάρος Αλέξανδρος Β’ μέσα σε λίγα λεπτά είχε αφήσει την τελευταία του ανάσα.

Η τύχη των δολοφόνων; Ο δεύτερος βομβιστής, ο Ιγκνάσι Χρινιεβιέτσι, πέθανε στο νοσοκομείο το ίδιο βράδυ από τραύματα που του προκάλεσε η μοιραία βόμβα. Συνελήφθησαν δεκάδες συνωμότες, μετ΄ατην ομολογία του πρώτου βομβιστή, από τους οποίους σχεδόν όλοι κατέληξαν στην αγχόνη, ενώ άλλοι σε καταναγκαστικά έργα.

Ο φόνος που «σκότωσε» τη Ρωσία

Ο θάνατος του Αλέξανδρου Β' προκάλεσε μεγάλη οπισθοδρόμηση στο μεταρρυθμιστικό κίνημα της Ρωσίας· πυροδότησε μεγάλη καταστολή των πολιτικών ελευθεριών στη Ρωσία και η αστυνομική βαρβαρότητα επανήλθε σε πλήρη ισχύ. Μια σειρά από αντιεβραϊκά πογκρόμ και αντισημιτικούς νόμους (Νόμοι του Μαΐου ονομάστηκαν), ήταν ένα ακόμη αποτέλεσμα. Ο τσάρος Αλέξανδρος Β’ ήταν υπεύθυνος για πολλές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της αναδιοργάνωσης του δικαστικού συστήματος, της σύστασης εκλεγμένων τοπικών δικαστών, της κατάργησης της σωματικής τιμωρίας, ενώ περιόρισε σημαντικά προνόμια των ευγενών και προώθησε την πανεπιστημιακή εκπαίδευση.

Ο Αλέξανδρος Β' παρουσιάζεται σε εξέχουσα θέση στα δύο αρχικά κεφάλαια του μυθιστορήματος «Μιχαήλ Στρογκόφ» του Ιουλίου Βερν. Ο γάλλος μυθιστοριογράφος παρουσιάζει τον Αλέξανδρο Β' υπό θετικό πρίσμα, ως έναν φωτισμένο αλλά σταθερό μονάρχη, που αντιμετωπίζει με αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα μια εξέγερση. Επίσης ο Μαρκ Τουέιν περιγράφει μια σύντομη επίσκεψη με τον Αλέξανδρο Β' στο Κεφάλαιο 37 του μυθιστορήματός του «The Innocents Abroad» (μεταφράστηκε στα ελληνικά με τον τίτλο «Καν-καν, γάτες και πόλεις από στάχτη», περιγράφοντάς τον ως «πολύ ψηλό και αδύνατο και αποφασιστικό άνδρα, με πολύ ευχάριστη εμφάνιση. Είναι εύκολο να δει κάποιος ότι είναι ευγενικός και στοργικός. Υπάρχει κάτι πολύ ευγενικό στην έκφρασή του».

Αυτός ήταν ο Αλέξανδρος Β' που έμεινε στην Ιστορία γιατί έδωσε τέλος στον Κριμαϊκό Πόλεμο και κατάργησε τη δουλεία, αλλά και για κάτι άλλο: πούλησε την Αλάσκα (1.518.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα) στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Οκτώβριο του 1867 έναντι 7,2 εκατομμυρίων δολαρίων με σημερινές τιμές μόνο 140 εκατομμύρια δολάρια. Τσάμπα!