Μια αδιανόητη τραγωδία: Όταν σφαγιάστηκαν 363 άνθρωποι προσπαθώντας να σώσουν το δάσος τους

Ήταν μια αδιανόητη τραγωδία που συνέβη στην Ινδία του 18ου αιώνα. Πάνω από 350 άνθρωποι σφαγιάστηκαν στην προσπάθειά τους να αγκαλιάσουν τα δένδρα του δάσους τους για να τα προστατεύσουν από τα τσεκούρια των στρατιωτών του τοπικού άρχοντα.

Η πολιτική ανυπακοή, η μη βίαιη αντίσταση, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αποδειχτεί αποτελεσματική για την αλλαγή μιας κατάστασης προς το καλύτερο. Για παράδειγμα, τα κινήματα μη βίας του Μαχάτμα Γκάντι ή του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ σημάδεψαν την Ιστορία, σηματοδοτώντας έναν παθητικό τρόπο αντίδρασης.

Ωστόσο, οι αντιδράσεις πολιτικής ανυπακοής είναι αποτελεσματικές μόνο απέναντι σε Αρχές που είναι ευαίσθητες σε ανάλογες ενέργειες ηθικής πίεσης· απαιτείται υψηλό επίπεδο της κοινωνίας των (αντιδρώντων) πολιτών και ηγέτες - ηγεμόνες που να διαθέτουν τον ελάχιστο σεβασμό για τα δικαιώματα των πολιτών τους ή κυβερνώντες με ευαισθησία και φόβο για την αντίδραση του κοινού, αν αυτά τα δικαιώματα παραβιάζονται κατάφωρα. Ενάντια σε ηγεμόνες που νοιάζονται ποσώς για την απόδοση δικαιοσύνης και την ανθρωπιά απέναντι στους υπηκόους τους, οι συνέπειες μιας πράξης πολιτικής ανυπακοής μπορεί να αποδειχθούν ολέθριες και φρικτές.

Ο Αμπάι Σιχ Ρατόρε ήταν Ινδός Μαχαραγιάς (Ράτζα ή Πρίγκιπας ο τίτλος του) που έζησε τον 18ο αιώνα (1702-1749) στο βασίλειο του Μαρβάρ (στο σημερινό Ρατζαστάν). Ο Αμπάι Σιχ Ρατόρε συνωμότησε με τον αδερφό του για να δολοφονήσουν τον πατέρα τους και να καταλάβουν την εξουσία το 1724. Το 1730, ο νέος Μαχαραγιάς χρειάστηκε ξυλεία για την ανέγερση του νέου παλατιού του και το δάσος κοντά στο χωριό Γιεχνάν ήταν μια καλή πηγή για τα ξύλα που απαιτούνταν. Ωστόσο, το δάσος θεωρείτο ιερό για τους ντόπιους.

Ένας από τους υπουργούς του Μαχαραγιά και η συνοδεία του που αποτελούνταν από στρατιώτες, έφτασαν στο Γιεχνάν και απαίτησαν πρόσβαση στα δέντρα του δάσους, τα Κεχρί - ένα δένδρο που μοιάζει με ακακία και αποτελεί πηγή ζωής για ζώα και ανθρώπους. Οι χωρικοί αρνήθηκαν να παραδώσουν τα δέντρα τους στους στρατιώτες, υποστηρίζοντας ότι ήταν ιερά και οι πίστη τους τους απαγόρευε την κοπή τους.

Να σημειώσουμε ότι το χωριό κατοικούνταν από Μπισνόι, πιστούς μιας θρησκευτικής αίρεσης που ζούσε στις βόρειες πολιτείες της Ινδίας και στην έρημο Ταρ (Μπισνόι σημαίνει «29» Μπις: 20 και Νόι:9 αριθμός που συμβολίζει τους 29 κώδικες που κληροδότησε ο θρησκευτικός ηγέτης τους Τζαμποτζί. Ανάμεσα στους 29 κανόνες περιλαμβάνονται κι εκείνοι που προστατεύουν δένδρα και ζώα).

«Ένα κομμένο κεφάλι έχει λιγότερη αξία από ένα κομμένο δέντρο»

Οι άνδρες του Μαχαραγιά Αμπάι Σιχ Ρατόρε προσπάθησαν να δωροδοκήσουν αξιωματούχους των κατοίκων, ωστόσο όταν έγινε γνωστό το γεγονός, θεωρήθηκε ως μια κατάφωρή προσβολή των αξιών των Μπισνόι και βλασφημία και η επικεφαλής της ομάδας αντίστασης, η Αμρίτα Ντέβι Μπισνόι ανακοίνωσε ότι προτιμούσε να πεθάνει παρά να επιτρέψει την κοπή έστω ενός κλαδιού από τα δένδρα τους. Μάλιστα η Αμρίτα και η οικογένειά της αγκάλιασαν τα δένδρα προσπαθώντας να τα προστατεύσουν με το σώμα τους. Εξοργισμένοι οι στρατιώτες του Μαχαραγιά αποκεφάλισαν την Αμρίτα και τρεις από τις κόρες της πριν αρχίσουν να κόβουν τα δέντρα.
Τα τελευταία λόγια της Αμρίτα λέγεται πως ήταν: «Ένα κομμένο κεφάλι έχει λιγότερη αξία από ένα κομμένο δέντρο», και αυτή η φράση έγινε σύνθημα - κραυγή διαμαρτυρίας, αργότερα για τους Μπισνόι.

Τα νέα για τη δολοφονία των τριών γυναικών και για την κοπή των δένδρων διαδόθηκαν γρήγορα στον πληθυσμό των Μπισνόι του Ρατζαστάν. Τάχιστα κάτοικοι από 83 χωριά της περιοχής έσπευσαν στο Γιεχνάν για να προστατεύσουν τα δένδρα. Έπειτα από συμβούλιο των προκρίτων των χωριών αποφασίστηκε να προστατευτούν τα δένδρα από εθελοντές, που θα έθεταν σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή τους, αγκαλιάζοντάς τα. Οι γηραιότεροι, πρώτοι έσπευσαν στο κάλεσμα και ήταν αυτοί πρώτοι που σφαγιάστηκαν στην προσπάθειά τους να τυλίξουν τους κορμούς με τα κορμιά τους. Τον κίνδυνο της σφαγής αψήφησαν οι νεότεροι, που με πάθος και σιωπηρά αγκάλιαζαν από ένα δένδρο. Και κάθε αγκαλιά σηματοδοτούσε κι ένα κομμένο κεφάλι! Συνολικά, 363 Μπισνόι έχασαν τη ζωή τους, για να προστατεύσουν τα δέντρα.

Και η θυσία τους έπιασε τόπο. Οι στρατιώτες του Μαχαραγιά αποκαμωμένοι από τη σφαγή, έφυγαν και επέστρεψαν στον τόπο τους, όπου διηγήθηκαν στον ηγεμόνα τους την τραγωδία που προκάλεσαν.
Συγκλονισμένος από την παθητική αντίσταση των Μπισνόι, ο Αμπάι Σιχ έψεξε τους άνδρες του και ταξίδεψε ο ίδιος στο χωριό για να απολογηθεί για τις πράξεις του υπουργού του· διαβεβαίωσε ότι το χωριό δεν θα αναγκαζόταν ποτέ ξανά να παρέχει ξυλεία για το βασίλειο. Το χωριό μετονομάστηκε αργότερα σε Κεχερλί, και το σημείο της σφαγής έγινε τόπος προσκυνήματος για την πίστη των Μπισνόι.
Η Σφαγή του Κεχερλί αποτέλεσε έμπνευση για το περιβαλλοντικό κίνημα «Chipko», που δραστηριοποιήθηκε τον 20ο αιώνα και σκοπός του είναι η διατήρηση των δασών στην Ινδία.
Κάθε χρόνο στις 11 Σεπτεμβρίου, τιμάται η επέτειοςτης Σφαγής του Κεχερλί και εορτάζεται στην Ινδία ως Ημέρα των Μαρτύρων του Εθνικού Δάσους.