Ιστορικές γκάφες που σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους - Διαβάστε και νοιώστε καλύτερα για τα δικά σας λάθη

Λάθη και παραλήψεις στην Ιστορία. Ιστορικές γκάφες που σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους! Ένα κεφάλαιο που πονάει· όχι τόσο αυτούς που στιγματίστηκαν από τις επικές αβλεψίες τους, όσο αυτούς που εισέπραξαν τα επίχειρά τους… Διαβάστε και νοιώστε καλύτερα για τα δικά σας λάθη 

Και τα μοιραία λάθη, στα βιβλία συμβάντων των πολέμαρχων, των πολιτικών και κάθε ράτσας ηγετών, είναι πολλά και διαβάζοντάς τα σε κάνουν να νοιώσεις πιο ανάλαφρα για τα δικά σου, τα καθημερινά λάθη που σε στοιχειώνουν, αλλά... Τουλάχιστον εμείς οι ταπεινοί, με ένα λάθος μας άντε να ζημιώσουμε τον εαυτό μας, άντε και μέλη της οικογένειάς μας, ενώ εκείνοι….

Πάρτε παράδειγμα τον Πόλεμο της Κριμαίας, το 1853, όταν μια ολόκληρη βρετανική ταξιαρχία αποδεκατίστηκε όταν επιτέθηκε σε λάθος στόχο! Ή, όταν Αυστριακοί αλληλοεξοντώθηκαν θεωρώντας ότι πολεμούν τον εχθρό! Υπερβολές θα μας πείτε; Και πού να δείτε τι ακολουθεί…

Το βαρύ λάθος της Ελαφράς Ταξιαρχίας

Στις 25 Οκτωβρίου του 1854, στη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου, το βρετανικό ιππικό έκανε μία αυτοκτονική και εντελώς ανούσια έφοδο κόντρα στις ρωσικές γραμμές. Ήταν η Επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας. Στη διάρκεια μιας μάχης έξω από την πόλη Μπαλακλάβα, στην Κριμαία, μία κωμικοτραγική σειρά παρεξηγήσεων, κακών συνεννοήσεων και διοικητών διψασμένων για δόξα, οδήγησε 676 άντρες και τα άλογα της Ελαφράς Ταξιαρχίας, να ριχτούν προς το ρωσικό πυροβολικό, το οποίο είχε πεντακάθαρο πεδίο βολής και περίμενε όπως ο εκδορέας το σφάγιο...

Οι αδιανόητα θαρραλέοι (τρελοί τους είπαν κάποιοι) ιππείς σχημάτισαν τακτικές γραμμές και άρχισαν να κατηφορίζουν καλπάζοντας την κοιλάδα της περιοχής. Οι ρώσοι στρατιώτες, τοποθετημένοι ψηλότερα στις πλαγιές, άρχισαν να τους θερίζουν με τα τουφέκια τους. Ένας στρατιώτης του 17ου Συντάγματος Λόγχοφόρων περιέγραψε αργότερα τη σκηνή: «Μπροστά και πλάι μας, η Κόλαση είχε ανοίξει τα σαγόνια της για να μας καταπιεί»…

Οι στρατιώτες άρχισαν να καλπάζουν και καθώς πλησίαζαν στις ρωσικές θέσεις, στο τέρμα της κοιλάδας, τα κανόνια άρχισαν να τους χτυπούν ανελέητα σχεδόν εξ επαφής. Το εντυπωσιακό ήταν ότι κατάφεραν να υπερπηδήσουν τη γραμμή του πυροβολικού, χωρίς όμως να έχουν τον τρόπο να χρηστέψουν τα κανόνια ή να τα σύρουν μαζί τους. Επόμενη επιλογή τους ήταν να γυρίσουν στο σημείο από όπου είχαν ξεκινήσει περνώντας για δεύτερη φορά την κόλαση της κοιλάδας. Η Ελαφρά Ταξιαρχία υπέστη απώλειες 40% ενώ χάθηκαν 475 από τα άλογα! Από τους 670 άνδρες που πήραν μέρος στην Επέλαση, επέστρεψαν λιγότεροι από 200!
Το φταίξιμο για την παρανόηση που οδήγησε στη σφαγή δεν αποδόθηκε σε κανέναν, αφού η αρχική διαταγή ήταν ασαφής και ο αξιωματικός που την έδωσε είχε σκοτωθεί μέσα στο πρώτο λεπτό της επίθεσης.

Δεν είναι τυχαίο, ότι ο Κριμαϊκός έμεινε στην Ιστορία ως πόλεμος σφαλμάτων ανεφοδιασμού και στρατηγικής. Στο βιβλίο του Ίαν Γουάιτλο, «Τα μεγαλύτερα λάθη της ιστορίας και οι άνθρωποι που τα διέπραξαν» (εκδόσεις Κλειδάριθμος), εξιστορείται πώς μια ασαφής διαταγή και οι προσωπικές βεντέτες μεταξύ αξιωματικών στοίχισαν τη ζωή εκατοντάδων βρετανών ιππέων στη μάχη της Μπαλακλάβα.

Ο λόρδος Κάρντιγκαν, που ήταν επικεφαλής του στρατεύματος, γύρισε ζωντανός και ακμαίος, αλλά και ευδιάθετος, αφού - όπως λένε - το ίδιο βράδυ γιόρτασε με δείπνο και σαμπάνιες πάνω σε πολεμικό πλοίο την... επιτυχία του. Το να μείνει ζωντανός ίσως; «Πώς η δόξα τους μπορεί να λησμονηθεί; Η φρενιασμένη τους επίθεση! Όλος ο κόσμος εκστατικά κοιτούσε. Δοξάστε την επέλαση αυτή! Δοξάστε την ελαφρά ταξιαρχία, Τους υψηλόφρωνες εξακόσιους!»… Είναι οι στίχοι από το ποίημα του Τόμας Τένισον «H Eπέλαση της Ελαφράς ταξιαρχίας», που κράτησε ζωντανή τη μνήμη μιας άσκοπης θυσίας κι ενός τραγικού λάθους.

Στο μεθύσι τους απάνω ανταμώσανε το Χάρο…

Η μια γκάφα πίσω από την άλλη. Μ’ αυτή τη φράση θα μπορούσε να τιτλοφορηθεί το κεφάλαιο που έχει να κάνει με τη μάχη του Καρανσέμπες το 1788. Τότε - τι θλιβερό και κωμικό μαζί – μια στρατιά αυτοκαταστράφηκε, διασκορπίστηκε πανικόβλητη και χάθηκε στην ομίχλη της Ιστορίας χωρίς καν να αντιπαρατεθεί με εχθρό! Τραγικό; Ανόητο; Και τα δυο μαζί!

Ήταν τότε που οι Αυστριακοί μάχονταν τους Τούρκους με πεδίο μάχης τα εδάφη της σημερινής Ρουμανίας.
Στον αυστριακό στρατό υπηρετούσαν αξιωματικοί και στρατιώτες διαφόρων εθνοτήτων, που βρίσκονταν υπό τη σκέπη της αυτοκρατορίας των Αψβούργων. Ανάμεσά τους Ιταλοί, Σέρβοι, Κροάτες, Ούγγροι, Τσέχοι, λαοί δηλαδή που βασικά δεν είχαν κοινή γλώσσα επικοινωνίας! Αυστριακοί και Οθωμανοί πολεμούσαν για τον έλεγχο παραδουνάβιων περιοχών.

Οι Ευρωπαίοι στρατοπέδευσαν στην πόλη Καρανσέμπες και περίμεναν τον αντίπαλό τους. Τότε ήταν, που μια ίλη Ουσάρων καβαλάρηδων πέρασαν τον ποταμό Τίμις για μια αναγνωριστική περιπολία ρουτίνας. Οι Ουσάροι έπεσαν πάνω σε ένα καταυλισμό τσιγγάνων, διάσημων στην περιοχή για την παραγωγή δυνατού αλκοολούχου ποτού. Οι σκληροί πολεμιστές πήραν πολλά βαρέλια με το αψύ πιοτό, δήθεν για να το μοιράσουν στους συμπολεμιστές τους, αλλά πριν φθάσουν στο στρατόπεδο το είχαν καταναλώσει όλο!
Και επειδή τα καλά νέα - τα άσχημα πιο γρήγορα - ταξιδεύουν ταχύτατα, σαν καταιγίδα, αμέσως στο στρατόπεδο έμαθαν ότι οι επίλεκτοι καβαλάρηδες τους, είχαν βρει οινόπνευμα και είχαν βυθιστεί σ’ αυτό. Έτσι πολλοί πεζικάριοι διέσχισαν το ποτάμι αναζητώντας τους Ουσάρους και τα βαρέλια με το ποτό τους. Οι ήδη μεθυσμένοι πολεμιστές αρνήθηκαν να τους δώσουν ποτό και ο καβγάς δεν άργησε να ανάψει. Οι λεκτικές αψιμαχίες εξελίχτηκαν σε χτυπήματα και γρήγορα ιππείς και πεζικάριοι ήρθαν στα χέρια· δεν άργησαν να πάρουν μέρος και τα όπλα στον καβγά!

Κάποιος πυροβόλησε, κάποιος άλλος ανταπέδωσε και σε λίγην ώρα οι μεν Ουσάροι βρίσκονταν πίσω από τα βαρέλια τους και οι απέναντι στρατιώτες έψαχναν τόπο να προφυλαχθούν από τα πυρά ανταποδίδοντας με πάθος.
Στο στρατόπεδο τώρα, το μεγάλο σώμα των στρατιωτών άκουσε τους πυροβολισμούς και άρπαξε πανικόβλητο τα όλα. «Έρχονται οι Τούρκοι» φώναζαν και περίμεναν διαταγές των αξιωματικών. Και οι μεν μεθυσμένοι Ουσάροι, μέσα στην παραζάλη τους, πίστεψαν κι αυτοί πως Τούρκοι τους πυροβολούν, αλλά και οι πεζικάριοι για Τούρκους του πέρασαν τους ιππείς κι όλοι μαζί άρχισαν να τρέχουν προς το στρατόπεδο για να γλυτώσουν! Και στο στρατόπεδο, που περίμεναν από στιγμή σε στιγμή τους «Τούρκους» να φανούν, σαν είδαν να καλπάζουν προς το μέρος τους αφηνιασμένα άλογα άνοιξαν πυρ!
Και δεν έμειναν μόνο στα ατομικά τουφέκια. Ο διοικητής του πυροβολικού διέταξε τους πυροβολητές να γεμίσουν τα κανόνια και να χτυπήσουν την «εμπροσθοφυλακή του εχθρού»!

Και από την άλλη, οι μεθυσμένοι Ουσάροι νόμιζαν ότι οι Τούρκοι είχαν καταλάβει ήδη το στρατόπεδο και έσυραν τα ξίφη τους και επιτέθηκαν με σφοδρότητα για να γλιτώσουν αυτούς που είχαν μείνει μέσα.. Και οι αμυνόμενοι βλέποντας την ορμή και το πάθος του ιππικού που ερχόταν προς το μέρος τους πέταξαν τα όπλα και τράπηκαν σε φυγή. Οι αξιωματικοί προσπαθώντας να τους σταματήσουν φώναζαν «αλτ», οι σαστισμένοι στρατιώτες νόμιζαν ότι άκουγαν «Αλλάχ» κι ήταν σίγουροι πια ότι οι Τούρκοι είχαν μπει μέσα στο κάστρο τους και κατέσφαζαν ό,τι ζωντανό υπήρχε.

Και όταν δυο μέρες μετά, πράγματι οι Οθωμανοί έφθασαν έξω από τα τείχη της πόλης, δεν υπήρχε στρατιώτης να τους αντιμετωπίσει. Οι Τούρκοι μπαίνοντας στο Καρανσέμπες βρήκαν πάνω από 10.000 νεκρούς να τους τρώνε τα κοράκια και τραυματίες να σέρνονται. Οι σαρικοφόροι πήραν την πόλη δίχως να ρίξουν μια τουφεκιά· όλες τις είχαν ρίξει οι αντίπαλοι μεταξύ τους…

Μην είδατε κάτι αμερικανούς αιχμαλώτους;

Το βράδυ της 20ης Νοεμβρίου του 1970, άνδρες των ειδικών δυνάμεων του αμερικανικού στρατού, κάπου 56 πάνοπλοι κομάντος - τα διάσημα Πράσινα Μπερέ - επιβιβάζονταν σε ελικόπτερα στην Ταϊλάνδη για να πετάξουν μέχρι το Βιετνάμ με στόχο να απελευθερώσουν 65 αμερικανούς αιχμαλώτους, που κρατούνταν στο διαβόητο στρατόπεδο Σον Τάι.

Ήταν μια εξαιρετικά επικίνδυνη επιχείρηση, που την είχαν ονομάσει Επιχείρηση Ακτή Ελεφαντοστού και που απαιτούσε ταχύτητα, ακρίβεια και αυστηρό συντονισμό των ενεργειών. Για να στεφθεί με επιτυχία η αποστολή, οι Αμερικανοί έπρεπε να δράσουν γρήγορα και να φύγουν πριν ο εχθρός, που στρατοπέδευε κατά χιλιάδες λίγα χιλιόμετρα διπλά, προλάβει να αντιδράσει.

Και οι τρεις ομάδες των καταδρομέων, κάτω από την προστασία του σκότους, προσγειώθηκαν στο Σον Τάι. Οι άνδρες των ειδικών δυνάμεων επιτέθηκαν στο φρουραρχείο και σκότωσαν περίπου 100 Βιετκόνγκ. Μια άλλη ομάδα την ίδια ώρα επιτηρούσε την περίμετρο και η τρίτη έμπαινε στις φυλακές του στρατοπέδου, αναζητώντας τους συντρόφους τους. Μάταια όμως! Τότε ήταν που ανακάλυψαν οι κομάντος, ότι κάποιος ή τους έκανε πλάκα ή είχε κάνει ένα μοιραίο λάθος.

Αποδείχτηκε ότι ολόκληρη η επιχείρηση τελικά ήταν μια τεράστια γκάφα. Οι αιχμάλωτοι, είχαν μεταφερθεί εβδομάδες πριν σε άλλο στρατόπεδο. Πριν συμπληρωθεί ένα μισάωρο από την προσγείωση οι αμερικανοί επιδρομείς βρίσκονταν ξανά μέσα στα ελικόπτερα, μετρώντας δυο ελαφρά τραυματισμένους, και επέστρεφαν κατηφείς στη βάση τους. Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν ηττηθεί κατά κράτος!

Θα σκοτώνετε εσείς; Θα θάβουμε εμείς!

Οι Σοβιετικοί μέτρησαν τεράστιες απώλειες κατά την έναρξη της γερμανικής εισβολής στα εδάφη τους. Για να χτυπήσει το σπίτι σου μια συμφορά, λένε οι Σικελοί, πρέπει να αφήσεις την πόρτα ανοιχτή. Και η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν δεν είχε αφήσει μία, αλλά δεκάδες «ορθάνοιχτες πόρτες» για να εισβάλουν οι ναζί κατακτητές.

Οι εκκαθαρίσεις των ανωτάτων αξιωματικών το 1937, τέσσερα μόλις χρόνια πριν από την εισβολή των γερμανικών πάντσερ, ήταν μία από αυτές τις «ορθάνοιχτες πόρτες». Ο σοβιετικός στρατός είχε χάσει τους πιο έμπειρους διοικητές του και είχε βυθιστεί στο χάος. Και ξοπίσω από τους διοικητές ακολουθούσαν χαμηλόβαθμοι αξιωματικοί που κι αυτοί αποδεκατίστηκαν. Οι Σοβιετικοί δήμιοι είχαν εκτελέσει ένα σπουδαίο στρατηγό τον Τουχατσέφσκι, που άλλος σαν αυτόν δεν υπήρχε και τώρα βρίσκονταν αντιμέτωποι με τιτάνες της στρατηγικής όπως ο Γκουντέριαν και ο Μανστάιν.

Έτσι, όταν ο Χίτλερ εξαπέλυσε την κεραυνοβόλο επίθεση του στα σοβιετικά εδάφη, οι αντίπαλοι μετρούσαν εκτελεσμένους από το καθεστώς του Στάλιν. Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, μάλιστα, αν και είχε πληροφορίες ότι οι Ναζί ετοιμάζονταν να χτυπήσουν, όχι μόνο δεν έδωσε σημασία, αλλά τιμώρησε και όσους διέδιδαν κάτι τέτοιο, υποστηρίζοντας ότι ήταν μια συνωμοσία των Βρετανών για να σύρουν στον πόλεμο τη Σοβιετική Ένωση!

Πράγματι, ώρες μετά την έναρξη της ναζιστικής εισβολής, ο Στάλιν δεν πίστευε τους διοικητές των συνοριακών φυλακίων που ανέφεραν ότι δέχονται πυρά και επέμενε ότι επρόκειτο για μεμονωμένα επεισόδια και όχι για γενικευμένη επίθεση.
Και επειδή ο Στάλιν, όπως και κάθε δικτάτορας άλλωστε, θεωρούσε ότι είναι ικανός για όλα, λειτούργησε και ως στρατάρχης δίνοντας ανόητες διαταγές για αντεπίθεση σε μονάδες που ήταν ήδη αποδεκατισμένες ή «μάχη μέχρις εσχάτων» σε στρατιώτες που είχαν συναντήσει πλέον τον Δημιουργό τους ή ήταν πολύ κοντά στο να τον συναντήσουν!

Μέχρι του τέλους του 1941, οι Γερμανοί είχαν αιχμαλωτίσει 3,4 εκατομμύρια Σοβιετικούς, οι περισσότεροι από τους οποίους πέθαναν στην αιχμαλωσία! Οι Σοβιετικοί υπέστησαν πάνω από έξι εκατομμύρια απώλειες μάχιμων συν αρκετά εκατομμύρια αμάχων τους πρώτους έξι μήνες του πολέμου!

Πώς βάρυνες έτσι Μαίρη;

Όταν ναυπηγήθηκε και καθελκύστηκε το αγγλικό πολεμικό πλοίο «Mary Rose», θεωρήθηκε κορυφαίο τεχνολογικό επίτευγμα. Γιατί; Ήταν ένα από τα πρώτα καράβια, που τα κανόνια του δεν βρίσκονταν μόνο στο πάνω κατάστρωμα, όπως γινόταν μέχρι τότε, αλλά υπήρχαν και στις πλευρές του και ξεπρόβαλαν μέσα από φινιστρίνια, στα χαμηλότερα καταστρώματα. Με λίγα λόγια ήταν ένα πρωτοποριακό πολεμικό πλοίο, που θα έφερνε επανάσταση στο ναυτικό πόλεμο.

Το «Mary Rose» χάρισε στο βασιλικό ναυτικό της Βρετανίας δεκαετίες επιτυχιών μέχρι που κάποιοι σκέφτηκαν να το εκσυγχρονίσουν. Η αναβάθμιση του, είχε να κάνει με περισσότερα κανόνια και περισσότερα φινιστρίνια, ωστόσο όλο αυτό εξελίχθηκε σε μια αστεία γκάφα, που εξελίχθηκε σε τραγωδία. Το ξύλινο σκαρί φορτώθηκε με περισσότερα ατσάλινα πυροβόλα, αλλά ουδείς σκέφτηκε ότι οι προδιαγραφές του δεν ήταν τέτοιες για να αντέξουν τόσο μεγάλο βάρος. Η προσθήκη περισσότερων και βαρύτερων κανονιών αύξησε το βάρος του πλοίου από 500 τόνους σε 700.

Το βύθισμα του «Mary Rose» αυξήθηκε και τα φινιστρίνια του κάτω καταστρώματος ήρθαν πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού! Και κάποια στιγμή ήρθε και η συμφορά. Στη ναυμαχία του Σόλεντ το 1545, το «Mary Rose» βγήκε φουριόζο να κυνηγήσει τα γαλλικά πλοία, αλλά το βάρος του δεν το κράτησε για πολύ στην επιφάνεια της θάλασσας. Το νερό χύθηκε ορμητικό μέσα από τα φινιστρίνια των κανονιών, το πλοίο πήρε κλίση, όπλα πυρομαχικά και πλήρωμα παρασύρθηκαν προς την πλευρά που έγερνε το πολεμικό καράβι και μέσα σε λίγα λεπτά όλοι μαζί βρέθηκαν στον βυθό! Το 90% του πληρώματος πνίγηκε και το «Mary Rose», το καμάρι του Βρετανικού Ναυτικού, έγινε φωλιά για τα λαβράκια…

Από τον Αδόλφο στον Ναπολέοντα...

Και οι γκάφες δεν έχουν τέλος… Να θυμηθούμε την εισβολή του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην αχανή Ρωσία και την κακήν κακώς επιστροφή του από τις στέπες όπου σάπιζε το μεγαλύτερο μέρος της Μεγάλης Στρατιάς;

Να μνημονεύσουμε την εμμονή του Χίτλερ με το μικρό, αλλά εμβληματικό Στάλινγκραντ, από όπου άρχισε το τέλος της ναζιστικής λαίλαπας; Ή να πάμε λίγο καιρό πριν στη Δουνκέρκη όταν ολόκληρος ο βρετανικός στρατός ήταν πιασμένος σαν τον αρουραίο στη φάκα κι αντί ο Χίτλερ να τους αποδεκατίσει, «τους άφησε» και ξέφυγαν;

Τέλος αξίζει να σταθούμε στη Μάχη του Αζενκούρ, που έγινε στις 25 Οκτωβρίου του 1415 και όπου 36.000 γάλλοι στρατιώτες πλαισιωμένοι από σιδερόφρακτους ιππότες αποδεκατίστηκαν από δύναμη 6000 βρετανών κατά τον 100ετή Πόλεμο. Το λάθος; Την παραμονή της μάχης, καταρρακτώδης βροχή έπεφτε όλη τη νύχτα. Το πεδίο της μάχης, σε όλο το μήκος του, έγινε λασπώδες (το ίδιο συνέβη χρόνια μετά στο Βατερλώ), ιδιαίτερα στη γαλλική πλευρά.

Οι στρατηγοί των Γάλλων απαξίωσαν τη φύση κι έδωσαν διαταγή επίθεσης χωρίς να αλλάξουν σχέδια πορείας! Οι γάλλοι ιππείς κόλλησαν στη λάσπη των χωραφιών, τα άλογά τους ξεψύχησαν πάνω σε μυτερούς πασσάλους που είχαν έξυπνα τοποθετήσει οι αντίπαλοι και ένα ολόκληρο στράτευμα εγκλωβίστηκε ανάμεσα στην παγίδα τηςλάσπης και τα θανατηφόρα βέλη των Άγγλων. Ο απολογισμός, περίπου 600 Άγγλοι νεκροί απέναντι σε 10.000 γάλλους σκοτωμένους στο πεδίο της μάχης, συν άλλους 2000 εκτελεσθέντες αιχμαλώτους.

Κι όπως είχε πει και ο σοφός Ότο φον Μπίσμαρκ, μόνο ένας ανόητος μαθαίνει από τα λάθη του· ο έξυπνος άνθρωπος μαθαίνει από τα λάθη των άλλων. Γι’ αυτό προσοχή…