Θα μπορούσατε να μην ψωνίσετε τίποτα για έναν χρόνο; Γιατί χρήστες του TikTok δοκιμάζουν το no-buy challenge

Η Elysia Berman θυμάται τη στιγμή που συνειδητοποίησε ότι, μία από τις αγαπημένες της συνήθειες, το shopping, είχε βγει πια εκτός ελέγχου. Όταν, τον περασμένο Δεκέμβριο, μπήκε σε ένα κατάστημα για να αγοράσει ένα ζευγάρι γάντια και βγήκε από αυτό κρατώντας μία σακούλα που περιείχε ένα παλτό 600 δολαρίων που ούτε της ήταν απαραίτητο, ούτε μπορούσε να αντέξει οικονομικά, κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καθόλου καλά. «Αυτό ήταν το σημείο που έσπασα», εξηγεί.

Η 35χρονη ήξερε ότι δεν ήταν υγιής η σχέση της με τον καταναλωτισμό. Αποφάσισε, λοιπόν, να λάβει δραστικά μέτρα: θα δοκίμαζε το «no-buy challenge», την πρόκληση – κοινωνικό «πείραμα» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που ενθαρρύνει τους χρήστες να αγοράζουν λιγότερα πράγματα. Η Elysia θα σταματούσε, για ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα – στην περίπτωσή της έναν χρόνο- θα ξοδεύει χρήματα για οτιδήποτε πέραν από τα απολύτως απαραίτητα. Όχι ρούχα, προϊόντα μακιγιάζ, ή πράγματα για τη διακόσμηση του σπιτιού της. Αντ’ αυτών, θα χρησιμοποιούσε ό,τι ήδη είχε ή θα αγόραζε από δεύτερο χέρι.

Η πρόκληση είναι δυσκολότερη απ’ ότι ακούγεται. Η ίδια, που καταγράφει μέσω TikTok, το «ταξίδι» της προς ένα πιο ευσυνείδητο lifestyle, έπρεπε να δώσει τέλος στη συνήθειά της να αγοράζει από 10 έως 30 νέα αντικείμενα την εβδομάδα. Και ως επαγγελματίας του κλάδου της μόδας, οι πειρασμοί ήταν γύρω της συνέχεια.

Από τον Ιανουάριο του 2024, όταν ξεκίνησε την πρόκληση, η Berman, όπως παραδέχεται στο npg.org, κατάφερε να αποπληρώσει το ένα τέταρτο του συνολικού χρέους της, ενώ ισχυρίζεται ότι έχει βελτιωθεί και η ψυχική της υγεία. «Ουσιαστικά, είναι σαν να περνάς από αποτοξίνωση και να αναπτύσσεις συμπτώματα στέρησης από την ντοπαμίνη που παίρνεις από τα ψώνια», λέει η ίδια.

Το  «no-buy challenge» είναι μία πρόκληση που ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει. Είτε το κίνητρο πίσω από αυτήν είναι η μείωση των εξόδων, είτε ο περιορισμός της fast fashion για λόγους βιωσιμότητας, είτε πρόκειται για πρόταγμα πίσω από το οποίο βρίσκεται η οικολογική συνείδηση του καταναλωτή (σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, περίπου το 10% όλων των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προέρχεται από τη βιομηχανία μόδας ), μπορείτε πάντα να το δοκιμάσετε – και, παρακάτω, ακολουθούν κάποιες συμβουλές που θα σάς βοηθήσουν.

Για αρχή, φτιάξτε μία λίστα με τα πράγματα που «επιτρέπεται» ή «απαγορεύεται» να αγοράσετε

Πάρτε στυλό και χαρτί και γράψτε μία λίστα με τα μη απαραίτητα, που θα σταματήσετε να αγοράζετε, και τα απαραίτητα, για τα οποία θα συνεχίσετε να ξοδεύετε λεφτά, για το προκαθορισμένο σας χρονικό διάστημα. Αυτό θα σάς βοηθήσει να εντοπίσετε τα αντικείμενα στα οποία τείνετε να ξοδεύετε υπερβολικά, αλλά και να παραμείνετε προσηλωμένοι στα πράγματα που πραγματικά αξίζει να αγοράσετε. Αυτό μπορεί επίσης να σάς βοηθήσει να επικεντρωθείτε στους στόχους του πειράματός σας.

Η ίδια η Berman εξηγεί πως, «οι κανόνες της μη αγοράς είναι διαφορετικοί για τον καθένα». Η ίδια, γνωρίζοντας ότι έχει αδυναμία στη μόδα, εξαρχής ήξερε ότι η «απαγορευμένη» λίστα της περιείχε ρούχα, προϊόντα ομορφιάς, αρώματα, κοσμήματα και μαγιό. Τα πράγματα στη λίστα που «επιτρέπονταν» ήταν, μεταξύ άλλων, τα φρέσκα λουλούδια, τα εισιτήρια μουσείων, τα μαθήματα πιλάτες και τα οικονομικά ταξίδια.

Ορίστε το χρονοδιάγραμμα και τους κανόνες σας

Η Elysia αποφάσισε ότι το «No-Buy Challenge» της θα διαρκούσε έναν ολόκληρο χρόνο. Αν αυτό το διάστημα σας φαίνεται πολύ περιοριστικό, ίσως θα μπορούσατε να το δοκιμάσετε για μερικούς μήνες- ή ακόμα και για μόνο μερικές εβδομάδες.

Μπορείτε και αν αλλάξετε τους κανόνες της πρόκλησης για να την κάνετε πιο διασκεδαστική. Η Aja Barber, συγγραφέας που ασχολείται με τα θέματα μόδας και βιωσιμότητας, διευθύνει μία διαδικτυακή κοινότητα όπου οι άνθρωποι ενθαρρύνονται να καταναλώνουν πιο συνειδητά. «Προκαλώ τους ανθρώπους, αυτή τη χρονιά, να μην αγοράσουν ούτε ένα καινούργιο φόρεμα. Έτσι, αναγκάζονται να είναι λίγο πιο δημιουργικοί, αλλά δεν περιορίζονται και εντελώς. Έχω, επίσης, προκαλέσει τους ακολούθους μου, το 50% των ρούχων που αγοράζουν να είναι second hand», λέει.

Μείνετε μακριά από πειρασμούς

Στον κόσμο των γρήγορων αγορών και των διαφημίσεων που μάς ακολουθούν από ιστότοπο σε ιστότοπο, οι πειρασμοί να ξοδέψουμε χρήματα για την απόκτηση καινούργιων πραγμάτων είναι παντού. Περιορίστε την έκθεσή σας σε αυτές τις διαφημίσεις και «ελέγξτε» τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Με ποιους τρόπους;

• Κάνετε unfollow όλους τους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίοι προσπαθούν να σάς πείσουν να ξοδέφωετε χρήματα, συμβουλεύει η Berman. Μεταξύ αυτών, influencers μόδας, στυλίστες και fashion brands.
• Διαγραφείτε από τα newsletter των αγαπημένων σας εταιρειών ρούχων, αξεσουάρ, καλλυντικών κλπ. Όπως τονίζει η Barber, οι καθημερινές ή εβδομαδιαίες ενημερώσεις για εκπτώσεις, προσφορές και μειώσεις τιμών δεν βοηθούν.
• Ακολουθήστε influencers και ομάδες που προωθούν την ευσυνείδητη κατανάλωση. Η Berman σημειώνει ότι έβαλε στόχο να ακολουθήσει χρήστες που επίσης προβάλλουν την αλλαγή των καταναλωτικών τους συνηθειών. «Έγιναν σχεδόν η ομάδα υποστήριξής μου», επισημαίνει η ίδια.
• Αποκλείστε τα e-shops που σάς δημιουργούν την παρόρμηση να ψωνίζετε. Αυτά, μπορεί να αφορούν κορυφαίους ιστότοπους μόδας. «Με αυτόν τον τρόπο, δεν έμπαινα καν στον πειρασμό να χαζέψω», εξηγεί η Elysia.

Αλλάξτε τις καταναλωτικές σας συνήθειες

Είναι εύκολο να ξοδέψετε πολλά χρήματα στο fast fashion. Όταν, όμως, αρχίζετε να σκέφτεστε την αλυσίδα ανεφοδιασμού της γρήγορης μόδας, μπορείτε να καταλάβετε ότι, αυτή η καταπληκτική προσφορά -για παράδειγμα, ένα φόρεμα που κάνει 8 ευρώ-, ίσως δεν είναι τελικά και τόσο καταπληκτική. Η γρήγορη μόδα είναι γρήγορη και φθηνή επειδή οι εταιρείες φροντίζουν να «κόψουν» και το παραμικρό κόστος. Όπως εξηγεί η διευθύντρια του Κέντρου για τη Βιώσιμη Μόδα στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Λονδίνου, Dilys Williams, αυτό συχνά σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται υφάσματα με βάση το πετρέλαιο, όπως ο πολυεστέρας, τα οποία δεν βιοδιασπώνται, αλλά και ότι, τα εργοστάσια που παράγουν αυτή τη μόδα, ρυπαίνουν ιδιαίτερα το περιβάλλον ενώ υποαμείβουν ή και κακομεταχειρίζονται τους εργαζόμενούς τους.

Το fast fashion συμβάλλει δραστικά στην αύξηση της κατανάλωσης ενώ, οι συνέπειες από αυτή την shopping συνήθεια, είναι απολύτως πραγματικές και εμφανείς, εξηγεί η Barber. Στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, υπάρχει ένα «βουνό» από πεταμένα ρούχα το οποίο είναι τόσο μεγάλο που φαίνεται από το διάστημα. Οι παραλίες της Γκάνα έχουν κατακλυστεί από πεταμένα ρούχα τα οποία ξεβράζονται στις ακτές.

Σύμφωνα με την Barber, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να επαναπροσδιορίσουμε τις ιδέες μας για το τι είναι φυσιολογικό – ειδικά όσον αφορά στις τιμές των ρούχων. Η ίδια προτρέπει να υποστηρίζουμε brands βιώσιμης μόδας και να κατανοήσουμε τη ζημιά που προκαλεί η fast fashion σε τόσες πτυχές που, τελικά, μάς αφορούν.

Η Elysia Berman, 9 μήνες αφότου ξεκίνησε το «ταξίδι» της προς ένα πιο συνετό lifestyle λέει ότι έχει βοηθηθεί να μάθει να καταναλώνει πιο προσεκτικά. Και, όπως υπογραμμίζει, υπήρξαν και άλλα οφέλη. «Είμαι περήφανη για τον εαυτό μου. Είδα ένα νέο επίπεδο αφοσίωσης και προσήλωσης στον στόχο μου το οποίο, πριν, δεν ήξερα καν ότι διέθετα», καταλήγει.

Διαβάστε ακόμη

Γεωργιάδης: Σχεδιάζουμε μήνυμα επιβεβαίωσης στο κινητό για συναίνεση στη συνταγογράφηση

«Όλα καλά εδώ» - Το τελευταίο μήνυμα των επιβατών πριν από την έκρηξη στο υποβρύχιο Titan

Το βαρύ ζεϊμπέκικο του Κουτσούμπα στο φεστιβάλ της ΚΝΕ - Ποιο τραγούδι χόρεψε

Ο Γιώργος Κιμούλης μήνυσε την Παναγιώτα Βλαντή για συκοφαντική δυσφήμιση