Το νέο επιχειρηματικό modus-operandi: Επιστροφή στην ανάπτυξη με προστασία του περιβάλλοντος

Μπορεί η φονική πανδημία του κορονοϊού να σκορπάει τον τρόμο σε όλη την υφήλιο, τα μέτρα που λαμβάνονται όμως για την ανάσχεσή της έχουν θετικές επιπτώσεις στην προστασία του περιβάλλοντος. Όσο τα κράτη, οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές προσαρμόζονται στα δεδομένα της νέας κανονικότητας, επανεξετάζουν ταυτόχρονα και τη σχέση τους με το περιβάλλον. Ήδη οι περισσότερες χώρες καταγράφουν χαμηλότερα ποσοστά αέριων ρύπων και σημαντική μείωση του διοξειδίου του αζώτου που οφείλεται στην μείωση της οικονομικής δραστηριότητας. Οι προβλέψεις μιλούν για μια μείωση στα αέρια θερμοκηπίου ύψους 8% για φέτος σε παγκόσμια κλίμακα. Πρόκειται για ένα παράπλευρο κέρδος από το δράμα του κορονοϊού.

Η πανδημία συνέπεσε χρονικά με τον παγκόσμιο συναγερμό που προκαλεί η υπερθέρμανση του πλανήτη. Ανέδειξε επίσης την αλληλεξάρτηση του κόσμου μας αλλά και την ανάγκη να προετοιμάσουμε καλύτερα τους ανθρώπους και τον πλανήτη για τους αλληλένδετους κινδύνους υγειονομικής περίθαλψης και κλιματικής αλλαγής. Από την άλλη πλευρά, μας έδειξε ότι είναι δυνατή μια ευρεία, ολοκληρωμένη απάντηση σε μια παγκόσμια κρίση, όταν όλοι δεσμευόμαστε για αυτήν.

Τα προγράμματα ανάκαμψης μπορούν να σχεδιαστούν έτσι ώστε να καταστήσουν την παγκόσμια οικονομία πιο ανθεκτική, καλύτερα εξοπλισμένη για τη χρήση ψηφιοποιημένων τεχνολογιών και προπαντός πιο πράσινη. Ήδη στην Ευρώπη, η Πρόεδρος της Κομισιόν έχει ανακοινώσει πως θα μετατρέψει το σχέδιο του Green Deal σε πρόγραμμα ανάκαμψης της οικονομίας της Ε.Ε. και η στροφή στην πράσινη οικονομία θα κατέχει κεντρικό ρόλο στην τόνωση της ανάπτυξης.

Με το πέρασμα του χρόνου, οι επιχειρήσεις οφείλουν να αποδείξουν την ανθεκτικότητα σε μια σειρά προκλήσεων που σχετίζονται με κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Και πιθανότατα να οδηγηθούν σε ένα αναπτυξιακό μοντέλο που θα προτάσσει την προστασία του τοπικού οικοσυστήματος στην προμετωπίδα των δραστηριοτήτων της.

Δυστυχώς, στην χώρα μας υπάρχει μια διάχυτη παρανόηση σχετικά με την φυσιολογική συνύπαρξη βιομηχανικής δραστηριότητας και μέριμνας των επιχειρήσεων για το περιβάλλον. Υγιείς και υπεύθυνες επιχειρήσεις, που όχι μόνο προσφέρουν χιλιάδες θέσεις εργασίας και ενισχύουν τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά και που εφαρμόζουν διεθνώς πρωτοποριακές πρακτικές για την βιώσιμη ανάπτυξη και την περιβαλλοντική προστασία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μίας από τις πλέον παρεξηγημένες περιπτώσεις επενδύσεων στην Ελλάδα είναι εκείνη της Ελληνικός Χρυσός στα Μεταλλεία Κασσάνδρας στην ΒΑ Χαλκιδική. Η εταιρεία, χωρίς να είναι η μοναδική φυσικά, έχει δεχθεί διαχρονικά έναν πόλεμο λασπολογίας υποκινούμενο από σκοπιμότητες που ουδεμία σχέση είχαν με την ουσία και τα οφέλη της επένδυσης αυτής.

Εν τω μεταξύ, η τεχνογνωσία και η διεθνής εμπειρία που προσφέρει η μητρική εταιρία Eldorado Gold δίνουν την δυνατότητα στην Ελληνικός Χρυσός να ελαχιστοποιεί το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Τόσο οι εγκαταστάσεις και οι υποδομές της εταιρείας όσο και οι τεχνολογίες και οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί, βασίζονται στην αρχή της βέλτιστης περιβαλλοντικής διαχείρισης. Αυτό σημαίνει πως διέπονται από υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας και εφαρμόζουν πιστά το θεσμικό και νομικό πλαίσιο – συχνά ξεπερνώντας ακόμη και τις συμβατικές υποχρεώσεις της εταιρείας.

Λίγα μεταλλεία παγκοσμίως υλοποιούν τόσες σημαντικές πρωτοβουλίες για την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Αυτές συμπυκνώνονται στα εξής:

Πρώτον, στο πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης, το οποίο παρακολουθεί και καταγράφει μεταξύ άλλων την ποιότητα του αέρα, του εδάφους και των υδάτων, το ακουστικό περιβάλλον και τον θόρυβο, την σεισμικότητα και το οικοσύστημα, σε περισσότερα από 400 σημεία ελέγχου. Δεύτερον, στην μέριμνα για την πλήρη επαναφορά της γης με το βλέμμα στην μετα-μεταλλευτική εποχή. Η αρχή της «παράλληλης αποκατάστασης» διέπει το σχεδιασμό των έργων της εταιρείας, με στόχο την επαναφορά της γης στην πρότερή της κατάσταση, αμέσως μετά το τέλος κάθε μεταλλευτικής εργασίας. Τρίτον, στην εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως η ξηρή απόθεση, η ασφαλέστερη και περιβαλλοντικά φιλική αποθήκευση των μεταλλευτικών καταλοίπων που εξοικονομεί σημαντικές ποσότητες νερού και εξασφαλίζει μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα κατά 40%.

Η υπεύθυνη δραστηριότητα είναι αυτονόητη ένδειξη σεβασμού απέναντι στον τόπο που φιλοξενεί κάθε επιχείρηση. Αποτελεί όμως και μονόδρομο για την μεταλλευτική δραστηριότητα του 21^ου αιώνα.