Ισπανία: Κόκκινη κάρτα στα jet κράνη μετά από την αύξηση θανάτων μοτοσυκλετιστών

Οι θανατηφόροι τραυματισμοί αναβατών μοτοσυκλέτας και μοτοποδηλάτου αυξήθηκαν κατά σχεδόν 18% το 2023, οδηγώντας τις ισπανικές αρχές στην εισήγηση δέσμης μέτρων για τα μηχανοκίνητα δίκυκλα. Στα μέτρα ξεχωρίζουν η υποχρεωτική χρήση full-face ή σπαστού κράνους (αντί για ανοιχτό / Jet), η υποχρεωτική χρήση γαντιών αλλά και η υποχρεωτική πρακτική εκπαίδευση για όσους οδηγούς ΙΧ αυτοκινήτων θέλουν να οδηγήσουν δίκυκλο 125 κυβικών.

1.048 δυστυχήματα με 1.145 νεκρούς 

Ο υπουργός Εσωτερικών Fernando Grande-Marlaska παρουσίασε στις 4 Ιανουαρίου 2024 τον προσωρινό απολογισμό ατυχημάτων που καταγράφηκαν στους ισπανικούς δρόμους την προηγούμενη χρονιά, το 2023. Σύμφωνα με αυτόν, σημειώθηκαν 1.048 δυστυχήματα με 1.145 ανθρώπους να χάνουν την ζωή τους -τρεις λιγότεροι από το 2022.

Από την άλλη, 4.495 άνθρωποι νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομείο, λόγω τραυματισμών που προήλθαν από τροχαίο ατύχημα. Μελανό στοιχείο των στατιστικών που παρουσιάστηκαν, αποτελούν τα μηχανοκίνητα δίκυκλα, όπου το 2023 υπήρξαν συνολικά 299 νεκροί.

Σε σύγκριση με τους 254 το 2022, η αύξηση μεταφράζεται σε +17,7%!

Αναμφίβολα, στην αύξηση των θανάτων αναβατών θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι το 2023 η ισπανική αγορά δικύκλου έκλεισε με διψήφια άνοδο ταξινομήσεων. Πιο συγκεκριμένο σύμφωνα με τα στοιχεία του ANESDOR (αντίστοιχος φορέας με τον ελληνικό Σύνδεσμο Εισαγωγέων Μοτοσυκλετών Ελλάδος ΣΕΜΕ) σημειώθηκαν 225.440 ταξινομήσεις, που μεταφράζονται σε άνοδο 11,4% σε σύγκριση με το 2022. Αυτή ήταν η καλύτερη επίδοση της αγοράς για πάνω από μία δεκαετία, από το μακρινό 2008. Αν τώρα υπάρχει απορία για ποιο λόγο οι ισπανικές αρχές στοχεύουν ειδικά την κατηγορία διπλωματών 125 κυβικών, αυτό συμβαίνει γιατί όπως και στην Ελλάδα (αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ άλλων της Γαλλίας και της Γερμανίας) υπάρχει δυνατότητα ισοδυναμίας διπλωμάτων, με τους οδηγούς αυτοκινήτου να μπορούν να οδηγήσουν και μηχανοκίνητα δίκυκλα έως 125 κυβικά. Αντίθετα όμως από την Ελλάδα, η οποία έχει μία από τις πιο αυστηρές νομοθεσίες όσον αφορά την εξίσωση διπλωμάτων Β (αυτοκινήτου) και Α1 (μηχανοκίνητων δικύκλων 125 κυβικών), στην Ισπανία μέχρι πρότινος τα πράγματα δεν ήταν έτσι.

Αρκούσε απλώς να έχει κανείς στην κατοχή του δίπλωμα αυτοκινήτου για 3 χρόνια, για να μπορέσει αυτόματα μετά να αγοράσει και να οδηγήσει μοτοσυκλέτα 125 κυβικών και 15 ίππων, χωρίς να απαιτείται καμία θεωρητική ή πρακτική εξέταση!

Στην Ελλάδα, η ισοδυναμία διπλωμάτων, έχει από την μία ως στόχο την αύξηση πωλήσεων δικύκλου, αλλά από την άλλη υπάρχει η μέριμνα, προκειμένου να αποφευχθεί η αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων. Ένα σημείο που βρισκόμαστε μπροστά, ακόμα και από την Ισπανία, η οποία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αγορές μηχανοκίνητων δικύκλων της Ευρώπης, με σημαντική μοτό-κουλτούρα και πληθώρα αγωνιζομένων και Παγκόσμιων Πρωταθλητών σε κορυφαίες διοργανώσεις του κόσμου.

Πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα ισχύουν τα παρακάτω για την ισοδυναμία διπλωμάτων:

• Για να οδηγήσει κανείς μοτοποδήλατο (50 κ.εκ.) με δίπλωμα B, θα πρέπει να έχει στην κατοχή του το δίπλωμα τουλάχιστον 6 έτη, και ο ίδιος να έχει ηλικία άνω των 27 ετών.
• Για να οδηγήσει κανείς Α1 μηχανοκίνητο δίκυκλο (έως 125 κ.εκ.) με δίπλωμα B, θα πρέπει να το έχει στην κατοχή του δίπλωμα Β τουλάχιστον 6 έτη, να έχει ηλικία άνω των 27 ετών, και να κάνει υποχρεωτικά 5 μαθήματα πρακτικής εκπαίδευσης, ενώ στο δίπλωμα του θα αναγράφεται ο κωδικός “121”.

Πέρα από την Ελλάδα, τόσο σε Γαλλία όσο και σε Γερμανία οι οδηγοί αυτοκινήτου υποχρεώνονται κι εκεί σε επιπλέον εξετάσεις για να οδηγήσουν δίκυκλο, κάτι που θα είναι πλέον υποχρεωτικό και στην Ισπανία. Μέχρι στιγμής, το Υπουργείο Εσωτερικών της Ισπανίας δεν έχει ανακοινώσει περαιτέρω λεπτομέρειες για την ακριβή εκπαίδευση που θα κληθούν να περάσουν οι οδηγοί αυτοκινήτου για να τους επιτραπεί η οδήγηση δικύκλου 125 κυβικών.

Εκτός όμως από τα παραπάνω, υπάρχει ένας ακόμα λόγος που οι Ισπανοί στοχεύουν τη συγκεκριμένη κατηγορία, καθώς τα 125 κυβικά κατείχαν την μερίδα του λέοντος στις εθνικές ταξινομήσεις για το 2023, φτάνοντας το… 52% της αγοραστικής πίτας!

 Τα μέτρα που σχεδιάζει η Ισπανία 

Τα μέτρα που ετοιμάζεται να πάρει η Ισπανία για να μειώσει τους θανάτους αναβατών μηχανοκίνητων δικύκλων από τροχαία δυστυχήματα είναι τα εξής:

• Επικαιροποίηση του περιεχομένου των μαθημάτων ανάκτησης διπλωμάτων από όσους αναβάτες το έχουν χάσει, για τους οποίους θα προγραμματιστούν μαθήματα ασφαλούς και αποτελεσματικής οδήγησης.
• Καθιέρωση υποχρεωτικού κύκλου μαθημάτων για οδηγούς που έχουν για 3 έτη στην κατοχή τους άδεια οδήγησης Β και θέλουν να οδηγήσουν μοτοσικλέτες μέχρι 125 κυβικά εκατοστά.
• Υποχρεωτική χρήση ολόσωμου ή σπαστού κράνους και εγκεκριμένων γαντιών για τους αναβάτες μοτοσυκλέτας στον δρόμο.

Η αρχική αντίδραση του ANESDOR απέναντι στα μέτρα χαρακτηρίζεται τουλάχιστον διστακτική, καθώς στο δελτίο τύπου του ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Δικύκλου της Ισπανίας ξεκινά εκφράζοντας την λύπη του για τους αυξημένους θανάτους, στην συνέχεια όμως προχωρά σε κριτική, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι “δεν έχει δοκιμαστεί επί μακρόν το πρότυπο των εξετάσεων σε Γερμανία και Γαλλία” και καταλήγει εκφράζοντας φόβο για πτώση των πωλήσεων. Αυτό είναι κάτι που έχει μεγάλες πιθανότητες να συμβεί, όμως δεν ήταν και εξακολουθεί να μην είναι λογικό οι οδηγοί ΙΧ αυτοκινήτων να οδηγούν μοτοσυκλέτες, χωρίς κανένα μάθημα, ανεξάρτητα αν πρόκειται για μικρού κυβισμού ή όχι.

Όσον αφορά τώρα στην υποχρεωτική χρήση εγκεκριμένων γαντιών, δεν αποτελεί κάποια καινοτομία της Ισπανίας. Το συγκεκριμένο μέτρο εφαρμόζεται στην Γαλλία ήδη από το 2016 (!), με τους παραβάτες μάλιστα όχι μόνο να πληρώνουν χρηματικό πρόστιμο, αλλά και να δέχονται βαθμούς ποινής στο δίπλωμά τους.

Αυτό που είναι νέο είναι το μέτρο που αφορά την υποχρεωτική χρήση full-face ή σπαστού (modular) κράνους. Μένει να ξεκαθαριστεί αν αυτό θα ισχύσει για όλους του δρόμους, ή αν θα επιβληθεί μόνο για τους αυτοκινητόδρομους και τους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας. Οι απόψεις στα μέσα του ισπανικού ειδικού τύπου διίστανται ως προς το πλαίσιο εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου, όμως στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών της Ισπανίας, όπου έχει δημοσιευθεί η απόφαση, δεν γίνονται διακρίσεις σε δρόμους, κάνοντας λόγο για κάθετη εφαρμογή του μέτρου από όλους τους αναβάτες μηχανοκίνητων δικύκλων!

Πέραν από τη συμμόρφωση με τις νομικές απαιτήσεις, οι οδηγοί ενθαρρύνονται από τις ισπανικές αρχές να συμμετέχουν ενεργά σε μαθήματα ασφαλούς οδήγησης και στην υιοθέτηση πρόσθετων πρακτικών που βελτιώνουν την ασφάλειά τους στο δρόμο.

Τα μέτρα των Ισπανών κινούνται σαφέστατα προς την σωστή κατεύθυνση, στο σύνολό τους, με το μέτρο για τα full-face κράνη να είναι σίγουρα μία αναβάθμιση ασφάλειας για όλους, ενώ είναι η πρώτη φορά που ένα τέτοιο μέτρο εισάγεται ως υποχρεωτικό. Από την άλλη τα νέα μέτρα καθιστούν αβέβαιο το μέλλον των jet/ανοιχτών κρανών στη χώρα, ενώ σε περίπτωση καθολικής εφαρμογής του μέτρου είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις και από τα καταστήματα λιανικής πώλησης, καθώς θα επηρεαστούν τόσο τα έσοδά τους όσο και τη διάθεση του αποθέματος τους.