Αλέξια: «Τα τραγούδια είναι σαν προσευχές, που ανεβαίνουν στους ουρανούς και εισακούονται»

Η αγαπημένη ερμηνεύτρια και ακτιβίστρια, Αλέξια επιστρέφει στις 15/12, με μία εντυπωσιακή συναυλία, με θέμα τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και μιλάει γι αυτήν, αλλά και για άλλα πολλά με την Σεμίνα Διγενή.

Πρόκειται για την 2η διαδικτυακή μου συναυλία, λέει, την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου στις 9 το βράδυ, που θα μεταδοθεί μέσω της επίσημης σελίδας μου στο Facebook. Θα έχει διάρκεια 2 ωρών και διάθεση εμψύχωσης και ψυχαγωγίας, με ενδιαφέρουσες συμμετοχές φίλων μου μουσικών, αλλά και ακτιβιστών από πολλά μέρη της γης. 

Τελεί υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Κύπρο και στην Ελλάδα και του Υπουργείου Εσωτερικών της Κύπρου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου και άλλους σπουδαίους φορείς.

- Σε έχουν αποκαλέσει «μουσικό χαμαιλέοντα», έχεις τραγουδήσει από ποπ μέχρι τζαζ, αλλά και πολλά άλλα είδη. Πιστεύεις ότι σε έχει καταλάβει το κοινό, όπως θα επιθυμούσες; 

Αγαπώ τη μουσική και μπορώ με ευκολία να μεταπηδώ από το ένα μουσικό είδος στο άλλο. Ξεκίνησα στο Γυμνάσιο με Jazz, τη σπούδασα, μετά τραγούδησα ποπ, κατόπιν Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργο Χατζηνάσιο, Κώστα Τουρνά, Σταμάτη Κραουνάκη, τα «Κλασσικά» μου με τον Κώστα Καπνίση, Jazz με τον Chick Corea και τον John Patitucci, Trip hop και Αlternative με τον φίλο Αριστείδη Μυταρά γιά το χοροθέατρο του Ρήγου και με μιά πρώτη συνεργασία με τον Γιώργο Λάνθιμο, σε ένα από τα πρώτα του βιντεοκλίπ κ.α. Είναι όλα θεματικά, conceptual, έτσι με εμπνέει να δουλεύω.

Ακολουθώ τη μουσική της ψυχής μου, όχι ότι επιτάσσει η οποιαδήποτε «μόδα». Τραγουδώ μόνο όταν έχω κάτι σημαντικό να εκφράσω, διότι γιά μένα το να τραγουδώ είναι πράξη ιερή και πνευματική, όπως και αυτά τα οποία τραγουδώ. Όπως λέει η αγαπημένη τραγουδίστρια Abbey Lincoln, τα τραγούδια είναι σαν προσευχές, οι οποίες ανεβαίνουν, αναλήπτονται στους ουρανούς και εισακούονται, γι’ αυτό χρειάζεται να προσέχουμε τι εκφράζουμε διότι μετά γίνονται οι επιλογές μας, η ζωή μας.

- Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι ένα θέμα γιά το οποίο μπορεί να έχει ακούσει πολύς κόσμος, παρόλαυτα δεν είμαι και τόσο σίγουρη ότι όλοι κατανοούν τη σημασία. Συμφωνείς;

Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν συνειδητοποιούμε πόσοι λίγοι άνθρωποι στον κόσμο τα απολαμβάνουν. Τα καταλαβαίνουμε, δυστυχώς, μόνο όταν τα χάσουμε. Ελευθερίες οι οποίες γιά πολλούς από εμάς είναι πράγματα αυτονόητα, γιά πολύ κόσμο είναι αγαθά που μόνο να τα ονειρεύονται μπορούν, όπως παραδείγματος χάριν η ελευθερία στην αξιοπρεπή διαβίωση.

- Έχεις μία βαθειά σύνδεση με το θέμα αυτό.

Ναί Σεμίνα μου, έχω πράγματι βαθειά σύνδεση με το θέμα αυτό, ως γυναίκα, ως επιζήσασα πολιτικών συγκρούσεων και πολέμου, ως εκτοπισμένη, ως επιζήσασα παιδικής σεξουαλικής παρενόχλησης, ως μετανάστης και ως κάποια που γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει να υφίστασαι διάκριση ως αποτέλεσμα της εθνικότητας, της εθνότητας, της γλώσσας μου.

Επίσης, πάντα με ενδιέφερε η ανθρωπιστική προσέγγιση σε όλα. Γι’ αυτό και όταν ζούσα στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της καριέρας μου, επέλεξα να συνεργαστώ και με τον Κώστα Τουρνά και με τον Μίκη Θεοδωράκη, δυό εξαιρετικούς Έλληνες συνθέτες των οποίων τα θέματα των τραγουδιών τους, αφορούσαν κυρίως σε θέματα κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης.

Στην προκειμένη συναυλία έχω ένα ντουέτο μαζί με τον Κώστα Τουρνά με ένα τραγούδι του «Ο Αχιλλέας από το Κάιρο», το οποίο αναφέρεται στην ομοφοβία και στην αποδοχή, το οποίο γράφτηκε το 70’, τραγουδώ επίσης ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη «Την πόρτα ανοίγω το βράδυ», το οποίο επίσης αναφέρεται στην συμπερίληψη και στην αποδοχή επίσης.

- Τι θα περιλαμβάνει η συναυλία αυτή, όσον αφορά στο θέμα της μουσικής και των μηνυμάτων;

Περιλαμβάνει μουσικές συνεργασίες ανάμεσα σε μένα και σε μουσικούς εξαιρετικούς από την Κύπρο, την Αμερική την Ελλάδα, με έμφαση στην υποστήριξη νέων ταλαντούχων μουσικών.

Έχω επιλέξει να τραγουδήσω τραγούδια από ποικίλα μουσικά είδη, τα οποία αγαπώ,  όπως: Spirituals του Χάρη Μπελαφόντε, του Μίκη Θεοδωράκη, Quincy Jones, Σταύρο Ξαρχάκο, αυτοσχεδιασμούς, Νίνα Σιμόν,  τα οποία θεωρούνται ύμνος γιά τo Civil Rights movement,  το κίνημα γιά τα ατομικά δικαιώματα το 1950 και το 1960, τα μηνύματα των οποίων, είναι δυστυχώς επίκαιρα μέχρι σήμερα.

Επιρόσθετα θα ερμηνεύσω και δικές μου συνθέσεις, τραγούδια που πρώτη φορά μοιράζομαι με εσάς, από τον καινούργιο μου δίσκο που πρόκειται να κυκλοφορήσει προσεχώς.

- Επέλεξες να συνεργαστείς με ορισμένες νέες μουσικούς της Κύπρου, με την γνωστή  επιθυμία σου να υποστηρίζεις ταλέντα και αξίες και να γνωστοποιείς μουσικές άγνωστες προς τους νέους. Εξακολουθεί το πάθος σου για τα γκόσπελ;

Πρωτοάκουσα γκόσπελ όταν ήμουν στο Γυμνάσιο στην Κύπρο, συγκεκριμένα γνώρισα την σπουδαία Μαχάλια Τζάκσον, από την φωνή και την ψυχή της οποίας έπαιρνα δύναμη. Έπειτα στο Πανεπιστήμιο στη Βοστώνη από τον πρώτο κιόλας μήνα σπουδών μου, έκανα ακρόαση και έγινα μέλος της Γκόσπελ χορωδίας του Πανεπιστημίου μου (Berklee College of Music). Ως φοιτήτρια σε μιά Αμερική του ‘80 με τα γεγονότα του εκτοπισμού του ‘74 νωπά, με την σύγχυση που μου προκάλεσε η δραστική αλλαγή περιβάλλοντος, πρώτη μου φορά τόσο μακρυά από ότι οικείο και μόνη, άγνωστη μεταξύ αγνώστων, η χορωδία αυτή όπως και οι μουσικές, έγιναν το σπίτι μου μακρυά από το σπίτι μου. Με αγκάλιαζαν μεταφορικά και με διαβεβαίωναν ότι όλα είναι καλά και ότι κάποιοι με αγαπούν και με συμπεριλαμβάνουν. Σημαντικές μουσικές, που δυναμώνουν τη ψυχή και το πνεύμα και που μας οχυρώνουν.

Θα ακούσετε το Oh Freedom που έγινε γνωστό με τον Harry Belafonte, που τραγουδώ με 3 κορίτσια εξαιρετικά, τη Χάρις που σπουδάζει όπερα στη Βιέννη, την Ελένη που σπουδάζει Φωνή και Μουσική στην Αγγλία και την Ινές από το Καμερούν που γνώρισα πριν από χρόνια κατά τη διάρκεια εργαστηρίων του προγράμματος μου Re-bE σε στέγες φιλοξενίας εφήβων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ανάμεσα στις οποίες και τα ασυνόδευτα ανήλικα πρόσφυγες και αιτητές ασύλου. Ήθελα να ενωθούν οι φωνές μας ώστε να εμψυχώνω τώρα με τη σειρά μου άλλες φοιτήτριες των 19 ετών που είναι η ηλικία που είχα εγώ στο Πανεπιστήμιο.

Θα ακουστούν και άλλα ντουέτα: εκτός από τον Κώστα Τουρνά, με τη φίλη μου συνθέτη κινηματογραφικής μουσικής, τουρκικής καταγωγής, την Pinar Toprak, η οποία συνθέτει κινηματογραφική μουσική γιά ταινίες του Χόλυγουντ, τη Στέφανη Αλέξη νεαρή συνθέτιδα ηλεκτρονικής μουσικής και μέ άλλους.

- Πως ήταν η συνεργασία σου με την συνθέτιδα Pinar Toprak, συνθέτη της μουσικής της ταινίας «Captain Marvel» και «Fortnite»;

Με την Pinar είμαστε χρόνια φίλες από το Λος Άντζελες, σπουδάσαμε στο ίδιο πανεπιστήμιο στο Berklee College of Music στη Βοστώνη, εγώ μιά 20-ετία πριν. Η Pinar γεννήθηκε στην Τουρκία και εγώ στην Κύπρο. Παρόλα αυτά η Pinar και εγώ συνδεόμαστε απο κοινά ιδανικά και αξίες: πιστεύουμε και οι δύο στη δύναμη της μουσικής, της αγάπης, της φιλίας και της ειρήνης. Έστειλα στην Pinar ένα φωνητικό αυτοσχεδιασμό μου, έχοντας ως έμπνευση τις μνήμες της παιδικής μου ηλικίας στην Αμμόχωστο και την τουρκική εισβολή και εκείνη έντυσε μουσικά τη φωνή μου με αγάπη.

Η αγάπη και η φιλία μας είναι πιό δυνατά από τον πόλεμο και την απώλεια. 

- Συνειδητοποιώ μόλις τώρα, ότι κατέκτησες την «πολυτέλεια» να συνεργάζεσαι με ανθρώπους που ζούν και δημιουργούν με γνώμονα το καλό της ανθρωπότητας. 

Είναι αλήθεια αυτό. Συνεργάζομαι με ανθρώπους που εκτός από το ότι διαθέτουν μεγάλο ταλέντο, πιστεύουμε στις ίδιες αξίες και αρχές. Για αυτούς τους  λόγους, έκανα ακριβώς τις ίδιες επιλογές και στην προηγούμενη μου διαδικτυακή συναυλία για την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων. 

- Τι σε έκανε να επιλέξεις το ντουέτο επανασύνδεσής σας με τον Κώστα Τουρνά;

Με τον Κώστα είχαμε συνεργαστεί πολλές φορές κατά το παρελθόν, με συγκινούσε ανέκαθεν το ήθος του, καθώς επίσης και το κοινωνικό περιεχόμενο των τραγουδιών του, τα οποία είναι πάντα ανθρωποκεντρικά. Ήθελα τη φωνή του Κώστα δίπλα στη δική μου, είναι σαν να μου παραδίδει τη σκυτάλη της αποδοχής, ώστε να το παραδώσω με τη σειρά μου στους νεότερους, κάπως από γενιά σε γενιά.

Αξιοποίησα το αριστουργηματικό τραγούδι που γράφτηκε στα τέλη του ‘70, για ένα θέμα το οποίο ακόμα θεωρείται ταμπού. «Ο Αχιλλέας απ’ το Κάϊρο» θεωρώ ότι είναι ένας ύμνος γιά την αποδοχή της διαφορετικότητας. Είχε γραφτεί γιά την ομοφοβία, αλλά μπορεί να έχει ποικίλες αναγνώσεις που αφορούν σε όποιαν η όποιον δεν αισθάνεται ότι είναι αποδεκτός σε σχέση με κοινωνικές προσδοκίες.

- Παίρνεις θέση έναντι ποικίλων κοινωνικών θεμάτων. Αυτό είναι κάτι που εξελίχθηκε μέσα από τα χρόνια, μέσα από την καριέρα σου και τη ζωή σου  ή πάντοτε υπήρξες ακτιβίστρια;

Ήμουν πάντα όπως είμαι σήμερα. Είχα πάντα μιά βαθειά σχέση με την δικαιοσύνη γιά όλους, με ενδιέφερε πάντα να στέκομαι δίπλα σε ανθρώπους που ήταν αδικημένοι, γιά να συμβάλλω στην ενίσχυση της φωνής τους και της θέσης τους. Είχα πάντα την επιθυμία να συμπαρίσταμαι σε όσους είχαν ανάγκη και να βοηθώ να νοιώσουν οχυρωμένοι, ώστε να διεκδικήσουν το δίκαιο τους.

Κατά ένα παράξενο τρόπο, παρατηρώ ότι η πορεία μου μοιάζει πολύ με των γυναικών δημιουργών στη τζαζ, των οποίων τις μουσικές ακούω από τό Γυμνάσιο μέχρι σήμερα, όπως είναι η Νίνα Σιμόν, η Μπίλυ Χόλιντεϊ, η δασκάλα μου στο Πανεπιστήμιο, η Μπέτυ Κάρτερ κ.ά. Οι γυναίκες αυτές έχουν υπάρξει πρωτοπόρες στη μουσική ακτιβίστριες και υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε χρόνια δύσκολα και επικίνδυνα ειδικά λόγω του γεγονότος ότι ήταν μαύρες γυναίκες σε μιά Αμερική που τις σκότωνε και που ακόμα τις σκοτώνει. Αυτές έχουν υπάρξει γιά μένα μέρος της πυξίδας, που με οδηγεί όλο και πιό κοντά προς την αυθεντικότητα μου. Μου επιτρέπω και μου επιτρέπεται να είμαι ο εαυτός μου, κάθε μέρα της ζωής μου. Αυτό είναι ένα θαύμα και ένα αίσθημα σπουδαίο. Αυτό επιθυμώ γιά όλους μας.

- Το γεγονός ότι έχεις κληροδοτήσει τις μουσικές σου, τη φωνή σου μέσα από ολόκληρη την καριέρα σου στην Ελλάδα, έχοντας διαγράψει μιά λαμπρή πορεία κι έχοντας αγαπηθεί τόσο, πως σε κάνει να αισθάνεσαι;

Είναι πολύ μεγάλη τιμή γιά μένα να είμαι μέρος των ωραιότερων αναμνήσεων τόσων ανθρώπων.. Μου γράφουν καθημερινά από όλα τα μέρη της γης, ότι με άκουγαν από τότε που ήτανε μικρά παιδιά και ότι τους θυμίζω τα ωραιότερα χρόνια της ζωής τους. Σεμίνα μου, είναι τεράστια τιμή και άλλο τόσο τεράστια ευτυχία και συγκίνηση γιά μένα.

Αγαπώ ότι έχω τραγουδήσει, αγαπώ εξίσου και την εξέλιξη. Ως μουσικός και ως δημιουργός, έχω την ευθύνη, τη δύναμη, τη δυναμική και τη δυνατότητα, να προχωρώ εκεί όπου με καλεί η μουσική η έμπνευση, οι επιθυμίες μου. Επιθυμώ να μοιράζομαι μαζί σας το απόσταγμα των γνώσεων μου, της πληρότητας που αισθάνομαι. Το να τραγουδώ είναι γιά μένα μιά πράξη ιερή, με πνευματικότητα, ακριβώς επειδή το κοινό στο οποίο απευθύνεται η μουσική και η φωνή μου, χρειάζεται να πάρει μαζί του ότι έχει πραγματικά ανάγκη, έτσι ώστε να διορθώσει στη σκέψη στη ψυχή στη ζωή του, ότι χρήζει βελτίωσης.

- Το αντιμετωπίζεις ως ευθύνη σου όλο αυτό;

Ακριβώς. Είναι μεγάλη η ευθύνη μας ως καλλιτέχνες. Αυτό αποτελεί ακόμα ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα μας, το οποίο εμείς είμαστε ευλογημένοι επειδή μπορούμε να το απολαμβάνουμε. Ας το προστατεύσουμε λοιπόν, με την ευχή να μπορεί να το απολαμβάνει ολόκληρη η ανθρωπότητα.

- Πώς πάει το Πρόγραμμα και η Μέθοδός σου Re-bE;

Το «Re-bE» είναι μιά μέθοδος που δημιούργησα την τελευταία δεκαετία. Υπήρξε όραμα μου επί 30 χρόνια. Είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα κοινωνικής επίδρασης, μιά παγκόσμια πλατφόρμα κοινωνικής καινοτομίας, με βάση τη μουσική και την δημιουργική έκφραση. Στόχος η καλλιέργεια των παιδιών και των εφήβων, μέσω της μουσικής. Αυτή η διαδικασία πηγάζει από τη δική μου ανάγκη να ανήκω, να δημιουργώ και να εκφράζομαι όπως επιλέγω, με εμπιστοσύνη σε μένα, στοιχεία ζωτικής σημασίας ειδικά γιά τους εφήβους.

Στην ομπρέλα του περιλαμβάνει συναυλίες, διαλέξεις, masterclasses, εργαστήρια ειδικά σχεδιασμένα, σε πολλές χώρες του κόσμου που απευθύνονται σε όλους, αλλά ειδικότερα ευάλωτες ομάδες.

Μέρος του Re-bE εφαρμόζεται σε όλα τα Δημόσια σχολεία της Κύπρου, ως εγκεκριμένο πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. 

- Η συνεργασία σου με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ το UNHCR, θυμάμαι άρχισε τα τελευταία 4 χρόνια με αφορμή το Re-bE, σωστά;

Βέβαια. Σχεδίασα ειδικά εργαστήρια και δούλεψα γιά αρκετά χρόνια σε στέγες που φιλοξενούνται ευάλωτες ομάδες εφήβων μεταξύ άλλων και τα ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά πρόσφυγες.

Επέλεξα να βρίσκομαι κοντά τους, διότι θέλω να συμβάλω στην ηρεμία τη γαλήνη της ψυχής τους, να τους θυμίζω να πιστεύουν στον εαυτό τους και να αναλάβουν άφοβα την ευθύνη της ύπαρξής τους, ό,τι και να έχουν βιώσει.