Μουσική|30.05.2021 12:00

Υπόγεια Ρεύματα στο ethnos.gr: «Δεν είδαμε τους λαϊκούς μας τραγουδιστές να διαδηλώνουν για τα δικαιώματά μας»

Άγγελος Γεραιουδάκης

Τα Υπόγεια Ρεύματα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αλλάζει διαρκώς μορφή σε όλα τα 25 χρόνια της πορείας του, παραμένοντας πιστός στις μουσικές και κοινωνικές του αρχές. Φέτος, επέστρεψε δισκογραφικά με το νέο τους άλμπουμ που έχει τίτλο «Η Γη που αφήνω» και κυκλοφορεί από το Ogdoo Music Group. Τα δώδεκα τραγούδια του δίσκου ξεκίνησαν τη δημιουργική τους πορεία πέρυσι κατά τη διάρκεια δεκάδων συναυλιών, όπου δοκιμάστηκαν τα περισσότερα ζωντανά και ολοκληρώθηκαν το φθινόπωρο, όταν τα μέλη της μπάντας άρχισαν να τα γράφουν μεταξύ τους μέσω διαδικτύου πριν οδηγηθούν στο στούντιο για την τελική ενορχήστρωση και ηχογράφηση.

«Μέσα από τους στίχους μας, εκφράζουμε τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς μας. Από το 2008 μέχρι και σήμερα έχουμε τραβήξει πάρα πολλά ως κοινωνία. Πιστεύουμε ότι ο κόσμος δεν θα γίνει ποτέ ίδιος, έπειτα απ’ όσα έχει υποστεί. Υπάρχουν πολλά προβλήματα και θέματα που χρειάζεται ν’ αντιμετωπίσει. Εμείς, με τα τραγούδια μας, θέλουμε ν’ ευαισθητοποιήσουμε όσο περισσότερο κόσμο μπορούμε και να τον κάνουμε να ενδιαφερθεί για τον συνάνθρωπό του. Είναι τόσο απλό, αλλά ταυτόχρονα και τόσο δύσκολο» υπογραμμίζει ο Νίκος Γιούσεφ στο ethnos.gr.

«Για εμάς κέρδος είναι ο άνθρωπος και όχι τα χρήματα. Όσοι μας γνωρίζουν και μας ακούν όλα αυτά τα χρόνια, είναι κάτι που το έχουν καταλάβει. Απευθυνόμαστε σε όλες τις ηλικίες, αρκεί να μην έχουν τετράγωνα και άδεια μυαλά. Δηλαδή δεν θα χαιρόμασταν άμα ερχόταν για παράδειγμα ο Άδωνις Γεωργιάδης σε κάποια από τη συναυλία μας. Θα λέγαμε ωραία το κλείνουμε αύριο το μαγαζί. Και όχι μόνο αυτός, έχω κι άλλους πολλούς. Τους τελευταίους μήνες, πριν από την πανδημία, ως συγκρότημα, είχαμε ανοδική πορεία στο νεανικό κοινό. Παραπάνω από τους μισούς θεατές στις συναυλίες μας ήταν μικροί σε ηλικία. Αυτό για μας, λέει πολλά».

«Μ' αρέσει να μη λέω πολλά»

Τα πέντε τελευταία χρόνια το συγκρότημα, ως τρίο, με τον Γρηγόρη Κλιούμη (φωνή - κιθάρα), τον Τάσο Πέππα (τύμπανα - φωνητικά) και τον Νίκο Γιούσεφ (μπάσο - φωνητικά) έχει εξελίξει δυναμικά τον ήχο του, δίνοντας ασταμάτητα συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, σε κάθε μικρό ή μεγάλο χώρο και φεστιβάλ, αποδεικνύοντας γιατί παραμένει ένα από τα σημαντικότερα και πιο επίκαιρα συγκροτήματα της ελληνικής σκηνής. Το «Η Γη που αφήνω» αποτελεί την αποτύπωση αυτών των χρόνων και την πρώτη ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά με αυτή τη σύνθεση της μπάντας.

«Δεν είμαστε ένα εμπορικό συγκρότημα. Απέχουμε μακράν από αυτό. Γίναμε γνωστοί τυχαία με το τραγούδι “Μ' αρέσει να μη λέω πολλά” που έγινε αμέσως επιτυχία από το πρώτο μας δίσκο “Ο μάγος κοιτάζει την πόλη”. Η προώθηση της δουλειάς μας γίνεται κυρίως από τα live. Φέτος, όμως, που δεν έγιναν συναυλίες, λόγω του lockdown, στραφήκαμε προς το Διαδίκτυο, καθώς ο κόσμος ήταν κλεισμένος στο σπίτι του και πάνω από το ίντερνετ. Αν είχαμε κρατηθεί, όπως άλλοι καλλιτέχνες, θα ήταν άγνωστο πότε θα έβγαινε ένας καινούργιος δίσκος που έχει γραφτεί τώρα. Δηλαδή δύο χρόνια μετά, δεν ξέρουμε αν θα είχαμε ακριβώς τις ίδιες ανησυχίες και προβληματισμούς».

Μια ιδιαίτερη στιγμή του δίσκου είναι το τραγούδι «Με παραχαραγμένη τη ζωή μας» σε ποίηση του Θεσσαλονικιού ποιητή Ανέστη Ευαγγέλου και μουσική του Κυριάκου Σφέτσα, καθώς τα Υπόγεια Ρεύματα τιμούν το έργο ενός από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, αλλά και τη φιλία τους που έχει αναπτυχθεί με τα χρόνια. «Ένα απόγευμα που ο Κυριάκος τακτοποιούσε το αρχείο του, βρήκε το κομμάτι και αμέσως με πήρε τηλέφωνο. Το είχε μελοποιήσει πριν από χρόνια και το είχε φυλάξει. Αμέσως είπαμε ότι αυτό το τραγούδι θα πρέπει να βρίσκεται στον νέο μας δίσκο».

Επιπλέον, στο άλμπουμ περιλαμβάνεται το τραγούδι «Του Κόλλια (Νίκος Καββαδίας)» όπου αποτελεί ένα φόρο τιμής στον ποιητή, διατηρώντας το ύφος και τον τρόπο γραφής του, σε στίχους του αστείρευτου δημιουργού και καλού φίλου Δημήτρη Μητσοτάκη. «Αρχικά, το κομμάτι λεγόταν “Σπουδή Θαλάσσης”. Ωστόσο, η γυναίκα του Καββαδία δεν μας έδωσε την άδεια, καθώς θεώρησε το κομμάτι μοντέρνο. Ο Δημήτρης από τους “Ενδελέχεια” έκατσε σε μία νύχτα και έγραψε αυτό το εξαίσιο κομμάτι, το οποίο μπορεί να είναι και καλύτερο από το αρχικό. Αυτό είναι ένα από τα μυστικά του δίσκου» λέει, χαριτολογώντας ο καλλιτέχνης και προσθέτει για τον Δημήτρη Μητσοτάκη: «Υπάρχουν κάποιες σχέσεις, οι οποίες κρατάνε χρόνια και είναι αρκετά δυνατές. Τα Υπόγεια Ρεύματα και οι Ενδελέχεια είναι δύο συγκροτήματα που ξεκίνησαν μαζί από την Καλλιθέα και μετράμε 25 χρόνια φιλίας».

«Ο Καλός Νοικοκύρης»: Το τραγούδι για τον Ζακ Κωστόπουλο / Zackie oh!

Τα Υπόγεια Ρεύματα, θέλοντας να εκφράσουν τη θλίψη τους για το, εν έτει 2018, λιντσάρισμα μέχρι θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου / Zackie oh!, αλλά και τον προβληματισμό τους για τα ακραία κοινωνικά φαινόμενα που δυστυχώς όλο και πληθαίνουν, δημιούργησαν το τραγούδι «Ο Καλός Νοικοκύρης». «Τον Ζακ τύχαινε να τον γνωρίζω και ήξερα πολύ καλά ποιος είναι. Όταν έγινε γνωστή η είδηση, ήμασταν στο λεωφορείο και γυρνούσαμε με τους Ενδελέχεια και Magic de Spell από τη Θεσσαλονίκη, έπειτα από μία μεγάλη συναυλία μας. Παρακολουθούσα το συμβάν και μόλις κατάλαβα ποιος είναι, φρίκαρα. Ξεκίνησα να περπατάω μέσα στο λεωφορείο, να συζητάω με δικηγόρους και φίλους τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε την κατάσταση. Ήταν άδικο να τον αποκαλούν junkie και να λένε ότι μπήκε σε ένα κοσμηματοπωλείο και έκλεψε. Έτσι, κάτσαμε και γράψαμε το τραγούδι. Βέβαια, μετά δεν σταμάτησαν να μας βρίζουν στο Youtube, αλλά εμείς νιώσαμε πολύ ωραία, καθώς εκφράσαμε τη θέση μας και είπαμε την αλήθεια. Δεν συμβιβαστήκαμε με την κοινή γνώμη». Ο Νίκος Γιουσέφ διαθέτει μία ομορφιά που από το λίγο που τον γνωρίζω δείχνει να πηγάζει από το μέσα του.

Δυστυχώς, ως κοινωνία δεν είμαστε καθόλου εξοικειωμένοι με το διαφορετικό. Ακόμα και λίγο διαφορετικά ντυμένος να είσαι ή να έχεις μερικά κιλά παραπάνω, ο κόσμος θα στραβοκοιτάξει. Τα τελευταία χρόνια δυστυχώς έχουν αυξηθεί και τα περιστατικά βίας. «Υπάρχουν κάποιοι ριζοσπαστικοί, οποίοι έχουν αυτή τη μνησικακία και τη μισαλλοδοξία, που απορρέει από την καθημερινότητά τους. Ωστόσο, αυτοί είναι ένα μικρό ποσοστό της κοινωνίας, σε σχέση με τους υπόλοιπους, οι οποίοι για να μην έρθουν σε κάποια ρήξη ή σε αντιγνωμία, συμφωνούν με τον οποιοδήποτε για το οτιδήποτε. Αποφεύγουν να εκφράζουν την άποψή τους, με αποτέλεσμα να κερδίζουν οι γραφικοί. Αυτοί έχουν την ίδια ευθύνη με τους άλλους και μη σου πω και μεγαλύτερη, καθώς κάνουν τα στραβά μάτια. Διενεργούν μία μάζα κι ας μην είναι οι πρωτεργάτες ή εκείνοι που φωνάζουν. Για μένα, Ελευθερία σημαίνει να συνυπάρχω ειρηνικά με τον διπλανό μου και να μην χύνεται αίμα. Αυτό δεν γίνεται κατανοητό από πολλούς. Επίσης, δεν είναι σωστό να κρίνουμε κάποιον από την εμφάνιση ή το επάγγελμά του. Για παράδειγμα, δεν είναι όλοι οι μπάτσοι κακοί. Έχω φίλους που είναι τα καλύτερα παιδιά. Χρειάζεται ο καθένας μας να κάνει προσωπική δουλειά με τον εαυτό του, να πράττει σύμφωνα με την ελευθερία του άλλου, να μάθει ποιο είναι το δίκαιο και ποια είναι τα όρια του άλλου. Γιατί όταν υπερβούν αυτά τα όρια και καταπατηθούν προς όφελος άλλου, τότε χάνεται η μπάλα. Και κάτι τέτοιο γίνεται και αυτή την περίοδο που ζούμε».

Πρόσφατα, τα Υπόγεια Ρεύματα κυκλοφόρησαν και το συλλεκτικό βινύλιο αναφοράς, 180gr, σε 500 αριθμημένα αντίτυπα με νέο mastering που περιέχει ένα επιπλέον τραγούδι. Επίσης, μέσα στην έκδοση περιλαμβάνεται και μια συλλεκτική αφίσα με το εικαστικό, στο οποίο βασίστηκε το εξώφυλλο του δίσκου που έχει δημιουργήσει η Ήρα Σταματοπούλου. Είναι εμπνευσμένο από τον άνθρωπο, που αποτελείται από διαφορετικά κομμάτια, φέρει τον τόπο του, τον εαυτό του, τους άλλους. Το ίδιο το άτομο είναι ένα τοπίο, είναι μια σύνθεση όλων που εκρήγνυται. Είναι η γη που αφήνει. «Γενικά, αγαπάμε βινύλιο. Η μουσική του είναι πιο φιλική στο αυτί μου και μπορώ ν’ ακούω περισσότερη ώρα. Όλοι νομίζουν ότι είναι η ίδια με το cd, αλλά δεν ισχύει. Έχει διαφορετική μίξη ήχου, με πιο χαμηλές συχνότητες σε σχέση με τη digital εκδοχή του που είναι πιο μεγάλης ανάλυσης και βαριά κατά μία έννοια».

«Η εποχή μας έχει αρχίσει πάλι ν’ αλλάζει»

Με τα χρόνια, έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στη μουσική. Ο τρόπος με τον οποίο παράγεται ένας δίσκος και διατίθεται στον κόσμο, το μάρκετινγκ ή το μάνατζμεντ ενός καλλιτέχνη. «Η εποχή που ζούμε είναι αρκετά δύσκολη για τη μουσική βιομηχανία. Είμαστε μία μικρή χώρα με αρκετούς καλλιτέχνες. Δεν υπάρχουν πλέον έσοδα. Παλιότερα υπήρχαν τραγουδιστές που πούλαγαν εκατοντάδες δίσκους, ενώ τώρα με το ζόρι πουλάνε δύο χιλιάδες. Δεν είναι εύκολο, λοιπόν, κάποιος να μπορέσει ζήσει μόνο από αυτή τη δουλειά. Ειδικά, αν είσαι μέλος κάποιας μπάντας. Βέβαια, το ίντερνετ έχει βοηθήσει αρκετά την κατάσταση. Ένας καλλιτέχνης πλέον έχει την ευκαιρία να δημοσιεύει μόνος του τα τραγούδια του, μέσα από τις ψηφιακές πλατφόρμες και μετά να απευθυνθεί σε μία μικρή εταιρεία για την προώθηση της δουλειάς του. Αυτός ο τρόπος έχει φέρει για την ώρα ένα θετικό αποτέλεσμα, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι θα συνεχιστεί για πολύ. Ήδη η εποχή μας έχει αρχίσει πάλι ν’ αλλάζει και να μαντρώνονται αυτού του είδους οι ελευθερίες και οι έννοιες. Θα βγαίνουν πάλι συγκεκριμένα πράγματα προς τα έξω».

Πριν από λίγο καιρό, 400 Έλληνες καλλιτέχνες ζήτησαν, μέσω επιστολής του Πανελλήνιου Σωματείου Ελλήνων Τραγουδιστών, να αμείβονται κάθε φορά που εμφανίζονται σε τηλεοπτική εκπομπή. «Αυτό είναι κάτι που έπρεπε να είχε γίνει πριν από πολλά χρόνια. Πριν κάνει τόσες εκπομπές ο Σπύρος Παπαδόπουλος στην τηλεόραση. Ωστόσο, τον περασμένο Μάρτιο, δεν είδα κανέναν από τους μεγάλους τραγουδιστές της λαϊκής σκηνής να διαδηλώνει μαζί με όλους τους υπόλοιπους καλλιτέχνες για τα δικαιώματά μας. Μόκο έκαναν όλοι. Και τώρα που ζορίστηκαν οικονομικά, λόγω του lockdown, βγήκαν και το είπαν, μήπως πιέσουν παραπάνω την κατάσταση και πάρουν κανένα χρήμα. Και μιλάω για τους λαϊκούς τραγουδιστές, διότι αυτούς ακούει η Ελλάδα. Εάν ήμασταν στην Αμερική, θα λέγαμε και για τον 50cent. Εδώ, όμως, δεν έχει ούτε 50cent ούτε 30cent».

Γρηγόρης Κλιούμης, Τάσος Πέππας, Νίκος Γιούσεφ (Copyright: Θάλεια Γαλανοπούλου)

Ένα ακόμη βήμα προς την κανονικότητα έγινε από την περασμένη Παρασκευή (28/5), καθώς σήκωσαν αυλαία τα θέατρα και οι μουσικές σκηνές σε υπαίθριους χώρους. Και παρότι το υπουργείο Πολιτισμού ανέστειλε τη λειτουργία τους για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, αρκετές είναι οι παραστάσεις και οι συναυλίες, τις οποίες θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν οι πολίτες, ακολουθώντας, βέβαια, τα απαραίτητα μέτρα, τα οποία προβλέπουν μεταξύ άλλων, καθήμενους θεατές, πληρότητα θέσεων στο 50%, συγκεκριμένη ταξιθεσία, χρήση μάσκας και αποστάσεις ασφαλείας. «Η κυβέρνηση μας αντιμετώπισε απροετοίμαστα και επιπόλαια. Μας άδειασε τελείως. Οι τελευταίες συναυλίες που κάναμε ήταν πέρυσι τον Φεβρουάριο και άλλες δύο με τρεις το καλοκαίρι με μάσκες. Μας έδωσαν κάποια επιδόματα, λες και μας έκαναν χάρη. Δείχνουν ότι έχουν πρόγραμμα, αλλά χρησιμεύει μόνο για τους τίτλους των ειδήσεων. Αντιλαμβανόμαστε ότι σύστημα δεν υπάρχει. Έχουν δώσει απλά ένα μποναμά στον καθένα μας και πάμε παραπέρα να δούμε τι θα γίνει. Το ίδιο, βέβαια, συμβαίνει και στους περισσότερους κλάδους, όχι μόνο στον δικό μας».

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια «έκρηξη» των μουσικών τάλεντ σόου στην ελληνική τηλεόραση, με αναρίθμητους καλλιτέχνες να δηλώνουν συμμετοχή. Και το ερώτημα είναι τι προσδοκούν αυτά τα χιλιάδες νέα παιδιά; Σε μία εποχή που δεν υπάρχει δισκογραφία και η οικονομική κρίση έχει αλλάξει πολύ τη νυχτερινή ζωή και το μεροκάματο, υποχρεώνοντας ακόμη και καταξιωμένους τραγουδιστές ν’ αλλάξουν επαγγελματικό προσανατολισμό, τι περιμένουν αυτά τα παιδιά από τα ριάλιτι; «Έχω προσπαθήσει να βοηθήσω πολλά από αυτά τα παιδιά που έχουν εμφανιστεί αργότερα σε ριάλιτι. Τέτοιου είδους προγράμματα θεωρώ ότι είναι ευκαιριακά. Είναι αρκετά δύσκολο να σου ανοίξουν πόρτες και να μείνεις στον χώρο, απλά επειδή εμφανίστηκες για δύο μήνες στην τηλεόραση. Ωστόσο, όταν κάποιος δεν έχει βοήθεια από τον περίγυρό του και δεν έχει άλλη επιλογή, του προτείνω να πάει. Αλλά να μείνει μέχρι το τέλος και στόχο να έχει τη μουσική. Να μην αναλωθεί σε συναισθηματισμούς και ίντριγκες, καθώς τέτοια προγράμματα κρύβουν πολλές παγίδες».

Η Ζάκυνθος, τα ταξίδια και η ευχή για το 2021

Ο Νίκος Γιουσεφ είναι γέννημα θρέμμα Ζακυνθινός. Ο λόγος που έφυγε από το νησί ήταν η μουσική. Έφυγε πριν τελειώσει το σχολείο, έκανε τρίτη λυκείου στην Αθήνα. Οι γονείς του δεν ήθελαν βέβαια αλλά δεν τον σταματούσε κανείς. Τους είπε ως δικαιολογία ότι θα πάει στην Αθήνα για να κάνει γραμμικό σχέδιο μιας και έδινε τότε για αρχιτεκτονική. Όμως αυτό ήταν μια δικαιολογία για να πάρει το μπάσο του και να ξεκινήσει να παίζει με άλλα συγκροτήματα στην Αθήνα και με άλλους μουσικούς.

Αρκετές φορές στο χρόνο είναι με μία βαλίτσα στο χέρι και φυσικά δεν του αρέσει μόνο να ταξιδεύει εντός Ελλάδας, αλλά θέλει να κάνει και πιο μακρινά ταξίδια σε άλλες χώρες. Θέλει να γνωρίζει νέους πολιτισμούς, καθώς είναι της άποψης ότι τα ταξίδια αποτελούν γνώση! Είναι μοναχικός άνθρωπος και αυτή τη μοναχικότητα την απολαμβάνει. Όπως είναι από αυτούς τους τύπους που κάνει απολογισμούς. Πάνω απ’ όλα είναι ειλικρινής με τον εαυτό του. Είναι ο πιο αυστηρός κριτής του, αλλά πλέον προσπαθεί όσο μπορεί να είναι λιγότερος επικριτικός απ’ ότι τα προηγούμενα χρόνια. Θέλει να έχει αξίες στη ζωή του και να της διατηρήσει για πάντα. «Για τους επόμενους μήνες, θα ήθελα ο κόσμος να προσφέρει και να βοηθάει περισσότερο, χωρίς όμως να περιμένει κάποιο αντάλλαγμα. Επίσης, να μην αφήνουμε τα πράγματα στην τύχη τους και ν’ αντιμετωπίζουμε καταστάσεις πρώτα μέσα στο σπίτι μας, στις παρέες μας και μετά παραπέρα. Κι όλα θα λυθούν».

*Το συλλεκτικό βινύλιο, όπως και το CD μπορείτε να τα αποκτήσετε εύκολα και γρήγορα από το e-shop του Ogdoo Music Group, ακολουθώντας τους παρακάτω συνδέσμους: LPCD. Επίσης, το άλμπουμ σε LP και CD βρίσκεται στις προθήκες των δισκοπωλείων και των αλυσίδων λιανικής και είναι διαθέσιμο σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες.

συγκρότημαροκΥπόγεια ΡεύματαβινύλιοΖακ ΚωστόπουλοςΆδωνις Γεωργιάδης