Γιώτα Νέγκα: «Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ήταν μια δυνατή και πεισματάρα γυναίκα που δεν το έβαλε ποτέ κάτω»

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου* ήταν μία πληθωρική, εκρηκτική, μεγαλειώδης και αντιφατική γυναίκα. Ένα πλάσμα πολυδιάστατο και αντιφατικό. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας σε μία αστική οικογένεια, αλλά βρέθηκε ξενιτεμένη στην Αθήνα μετά τον ξεριζωμό του 1922. Πέρασε από συναισθηματικές θύελλες, αλλά αγαπούσε με πάθος τη ζωή. Ήταν έμπρακτα δοτική σε όποιον το είχε ανάγκη και μια αμετανόητη χαρτοπαίχτρα, που σκαρφιζόταν απίθανες ιστορίες για να τροφοδοτεί το πάθος της. Τα τραγούδια της, φέρουν – δεν φέρουν την υπογραφή της, έχουν αποτυπωμένη ανάμεσα στις λέξεις την ψυχή της. 

«Για το ελληνικό τραγούδι είναι ένα τεράστιο θεμέλιο, μια σπουδαία στιχουργός. Μια δυνατή και πεισματάρα γυναίκα που δεν το έβαλε ποτέ κάτω. Με συγκινεί η αλήθεια της και μου δίνει χαρά η αγάπη του κόσμου για τα τραγούδια της. Για μένα, είναι μνήμη και πυξίδα. Μου θυμίζει από που έρχομαι και που θέλω να πάω» αναφέρει η Γιώτα Νέγκα στο ethnos.gr, η οποία, ύστερα από ένα επιτυχημένο καλοκαίρι σε Αθήνα και Κύπρο, ανεβαίνει στη σκηνή του Ακροπόλ κάθε Δευτέρα στις 21:00, για να μοιραστεί μαζί μας τα θρυλικά τραγούδια που έγραψε η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Μία παράσταση που επιμελείται καλλιτεχνικά η Λίνα Νικολακοπούλου. 

Οι στίχοι της είναι ποίηση και λαϊκή έκφραση συνάμα. Έρωτας και πόνος ταυτόχρονα. «Το πιο δυνατό στοιχείο των τραγουδιών της, που εξασφαλίζει τη διαχρονικότητά τους, είναι η αλήθεια. Γιατί είναι μία και δεν αλλάζει με τις εποχές» υπογραμμίζει η λαϊκή τραγουδίστρια και στη συνέχεια, τη ρωτάω να μου πει ποιος από τους στίχους της Ευτυχίας την εκφράζει περισσότερο. «Ποιος θα μου δώσει δύναμη, τον κόσμο αυτόν ν' αλλάξω, να φτιάξω όμορφες καρδιές, μεγάλες και πονετικές, τις σκάρτες να πετάξω. Οι στίχοι είναι από το τραγούδι "Ο Γυάλινος Κόσμος". Με εκφράζουν, γιατί είναι μια γλυκιά ουτοπία που μου αρέσει να ονειρεύομαι» απαντά.

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου έγραφε με τρομερή ευκολία και συνεχώς. Με την ίδια ευκολία έδινε τους στίχους της, ακόμη και ανυπόγραφα, για ν' αντιμετωπίσει τα πρακτικά προβλήματα της ζωής και την καθημερινότητα. Αδίκησε τον εαυτό της ή την αδίκησε η κοινωνική κατάσταση που δύσκολα επέτρεπε σε μια γυναίκα να διαπρέψει σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο; «Ούτε αδίκησε τον εαυτό της ούτε επέτρεψε να την αδικήσει η κοινωνική κατάσταση. Έκανε αυτό που ήθελε τη στιγμή που το επιθυμούσε, έστω κι αν ήταν κόντρα σε όλους και όλα. Κάτι που το θαυμάζω και το σέβομαι».

Γιατί οι άνθρωποι της εποχής εκείνης, είχαν περισσότερη όρεξη για ζωή και γλέντι από εμάς σήμερα;

Επειδή ήξεραν πολύ καλά πως από τη μια στιγμή στην άλλη όλα μπορούν να εξαφανιστούν. Δεν το «φοβόντουσαν» το ήξεραν.

Η εκ νέου παρουσίαση μουσικών κομματιών του παρελθόντος στους νέους πρέπει να γίνεται με ανανεωμένο τρόπο και σύγχρονα μέσα;

Οι διασκευές που γίνονται με αγάπη γνώση και σεβασμό, με βρίσκουν απολύτως σύμφωνη. Τα σπουδαία τραγούδια είναι πάντα σύγχρονα σαν να γράφτηκαν τώρα και γεννούν τα ίδια συναισθήματα σε κάθε γενιά . Θεωρώ, λοιπόν, πως είναι χρέος κάθε γενιάς να τα κρατάει ζωντανά για να περάσουν στους νεότερους.

Θεωρείτε ότι παραμένουμε μέχρι και σήμερα μία συντηρητική χώρα; 

Ναι, νομίζω πως διατηρούμε κομμάτια συντηρητισμού στην κοινωνία μας. Αν κοιτάξουμε γύρω μας θα δούμε πως ακόμα υπάρχουν περιπτώσεις που μεγαλώνουμε διαφορετικά τα κορίτσια από τα αγόρια μας, πως κάνουμε αντανακλαστικά ένα βήμα πίσω σε ό,τι διαφορετικό συναντήσουμε. 

Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; 

Νομίζω ό,τι οι κύριοι λόγοι είναι ο φόβος και η έλλειψη παιδείας.

Έπειτα από τόσα χρόνια στο τραγούδι, το αγαπάτε το ίδιο; 

Ναι το αγαπώ το ίδιο, ίσως και περισσότερο. Πιο συνειδητά.

Πώς ανακαλύπτουμε τι είναι αυτό που θέλουμε να κάνουμε στη ζωή μας;

Στήνουμε αυτί και ακούμε με προσοχή την καρδιά μας.

*Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2003, η εγγονή της Ρέα Μανέλη εξέδωσε το βιβλίο «Η γιαγιά μου η Ευτυχία», στο οποίο αποτυπώνεται, με εξαιρετικά γλαφυρό τρόπο, η πολυτάραχη ζωή και η δυνατή προσωπικότητα της, έτσι όπως την έζησε η εγγονή της από τα παιδικά της χρόνια. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Πέτρος Ζούλιας με βάση το βιβλίο της Μανέλη έγραψε και σκηνοθέτησε τον θεατρικό μονόλογο «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου», τον οποίο ερμήνευσε επί σκηνής η Νένα Μεντή. Το 2019, ο σκηνοθέτης Άγγελος Φραντζής γύρισε σε ταινία τον πολυκύμαντο βίο της με τίτλο «Ευτυχία» με πρωταγωνίστριες την Κάτια Γκουλιώνη και την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, οι οποίες υποδύθηκαν την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου σε διαφορετικές περιόδους της ζωής της.