Eurovision 2022: Πρόσφυγας με τα παιδιά της και η νικήτρια του 2016, Jamala - «Χθες έκανα όνειρα, σήμερα τραγουδάω το 1944»

Η Ουκρανή τραγουδίστρια Τζαμάλα, η οποία κέρδισε τον διαγωνισμό της Eurovision του 2016 με ένα τραγούδι για τις απελάσεις των Τατάρων της Κριμαίας το 1944 από τον Στάλιν, είναι ανάμεσα στους πολίτες που αναγκάστηκαν - και αναγκάζονται κάθε μέρα που περνάει - να εγκαταλείψουν όπως όπως την Ουκρανία. Τατάρισσα της Κριμαίας και η ίδια, μαζί με τα δυο της παιδιά κατόρθωσε να διαφύγει στην Τουρκία. Η Τζαμάλα, μαζί με την Ρουσλάνα που είναι επίσης νικήτρια της Eurovision (2014 -Wild Dances) κάνουν τα αδύνατα δυνατά υψώνοντας τη φωνή τους για τον λαό της Ουκρανίας.

Η τραγουδίστρια είπε ότι έφυγε από το Κίεβο για τη δυτική Ουκρανία, όπου πίστευε ότι η οικογένειά της θα ήταν ασφαλής, αλλά αποφάσισε τελικά να περάσει στη Ρουμανία όταν ξύπνησε από τον ήχο των εκρήξεων και εκεί. Έφυγε με τα παιδιά της, χωρίς τον σύζυγό της, ο οποίος έμεινε πίσω για να βοηθήσει στην πολεμική προσπάθεια κατά της εισβολής των ρωσικών δυνάμεων.

Jamala - «Θέλω να ξυπνήσω και να ακούσω ότι όλα είναι μια ταινία» 

Η 38χρονη τραγουδίστρια δήλωσε στους δημοσιογράφους στην Κωνσταντινούπολη ότι ποτέ δεν φανταζόταν ότι θα είχε την ίδια μοίρα με τη γιαγιά της, η οποία, όπως είπε, «είχε μόλις 15 λεπτά να μαζέψει ό,τι μπορούσε και να φύγει» κατά τη διάρκεια των αναγκαστικών απελάσεων του 1944.  Η καλλιτέχνις μοιράστηκε την πορεία και την εμπειρία της μέσω Instagram.

«Βγήκαμε τα μεσάνυχτα με τα παιδιά, περάσαμε σχεδόν τέσσερις μέρες στο αυτοκίνητο, με απρόβλεπτες στάσεις, χωρίς καθόλου φαγητό, που κανείς δεν σκέφτηκε καν να το πάρει, καθώς ήμασταν σε κατάσταση σοκ», έγραψε η Susana Alimivna Jamaladinova, που είναι το πραγματικό όνομα της τραγουδίστριας. «Εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά, αφήνουν τα πάντα, τα διαμερίσματά τους, τα πράγματα … ναι, τα πάντα! Αφήνοντας τους άντρες τους να υπερασπιστούν τη χώρα, τρέχουν να σώσουν τα παιδιά τους από τις οβίδες».

Μεταξύ του Κιέβου και των ρουμανικών συνόρων δεν είναι πολύ μεγάλη απόσταση, αλλά το ταξίδι είναι μακρύ λόγω του αριθμού των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη χώρα. Στον λογαριασμό της, η Jamala ανέφερε ότι δεν προχωρούσαν πάνω από δύο χιλιόμετρα σε τέσσερις ώρες. «Θέλω να ξυπνήσω και να ακούσω ότι όλα είναι μια ταινία, όπως το Don’t Look Up (…) Η Ουκρανία είναι τεράστια και τόσο εντυπωσιακά ανεξάρτητη. Πιστεύω ότι αυτό είναι το κλειδί! Δεν μπορούν να μας αφαιρέσουν την ελευθερία της έκφρασης. Δεν καταλαβαίνω αυτόν τον καταραμένο τρόμο».

Η πιο πρόσφατη ανάρτηση στον επίσημο λογαριασμό της στο Instagram είναι από ζωντανή εμφάνισή της στο Βουκουρέστι όπου τραγούδησε για την Ουκρανία. Στη λεζάντα έγραψε: «Είναι δύσκολο να μιλήσω αλλά θα κάνω ό,τι μπορώ για να μοιραστώ τα εγκλήματα που διαπράττονται από τη ρωσική ομοσπονδία. Έφεραν τόσο πόνο και καταστροφή στην Ουκρανία, που είναι αδύνατο να περιγράψω.

Μόλις χθες σχεδίαζα να κάνω ένα νέο μουσικό βίντεο, να παρουσιάσω ένα νέο τραγούδι και μετά τον Μάιο ένα εκπληκτικό πρότζεκτ στο οποίο αφιέρωσα όλη μου τη ζωή. Υπάρχουν τόσες πολλές νέες ευκαιρίες και όνειρα, αλλά σήμερα ξανατραγουδάω το «1944». Ειλικρινά με πονάει γιατί το "Ποτέ Ξανά" συμβαίνει ξανά. Κάθε μέρα προσεύχομαι και ευχαριστώ τον στρατό μας και εύχομαι υγεία και ασφάλεια σε κάθε άνθρωπο που βοηθά να σωθεί η χώρα μας, που στηρίζει την χωρα μου σε αυτή τη δύσκολη στιγμή».

Eurovision: Το τραγούδι της Τζαμάλα συγκίνησε την Ευρώπη - Πού να ξέραμε τότε!

Η Τζαμάλα γεννήθηκε στο Ος της Κιργιζίας από Τάταρο πατέρα και Αρμένισα μητέρα. Οι πρόγονοι της είναι από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και η ίδια ισχυρίζεται πως είχε συγγένεια διαμέσου της προ-γιαγιάς της με τον συνθέτη Αράμ Χατσατουριάν. Μερικοί από τους προγόνους της διώχθηκαν βίαια από την Κριμαία στην Ασία υπό τον Ιωσήφ Στάλιν κατά την διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, αν και οι πρόγονοι της ήταν με το μέρος των Σοβιετικών. Κατά την διάρκεια αυτής της απέλασης, μια από τις γιαγιάδες της πέθανε μέσα σε ένα φορτηγό-φορτίο και την πέταξαν έξω σαν σκουπίδι.

Μετά την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, η οικογένειά της επέστρεψε πάλι στην Ουκρανία. Η Τζαμάλα υπήρξε λάτρης της μουσικής από μικρή ηλικία. Έκανε την πρώτη επαγγελματική ηχογράφηση της στην ηλικία των εννέα, τραγουδώντας 12 λαϊκά παιδικά τραγούδια Τατάρων της Κριμαίας. Στην συνέχεια μπήκε στο μουσικό κολέγιο της Συμφερόπολης και αργότερα αποφοίτησε από την Εθνική μουσική ακαδημία της Ουκρανίας, ως τραγουδίστρια της όπερας, αλλά προτίμησε να κάνει καριέρα στην ποπ μουσική.

Η Τζαμάλα κέρδισε το 2016 τη Eurovision με το τραγούδι «1944», που μιλά για την απέλαση των 240.000 Τατάρων της Κριμαίας οι οποίοι στοιβάχτηκαν σε τρένα για την κεντρική Ασία, με εντολή του Ιωσήφ Στάλιν. Όπως έχει εξηγήσει η ίδια η δημιουργός και ερμηνεύτρια του τραγουδιού, το εμπνεύστηκε από την ιστορία της προγιαγιάς της Nazylkhan, η οποία ήταν είκοσι ετών όταν απελάθηκε στην Κεντρική Ασία με τα τέσσερα παιδιά της. Καμία από τις κόρες της δεν επέζησε από το ταξίδι. Ο προπάππους της πολεμούσε στο πλευρό του Κόκκινου Στρατού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έτσι δεν μπόρεσε να προστατεύσει την οικογένειά του.

Το ρεφρέν, που είναι στη γλώσσα των Τατάρων της Κριμαίας, περιέχει τις φράσεις που η Τζαμάλα λέει ότι άκουσε από την προγιαγιά της: «Δεν μπορούσα να περάσω τα νιάτα μου εδώ, γιατί μου έκλεψαν την ειρήνη / τη γη». Με αυτό το τραγούδι η Τζαμάλα αναδείχθηκε νικήτρια του Διαγωνισμού, συγκεντρώνοντας συνολικά 534 βαθμούς από το televoting του κοινού και τις επιτροπές. Αξίζει να σημειωθεί ότι το φαβορί εκείνης της χρονιάς ήταν η Ρωσία με τον Σεργκέι Λαζάρεφ και το τραγούδι «You Are the Only One». Μετά τη νίκη της Τζαμάλα, ανώτατοι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου χαρακτήρισαν τον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον «σύγχρονο επικοινωνιακό πόλεμο» κατά της χώρας τους, τονίζοντας ότι ένα τραγούδι με πολιτικό στίχο αντιβαίνει τους κανονισμούς του διαγωνισμού.

Τι λένε οι στίχοι*:

Όταν οι ξένοι έρχονται…
Έρχονται στο σπίτι σου
Σας σκοτώνουν όλους
Και λένε,
Δεν είμαστε ένοχοι
Όχι ένοχοι

Πού είναι το μυαλό σας;
Η ανθρωπότητα κλαίει.
Νομίζετε ότι είστε θεοί.
Αλλά όλοι πεθαίνουν.
Μην καταπιείτε την ψυχή μου.
Τις ψυχές μας

Δεν μπόρεσα να περάσω τα νεανικά μου χρόνια εκεί
Επειδή μου πήρατε τη γη
Δεν μπόρεσα να περάσω τα νεανικά μου χρόνια εκεί
Επειδή μου πήρατε τη γη

Θα μπορούσαμε να είχαμε χτίσει ένα μέλλον
Όπου οι άνθρωποι θα ήταν ελεύθεροι
Να ζουν και να αγαπάνε
Ο πιο χαρούμενος χρόνος

Πού είναι η καρδιά σας;
Ανθρωπότητα ξεσηκώσου!
Νομίζετε ότι είστε θεοί.
Αλλά όλοι πεθαίνουν.
Μην καταπιείτε την ψυχή μου.
Τις ψυχές μας

Δεν μπόρεσα να περάσω τα νεανικά μου χρόνια εκεί
Επειδή μου πήρατε τη γη
Δεν μπόρεσα να περάσω τα νεανικά μου χρόνια εκεί
Επειδή μου πήρατε τη γη

Δεν μπορούσα να έχω την πατρίδα μου.

Το επίσημο βιντεοκλίπ:

---------------------------

Για βοήθεια στην Ουκρανία:
* Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες
* Γιατροί του Κόσμου για την Ουκρανία & mdmgreece.gr
* Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός για Ουκρανία
* Το Χαμόγελο του Παιδιού
* ActionAid για Ουκρανία
* Global Citizen - Τρόποι βοήθειας για την Ουκρανία