Sarah Brightman: Τα πιο άμεσα συναισθήματα συμβαίνουν όταν ακούς μουσική

Συνέντευξη στον Γιάννη Μουστάκα

Στις 29 Ιουλίου, στον μαγευτικό λόφο της Σάνης, εντός του πολυτελούς Sani Resort στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής, στο πλαίσιο του Sani Festival, η Sarah Brightman έδωσε μία μοναδική συναυλία που χαράχτηκε ανεξίτηλα στις μνήμες των τυχερών που ήταν παρόντες εκείνο το βράδυ.

Ένα βράδυ γεμάτο από υπέροχες μελωδίες, σπουδαίες και απαιτητικές φωνητικά άριες που μόνο η Brightman μπορεί να αποδώσει με τέτοια μαεστρία και τελειότητα και ένα αξεπέραστο show, ειδικά σχεδιασμένο για το Sani και το κοινό του. Μαζί της στη σκηνή αρκετοί σημαντικοί καλεσμένοι όπως ο Αμερικανός τενόρος Jay Dref που τη συνόδεψε στο ξακουστό Φάντασμα της Όπερας και ο εκπληκτικός κόντρα τενόρος Narcis Ianau που εκστασίασε το κοινό με τη μοναδική φωνή του, ειδικά καθώς ερμήνευε το «Caruso» του Lucio Dalla. Συνοδεία τους η Athens Philarmonia Orchestra και η Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης οι οποίες στάθηκαν παραπάνω από αντάξιες των περιστάσεων, αποδεικνύοντας το υψηλό επίπεδό τους.

Το υπέροχο αυτό τελευταίο Σάββατο του Ιουλίου ακούσαμε κομμάτια όπως το «Nella Fantasia» του Ennio Morricone, το «Dust in the Wind» των Kansas, το «Fleur du Mal», το «Canto Della Terra», το αγαπημένο «Time To Say Goodbye» που η Brightman είχε ηχογραφήσει σε ντουέτο με τον Andrea Bocelli, το «Ave Maria», το «Nessun Dorma» και φυσικά το «Phantom of the Opera» του Andrew Lloyd Webber.

Μια εμπειρία που για εμένα προσωπικά πήρε άλλες διαστάσεις, όταν μετά τη συναυλία καθίσαμε μαζί με τη Sarah Brightman και συζητήσαμε για τη ζωή και την καριέρα της.

Πιστεύω ότι ήταν μια σπουδαία συναυλία για όλους μας.

«Ναι, κι εμείς ενθουσιαστήκαμε με αυτή τη συναυλία και είχαμε την ευκαιρία να δούμε λίγο το Resort και την πανέμορφη περιοχή. Δεν έχω έρθει στην Ελλάδα πολλές φορές, αλλά πάντα με έλκυε πάρα πολύ. Η ιστορία της, η ομορφιά της, τα τοπία, η πεντακάθαρη θάλασσα, το φαγητό και πάνω από όλα αυτό το φως. Αλλά φυσικά είναι και οι άνθρωποι που ζουν εδώ και η μοναδική φιλοξενία τους».

Τι σας ενοχλεί στη ζωή και τι είναι αυτό που αγαπάτε;

«Αυτό είναι δύσκολο να το απαντήσω. Θα έλεγα ότι δεν είμαι πολύ καλή απέναντι σε ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων. Έτσι, τείνω να μένω μακριά από την πολυκοσμία. Μου αρέσει να είμαι πολύ οργανωμένη και πολύ συγκεντρωμένη σε αυτό που κάνω. Αν κάποιες φορές ξεφεύγω, αυτό επίσης με ενοχλεί.

Τι με κάνει ευτυχισμένη; Πολλά πράγματα. Καταρχήν, νομίζω ότι είμαστε πολύ ευλογημένοι μόνο που είμαστε μέρος αυτού του πλανήτη. Επιπλέον, έχω μια υπέροχη οικογένεια, έναν καταπληκτικό σύντροφο, είμαι καλή και πολύ συγκεντρωμένη σε αυτό που κάνω. Αισθάνομαι τυχερή ως άνθρωπος και αυτό το απολαμβάνω».

Κατά τη γνώμη σας ποιος είναι ο πραγματικός σκοπός της τέχνης ή του καλλιτέχνη, εν προκειμένω. Ένα τέλειο αποτέλεσμα που «κατασκευάζεται» για να αρέσει στο κοινό ή να κάνεις αυτό που πραγματικά αισθάνεσαι;

«Πιστεύω ότι θα ήμασταν πολύ φτωχότεροι χωρίς την τέχνη. Δεν συνειδητοποιούμε πόσο σημαντική είναι για την ευημερία μας, τη χαλάρωσή, την ίδια τη ζωή.  Μας ταξιδεύει σε ένα διαφορετικό μέρος από τις έγνοιες και το άγχος, μας αποκαλύπτει διαφορετικές προοπτικές. Είναι πλούτος για το μυαλό και την ψυχή μας.

Στον εγκλεισμό της πανδημίας οι άνθρωποι το αναγνώρισαν και σαφώς οι υπολογιστές και το διαδίκτυο δεν ήταν αρκετά. Όταν μας επέτρεψαν να βγούμε, πήγα σε μια παράσταση στη βόρεια Αγγλία. Το θέατρο ήταν γεμάτο, οι θεατές όλοι με μάσκες, σαν μεταμφιεσμένοι, παρακολουθούσαν προσεκτικά. Στο τέλος όλοι δάκρυσαν από τη μεγάλη ανακούφιση και από την υπέροχη συντροφικότητα που τους προσέφερε μια όμορφη παράσταση. Υπάρχει άραγε πιο σημαντικό πράγμα από αυτό; Ο συνδυασμός δηλαδή της πηγαίας έμπνευσης και της αποδοχής από το κοινό».

Όταν μιλάμε για φιλοσοφία στην τέχνη, πολλοί άνθρωποι σκέφτονται τη λογοτεχνία, την ποίηση, το θέατρο, ίσως και τον κινηματογράφο. Αλλά τι γίνεται με τη μουσική; Πού βρίσκεται η φιλοσοφία στη μουσική;

«Πιστεύω ότι η μουσική, περισσότερο από όλες τις τέχνες χτυπάει αμέσως στο συναίσθημα, τα ταχύτερα συναισθήματα συμβαίνουν όταν ακούς μουσική. Δεν γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που δεν απολαμβάνουν τη μουσική. Εκεί ακριβώς «κρύβεται» και η φιλοσοφία της».

Είχατε μια αξιοσημείωτη καριέρα που καλύπτει πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Από τις πρώτες μέρες σας, ως μέλος των "Hot Gossip", μέχρι να γίνετε μία από τις πιο αναγνωρισμένες cross over καλλιτέχνιδες της κλασικής μουσικής στον κόσμο. Ποια ήταν η κινητήριος δύναμη πίσω από την ποικιλόμορφη μουσική σας διαδρομή;

«Όλα ξεκινούν από την προσωπικότητα. Πόσο ανοιχτός είσαι στα πράγματα και τι σου τραβάει την προσοχή. Επίσης, στο πως διαμορφώθηκες ως ενήλικας. Εγώ πάντα ήμουν περίεργη, εξερευνούσα. Βλέπω τα πράγματα από πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνίες. Αυτό μου προσφέρει πολλά συναισθήματα και μία πολύχρωμη και πολύπλευρη εικόνα».

Το ραδιόφωνο της παιδικής σας ηλικίας έπαιζε από Tom Jones μέχρι Rachmaninoff, ενώ ο πατέρας σας άκουγε ροκ μουσική. Σας άρεσαν οι Deep Purple και οι Pink Floyd. Ακούγεται σαν μια πολύ καλή βάση για μια crossover καριέρα και έχετε αυτή τη μοναδική ικανότητα να συνδυάζετε άψογα την κλασική με την ποπ μουσική και άλλα είδη. Πώς προσεγγίζετε τη συγχώνευση αυτών των διαφορετικών ειδών και ταυτόχρονα τη διατήρηση της ιδιαίτερης μουσικής σας ταυτότητας;

«Η μουσική ταυτότητα είναι σαν το αποτύπωμα του αντίχειρά σου, είναι μέρος της ψυχής σου. Αυτός είναι ο λόγος που οι καλλιτέχνες είναι όλοι τους εντελώς μοναδικοί. Η crossover πορεία μου ήταν η αυθόρμητη εξέλιξη και συνένωση όλων των ειδών μουσικής που με γοήτευαν και μου άρεσαν, σε συνδυασμό με την κλασική μου εκπαίδευση. Το αποτέλεσμα ήρθε φυσιολογικά. Αυτό που σχεδιάστηκε ήταν η συνέχεια. Είχα μια τεράστια επιτυχία, οι παραγωγοί και οι δισκογραφικές σκέφτηκαν «αν το βάλουμε αυτό μαζί με το άλλο, θα δουλέψει» και έτσι γεννήθηκε αυτό που ονομάστηκε κλασικό crossover. Αυτή τη λέξη χρησιμοποίησαν. Προσωπικά δεν ήμουν ποτέ οπαδός αυτής της προσέγγισης αλλά αυτό ήταν πραγματικά που συνέβη τότε. Η δημιουργία ενός υβριδίου».

Και ποια είναι η δημιουργική σας διαδικασία; Από που αντλείτε έμπνευση; Από την καθημερινή ζωή ή από εξαιρετικές προσωπικές εμπειρίες;

«Είναι ο απόλυτος συνδυασμός. Είναι αστείο μα όταν δουλεύω με μια δημιουργική ομάδα γύρω από ένα τραπέζι, μιλάω συνήθως για πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με τη συναυλία. Μπορεί να είναι για πολιτική ή μια ταινία, μια σκηνή σε ένα θεατρικό έργο που έχω δει. Και μετά αρχίζει να συμπληρώνεται ένα παζλ. Το σπουδαίο με τους δημιουργούς είναι ότι σε κοιτάζουν και σε ακούνε πραγματικά. Καταλαβαίνουν και είμαστε όλοι συνδεδεμένοι. Και ξαφνικά έρχονται ιδέες. Ίσως κάποιος έξω από αυτή τη διαδικασία να την έβρισκε πολύ αστεία».

Πολλά από τα διάσημα και αγαπημένα τραγούδια σας, τα ερμηνεύετε εδώ και πολλά χρόνια. Συνεχίζουν να σας προκαλούν ακόμα τα ίδια συναισθήματα με πριν; Υπάρχει κάτι για εσάς ακόμα μέσα σε αυτά ή έχουν γίνει πλέον μια επαγγελματική ρουτίνα;

«Φυσικά συμβαίνουν και τα δύο. Όμως προσπαθείς να αποφύγεις τους κινδύνους της επανάληψης και εστιάζεις στο να κρατάς πάντα ζωντανά τα έργα σου. Επίσης, διαπιστώνεις ότι όταν τραγουδάς υπάρχει πάντα κάτι διαφορετικό σε κάθε κομμάτι λόγω της εναλλαγής του κοινού ή του χώρου που βρίσκεσαι. Πολλοί καλλιτέχνες λένε «θέλω να πω όλα τα νέα μου τραγούδια και δεν θα παίξω τις παλιές επιτυχίες μου». Εγώ δεν ήμουν ποτέ έτσι. Απολαμβάνω τις επιτυχίες μου και σέβομαι το κοινό που περιμένει και θέλει να τις ακούσει. Και επίσης ως ερμηνευτής, καθώς μεγαλώνεις εξελίσσεσαι, ερμηνεύεις διαφορετικά, με περισσότερη εμπειρία, με ό,τι κι αν είναι αυτό. Είμαι πάντα ευτυχής να λέω τραγούδια που αντέχουν στον χρόνο».

Ποιες είναι μερικές από τις πιο αξιομνημόνευτες και προσωπικά σημαντικές εμφανίσεις που έχετε κάνει;

«Θα έλεγα πως είμαι πολύ τυχερή καθώς είναι πολλές αυτές οι στιγμές. Νομίζω όμως πως είναι δύο που ξεχωρίζουν. Η μία όταν εμφανίστηκα για πρώτη φορά στη Metropolitan Opera. Ο Kenny MacMillan δημιούργησε ένα όμορφο μπαλέτο με την Alessandra Ferri και τον Barishnikov. Έπαιζα μαζί με τον Placido Domingo. Θυμάμαι να περπατάω από το ξενοδοχείο στο Σέντραλ Παρκ προς την παράσταση, σε ένα όμορφο καλοκαιρινό βράδυ και μετά στο καμαρίνι που έκανα το ζέσταμά μου, να χτυπάει η πόρτα: «Κυρία Brightman, είστε έτοιμη να βγείτε;». Η δεύτερη φορά ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Κίνα. Οι Κινέζοι πραγματικά ανέβασαν τον πήχη στην τελετή έναρξης. Χιλιάδες άνθρωποι προετοιμάζονταν επί χρόνια για αυτή και μόνο τη στιγμή. Αυτές οι δυο περιπτώσεις έχουν μείνει πραγματικά στη μνήμη μου».

Φυσικά έχετε ερμηνεύσει μερικές από τις πιο όμορφες μελωδίες που έχουν γραφτεί ποτέ και επίσης έχετε συνεργαστεί με τους κορυφαίους καλλιτέχνες αυτού του κόσμου. Κατά τη γνώμη σας, ποιες είναι οι πιο όμορφες μελωδίες που έχετε ερμηνεύσει; Υπάρχουν συνεργασίες που ξεχωρίζουν και σας επηρέασαν ιδιαίτερα και ήταν εμπλουτιστικές για εσάς ως εμπειρία;

«Ξέρεις, η συνεργασία με κάθε καλλιτέχνη εμπλουτίζει και εξελίσσει εσένα τον ίδιο. Έχω κάνει πολλά ντουέτα και ειλικρινά θυμάμαι την κάθε περίπτωση ξεχωριστά και την κάθε στιγμή. Όλοι ήταν σημαντικοί για μένα. Η ανάμνησή μου από αυτούς είναι υπέροχη. Το να μοιράζεσαι ένα απαιτητικό κομμάτι με κάποιον άλλο είναι υπέροχο. Παίρνει λίγη από την πίεση. Είμαι πάντα ανοιχτή σε συνεργασίες».

Από τα τραγούδια που έχετε ερμηνεύσει όλα αυτά τα χρόνια θα επιλέγατε ένα ως το αγαπημένο σας ή το πιο όμορφο; Ξέρω ότι είναι αδύνατο να διαλέξεις μόνο ένα αλλά…

«Πολλά είναι τα αγαπημένα μου. Αλλά μου αρέσει ιδιαίτερα το κομμάτι του Ennio Morricone «Nella Fantasia» από την ταινία «The mission». Είναι ένα όμορφο κομμάτι μα πάντα είναι δύσκολο και πολύπλοκο να παίρνεις ένα ορχηστρικό και να το μετατρέπεις σε φωνητική εκτέλεση.

Μου πήρε χρόνια να πείσω τον Ennio Morricone να μου επιτρέψει να το κάνω. Όπως είναι κατανοητό, η δουλειά του ήταν τόσο πολύτιμη γι' αυτόν και ήταν διστακτικός. Αλλά συνέχισα να "χτυπάω την πόρτα" και τελικά, χρόνια αργότερα, είπε το ναι. Εγώ και ο παραγωγός μου βάλαμε όλα μας τα χρήματα στην ορχήστρα, στις ενορχηστρώσεις, στο να φτιάξουμε τους στίχους και του στείλαμε το αποτέλεσμα λέγοντάς "αυτό θέλουμε να κάνουμε". Μόλις το άκουσε είπε "εντάξει, τώρα μπορείς να το κάνεις!". Μου αρέσει πολύ αυτή η ιστορία γιατί μου θυμίζει τι μπορείς να καταφέρεις με επιμονή και σκληρή δουλειά».

Το Sani Festival διοργανώνεται από το Sani Resort, το οποίο είναι αφοσιωμένο και εργάζεται σκληρά για τον βιώσιμο τουρισμό, τον ουδέτερο άνθρακα και τους στόχους μηδενικών εκπομπών. Η αφοσίωσή σας στη φιλανθρωπία είναι γνωστή και έχετε επίσης υποστηρίξει διάφορους σκοπούς όλα αυτά τα χρόνια. Θα έλεγα ότι ο ρόλος σας ως Πρέσβυρα της UNESCO για τον βιώσιμο τουρισμό ανταποκρίνεται σε αυτήν την αποστολή του Sani. Αυτό ήταν ένα επιπλέον κίνητρο για την εμφάνισή σας εκεί; Πόσο σημαντική είναι μια παρόμοια πολιτική και φυσικά ένας τέτοιος τρόπος σκέψης; Για τον τουρισμό, για τον κόσμο, για το μέλλον αυτού του πλανήτη;

«Ταξιδεύω πολύ και μου αρέσει να κολυμπάω στον ωκεανό και να πηγαίνω σε παραλίες παντού. Αγαπώ τη φύση αυτού του κόσμου αλλά μου αρέσουν και τα αστικά κέντρα. Έχω διαπιστώσει μέσα στα χρόνια ότι έχει γίνει μια μεγάλη αλλαγή σε όλους τους τομείς. Υπάρχει πολύ συνωστισμός παντού, πολλά σημαντικά πράγματα καταστρέφονται. Τα κοράλια στους ωκεανούς είναι σχεδόν νεκρά. Η ρύπανση στον αέρα τεράστια. Ο άναρχος μαζικός τουρισμός πολλές φορές αφήνει πίσω του πολλά σκουπίδια και συντελεί στην κάθε λογής επιβάρυνση αυτών των φαινομένων. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να δομηθεί ένα τουριστικό προϊόν που θα σέβεται περισσότερο την ιστορία, τη φύση, τον πλανήτη, την ίδια μας τη ζωή. Συμφωνώ απόλυτα με αυτό που κάνετε, είναι πολύ σημαντικό».

Ο πλανήτης μας είναι τελικά το σπίτι μας.

«Ναι, είναι! Άρχισα να το νιώθω πολύ βαθιά όταν έκανα μια διαστημική εκπαίδευση. Βγαίνοντας έξω από τη γη, βλέπεις ένα απίστευτα σκληρό περιβάλλον και συνειδητοποιείς πόσο πολύτιμο είναι αυτό που έχουμε. Όταν γύρισα, είχε αλλάξει πια ριζικά ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα. Έγινα πολύ ευαίσθητή σε αυτό που έχουμε και που οφείλουμε να προστατεύουμε, κοιτώντας το από έξω, από μια άλλη οπτική γωνία».

Σας ευχαριστώ πολύ. Κλείνοντας, μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας την πρόσφατη εμπειρία σας από το Sani Festival και από το ελληνικό κοινό;

«Ήταν πράγματι μια πολύ όμορφη βραδιά. Ανάλαφρη και ζεστή και ο κόσμος παρακολουθούσε  πολύ χαλαρός και χαρούμενος ίσως και λόγω του venue σε αυτό το όμορφο Resort, δίπλα στη θάλασσα, σε αυτή την όμορφη χώρα. Είχαμε φτιάξει μια συλλογή από κομμάτια ειδικά για το Sani Festival, με σκοπό να οδηγήσει τους ανθρώπους σε ένα μαγικό βραδινό ταξίδι. Όμορφα κομμάτια από την όπερα, υπέροχη κινηματογραφική μουσική και λίγη ποπ. Νομίζω ότι ήταν μια πολύ όμορφη συναυλία και ελπίζω με αυτές τις εντυπώσεις να έμεινε και το κοινό».