H ελληνική τζαζ σκηνή δεν έχει να ζηλέψει τίποτα και κανέναν - Ο Νέστορας Βασιλάκης και ο Billy Prim στο ethnos.gr

Για έκτη φορά το νησί των Ιπποτών και η Παναγία του Μπούργκου θα πλημμυρίσουν από τζαζ μελωδίες, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Τζαζ Ρόδου και Νοτίου Αιγαίου, μιας μεγάλης μουσικής γιορτής με πλούσιο πρόγραμμα, εκλεκτούς καλεσμένους και δωρεάν είσοδο για το κοινό.

Ο Νέστορας Βασιλάκης και ο Billy Prim (Βασίλειος Πριμηκύρης), με αφορμή την εμφάνισή τους, τη Δευτέρα 3 Ιουνίου στο Παλάτι των Ιπποτών με τους Baby Trio, μιλούν στο ethnos.gr για την τζαζ μουσική, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ως νέοι μουσικοί και αν θεωρούν τη γενιά τους πιο αποστασιοποιημένη και αδιάφορη σε σχέση με την πολιτική και τις εκλογές.

Εχουμε ξεκινήσει την αντίστροφη μέτρηση για την εμφάνιση που θα κάνετε στο Διεθνές Φεστιβάλ Τζαζ Ρόδου. Τι έχετε ετοιμάσει;

Νέστορας Βασιλάκης: Το πρόγραμμά μας εμπεριέχει υλικό από κορυφαίους μουσικούς από την Hard bob και post bop era της τζαζ. Η προσέγγιση θα ταιριάζει με το Hammond trio ήχο που χαρακτηρίζει το Baby Trio.

Billy Prim: Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε και η μουσική που θα παρουσιάσουμε είναι μουσική του Baby Trio, προσωπικές συνθέσεις και ενορχηστρώσεις από γνωστά κομμάτια μεγάλων μουσικών. Δεν θα πω περισσότερα, το μόνο που θα πω είναι ότι θα είναι ένα live έκπληξη

Τι σημαίνει για εσάς να συνεργάζεστε με τον Γιώργο Κοντραφούρη; Πώς ξεκίνησε η γνωριμία σας;

Ν.Β: Είναι πολύ μεγάλη τιμή να παίζω μαζί με τον Γιώργο Κοντραφούρη, είναι ένας από τους μεγάλους τζαζ καλλιτέχνες στην Ελλάδα και έχει μια πολύ προσωπική προσέγγιση. Πρέπει να ήμουν 3 ή 4 ετών όταν τον πρωτογνώρισα μέσω του πάτερα μου, Δημήτρη Βασιλάκη, που έχει συνεργαστεί μαζί του αρκετά στο παρελθόν.

B.P: Όταν ξεκίνησα 17 ετών ν' ακούω τζαζ και να μελετάω αυτή τη μουσική, από τους πρώτους Ελληνες τζαζ μουσικούς που άκουσα και του είχα μεγάλη αγάπη ήταν ο Γιώργος Κοντραφούρης. Από τότε είχα ένα μεγάλο παιδικό όνειρο, και αυτό ήταν να παίξω με τον Γιώργο Κοντραφούρη στο Baby Trio. Οταν αποφάσισα να σπουδάσω στο εξωτερικό και να μην πάω στην Κέρκυρα, ήξερα πως δεν θα έχω ποτέ την ευκαιρία να τον γνωρίσω και να παίξω μαζί του, αλλά τελικά η ζωή μετά από χρόνια μάς έφερε κοντά και είχα την τιμή να παίξω μαζί του σε πολλά τουρ στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, σε διάφορες ηχογραφήσεις και τώρα ένα παιδικό μου όνειρο πρόκειται να γίνει πραγματικότητα, παίζοντας στο Baby Trio.

Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στην τζαζ μουσική και τι σας παρακινεί να συνεχίσετε να την εξερευνάτε;

N.B: Η τζαζ μουσική για μένα είναι ένα συνεχές ταξίδι ενδοσκόπησης και επαναπροσδιορισμού. Πάντα υπάρχει κάτι καινούργιο που είναι για την ώρα απλησίαστο, άλλα πάντα με την «υπόσχεση» της εξέλιξης. Γενικά, η μουσική, άλλα ειδικά η τζαζ, είναι άκρως ψυχαναλυτική τέχνη τόσο για τον καλλιτέχνη όσο και για τον ακροατή.

B.P: Τζαζ είναι να ζεις τη στιγμή. Δεν είναι να παίζεις αυτά που έχεις μελετήσει στο σπίτι σου, είναι να είσαι εκεί, παρόν με πλήρη επίγνωση και να αφήνεσαι σε αυτό το συναίσθημα, όπου η μουσική ρέει μόνη της χωρίς κόπο και προσπάθεια. Αυτό το συναίσθημα, αυτό το βίωμα είναι σαν να γίνεσαι ένα με όλο το σύμπαν, αυτό είναι που με κάνει να συνεχίζω ν' ακούω, να παίζω και να εξερευνώ αυτή τη μουσική και τον άνθρωπο μέσα μου.

Πού βρίσκεται η τζαζ σκηνή διεθνώς σήμερα και πόσο επηρεάζεται η ελληνική μουσική σκηνή από αυτήν, τόσο σε δισκογραφικό όσο και σε συναυλιακό επίπεδο;

N.B: Πλέον διεθνώς είμαστε πολύ πιο συνδεδεμένοι απ’ ό,τι στο παρελθόν. Εχουμε πολλούς ταλαντούχους μουσικούς στην ηλικία μου που σπουδάζουν και δουλεύουν στο εξωτερικό. Και εγώ φέτος έπαιξα στη Νέα Υόρκη.

B.P: Η τζαζ σήμερα έχει διαφοροποιηθεί πάρα πολύ. Πιστεύω πως όσο εστιάζει κάποιος στις ρίζες της παράδοσης θα μάθει και να αναπτύξει αυτή την παράδοση, αλλά και να την εκτελεί με τον απλούστερο και αβίαστο τρόπο. Οσον αφορά για την ελληνική τζαζ μουσική σκηνή δισκογραφικά αλλά και συναυλιακά δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτα και κανέναν. Υπάρχουν πάρα πολλοί Ελληνες μουσικοί που το επίπεδό τους είναι πολύ υψηλό, αρκετοί είδη κάνουν διεθνή καριέρα στο εξωτερικό και πιστεύω τα επόμενα χρόνια οι Έλληνες τζαζ μουσικοί θ' αναγνωριστούν πολύ περισσότερο και θα τους δοθούν περισσότερες ευκαιρίες, διότι για μένα οι περισσότεροι έχουν σαφώς επηρεαστεί από την παράδοση αλλά χρησιμοποιούν και πιο προσωπικά στοιχεία, στοιχεία που έχουν μεγαλώσει να ακούνε και αυτό δημιουργεί κάτι πιο αυθεντικό.

Κάποιοι θεωρούν την τζαζ ως «ελιτίστικη» τέχνη. Ποια είναι η δική σας άποψη γι' αυτό;

N.B: Είναι αρκετά ενδιαφέρουσα ερώτηση, διότι ο όρος τζαζ αρχικά προήρθε από τους λευκούς κυρίως κλασικούς μουσικούς για να υποτιμήσει αυτή την καθαρά μαύρη μουσική, και να την διαφοροποιήσει από την κλασική. Οι μεγάλοι τζαζ μουσικοί σαν τον Miles Davis δεν έλεγαν ότι έπαιζαν τζαζ, αλλά απλά μουσική. Ανεξαρτήτως από αυτό, αν έπρεπε να εξηγήσω τη ματιά που κυριαρχεί σήμερα θα έλεγα ότι αυτό που νομίζουμε ότι είναι τζαζ, κυρίως swing, hard bop, and avant-garde, έχει εξευγενιστεί από πανεπιστημιακά ιδρύματα. Αυτό είναι κάτι άκρως φυσικό και σε μεγάλο βαθμό καλό για την τέχνη άλλα όχι για ένα μη γαλουχημένο ακροατή που αποστρέφεται από αυτή, λόγω ενός φαινομενικού εσωτερισμού που χαρακτηρίζει τους περισσότερους μουσικούς και λάτρεις της τζαζ.

B.P: Δεν θεωρώ πως η τζαζ είναι ελιτίστικη τέχνη απλά δεν είναι όλα για όλους. Η τζαζ είναι μια παραδοσιακή μουσική των Αφρικανοαμερικάνων που από την αρχή μιλούσε και είχε να κάνει με την ελευθερία, και πιστεύω πως κανένας από όλους αυτούς τους μουσικούς που πρόσφεραν τόσα πολλά και αφήσανε εποχή βάζανε τους εαυτούς τους σε μια ελίτ κατηγορία.

Βασίλη, από το πρώτο σου άλμπουμ «Thalassa» μέχρι το πιο πρόσφατο σου δίσκο «Ivora», πώς θεωρείς ότι έχεις εξελιχθεί καλλιτεχνικά και αν υπάρχουν κοινές αναφορές;

Πιστεύω πως η πραγματική εξέλιξη καλλιτεχνικά έρχεται μέσα από τον προσωπικό σου συλλογισμό. Αυτογνωσία, όσο περισσότερο έρχεσαι κοντά με τον εαυτό σου, και την ίδια τη φύση τόσο περισσότερο θα εξελίσσεσαι και στη μουσική και γενικά. Υπάρχουν αρκετές κοινές αναφορές σε αυτούς τους δύο δίσκους γιατί είναι μια τετραλογία η οποία έχει να κάνει με τα 4 στοιχεία της φύσης, τις 4 κατευθύνσεις, τα 4 στοιχεία του μυστικισμού και τα 4 στοιχεία του ανθρώπου. Ξεκινάμε με τη Θάλασσα (Νερό), μετά η Ivora, (Αέρας), σε λίγους μήνες θα έχω την χαρά να κυκλοφορήσω τον νέο μου δίσκο με τίτλο Mother Gaia (Γη) και τέλος η Φωτιά. Όλοι οι δίσκοι περιέχουν το αντίστοιχο στοιχείο αλλά όλα έχουν κοινά χαρακτηριστικά γιατί το ένα ζει μέσα από το άλλο, είναι το Yin & Yang.

Πόσο δύσκολο είναι να κρατά ένας καλλιτέχνης - δημιουργός τον πήχη ψηλά, σε μια εποχή περιρρέουσας προχειρότητας και εύκολης επιτυχίας;

N.B: Πολύ απλά το υπάρχον σύστημα είναι βασισμένο στο πώς θα αυξήσει το υπερκέρδος, και δεν ενθαρρύνει την καινοτομία από άτομα που δεν έχουν ήδη καταφέρει να φτάσουν στην κορυφή. Ο καλλιτέχνης σήμερα πρέπει να υποβαθμιστεί σε αυτή την περιρρέουσα προχειρότητα προτού να μπορέσει να αφοσιωθεί πλήρως στην τέχνη του.

B.P: Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να κρατά ένας καλλιτέχνης τον πήχη ψηλά όταν σε μια εποχή που ζούμε η εύκολη επιτυχία η αλλιώς θα έλεγα η εύκολη αναγνωρισιμότητα πηγάζει μέσα από πολύ συγκεκριμένα και περιοριστικά πρότυπα. Παρ' όλα αυτά το πιο σημαντικό είναι να είσαι αυθεντικός και αληθινός με τον εαυτό σου αλλά και με τον κόσμο γύρω σου, και αυτό για μένα είναι η μουσική.

Όταν κάποιος έχει ταλέντο σε κάτι, του είναι αρκετό πιστεύετε για να ξεχωρίσει ή μετράει και η δυναμική που έχει στα social media; Τι χρήση κάνετε εσείς σε αυτά;

N.B: Τα social media είναι δυστυχώς ή ευτυχώς πλέον το κύριο μέσο για έναν καλλιτέχνη να αυτοπροβληθεί σ' ένα κοινό που θα τον αναδείξει για αυτό που είναι. Εγώ δεν τα χρησιμοποιώ πολύ, περισσότερο για προσωπικούς λόγος άλλα μπορεί στο μέλλον.

B.P: Τα social media στη σημερινή εποχή πραγματικά έχουν ένα πολύ μεγάλο κύρος, ειδικά για τους καλλιτέχνες που σίγουρα αν όχι όλοι οι περισσότεροι τα χρησιμοποιούνε για να διαφημίσουν το έργο που παράγουν. Σίγουρα κάποιοι μπορούν να επωφεληθούν από τη δυναμική των social media αλλά και κάποιοι όχι. Τίποτα δεν είναι σίγουρο. Θεωρώ πως αν κάποιος είναι να ξεχωρίσει και να προσφέρει κάτι σε αυτόν τον κόσμο, είτε μουσικά είτε σε οποιοδήποτε τομέα, θα γίνει από μόνο του.

Τι μουσική ακούτε όταν κλείνει η πόρτα του σπιτιού σας; Έχετε αυτό που λέμε ένοχες απολαύσεις στη μουσική;

N.B: Γενικά ό,τι μουσική να ‘ναι. Εξαρτάται από την περίσταση, έχω ακούσει τα πάντα από Oliver Messiaen μέχρι Terror X Crew.

B.P: Ακούω πραγματικά τα πάντα, άλλα έχει να κάνει με τη διάθεση που θα έχω. Γενικότερα, δεν πιστεύω ότι υπάρχουν ένοχες απολαύσεις στη μουσική. Καλό είναι άσχετα αν αυτοπροσδιορίζεται κάποιος ως ροκάς η τζαζίστας ή κλασικός μουσικός ν' ακούει και άλλα είδη. Όταν ακούς συνέχεια κάτι συγκεκριμένο, δημιουργείς έναν περιορισμό. Η αλήθεια όμως κατά τη γνώμη μου και την προσωπική μου εμπειρία είναι πως όταν ακούς και άλλα πράγματα που ίσως να είναι έξω από τα νερά σου, αυτό πιθανότατα να σου δώσει νέα ερεθίσματα , ειδέες και έμπνευση να δημιουργήσεις κατι καινούργιο, πιο μοναδικό, ίσως, ακόμα και να αρχίζεις να κατανοείς περισσότερο το είδος που σου αρέσει και να βρίσκεις κοινά στοιχεία.

Όταν ήσασταν μικροί, τι ονειρευόσασταν να γίνετε όταν μεγαλώσετε;

N.B: Ηθελα να έχω μια μπάντα σαν τους Red Hot Chili Peppers, και να γίνω πιλότος στην πολεμική αεροπορία.

B.P: Με τη μουσική ξεκίνησα πιο μεγάλος, γύρω στα 16 και από τότε είχα μόνο ένα όνειρο: να ζω μέσα από αυτό που αγαπάω να κάνω, να παίζω μουσική. Πιο μικρός που δεν είχα τη μουσική αυτό που πάντα με κυρίευε σαν σκέψη, σαν ιδέα είναι να ζω ευτυχισμένος ό,τι και να κάνω όπου και να βρίσκομαι, να έχω ανθρώπους που αγαπώ και με αγαπάνε κοντά μου, να περνάω καλά, να είμαι δραστήριος και να κάνω το καλύτερο που μπορώ καθημερινά.

Μπορεί ένας μουσικός να επιβιώσει οικονομικά μόνο από την τέχνη του ή απαιτείται ν’ ασχοληθεί και με κάτι άλλο; 

N.B: Είναι πολύ δύσκολο για μουσικούς σήμερα να επιβιώσουν εξολοκλήρου μέσω της μουσικής. Θα πρέπει κάποιος να δουλέψει σε δυσανάλογο ποσοστό σε σχέση με το πόσο θα έπρεπε να δουλεύει ο μέσος μουσικός και γενικότερα ο εργαζόμενος σήμερα.

B.P: Πιστεύω πως ένας μουσικός μπορεί να ζήσει μόνο από την τέχνη του αλλά πολύ δύσκολα, δεν πιστεύω πως απαιτείται τίποτα, είναι όλα στην επιλογή του καθενός. Σίγουρα ζούμε σε εποχές πολύ δύσκολες και δεν έχουν όλοι αυτό το πλεονέκτημα και η μουσική βιομηχανία έχει αλλάξει πάρα πολύ και δυσκολεύει περισσότερο τους μουσικούς από ό,τι γινόταν στα 60s και στα 70s ,παρ' όλα αυτά πιστεύω πως είναι εφικτό, σίγουρα όμως όχι στην Ελλάδα. Υπάρχουν λίγοι μουσικοί που γνωρίζω, οι οποίοι ζουν μόνο από τη μουσική, οι περισσότεροι στρέφονται και σε άλλα πράγματα όπως η διδασκαλία, ένας από αυτούς είμαι και εγώ, πράγμα που δεν είναι καθόλου κακό, γιατί καλό είναι η γνώση να μοιράζεται και κάθε γενιά να δίνει στην επόμενη το καλύτερο που μπορεί, απλά θεωρώ πως αν όλοι είχαν το πλεονέκτημα να ζουν μόνο από την τέχνη τους θα έκαναν μόνο αυτό.

Όταν δεν δουλεύετε, τι σας αρέσει να κάνετε;

N.B: Date, party and game.

B.P: Όταν δεν δουλεύω μου αρέσει να περνάω τον χρόνο μου στη φύση, κάνοντας αποχή από τη μουσική, και απ' όλα όσα έχει ανάγκη το σώμα μου, ο νους, η ψυχή και το πνεύμα μου.

Ποια πιστεύετε ότι είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που καλούνται ν' αντιμετωπίσουν οι νέοι σήμερα;

N.B: Η πλήρης καταστροφή της κοινωνικής κινητικότητας σήμερα.

B.P: Η μεγαλύτερη δυσκολία που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νέοι σήμερα είναι να ζήσουν, κάνοντας αυτό που θέλουν φτιάχνοντας σιγά σιγά μια ζωή που τους αξίζει και τους αρέσει. Εχει μεγάλη διαφορά η επιβίωση από το να ζεις πραγματικά, όλοι μας μπορούμε να επιβιώσουμε, είναι στη φύση μας η επιβίωση, λίγοι όμως έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν.

Την επόμενη εβδομάδα έχουμε τις Ευρωεκλογές. Η γενιά σας, λένε πως, είναι πιο απολιτική, πιο αδιάφορη. Πώς αντιλαμβάνεστε αυτή την κατάσταση;

N.B: Η απολιτικότητα είναι ένα ψέμα, μας πουλιέται για να διαιωνιστεί το «status-quo». Υπαγόμαστε ΌΛΟΙ κάτω από την ιδεολογία σαν objet petit a, και είμαστε ΟΛΟΙ πάντα πολιτικά όντα.

B.P: Δεν πιστεύω πως η γενιά μου θεωρείται απολίτικη ή πιο αδιάφορη, πιστεύω πως όλη αυτή η εικόνα που έχει δημιουργηθεί για τους νέους είναι λανθασμένη. Αυτό που πιστεύω πραγματικά είναι πως αυτό που κάποιοι αποκαλούν απολίτικη και αδιάφορη γενιά είναι στην πραγματικότητα η αντίδραση των νέων σε όλα αυτά για πολλούς λόγους. Ενας από αυτούς είναι γιατί όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτα σε αυτή τη χώρα, αντί να βαδίζουμε μπροστά, πηγαίνουμε προς τα πίσω, δεν υπάρχουν υποδομές, δεν υπάρχουν πολλές θέσεις εργασίας, δεν υπάρχουν ευκαιρίες και σίγουρα όσες υπάρχουν δεν είναι οικονομικά και ψυχολογικά αποδεκτές για να ζήσουν οι νέοι σήμερα και να πάνε μπροστά, για αυτό και όσοι έχουν τα προνόμια, τις ευκαιρίες, το θάρρος και την οικονομική δυνατότητα φεύγουν στο εξωτερικό, όπως έκανα και εγώ ο ίδιος.

Τι συζητάτε, συνήθως, με τους φίλους σας;

N.B: Ό,τι να ‘ναι.

B.P: Γενικά είμαι ένας ανοιχτός άνθρωπος, συζητάω πάντα ανοιχτά είτε με τους φίλους μου είτε και με άτομα που δεν γνωρίζω, πιστεύω πως πρέπει να μιλάμε και να αλληλοεπιδρούμε για τα πάντα ανοιχτά, με ειλικρίνεια και διαύγεια. Όπως είπε ο μεγάλος Μάνος Χατζιδάκις, οι συζητήσεις με τους γύρω μας σε ένα καφενείο είναι το μεγαλύτερο σχολείο του ανθρώπου.

Πείτε μου κάτι που σας ανησυχεί, κάτι που αγαπάτε, κάτι που απεχθάνεστε, κάτι που θα θυσιάζατε και κάτι για το οποίο παλεύετε ν’ απελευθερωθείτε.

N.B: Πολλά με ανησυχούν, είμαι σαν τον παππού μου, τον Νέστορα. Και αυτόν τον ανησυχούσαν πολλά, άλλα αυτή η ψυχοπάθεια τον έκανε να προχωρά μπροστά ακράδαντος προς το μέλλον. Αγαπάω τη ντοπαμίνη στον εγκέφαλό μου και τις ενδορφίνες μετά τη μελέτη. Απεχθάνομαι ό,τι αγαπάω. Δεν πιστεύω πως θυσιάζω κάτι το σημαντικό, ό,τι θυσιάζω, το θυσιάζω γιατί το αξίζει. Δεν είμαι αναρχικός, αν και είμαι αριστερός. Κάτι από το οποίο θα ήθελα ν' απελευθερωθώ και ν' απελευθερωθούμε είναι η ελευθερία. As I say, to be liberated from freedom is to truly be free.

B.P: Με ανησυχεί πολύ κατά πόσο θα μπορούν οι ανεξάρτητοι μουσικοί, βάζοντας και τον εαυτό μου μέσα, να ζούμε από την τέχνη τα επόμενα χρόνια. Αγαπάω πολύ τη μουσική, τη φύση, την οικογένειά μου, την κοπέλα μου και τους φίλους μου. Απεχθάνομαι τον καπιταλισμό, την διαφθορά, τον φθόνο, όταν ένας άνθρωπος δεν είναι ειλικρινής και τους μουσικοκριτικούς. Πιστεύω πως είδη έχω θυσιάσει πολλά για τη μουσική και για όλα όσα έχω κάνει τα τελευταία χρόνια, και θα συνεχίζω να θυσιάζω μέχρι το τέλος. Δεν μπορώ να πω ακριβώς ότι παλεύω ν' απελευθερωθώ από κάτι. Θεωρώ πως όποιος παλεύει με κάτι δεν θα απελευθερωθεί ποτέ από αυτό.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το καλοκαίρι και ποιο είναι το πιο τρελό σας μουσικό όνειρο;

N.B: Να βρω να νοικιάσω σπίτι στο Λονδίνο, από κει και πέρα να περάσω καλά και να μελετήσω περισσότερο.

B.P: Τα σχέδιά μου για το καλοκαίρι είναι να δουλέψω σεζόν σ' ένα νησάκι, διδάσκοντας Tai chi / Qiqong, διαλογισμό, ηχοθεραπεία και παίζοντας μουσική σε διάφορους χώρους. Εχω βάλει σαν στόχο να περάσω το φετινό μου καλοκαίρι δουλεύοντας σε λίγο διαφορετικά πράγματα που έχω ασχοληθεί πέρα από τη μουσική, να κάνω τα μπανάκια μου και να κάνω μερικές οικονομίες μαζεύοντας μερικά χρήματα για να μετακομίσω Ολλανδία από Σεπτέμβριο και να συνεχίσω τις σπουδές μου. Δεν έχω κάποιο τρελό μουσικό όνειρο, για μένα η ζωή είναι ένα όνειρο από το οποίο πρέπει να ξυπνήσουμε πριν ονειρευτούμε ξανά....