O Θάνος Μικρούτσικος... χορεύει στο φτερό του καρχαρία

Πριν 40 χρόνια, ένας νέος συνθέτης ο οποίος, ωστόσο, έχει ήδη δώσει δείγματα της χαρισματικής μουσικής γραφής του, ζητά από τον ιδιοκτήτη μεγάλης δισκογραφικής εταιρείας της εποχής να ηχογραφήσουν έναν δίσκο βασισμένο στην ποίηση του Νίκου Καββαδία. Δεδομένου ότι τότε η ποιητική αξία του Καββαδία δεν είχε ακόμη αποκρυπτογραφηθεί και θεωρούνταν, τουλάχιστον από τους περισσότερους, δυσνόητος και με περιορισμένη θεματολογία, ο ιδιοκτήτης δεν ενθουσιάστηκε με την ιδέα. Παρόλα αυτά δέχτηκε να γίνει η ηχογράφηση γιατί εκτιμούσε τον δημιουργό και δεν ήθελε να του πει όχι. «Σε αγαπάω και σε πιστεύω, αλλά αυτόν τον δίσκο θεώρησέ τον ως ένα δώρο από μένα. Δεν πρόκειται να πουλήσει ούτε χίλια αντίτυπα…» τού είπε με νόημα.

Ο πρωταγωνιστής της παραπάνω ιστορίας δεν είναι άλλος από τον σπουδαίο Θάνο Μικρούτσικο ο οποίος προσπαθούσε να πείσει τον ιδιοκτήτη της “Lyra”, Αλέκο Πατσιφά, να ηχογραφήσουν τον θρυλικό δίσκο «Ο Σταυρός του Νότου», με ερμηνευτές τον Γιάννη Κούτρα, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και την Αιμιλία Σαρρή. Και παρότι ο Πατσιφάς ήταν εξαιρετικά διορατικός, εκείνη τη φορά έπεσε εντελώς έξω καθώς ο δίσκος όχι μόνον δεν απέτυχε, αλλά αντιθέτως πούλησε συνολικά περισσότερα από 2.000.000 αντίτυπα και στάθηκε η αφορμή να ανακαλύψουν οι Έλληνες, και κυρίως οι νέοι, την υπέροχη ποιητική του Νίκου Καββαδία ο οποίος προφανώς δεν ήταν μόνον ο ποιητής της θάλασσας και των ναυτικών αλλά πολλά περισσότερα.

Η καρμική σχέση του Μικρούτσικου με τον Καββαδία συνεχίστηκε με την κυκλοφορία, το 1991, του δίσκου «Γραμμές των Οριζόντων», με τις ερμηνείες των Γιώργου Νταλάρα, Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα και του ίδιου του συνθέτη. Σε αυτή τη δουλειά διαφαινόταν, ακόμη πιο έντονα, η εκλεκτική καλλιτεχνική συγγένεια με την οποία είχαν δεθεί, μια συγγένεια στην οποία ανατρέχει ο συνθέτης ξανά και ξανά καθώς αποτελεί για εκείνον ένα «τοπίο» διαχρονικής έμπνευσης και δημιουργίας. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο που επέλεξε να στηρίξει σε αυτή την σχέση τις δύο συναυλίες που θα δώσει στις 11 και 15 Μαΐου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών…Το έχει δηλώσει εξάλλου, πολλές φορές, ότι θεωρεί την μελοποίηση του Καββαδία ως το πιο σημαντικό κομμάτι της καλλιτεχνικής διαδρομής του. Μια μελοποίηση που βρίσκει άλλωστε τρόπο κάθε φορά να αναγεννάται, να ξεκινά απ΄την αρχή. Μεγαλύτερη απόδειξη το περίφημο ποίημα του Καββαδία «Επτά νάνοι στο s/s Cyrenia»: εδώ και χρόνια σε κάθε συναυλία του όσοι αγαπούν τον Μικρούτσικο περιμένουν τη στιγμή που θα παίξει στο πιάνο και θα ερμηνεύσει ο ίδιος αυτό το τραγούδι, κάθε φορά με την ίδια φόρτιση, κάθε φορά με μία ολοκαίνουρια 10-15λεπτη εισαγωγή…

Γι’ αυτό και κάθε φορά που αναφέρεται σε αυτό το θέμα τα μάτια του λάμπουν κι ο ενθουσιασμός του περισσεύει: «Όταν ο Νίκος Καββαδίας έγραφε: "Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία" δεν περιέγραφε κάποιο τοπίο αλλά προέτρεπε τους νέους να φύγουν από εκεί που νιώθουν ότι πνίγονται, να ξεπεράσουν τον εαυτό τους, να κατακτήσουν το αδύνατο» είχε δηλώσει με νόημα σε παλαιότερη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει το «Έθνος» με αφορμή μια συναυλία – αφιέρωμα στον σπουδαίο ποιητή.

Στην ίδια συνέντευξη εξάλλου μάς είχε αποκαλύψει τί είναι αυτό που διατηρεί αυτήν την καλλιτεχνική σχέση ζωντανή και ακμαία στο πέρασμα του χρόνου: «Η μουσική μου αυτή γεννήθηκε στη δεκαετία του του '70 και μέχρι σήμερα εξελίσσεται. Δεν ενορχηστρώνεται αλλιώς. Αλλάζει μερικές φορές το μελωδικό και το ρυθμικό υλικό ενώ κρατιέται ο ίδιος πυρήνας. Αυτό κάνει τη δουλειά απρόβλεπτη και ζώσα. Η διαχρονικότητα του έργου έχει επίσης να κάνει με την ποίηση του Καββαδία και την ιδεολογική στάση της ποιητικής του. Μέχρι την μεταπολίτευση οι κριτικοί μιλούσαν για έναν καλό μεν, αλλά μικρής καλλιτεχνικής αξίας ποιητή που γράφει για τη θάλασσα. Δεν είχαν καταλάβει απολύτως τίποτα…».

Όσοι, λοιπόν, έχουν την τύχη να βρεθούν σε μια από τις δύο συναυλίες του Θάνου Μικρούτσικου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα ακούσουν τις πιο πρόσφατες μουσικές προσεγγίσεις του στην ποίηση του Νίκου Καββαδία οι οποίες, όπως μαθαίνουμε, έχουν μεγάλες μουσικές απαιτήσεις. Και κάπως έτσι θα γραφτεί ένα ακόμη «επεισόδιο» στην «Καββαδιομανία» που δημιούργησε ο Θάνος Μικρούτσικος και συνεχίζει, τέσσερις δεκαετίες αργότερα, να είναι εξίσου ισχυρή και επιδραστική.

ΙNFO: Θάνος Μικρούτσικος, Σταυρός του Νότου/Γραμμές των Οριζόντων, 11 και 15 Μαϊου (20.30) Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τραγουδούν οι Χρήστος Θηβαίος, Κώστας Θωμαΐδης, Ρίτα Αντωνοπούλου. Εισιτήρια (Φοιτητές, άνεργοι, ΑμεΑ) € 12. € 15, € 25, € 30, € 35, € 40, € 45