Νίκος Πορτοκάλογλου-Λαυρέντης Μαχαιρίτσας μιλούν στο «Έθνος»

Ξεκίνησαν τη µουσική διαδροµή τους σχεδόν ταυτόχρονα. Ο ένας µε όχηµα τους Τερµίτες και ο άλλος ως Φατµέ. Ο ένας τραγουδούσε «Πόσο σε θέλω» και ο άλλος «Πες το κι έγινε». Ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και ο Νίκος Πορτοκάλογλου πορεύτηκαν παράλληλα, για πολλά χρόνια, ποτέ όµως µαζί. Αυτήν τη δηµιουργική χαρά τού «µαζί» θέλουν να ζήσουν τον φετινό χειµώνα στη σκηνή του Γυάλινου Μουσικού Θεάτρου, όπου θα παίζουν από τις 30 Νοεµβρίου και κάθε Παρασκευή και Σάββατο.

Μουσικοί βίοι παράλληλοι για τέσσερις ολόκληρες δεκαετίες. Τι είναι αυτό που σας έφερε τώρα, τόσα χρόνια µετά, στην ίδια σκηνή;

Λαυρέντης Μαχαιρίτσας: Ελα ντε! Ούτε κι εγώ ξέρω γιατί µετά από τόσα χρόνια κι όχι πιο πριν. Ηταν πάντως µια συνεργασία που έπρεπε και θέλαµε και οι δύο πολύ να γίνει.
Νίκος Πορτοκάλογλου: Περιέργως, πολύς κόσµος νόµιζε ότι έχουµε ξαναπαίξει µαζί, αλλά αυτό δεν ισχύει. Ισως γιατί µας έχει ταυτίσει µε την ίδια εποχή. Γιατί όντως ήταν παράλληλη η διαδροµή µας και -ως γνωστόν- οι παράλληλοι δρόµοι δεν συναντιούνται. Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές επιχειρήσαµε να συνεργαστούµε στο παρελθόν, αλλά πάντα κάτι συνέβαινε. Αυτήν τη φορά, όµως, αποφασίσαµε να κάνουµε ο καθένας µια παράκαµψη για να συναντηθούµε επιτέλους.

Τι ενώνει και τι χωρίζει τον Μαχαιρίτσα και τον Πορτοκάλογλου;

Λ.Μ.: Οι πορείες µας ήταν σχεδόν ταυτόσηµες. Μαζί ξεκινήσαµε, µαζί φτιάξαµε τα συγκροτήµατά µας, µαζί τα διαλύσαµε. Εγώ αγαπούσα πολλά τραγούδια του Νίκου, παίξαµε µαζί σε διάφορες συναυλίες µε διάφορες ευκαιρίες. Αυτό όµως που πιστεύω πως κυρίως µας ενώνει είναι το ότι είµαστε δύο άνθρωποι που κάνουν καλά τη δουλειά τους, µε αλήθεια και συνέπεια. ∆εν νοµίζω να µας χωρίζει τίποτα. Κανένας µας εξάλλου δεν ήταν ποτέ µέλος κάποιου σταρ σίστεµ ώστε να έρθουµε σε σύγκρουση. Μπορεί να είναι διαφορετικό αυτό που κάνουµε, είναι όµως ταυτόχρονα πολύ κοντά.
Ν.Π.: Πράγµατι, είναι πάρα πολλά τα κοινά µας. Είµαστε συνοµήλικοι, είµαστε παιδιά της ίδιας γενιάς. Με τον Λαυρέντη µάς συνδέει µια ιδιότυπη φιλία από την αρχή της διαδροµής µας. Ξεκινήσαµε και οι δύο την ίδια εποχή, µέσα από συγκροτήµατα τα οποία επίσης διαλύθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα. Από τότε παρακολουθεί καλλιτεχνικά ο ένας τον άλλον, βρισκόµαστε σε διάφορες συναυλίες άλλων καλλιτεχνών. Οσο για τις διαφορές µας; Νοµίζω ότι αν ακούσει κανείς πιο προσεκτικά τα τραγούδια µας, θα αντιληφθεί ότι στου Λαυρέντη τα κοµµάτια υπάρχουν πιο πολλές ιταλικές και γαλλικές µουσικές επιρροές, ενώ στα δικά µου περισσότερες από τη βρετανική σκηνή αλλά και αρκετά ανατολίτικα στοιχεία ταυτόχρονα.

Νιώθω πολύ τυχερός άνθρωπος, γιατί αυτό που ονειρευόµουν στα 15 µου, να ζήσω δηλαδή τη ζωή µουσικού, το ζω εδώ και τέσσερις δεκαετίες. — Ν. Πορτοκάλογλου

Πώς σκοπεύετε να γιορτάσετε, λοιπόν, αυτήν τη µουσική συνάντηση;

Λ.Μ.: Εχουµε στήσει ένα πρόγραµµα µε πολλά και καλά τραγούδια από τα ρεπερτόρια και των δυο µας. Παράλληλα, κάθε εβδοµάδα θα έχουµε µαζί µας και έναν προσκεκληµένο καλλιτέχνη που θεωρούµε πως έχει ασκήσει επιρροή στην πορεία µας µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Θα µας επισκεφθούν, µεταξύ άλλων, η Αφροδίτη Μάνου, ο Βαγγέλης Γερµανός, ο ∆ηµήτρης Πουλικάκος, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας κ.ά.
Ν.Π.: Ο τίτλος της παράστασης είναι «Τι έχει µείνει απ' τη φωτιά», δανεισµένος από το οµότιτλο τραγούδι, το οποίο ηχογραφήσαµε ξανά και θα κυκλοφορήσει αυτές τις µέρες. ∆ιαλέξαµε αυτόν τον τίτλο θέλοντας να δείξουµε πως σε αυτό το πρόγραµµα ρίχνουµε µια µατιά στο παρελθόν, κοιτάµε όµως ταυτόχρονα στο παρόν και στο µέλλον.

«Πόσο σε θέλω» ή «Να µε προσέχεις»; Τι από τα δύο έχετε πλέον περισσότερο ανάγκη; Το πάθος ή την ήρεµη συντροφικότητα;

Λ.Μ.: Το «Να µε προσέχεις» είναι ένα όµορφο µότο ζωής. Το «Πόσο σε θέλω» είναι µια κραυγή απελπισίας, πιο συναισθηµατικό. Εµένα όµως µε εκφράζει πιο πολύ ο στίχος του Τσακνή «Κουφάλες δεν ξοφλήσαµε/αυτό έχω µόνο να τους πω/τα όνειρα των εραστών δε σβήνουν»...
Ν.Π.: Εγώ, σε αυτήν τη φάση της ζωής µου, έχω ανάγκη το δεύτερο. Υπάρχει ένας στίχος του Μιχάλη Γκανά που λέει «η διάρκεια είναι πάθος». Εγώ λοιπόν είµαι άνθρωπος της διάρκειας.

Τι σας χάρισαν και τι σας πήραν τα χρόνια που πέρασαν;

Λ.Μ.: Μου πήραν τις εποχές εκείνες που ήθελα να έχω ζήσει κάπως αλλιώς. Μου έµαθαν τον τρόπο να ζω αξιοπρεπώς, µου χάρισαν την οικογένειά µου, πέντε τραγούδια που έµειναν στον χρόνο, δέκα καλές σχέσεις.
Ν.Π.: Νιώθω πολύ τυχερός άνθρωπος, γιατί αυτό που ονειρευόµουν στα 15 µου, να ζήσω δηλαδή τη ζωή µουσικού, το ζω εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Επίσης, νιώθω ευτυχής που κατάφερα να εκφράσω µέσα από τα τραγούδια µου τις σκέψεις και τα συναισθήµατά µου. Και φυσικά νιώθω τυχερός που τα τραγούδια αυτά τα αγάπησε και ο κόσµος. ∆εν µπορώ να σκεφτώ κάτι που έχασα, εκτός από... µερικά µαλλιά.

Εχετε νιώσει ποτέ ότι µε κάποιες επιλογές σας προδώσατε τα νεανικά καλλιτεχνικά σας όνειρα ή τις βασικές αξίες σας;

Λ.Μ.: Μπορεί κάποιες στιγµές να αισθάνθηκα λίγο άβολα, αλλά σε γενικές γραµµές δεν έχω µετανιώσει για κάτι. ∆εν είµαι υπερήφανος για όλα τα πράγµατα που έχω κάνει, γι' αυτό και αν ξεκινούσα από την αρχή, κάποιες επιλογές µου θα ήταν διαφορετικές. Ισως να είπα ορισµένα πράγµατα για κάποιους ανθρώπους που δεν έπρεπε. Τους ζητάω δηµόσια συγνώµη. Σε γενικές γραµµές πάντως, τα πάω καλά µε τον εαυτό µου.
Ν.Π.: Εγώ δεν νιώθω πως έχω προδώσει κάτι. Εκτός κι αν έχει συµβεί κάτι τέτοιο και ασυνείδητα το έχω απωθήσει από τη µνήµη µου. Οι γονείς µου µε αποθάρρυναν στο ξεκίνηµά µου, ανησυχούσαν, ήθελαν να ακολουθήσω έναν πιο ασφαλή δρόµο. Για µένα, όµως, η µουσική ήταν µονόδροµος. Βέβαια, πέρασα ξυστά από πολλούς γκρεµούς, αλλά ευτυχώς τους απέφυγα.

∆εν είµαι υπερήφανος για όλα τα πράγµατα που έχω κάνει, γι' αυτό και αν ξεκινούσα από την αρχή, κάποιες επιλογές µου θα ήταν διαφορετικές. — Λ. Μαχαιρίτσας

Τελικά σε τι οφείλεται, κατά κύριο λόγο, η διαχρονικότητα ενός καλλιτέχνη;

Λ.Μ.: Στη συνέπεια, στην αλήθεια και στην αξία των τραγουδιών του.
Ν.Π.: Πραγµατικά δεν ξέρω ποιο είναι το µυστικό. Παρακολουθώ κι εγώ µε απορία καλλιτέχνες που θαυµάζω να στερεύουν, και µάλιστα σε νεαρή ηλικία, και άλλους πάλι να παραµένουν δηµιουργικοί σε όλη τους τη ζωή. Ενα τέτοιο φωτεινό παράδειγµα ήταν ο Λέοναρντ Κοέν, που δεν σταµάτησε ποτέ να γράφει υπέροχα τραγούδια. Τελικά, νοµίζω ότι η διαχρονικότητα έχει να κάνει περισσότερο µε τον τρόπο ζωής του καλλιτέχνη. Να µη χάσεις, δηλαδή, την όρεξη για ζωή, την ανησυχία σου, να µην πέσεις στην παγίδα του κυνισµού και της σιγουριάς.

Αν σας ζητούσα να επιλέξετε το πιο διαχρονικό τραγούδι του προσωπικού ρεπερτορίου σας, ποιο θα ήταν αυτό;

Λ.Μ.: Εµένα προσωπικά µου αρέσει το «Πόσο σε θέλω».
Ν.Π.: Εγώ θα διάλεγα «Το ταξίδι», γιατί νιώθω ότι εµπεριέχει όλα όσα έχω κάνει µέχρι σήµερα.

Και ποιο τραγούδι θεωρείτε πως περιγράφει ιδανικά τη σύγχρονη εποχή;

Λ.Μ.: To «Ψυχή βαθιά» θα έλεγα πως αποτυπώνει σε µεγάλο βαθµό την εποχή µας. Γιατί λέει ότι έχουµε δώσει τα κλειδιά µας σε άλλους για να µας προσέχουν, τους κάναµε µάγκες, και εκείνοι µας ανάγκασαν να ζούµε στην αθλιότητα. Καταλήγει όµως λέγοντας «∆εν θέλω αλλού να πάω, εγώ όταν αγαπάω είµαι ψυχή βαθιά»...
Ν.Π.: Εγώ θα επέλεγα το «Θάλασσά µου σκοτεινή», που λέει «τα είχα όλα µια φορά, µα ήθελα παραπάνω»...

Ατενίζετε το µέλλον µε αισιοδοξία ή το φοβάστε;

Λ.Μ: Το µέλλον, σε παγκόσµιο επίπεδο µε τροµάζει. Αισθάνοµαι ανασφαλής. Οχι για µένα αλλά για τα νέα παιδιά. Οταν βλέπεις την Ακροδεξιά να φουντώνει, την αχόρταγη πείνα κάποιων ανθρώπων για χρήµα και εξουσία δεν µπορεί να µην ανησυχείς.
Ν. Π: Ανέκαθεν ήµουν ένας άνθρωπος µε αρκετά σκοτεινά κοµµάτια µέσα αλλά µε µια ανάγκη παράλληλα να ψάχνω ένα φως µέσα σ' αυτά τα σκοτάδια. Μερικές φορές σκέφτοµαι πως επειδή από µικρός είχα µια τάση προς την κατάθλιψη, στα τραγούδια µου µού προέκυπτε µια πολύ αισιόδοξη µατιά κυρίως για να έρθω εγώ ο ίδιος στα ίσια µου, για να βρω δηλαδή την δική µου θεραπεία. Η µουσική ήταν για µένα είναι ένα φυσικό αντικαταθλιπτικό.