Επιχείριση...οπερέτα από την Εθνική Λυρική Σκηνή

Τί κοινό μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στο αρχαίο δράμα, την παρωδία και την οπερέτα; Απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα θα πάρουν όσοι παρακολουθήσουν την παράσταση «Μήδεια» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που θα φιλοξενηθεί στις 27 και 28 Ιουνίου, στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Πρόκειται για μια φιλόδοξη παραγωγή, σε μουσική Νίκου Κυπουργού, βασισμένη στην δημοφιλή «Μήδεια» του Μποστ.

Με αυτή την παράσταση η Εθνική Λυρική Σκηνή εγκαινιάζει τον κύκλο «Operetta Restart» που στοχεύει στην αναβίωση του ιδιαίτερου αυτού είδους του μουσικού θεάτρου που διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο στο παρελθόν. Στο πλαίσιο αυτού του κύκλου λοιπόν θα γίνονται παραγγελίες νέων έργων σε καταξιωμένους Έλληνες συνθέτες ανοίγοντας, έτσι, έναν νέο κύκλο ζωής στην μεγάλη ιστορία της οπερέτας.

Η επιλογή της «Μήδειας» του Μποστ και του Νίκου Κυπουργού αποτελούν ιδανικό ξεκίνημα γι’ αυτή τη νέα καλλιτεχνική πρόταση. Ο προικισμένος σκιτσογράφος, γελοιογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ζωγράφος χρησιμοποιώντας ως έναυσμα την πασίγνωστη «Μήδεια» του Ευριπίδη, δημιούργησε μια καυστική παρωδία με πρωταγωνίστρια μια γυναίκα η οποία θέλει να σκοτώσει τα παιδιά της επειδή δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της καθώς τεμπελιάζουν, δεν διαβάζουν και κάνουν διαρκώς σκανδαλιές…

Γραμμένη σε δεκαπεντασύλλαβο, όπως εξάλλου ήταν γραμμένα όλα τα σατυρικά θεατρικά του έργα στα οποία σκοπίμως ενσωμάτωνε ορθογραφικά λάθη με στόχο να αποδομήσει την καθαρεύουσα, η «Μήδεια» του Μέντη Μποσταντζόγλου, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, αποτελεί ένα υπέροχο σατυρικό κείμενο με έντονους συμβολισμούς και σημαντικά διαχρονικά μηνύματα.

Αυτούς τους συμβολισμούς και αυτά τα μηνύματα, προσαρμοσμένα στην σύγχρονη εποχή, επιθυμεί να περάσει και η νέα παράσταση οπερέτας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής: «Για μένα πάντως, το μεγάλο στοίχημα ήταν κατ’ αρχάς η συνομιλία με τον ίδιο τον Μποστ. Αυτή την τόσο ιδιοφυή προσωπικότητα με το καυστικό και πικρό χιούμορ. Όλη μου η έγνοια ήταν πώς αυτό το χαρακτηριστικό “μποστικό” χιούμορ θα μεταφερθεί και στη μουσική. Ακόμη κι αν δεν συναντηθήκαμε στη ζωή, είχα την ευκαιρία για μια συνάντηση μαζί του μέσω της τέχνης. Αυτά είναι τα ωραία δώρα της δουλειάς μας» υπογραμμίζει ο Νίκος Κυπουργός και συμπληρώνει αναφερόμενος στη δομή του έργου και στις αλλαγές που έχουν γίνει σε σχέση με το πρωτότυπο έργο: «Ως προς το λιμπρέτο, η Λένα Κιτσοπούλου ξαναδούλεψε και προσάρμοσε τις σκηνές του Καλόγερου και του Ευριπίδη με τη Μήδεια καθώς και το φινάλε, ενώ εγώ έχω την ευθύνη για τις περικοπές, μεταθέσεις και προσθήκες που χρειάστηκε να γίνουν για λόγους μουσικής δραματουργίας. Σε κάποια σημεία επίσης, επιχειρήσαμε κάποιες παρεμβάσεις με λέξεις, εκφράσεις και επιφωνήματα. Θέλω να πιστεύω ότι οι αλλαγές αυτές, αναγκαίες για τη μετατροπή ενός θεατρικού έργου σε μουσικό, δεν αλλοιώνουν (δεν επηρεάζουν το γράμμα και κυρίως) το πνεύμα του Μποστ. Τέλος, ο δεκαπεντασύλλαβος, παρά τον δεσμευτικό του χαρακτήρα –ή ακριβώς εξαιτίας του– προκαλεί τον συνθέτη να αναζητήσει διαφορετικούς τρόπους προσέγγισής του, ώστε να μετατρέψει τη φαινομενική μονοτονία σε ποικιλία».

Την σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει ο βραβευμένος, με το Βραβείο Σκηνοθεσίας «Κάρολος Κουν» και ιδρυτής της καλλιτεχνικής ομάδας “bijoux de kant»,  Γιάννης Σκουρλέτης ο οποίος επιχειρεί μια ιδιαίτερα σύγχρονη προσέγγιση του έργου: «Μέσα από τη Βουλή, το νέο της παλάτι, η Μήδεια επανέρχεται για να τραγουδήσει ξανά τον έρωτα που διασχίζει αιώνες, κοινωνικά σχήματα και ιστορικές συμβάσεις. Με όχημα την κωμωδία, η αρχαιότητα και η σύγχρονη εποχή ενοποιούνται σε μια αλλόκοτη πλατεία γεμάτη νέους ήχους και παλιά ενδύματα. Η παρωδία λειτουργεί ως μια μορφή ζωτικής ανακύκλωσης του μύθου, τον οποίο υπερβαίνοντας ενδυναμώνει και παραβιάζοντας κατοχυρώνει. Ο δεκαπεντασύλλαβος κλαυσίγελος της Μήδειας του Μποστ μόνον ως οπερέτα θα έβρισκε την αβάσταχτη ελαφρότητα του ήθους της. Σε αυτή την οπερέτα παίζουμε εδώ και αιώνες, σφαγείς και σφαγιασμένοι, βάρβαροι και ντόπιοι, χαμένοι και κερδισμένοι. Η οπερέτα Μήδεια είναι ένα μεγάλο γέλιο που θα μας σκεπάσει όλους» εξηγεί ο ίδιος.

Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμηνεύουν οι Τζούλια Σουγκλάκου, Δημήτρης Πακσόγλου, Μαρισία Παπαλεξίου και Χάρης Ανδριανός ενώ συμπράττουν η Ορχήστρα και η Χορωδία και η Παιδική Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής υπό την διεύθυνση του Ηλία Βουδούρη.